met Easyjet
Stelios wil luchtruim
U
939
ZATERDAG 14 JUNI 1997
et liefsrwordt hij aangesproken
I als mister Stelios. Da's voor alle
partijen het makkelijkst. Het
uitspreken van z'n volledige naam houdt een
zakelijk gesprek maar op, vandaar. Boven
dien, zo heeft de ervaring hem geleerd,
breekt zowat iedereen de tong over al wat
achter z'n voornaam hangt.
Stelios dus, net 30 jaar. Hij mag zich graag
uitdrukken in one liners, deze ondernemer in
one Z/Tie-vluchten. No nonsense-kreten en no
nonsense-service, dat is wat hij te bieden
heeft. Geen geouwehoer, gewoon zonder
poespas vliegen van A naar B. Een enkeltje
van Schiphol naar Londen raison van 99
gulden bijvoorbeeld. En zo heeft hij ook bin
nen het Verenigd Koninkrijk enkele lijntjes
uitgelegd.
„Ik vergelijk mijn bedrijf graag met een
busonderneming. Bij ons is het gewoon een
kwestie van instappen, een of twee uur vlie
gen en vervolgens uitstappen. Easy come, ea
sy go. that's it. Net een bus, dus. Eigenlijk te
simpel voor woorden. Neem nu die eerste
vlucht van Amsterdam naar Nice, vorige
week zaterdag. Een nagenoeg volledige be
zetting. Ik ben er zeker van dat de meeste
mensen die in het toestel zaten anders nooit
zouden hebben gevlogen. Omdat de tarieven
die normaal op deze route worden geheven
voor hen onbereikbaar zijn. Mijn gevoel voor
economische logica zegt dat wanneer je vlie
gen goedkoper maakt, er meer mensen in
vliegtuigen zullen stappen. Als je lagere kos
ten hebt, kun je Ook lagere tarieven aanbie
den. Alles bij ons is toegesneden op het be
grip efficiency."
Op schema
Hij zegt met 'zijn' Easyjet geheel op schema
te zitten. Niet om te pochen, maar de jaar
omzet bedraagt om en nabij de 100 miljoen
dollar. Op 1 mei heeft Stelios twee al geleasde
Boeings 737 gekocht, zodat zijn vloot nu uit
vijf toestellen bestaat. Eind dit jaar komt er
nog één bij, terwijl de onderhandelingen met
Boeing over een order van nog eens twaalf
toestellen gaande zijn. „Die wil ik binnen drie
jaar binnenhalen, zodat de omvang van de
onderneming wordt verdrievoudigd. En dat
betekent weer groei van de jaaromzet.
De vrijgezel heeft meer ambities. In no
vember wil hij een begin maken met de lijn
dienst Londen-Genève. En, als de uitspraak
van de Europese Commissie op zijn klacht
tegen de KLM in zijn voordeel uitvalt, ook
met Amsterdam-Barcelona en een dagelijkse
dienst van Schiphol naar Nice. Graag zou hij
ook het vliegveld Luton willen kopen, waar
het hoofdkantoor van Easyjet is gevestigd. In
teresse had hij altijd al, maar verkoop van het
gemeente-eigendom was voor de conserva
tief getinte gemeenteraad van Luton onbe
spreekbaar. „Dat Labour de verkiezingen
heeft gewonnen, is voor mij gunstig. Die par
tij schijnt niet ongenegen te zijn om het
vliegveld aan een particulier over te doen. Ik
hoop dus binnenkort een bod te kunnen uit
brengen."
Hij werd vorig jaar met scepsis begroet
door de luchtvaartwereld, Stelios. Met Easy
jet was hij bijvoorbeeld op Schiphol niet be
paald welkom. Als president-directeur van de
luchthaven liet Hans Smits destijds zonder
omhaal van woorden weten dat hij de ru
moerige toestellen van Stelios liever kwijt dan
rijk was, maar dat Easyjet de toegang niet
kon worden ontzegd. Wel kreeg Stelios een
extra lawaaitoeslag opgelegd.
De oprichter/eigenaar voelt zich ruim
twaalf maanden na de allereerste landing van
Easyjet op Schiphol geroepen de eerste man
van de luchthaven een 'goed bedoeld advies'
in te prenten: „Het wordt tijd dat mister
Smits eens wakker wordt. Die man moet le
ren inzien dat de KLM niet zijn enige klant is.
Wij zijn ook customer van Schiphol, vandaar
dat wij ook verwachten als iedere andere
maatschappij te worden behandeld".
Ziezo, dat moest er kennelijk even uit. Ver-
Een prijsbrekende hemelbestormer
genoegd stelt hij ruim een jaar na de oprich
ting vast dat Easyjet, anders dan door vele in
gewijden in de luchtvaart verwacht, nog altijd
niet is 'gecrasht'. „Figuren die dachten het te
kunnen weten, meenden dat Stelios snel op
z'n bek zou gaan. Nu weet ik ook wel dat in
Europa tachtig procent van de beginnende
ondernemingen tot mislukken is gedoemd.
Maar voor mij gaat dat toevallig niet op. En
dan al dat geklets. Zelfs al voordat we naar
Holland kwamen, wisten ze daar te vertellen
dat Easyjet als speeltje was weggeschonken
door een zeer welvarende man aan diens
zoon. Dat mijn vader mij enkele miljoenen
dollars in handen had gestopt om ermee te
spelen. Onzin natuurlijk, ik heb gewoon een
businessplan bij hem ingediend. Afgezien
daarvan: wat is er mis met een speeltje, dat
geld oplevert?"
Verantwoord
De tot dusver geboekte resultaten overtuigen
hem ervan dat de familieclan een verant
woorde investering heeft gedaan. Zowat alle
diensten zitten volgens hem in de plus. „Al
leen de lijn Amsterdam-Luton kende afgelo
pen jaar wat ups en downs. Op ons kantoor
in Luton hebben wij onszelf bij herhaling de
vraag gesteld: 'Waarom verkopen wij deze
maand in Amsterdam niet zo veel?' En het
antwoord was heel makkelijk te vinden: de
KLM bood een heleboel goedkope tarieven
aan om ons dwars te zitten. Op dit moment
is het kapitaal van Easyjet louter familiekapi
taal. Maar onze cash flow ziet er positief uit,
de zaak is winstgevend. Ga er maar vanuit
dat Easyjet een beursgenoteerde onderne
ming wordt. De meeste beurzen verlangen
van bedrijven de goedgekeurde jaarrekenin
gen over een periode van drie jaar. Welnu,
dan wordt 1999 voor ons een optie."
Vader had van zoon eveneens een scheeps-
magnaat willen maken. Zijn hele opleiding
was daar ook op gericht. Senior stuurde Ste
lios ooit naar Londen, eerst naar de Econo
mische School en vervolgens naar de City
University. En junior haalde er alle graden,
die in de studierichting scheepvaart te ver
dienen waren. Maar Stelios, die zichzelf ken
schetst als een man van uitdagingen, wilde
meer. „In navolging van mijn vader had ik op
m'n 23ste ook een rederij, zij het dat ik me op
een wat ander terrein specialiseerde. Maar
schepen zijn natuurlijk schepen, daar kun je
niet omheen. Ik heb die onderneming trou
wens nog steeds. En ik moet zeggen, die tent
draaide heel goed en loopt nog altijd succes
vol. Maar iedereen roept dan weer: 'Kunst,
dat die Stelios het zo goed doet in de scheep
vaart. Hij hoeft maar bij de bank de naam
van z'n vader te laten vallen, en er wordt uit
betaald'. Vandaar dat ik zocht naar een ande
re maatschappelijke bezigheid om te slagen:
een business waarmee mijn vader niets te
maken had."
Verplichte lectuur
Naar eigen zeggen heeft het toeval hem een
handje geholpen. Als student was hij al ge
wend veelvuldig op en neer te vliegen tussen
zijn woonplaats Athene en Londen, telkens
met dezelfde kleine maatschappij. En zo
kwam het ervan dat de eigenaars hem
polsten geld in de lijndienst te steken. „Ik heb
de zaak eens goed van alle kanten bekeken
en vervolgens ervan afgezien. Wat niet weg
nam dat ik me intussen wel helemaal gepakt
voelde door al wat met vliegtuigen te maken
had. In de Verenigde Staten ontmoette ik
mensen van Southwest Airlines en raakte
door hen zeer onder de indruk van het con
cept dat die maatschappij als leidraad ge
bruikte."
Niet voor niets heeft hij hoogstpersoonlijk
zijn 250 stafleden een exemplaar in handen
gestopt van het boek 'Nuts', geschreven door
Southwest-president Herb Kelleher. „Dat is
verplichte lectuur. Southwest Airlines is voor
mij het grote voorbeeld. Een grote jongen on
der de luchtvaartmaatschappijen, goed voor
Als volstrekt vreemde vogel
betrad de Grieks-Cypriotische
rederszoon Stelios Haji-
Ioannou amper een jaar
geleden de wereld van de
luchtvaart. Lak hebbend aan
geldende conventies zette hij de
vliegmaatschappij Easyjet op.
Ziehier het verhaal over een
vermogend man in de rol van
prijsbrekende hemelbestormer,
die besloot duikvluchten te
gaan maken onder de gangbare
tarieven. Het leverde de 30-
jarige Stelios de reputatie van
luchtpiraatop. Van reisagenten
maakt hij geen gebruik; bij
hem aan boord ook geen gratis
eten en drinken. Zijn slogan:
Zonder ons zou vliegen niet
voordelig zijn'. ,,De KLM heeft
geprobeerd me uit de markt te
drukken door onder de
kostprijs te gaan vliegen. Een
staaltje van oneerlijke
concurentie en
machtsmisbruik. Gelukkig is de
familiekas gezond genoeg om
de KLM te blijven bevechten.
42 miljoen passagiers per jaar. Da's meer dan
de KLM vervoert. Desondanks wordt
Southern Airlines nog steeds onderschat. En
op hun beurt cultiveren ze hun rol van un
derdog. Doe ik ook trouwens, dan weet de
concurrentie namelijk niet hoe je reageert.
De KLM zag me in het begin niet eens staan.
En nu overschatten ze me in Amstelveen. Ze
zouden daar op het hoofdkantoor eens moe
ten kijken naar hoe British Airways op Easy
jet reageert. Niet dus, die negeert ons ge
woon. Daar richt het beleid zich op een an
dere markt, op andere passagiers. En laat Ea
syjet lekker z'n gang gaan. Ik kan niet begrij
pen dat KLM als multinational met een we
reldwijd netwerk de concurrentie met ons
aangaat. En op een oneerlijke manier boven
dien, op de lijn Amsterdam-Londen en nu
ook weer op Amsterdam-Nice."
Stelios legt het nog maar eens uit. De
Boeings 737 van zijn maatschappij bieden
plaats aan 148 passagiers, waar de KLM in
hetzelfde type vliegtuig niet meer dan 109
stoelen te vergeven heeft. Hij, Stelios, werkt
niet met percentages vragende reisagenten.
Bovendien wordt bij hem aan boord niets
voor niets aangeboden. „Er kan dus maar
één conclusie zijn: als de KLM op onze tarie
ven gaat zitten, werken ze onÉer de kostprijs.
Gelukkig is de familiekas gezond genoeg om
de KLM te bevechten."
Stelios deponeerde een klacht bij de Recla
me Code Commissie, in reactie op een ad
vertentiecampagne van de KLM waarin klan
ten tegen een spotprijs een enkeltje Londen
in het vooruitzicht werd gesteld. De Reclame
Code Commissie sprak eind vorig jaar uit dat
de KLM misleidende voorlichting bedreef,
omdat er alleen maar retourvluchten konden
worden geboekt. Reden voor Stelios om uit
bundig te triomferen in het recente nummer
van Easyjets Inflight Magazine, dat hij zijn
passagiers aan boord van vliegtuigen te lezen
geeft: 'Victory over KLM; we kicked KLM's ass'.
Letterlijk vertaald: Overwinning op de KLM,
we gaven de KLM een schop onder het ach
terwerk.
„De toegevoegde waarde van het tarieven-
beleid dat de KLM voert om ons te bestrij
den, is dat Easyjet er beroemd door werd in
Nederland. Voor mij is dat niet genoeg: ik zit
vooral te wachten op de uitspraak van de Eu
ropese Commissie. Die wordt van cruciaal
belang. Als dit college over pakweg twee
maanden uitspreekt dat de KIM terugmoet
naar de oorspronkelijke tarieven, dan wordt
de lijn Amsterdam-Londen voor ons een
goudmijn/'
Onbevangen
Dat hij als buitenstaander de luchtvaart is
binnengestapt, ervoer Stelios alleen maar als
een voordeel. „Ik had geen beter vertrekpunt
kunnen hebben. Doordat ik volkomen onbe
vangen in die voor mij vreemde wereld bin
nenstapte, had ik een frisse kijk op van alles
en nog wat. Ik merkte dat nagenoeg alle di
recties van luchtvaartbedrijven vastgeroest
zaten aan hun eigen, vastomlijnde ideeën. Ie
dereen bazuinde maar rond dat ik zonder de
bemiddeling van reisagenten geen vlieg-
tuigstoel zou verkopen. Absolute onzin! Men
sen zullen altijd geneigd zijn de voor zichzelf
beste deal te sluiten. Als ze dat kunnen doen
door direct te boeken via de telefoon, zullen
ze dat niet nalaten. Er werd mij ook voorge
houden dat passagiers een goede maaltijd in
het vliegtuig verlangen. Ook dat is geklets.
Niemand wil uitgebreid eten in een vliegtuig,
daar is een restaurant voor. Wat mensen wil
len is zo snel mogelijk naar hun bestemming
vliegen. Om een lang verhaal kort te maken:
we hebben heel wat van dat traditionele den
ken in de luchtvaartindustrie veranderd."
Voor het geld hoeft hij het allemaal niet te Stelios Haji-loannou,
doen. Als zoon van een miljarden bezittende eigenaar en oprichter
reder zou deze 30-jarige stil kunnen leven van EasyJet. foto
van het familiefortuin. Bijvoorbeeld in z'n e. de malglaive
appartement in Monaco, dat hij heeft ge
kocht. „Om belastingtechnische redenen?
Hahaha, hou het er maar op dat ik de Cöte
d'Azur prachtig vind. En ook dat uitzicht van
af mijn balkon op het haventje. Maar zo vaak
ben ik er niet, ik ben nog lang niet op de leef-
tijd om mezelf te ontzien. De onderneming
gaat bij mij voor alles. Easyjet was het laatste
anderhalf jaar a way of life. Alles bijeen nam
het bedrijf gemiddeld 80 procent van de be
schikbare tijd in beslag. Het is een business,
een handel waarmee je je 24 uur van de dag
kunt bezighouden. Eigenlijk had ik te druk
om te relaxen. Ons callcenter, onze telefoon
centrale is 24 uur per etmaal bereikbaar. Ik
heb het nummer meer dan eens gebeld, me
voorgedaan als klant. Overdag, 's nachts,
maakte me niet uit. Gewoon om te horen hoe
mijn mensen bellers te woord stonden. En
dan ineens maakte ik me bekend, gewoon
om te vragen hoe het ervoor stond met de
verkopen."
Bonusregelingen
Stelios zegt alleen maar te geloven in hard
werkende mensen. En onder hard werken
verstaat hij dan dat zijn mensen continu be
schikbaar zijn voor het bedrijf. ,Als het nodig
is 24 uur per etmaal. Natuurlijk hoeven mijn
medewerkers niet elke dag zo lang door te
draaien. Maar in principe is elk uur van de
dag voor mij een werkuur. Zonder de steun
van mijn familie zou het niet mogelijk zijn
geweest Easyjet op te zetten. Maar ik eis van
mezelf en mijn mensen het volle pond om de
maatschappij overeind te houden. Daarte
genover staat dat wij de mensen belonen
voor hun inspanningen. Wij betalen mensen
goed. Loon naar prestatie. We werken met
bonusregelingen om ze te stimuleren. Wie
niet presteert, kan gaan. Zo simpel ligt dat bij 4
mij."
Met EasyJet heel Europa bestrijken, dat
doel heeft Stelios zichzelf gesteld. „Ik ver
wacht dat het over een jaar of vijf zo ver is.
Dat kan ik pas zeggen of het wel of niet lonely
at the top van de luchtvaart is. Nu zijn we
nog maar een kleine maatschappij. En daar
na ga ik wellicht een los van Easyjet staande
onderneming opzetten. Dat zou een lucht
vaartmaatschappij in Azië kunnen zijn. Maar
ik acht het waarschijnlijker dat het totaal iets
anders wordt. Dat ik in computers ga doen,
of zo. Want een leven zonder uitdagingen is
voor mij geen leven."
