Circus Ronaldo heeft
geen dieren nodig
Leiden
07
Het kleurenalfabet van Alessandro Mendir
Cultuur Kunst
Bier voor cultuur
Weekeinde vol muziek
culturen
Junioren K&G maken debuut in Kerkrade
VRIJDAG 13 JUNI 1997
Ploef in finale landelijk festival
leiden De Leidse kindertoneelgroep Ploef staat op 22 juni met
haar jongste stuk in de finale van het Gouden Vlinder Festival te
Soest. Het stuk 'De gestolen hamer' vertelt het verhaal van de
Noorse dondergod Thor die op een dag ontdekt dat zijn hamer
waarmee hij de donder maakt is gestolen. Een jury van 7 kinde
ren stemde voor het stuk van de theatergroep Ploef.
Galili artistiek leider in noorden
den haag De Israëlische choreograaf Itzik Galili is voorgedragen
als artistiek leider van de nieuwe Noordelijke Dansvoorziening.
De nieuwe dansvoorziening krijgt Groningen als standplaats en
de drie noordelijke provincies als 'verzorgingsgebied'.
Leo Fuld overleden
amsterdam De zanger Leo Fuld is dinsdag op 84-jarige leeftijd
overleden. Fuld was bekend door zijn jiddische repertoire. Fuld
overleed totaal onverwacht op straat in zijn woonplaats Amster
dam. toen hij op weg was naar zijn huisarts. Fuld kwam recent
in het nieuws door zijn nieuwe cd 'God zegen Nederland'. Fuld
werd in 1912 in Rotterdam geboren. In 1939 ontsnapte hij aan
de jodenvervolging door op tournee te gaan naar de VS. Hij bleef
ook na de oorlog reizen en kwam in contact met grootheden als
Piaf en Aznavour.
Belg Cassiers leider RO Theater
Rotterdam De Vlaamse regisseur Guy Cassiers wordt de nieuwe
artistiek leider van het RO Theater. Zijn benoeming wordt pas
komend najaar bekrachtigd, omdat het bestuur van het Rotter
damse toneelgezelschap nog tijd nodig heeft voor de juridische
afwikkeling van het ontslag van de vorige artistiek leiders Peter
de Baan en Koos Terpstra. Cassiers is geen onbekende in Rotter
dam. Momenteel regisseert hij 'Onder Het Melkwoud' van Dylan
Thomas. Vorig jaar maakte hij furore met de alom geprezen re
gie van 'Angels In America'.
HOE KAN
AANZIEN VOOR
IEMAND MET EEN HARDE SCHIJF?
Werk van Arjenne Fakkels. foto pr
Eervolle vermelding Leids kunstenares
leiden De Leidse kunstenares Arjenne Fakkels heeft een eervol
le vermelding gekregen in het kader van de Grafiekprijs 1997. In
het juryrapport van de Zaanse drukkerij Kwak Van Daalen
Ronday, die de prijs in het leven heeft geroepen, wordt het werk
van de Leidse betiteld als 'technisch hoogstaande houtsneden
die een kritische kijk weergeven op de samenleving'. Haar werk
is nog tot en met 28 juni te bewonderen in het Kunstcentrum
Zaanstad in Zaandam.
Juni is de muziekmaand van
Leiden Cultuurstad. In dat ka
der strijken tal van orkesten,
showbands en fanfares neer in
de Leidse binnenstad of de re
gio om muziek te maken. Een
overzicht van wat er in het aan
komende weekend plaatsvindt
aan concerten, optredens en
muzikale manifestaties:
Vrijdag 13 juni
Klezmerconcert uitgevoerd
door de Streekmuziekschool
ensembles in de Streekmuziek
school Leiden, Rapenburg 22;
aanvang: 19.30 uur; toegang:
gratis.
Openlucht dubbelconcert op
het Stadhuisplein in Leiden
door het Münchner Behörden-
orchester, het Leids Studenten
Koor en Orkest Collegium Mu-
sicum in het kader van het vier
de Europees Orkesten festival;
aanvang: 15.00 uur; toegang:
gratis.
Benefietconcert van het Toon
kunst Orkest Leiden en Collegi
um Musicum der Technisch en
Universitat Chemnitz-Zwickau
in de St. Jeroenskerk in Noord-
wijk. als onderdeel van het vier
de Europees Orkestenfestival,
Voorstraat 44; aanvang: 20.15
uur; toegang: f25,-.
Leidse Anjer Taptoe, optredens
van diverse Leidse korpsen
waaronder Concordia, Con
Fuoco en Show- en Marching-
band K&G op de Garenmarkt in
chef jan rijsdam.d
'Hooggeëerd publiek'... De spreekstalmeester van Circus Ronaldo kondigt bovenop de tent het begin van de voorstelling aan.
foto loek zuyderduin
Uit de denktank van het projectbureau Leiden Cultuur
stad 97; door het wijkfeest in Park Kweeklust samen te la
ten vallen met de eerste voorstelling van Circus Ronaldo,
en door datzelfde park in de Lage Mors aan te wijzen als
een van de eindpunten van een vierdaagse, zou als van
zelf een toeloop op dit bijzondere Vlaamse circus ont
staan. In de Lage Mors, waar zelden iets valt te beleven
op cultureel gebied, zou op een donderdagavond in juni
in het jaar dat Leiden culturele hoofdstad van Zuid-Hol
land is, alles naadloos in elkaar overgaan. Leper kunnen
drempels niet worden weggenomen.
leiden wim koevoet
Maar de route van de vierdaag
se was op het laatste moment
gewijzigd en de attracties van
het wijkfeest waren gratis èn
met paarden, in tegenstelling
tot de entree van het dierloze
'Commedianten theater'. Ge
volg: hooguit een stuk of dertig
bezoekers, onder wie veel jonge
kinderen.
Deze geringe belangstelling
vergrootte alleen maar de toch
al niet geringe kwaliteit van het
gebodene. De voor nog geen
tien procent gevulde circustent
versterkte de melancholieke
sfeer waarin de zeven multi
functionele artiesten hun kim-
sten vertoonden. De trapeze-ar
tieste die na de pauze een heel
sobere act opvoerde, waarin
meer weemoed dan acrobatiek
was verpakt, werd daardoor zo
iets als 'blues in de lucht'. Zon
der vangnet uiteraard. Tijdens
dit fraaie nummer moet zelfs
het grootste ijskonijn zijn traan-
buisjes voelen vollopen.
Maar er kan vooral veel wor
den gelachen in circus Ronaldo.
Bij voorbeeld om de weergaloze
act met het meest vernuftige
fietskadaver op aarde. Dit wrak
valt van knap geregisseerde el
lende stukje bij beetje uit elkaar
maar de beste acrobaat van het
stel blijft het ook na de zoveel
ste mislukte reparatie berijden.
Zelfs als de trapas en de ketting
op de plek van het zadel zitten
en zijn vingers zijn blijven ste
ken in de framebuis voor het
stuur. Dit alles in een moordend
tempo en met blijvende aan
dacht voor de mime. De meest
uiteenlopende gezichtsuitdruk
kingen toveren de artiesten als
bij toverslag op hun gelaat,
acrobatiek met de gezichtsspie
ren.
Uiterst komisch is ook de act
direct na de pauze. De artiesten
zitten dan met hun rug naar de
zaal gekeerd spaghetti te eten
terwijl het publiek zijn plaats
weer opzoekt. De acrobatiek
blijft wel tien minuten beperkt
tot malende kaken. Net als de
toeschouwers het idee begin
nen te krijgen dat ze een wel
verdiende maaltijd verstoren,
begint de afwas. Niet met kwast,
sop en water maar met een
grandioos borddraainummer.
Etensresten vliegen in het rond
maar worden direct opgeveegd
en al jonglerend en stoeiend
met evenwicht en zwaarte
kracht wordt ook de rest van de
tafel in een ziedend tempo afge
ruimd. Ronaldo is een Vlaams
familiebedrijf dat staaltjes van
verbluffend knappe acrobatiek
stopt in zijn antieke 'commedia
dell'arte', een mengvorm van
theater en circus. Ronaldo
brengt dit type voorstellingen
nu zo'n kwart eeuw in de huidi
ge vorm maar het komedian
tentheater werd al in 1827 op
gericht. „Oorlogen en anders-
soortige crises hebben het ette
lijke keren stilgelegd", vertelt
Johnny Ronaldo, de oudste en
de leider van van het stel.
Dat er geen dieren in de voor
stelling zitten, is geen principe
kwestie maar een 'artistieke
keuze'. „Als er een act met een
paard in onze voorstelling zou
passen, dan zouden we er een
aanschaffen. Maar zo'n num
mer moet wel een symbiose van
mens en dier zijn. Imponeren
met olifanten, alleen maar
doordat je er twintig de piste in
stuurt, zegt mij niets.
En de kinderen? Die talen
twee uur lang niet naar dieren.
Ronaldo doet daarmee het 101 -
Dalmatiërs-effect geheel teniet.
Circus Ronaldo heeft zijn tent
opgezet in Park Kweeklust, na
bij de Plesmanlaan. Er zijn nog
voorstellingen tot en met zon
dag, telkens vanaf 20.15 uur.
Het aantal studenten aan de
Rijksuniversiteit Leiden neemt
af. Dit komt vooral door de de
mografische ontwikkelingen,
waaraan niets te doen is. Het
was een briljante zet van de uni
versiteit om op deze onvermijde
lijke ontwikkeling te reageren
met een ver
haal over kwa
liteit. Voor een
universiteit die
zegt te 'koersen
op kwaliteit'
suggereert min
der kwantiteit
(studenten) im
mers een posi
tief resultaat.
Het kwaliteits-
verhaal kwam
ook mooi van
pas voor drasti
sche bezuini
gingen. Bij een
kwaliteitsuni
versiteit willen
promovendi
toch zeker wel
voor een hon
ger loontje en
met een rechts
positie beneden
het juridisch
minimum wer
ken?
De promovendi lijken overi
gens niet zo enthousiast over de
theorie dat de kwaliteit van de
universiteit wordt verhoogd door
hen minder te betalen. In het
Leids universitair weekblad
Mare las ik dat er in 1996 slechts
69 beurspromovendi waren. Ge
rekend was op 146, meer dan
twee keer zoveel.
Een jaar geleden rezen er twij
fels over het cultureel benul van
de bestuurders van de universi
teit. Toen stelde de universiteit
het voortbestaan van de eeu
wenoude Hortus Botanicus ter
discussie. Het maatschappelijk
draagvlak voor de Hortus had
de universiteit evenwel sterk on
derschat. Voor dit jaar heeft het
universiteitsbestuur een ander
slachtoffer gekozen: het prachti
ge pand van het Prentenkabinet
aan het Rapenburg. Dit bijna
tweehonderd jaar oude instituut
overtreft de Hortus in zijn lande
lijke en Europese betekenis.
Maar bij het grote publiek is de
Hortus veel bekender en daar
door veel populairder dan het
Prentenkabinet. Vertrouwt het
bestuur van de universiteit er
daarom op dat deze nieuwe
aanval op een kwetsbaar cul
tuurgoed wel succesvol zal zijn?
Ook het voortbestaan van het
oude deel van het Kamerlingh
Onnes Laboratorium is op de
tocht komen te staan. Het be
stuur van de universiteit heeft
geld nodig voor nieuwe uitga
ven, zoals een ruimere en mooi
ere behuizing voor zich
voormalige Universite
theek aan het Rapenbu
mate curieus is de nieu
gave die het universitei
verzonnen heeft. Stiule
lid zijn van een studei
niging besteden - soms
frai
trin
dressing komt het hie
door te knijpen op cul
van Europees belang
studenten meer bier
Kortom: bier voor cultu
sen op kwaliteit' blijkt
wetenschappelijke en
kwaliteit van doen te
maar slaat hooguit op i
teit van het bier.
De universiteit is du
verwarring. De stad Lei
de universiteit daar
beetje helpen. In het
heeft de universiteit de
geholpen, als het stai
liet spoor bijster was. Zx
Stichting Leidse Studei
vesting die deze mac
veertigjarig bestaan vit
jaren zestig verschillen
en andere monumentei
stad gered. Hoe trots z
niet op deze monum
hofjes!
Bemoedigend en
waard is het voorbeeh
aan de universiteit v
Bibliotheca Thysiana, o
sieraad aan het Ra peril
gebouw is onlangs over
aan de solide monume
niging Hendrick de K
stad Leiden moet zich
fermen over de waarde
lectie van het Prentei
Indien de collectie won
gebracht in het Stedeli
urn De Lakenhal, kan
tenkabinet zich ontph
een toegankelijk en geli
instituut.
Leiden; aanvang: 20.00 uur; toe
gang: gratis.
Zaterdag 14 juni
Muzikaal optreden van 'De
Sleutels' en 'De Blauw Vrolijke
Sleutels' van stichting club '58
als onderdeel van de Anjeraktie
1997 op het stadhuisplein Lei
den; aanvang: 12.00 uur; toe
gang: gratis.
Slotmanifestatie van het vierde
Europees Orkestenfestival.
Dubbelconcerten van gelegen
heidsorkesten: vijf amateurge
zelschappen uit Duitsland,
Zwitserland en Liechtenstein
spelen met evenzoveel groepen
uit Nederland werken van
Schumann, Handel, Mendels
sohn Bartholdy, Hess Dvorak
(zie ook zondag). Stadsgehoor
zaal Leiden, Breestraat 60; aan
vang: 13.45 uur; toegang: gratis.
Leidse Orgeldag, historische or
gels die achtereenvolgens wor
den bespeeld door: Anton den
Boer in de Lokhorstkerk, Pieter
skerkstraat 1, aanvang 10.00
uur; Erik van Bruggen en Henk
Kooiker in de Waalse Kerk,
Breestraat 64; aanvang 10.45
uur; Folkert Grondsma in de
Hartebrugkerk, Haarlemmer
straat 110, aanvang 11.45 uur;
Joop Brons en de Leidse Canto-
rij in de Pieterskerk, Kloksteeg
16, aanvang 13.30 uur; Ben Feij
in de Evangelish-Lutherse Kerk
aan de Hooglandsekerkgracht
26, aanvang 14.45 uur; Slotma
nifestatie met Aart de Kort, Lei-
stad van
den Sinfoniëtta en het Noord-
Hollands Koperkwartet in de
Hartebrugkerk, Haarlemmer
straat 110, aanvang 15.45 uur.
Zondag 15 juni
Slotmanifestatie van het vierde
Europees Orkestenfestival.
Dubbelconcerten van gelegen
heidsorkesten. Amateurgezel
schappen uit Duitsland en
Noorwegen spelen met Neder
landse muziekgroepen werken
van Verdi, van Beethoven, Pou
lenc en Svendsen. Stadsgehoor
zaal Leiden, Breestraat 60; aan
vang: 09.30 uur; toegang: gr
Finale van het Europees Orkes
tenfestival vindt op het Pieters
kerkplein (bij slecht weer in de
kerk zelf). Dance 2, naar een
choreografie van Ton Lugterink,
wordt gedanst op de muziek
van Kees Olthuis' 'Scènes de
Ballet' onder leiding van Jules
Hessen die 300 amateurmuzi
kanten zal dirigren.
Groot concert van de Leidse
Harmoniekapel, Werkmans
Wilskracht, K&G 3 en Nieuw Le
ven in muziektent 'De Waterle
lie' in de Leidse Hout; aanvang:
12.45 uur; toegang: gratis.
leiden/kerkrade is K&G uit Leiden. De senioren van K&G hebben
al zeven keer eerder meegedaan aan het muziek
concours, met als hoogtepunt het optreden in
1993 toen de vereniging met de wereldtitel op het
onderdeel show naar huis ging. Dit jaar maken de
junioren hun debuut.
j\ndere muziekgezelschappen uit de Leidse re
gio die dit jaar deelnemen aan het concours in
Kerkrade zijn Drum- en Showband Adest Musica
uit Sassenheim, de Floraband uit Rijnsburg en de
Christelijke Drum en Showfanfare 'Door Vriend
schap Sterk' uit Katwijk. Naar schatting zullen
200.000 mensen de wedstrijden, concerten en
openingsmanifestatitie bezoeken. Het concours
duurt van donderdag 3 tot en met zondag 27 juli.
Meer dan 15.000 muzikanten uit 35 landen uit al
le delen van de wereld nemen volgende maand
deel aan het dertiende Wereld Muziek Concours
(WMC) in Kerkrade. Het hoofdprogramma be
staat uit 225 wedstrijduitvoeringen en 29 concer
ten.
Het WMC werd voor het eerst in 1951 gehou
den. Volgens voorzitter B. van de Weijer van de
stichting WMC Kerkrade is het festival uitge
groeid tot het belangrijkste internationale festival
op gebied van de blaasmuziek.
Eén van de vele gezelschappen die meedoen
met de mars-, marsparade- en showwedstrijden
hilversum marit versteeg
Alessandro Mendini (66). Hij
heeft een vriendelijk gezicht,
met grote donkerbruine ogen
achter zijn goudkleurige ronde
brilletje. Zijn dunne grijs/witte
haar is kortgeknipt en zijn
mond vormt bijna een rechte
lijn. Hij is klein van stuk, tenger,
draagt een blauw jasje, een
bruin overhemd en een donker
blauwe broek, met daaronder
donkere sportschoenen. Op het
eerste gezicht geen kleurrijke
persoonlijkheid; hij is eerder ti
mide, verlegen. Toch hebben
kleur en uitbundigheid hem
wereldberoemd gemaakt. Of het
nu gaat om zijn grootste schep
ping, het Groninger Museum, of
om de horloges, spiegels, siera
den, meubels, vazen, stoffen en
gebouwen van zijn hand.
Hij zal zijn bezoek aan Hilver
sum nooit vergeten, zegt hij.
Niet alleen omdat er in het ex
positiecentrum Exedra een ten
toonstelling is geopend over
zijn werk, maar zeker ook van
wege zijn kennismaking met
het raadhuis van architect Wil
lem Marinus Dudok. Hij is ly
risch over het kleurgebruik en
de detaillering. „Het is prachtig,
heel bijzonder. Ik vind het idee
achter het gebouw mooi en ik
heb bewondering voor de kleine
details. En de mix van kunst
uitingen, zoals de meubels, ver
lichting, de vloerbedekking, het
kleur- en materiaalgebruik."
De internationale doorbraak
van de Italiaanse architect,
'designer', schilder en journalist
werd een feit toen zijn bouw
werk werd opgeleverd waar
vanuit de hele wereld belang
stelling voor is: het Groninger
Museum. Een teken van zijn
tijd. Een feestelijk en bijzonder
museum, dat zich door het ma
teriaal- en kleurgebruik onder
scheidt van andere musea.
Hij constateert dat de bena
ming 'moeder' nog niet zo gek
is voor zijn museum. „Ik zie ar
chitectuur ook als moeder van
andere kunsten, omdat het
groot is. En er allerlei andere
kunstvormen in kunnen, zoals
schilderijen, 'design' en sculp
turen. Net als in een kathedraal.
Een plek waar je iets bij voelt. Ik
houd van zachte, vrouwelijke
architectuur."
Mendini studeerde architec
tuur, maar legde zich al tijdens
zijn studie meer en meer toe op
het 'design'. „Dat komt ook om
dat ik de tijd aan de universiteit
heel onplezierig vond." Hij ging
werken voor de Italiaanse
'design -studio Nizzoli Associati
en was vijftien jaar hoofdredac
teur bij de gerenommeerde Ita
liaanse bladen Casabella, Modo
en Domus, die grote invloed
hebben op zijn collega-ontwer
pers.
In de loop van de jaren ze
ventig begint Mendini aan een
nieuwe fase in zijn carrière: het
're-design'. Hij vindt dat er al zo
veel interessante en functionele
voorwerpen bestaan, dat het
geen zin heeft om er nog meer
te ontwerpen. Hij gaat bestaand
'design' herontwerpen. De luie
stoel van Proust, die bij Exedra
staat geëxposeerd, is er een
voorbeeld van. „Ik begin mijn
ontwerp met die barokke stoel
en heb het gecombineerd met
een 'pointillistisch' schilderij
(opgebouwd met puntjes) van
de impressionist Signac. Door
zoiets te doen, wordt een stoel
een kunstwerk. Het is een spel
dat ik graag speel." Het 'pointil-
lisme' past hij bijvoorbeeld ook
toe in de Swatch-horloges en op
een gevel van het Groninger
Museum.
Al twintig jaar houdt hij zich
bezig met de stippen, en nog
steeds blijft hij ermee experi
menteren. Het ziet er simpel
uit, die stippen in veel kleuren,
maar toch kan niet iedereen
het. ,,Als je ernaar kijkt, lijkt het
makkelijk. Goed geschoten.
Maar het is heel moeilijk om het
er zo uit te laten zien. Daarvoor
moet je veel experimenteren. Ik
vind het in elk geval heel, heel
moeilijk. Veel opnieuw probe
ren en weer opnieuw. De kleu
ren zijn mijn alfabet. Ik kan er
energie mee uitdrukken."
Een van de laatste projecten
van Mendini is de samenstelling
van een collectie verfsoorten
voor Sikkens. Hij stelde een pa
let samen van dertig kleuren.
„Ik ben voor het bedrijf gaan
analyseren welke kleuren ik al
lemaal gebruik, bijvoorbeeld
voor de Proust-stoel. Er zijn zo
veel kleuren te krijgen, in zoveel
sferen."
Mendini zegt vooral onna
tuurlijke kleuren soms erg inte
ressant te vinden, maar wil ook
juist de kleuren uit de ngtuur
gebruiken. „Ik mix bijvoorbeeld
de kleuren van computers en
televisie en fluor-kleuren. Al
thans dat gebeurt met de com
puter. Nee, ik kan er zelf niet
mee werken. Dat doen mijn
vrienden in mijn opdracht. Ik
zou het wel willen leren, maar ik
kan het niet. Mijn hoofd is ge
maakt in een andere ti
van een andere general
Expositieruimte Exed
dini. Tot en met 24
woensdag t/m zatei
12.00 tot 17.00 uur
van 14.00 tot 17.00 ui
Langestraat 52, Hilvei
