The Crucible stevig en nooit onverteerbaar
I FILMS
IN DE D
REGIO I
Films
4 - - -
Meesterlijke acteurs in
flitsend portret van
nenselijk onvermogen
Jackie Chan's First Strike
is 'Jus' like James Bon'
Turbulence: Vliegles bij windkracht 10
J FILM VOORBESCHOUWING
MARK VAN DEN TEMPEL
Virde Familie. Te zien: Filmschuur, do
121 00, vr za 19 30, 22 00, Beavis
ihead Do America. Te zien. Brink-
in, ma 19.30, Farewell to my Concubi-
ie Tezien. Filmschuur, ma 19.30
use films. Als we ze hier al te
i hijgen zijn ze met steun
j Hollywood gemaakt of heb-
ize Bruce Willis in de hoofd-
iSpijtig en niet terecht, want
land van Chirac en Jospin is
■enige in Europa waar jaar-
I moeiteloos tien schitteren-
J speelfilms
Itoduceerd
den. Vorig
behoorde
I Air de Fa-
je zeker tot
categorie.
{sterlijke ac-
•sin een flit-
i geschre-
portret van
iselijk on-
nogen: daar
je eigenlijk
genoeg
Regisseur
PR ric Klapisch
al op door zijn schijnbaar
le losse pols geschoten Cha-
Cherce son Cliat, en met Un
Ll1ost hij die belofte in. Het is
etVerfilming van een toneel-
waarin het sudderend leed
len een familie als bij een ui
voor laag wordt afgepeld.
d Ike vrijdagavond komen ze
acaien in het café van wijlen
jne? vader om er samen de
te gebruiken. De sullige
n Henri, die de zaak over-
i. Diens broer Philippe, ge
in zaken en daar zeer
op. Hun zuster Betty, nog
ongetrouwd maar stie-
vanj aan de scharrel met de
j. Deze avond vieren ze de
aardag van Philippe's vrouw
Inde, maar Henri's vrouw
tte komt maar niet opda-
i De reden is dat ze er einde-
vandoor is gegaan. Als die
rheid eenmaal naar buiten
t, is dat aanleiding voor een
t stortvloed aan opgebiech-
Igernissen en lang verhulde
N fria's. Un Air de Familie had
■|®|feloos kunnen ontaarden
in farce of een drama. Maar
[ven scherpe als humoris-
dialogen houden die boot
in regisseur Klapisch waakt
een al te theatrale aanpak,
resultaat is niet vernieu-
d, maar zeer goed gedaan
en vooral kostelijk. Deze week
in de Filmschuur.
MTV heeft hun misselijke
streken inmiddels verhuisd naar
zeer laat op de avond. Beavis
Butt-head hebben hun fans,
maar echt geliefd zullen ze wel
nooit worden. Daarvoor is de
humor te zeer afgestemd op een
grote kennis van het moderne
Amerika, en is het poep- en
piesgehalte net even te hoog.
Beavis Butt-head Do America
zal daar vermoedelijk weinig
aan veranderen, maar dat
neemt niet weg dat het een kos
telijke film is
geworden.
Amerika's
meest a-so-
ciale pubers
stropen het
land af op
zoek naar
hun gestolen
televisie, on
dertussen
overal chaos
en gekwetste
zieltjes ach
terlatend. De
twee verba
zen zich over
de wonderen van het automa
tisch urinoir, ontmoeten hun
scheppers, Beavis eet een cac
tus en maakt een trip en Butt-
head heeft sjans met de dochter
van Bill Clifton. But will they
score? In Brinkmann.
Het is juni en de meeste film
huizen hebben de deuren geslo
ten. Alleen de Filmschuur draait
nog een maand door en zal
daarna gedurende de zomerva
kantie een serie hoogtepunten
uit het afgelopen seizoen pre
senteren. Maandag heeft de
zaal de hele avond gereserveerd
voor Farewell to my Concubine.
Weliswaar minder subtiel dan
de Yimou-films, maar wel een
kleurrijk spektakel waarin een
voor buitenstaanders *te begrij
pen introductie .wordt gegeven
van het fenomeen van de Pe
king Opera. Aan de hand van
twee acteurs uit deze fameuze
theatertraditie en hun haat-lief-
de relatie krijgen we tevens een
beeld van de politieke aardver
schuivingen die China deze
eeuw heeft moeten doormaken.
Overigens vertelde Jackie Chan,
die zelf pupil was op de keihar
de Peking Opera School, dat de
hier getoonde verschrikkingen
heel aardig overeen komen met
de werkelijkheid. Oeps.
1954, toen in de VS de hek
senjacht op alles wat naar
communisme rook zijn
hoogtepunt bereikte. Het
stuk, waarin onschuldigen
naar de galg worden ge
voerd wegens hun eerlijk
heid, is sindsdien gaan be
horen tot de klassieke to
neelwerken. Met een
Hollywood in de greep van
de Koude Oorlog kon The
Crucible destijds niet ver
filmd worden. Veertig jaar
later gaat dit weliswaar
zonder problemen, maar
de oorspronkelijke context
is niet langer relevant. The
Crucible anno 1997 is dan
ook vooral een verhaal over
hoe opportunisme, bijge
loof en domheid het win
nen van gezond verstand
en medemenselijkheid.
FILM RECENSIE
MARK VAN DEN TEMPEL
The Crucible. Te zien- Alfa 1. Movies 4,
Amsterdam.
Miller, die ook het scenario
schreef, baseerde zich op de
waar gebeurde heksenproces
sen in de staat Massachusetts,
eind zeventiende eeuw. De vro
me nederzetting Salem komt in
opspraak als ontdekt wordt dat
onder de invloed van een ne
gerslavin jonge vrouwen 's
nachts een rituele dans uitvoe
ren. Feitelijk is het een tamelijk
onschulige gebruik om de liefde
van jongens af te kunnen dwin
gen. Maar de lokale dominee
Parris (Bruce Davison), die veel
aanzien heeft verloren, grijpt de
gebeurtenis aan om zijn autori
teit goed te laten voelen. Door
de massahysterie die al snel on
der de meisjes ontstaat, groeit
de zaak hem echter boven het
hoofd.
De openbaring van de sluwe
Abigail Williams (Winona Ry
der) dat de vrouwen het slacht
offer zijn van een duivelse cult,
leidt tot de komst van opper
rechter Danford (Paul Scofield).
Deze magistraat ziet liever tien
onschuldigen hangen dan één
heks haar verdiende straf ontlo
pen. Abigail heeft zo haar rede
nen voor die boude bewering.
Ze is heimelijk verliefd op boer
SjNDERDAG 5 JUNI 1997
Un Air de Familie in de Filmschuur Voorbeeldige cast met uitschieters Winona Ryder en Paul Scofield
Toneelschrijver Arthur Mil
ler schreef The Crucible in
Daniel Day-Lewis probeert de verleiding des vlezes in de persoon van Winona Ryder te weerstaan.
John Proctor (Daniel Day-Le
wis), en denkt dat ze door het
aanwijzen van onder meer
diens vrouw kans maakt hem
voor zich te winnen. Proctors
echtgenote (de immer lijdzame
Joan Allen) belandt in de gevan
genis. De enige manier voor
Proctor om haar vrij te pleiten is
om te bekennen dat hij ooit met
Abigail naar bed is geweest.
The Crucible werd gemaakt
door het team achter The Mad
ness of King George. Die kos
tuumfilm viel op door de ma
nier waarop menselijk gedrag
van alle tijden een oud verhaal
weer hedendaags maakte. Ook
The Crucible is kostuumdrama
volgens dat recept. Regisseur
Nicholas Hytner heeft niet ge
probeerd dit duistere tijdperk
eigentijds te maken met seks en
actie, zoals wel in de idiote
Scarlet Letter gebeurde. Hytner
en zijn team weten echter voel
baar te maken dat het gedrag
dat deze heel gewone mensen
tot zo'n vorm van massahyste
rie drijft, gedrag is dat we van
daag de dag nog steeds kunnen
tegenkomen. Zolang mensen
maar vaak genoeg dezelfde leu
gens herhalen, is het een kwes
tie van tijd voordat de waarheid
vergeten is. Dat en de voorbeel
dige cast onder de uitschie
ters een doortrapte Winona Ry
der en een imponerende Paul
Scofield maken The Crucible
stevig maar nooit onverteerbaar
drama.
MS AMSTERDAM
ad r. Arnaud
j.00, 15.45, 18,45, 21.30: Shine
1 130. 16.00, 19.30. 22.00 (beh
Everyone says I love you
13.30, 16.30, 19.30. 22.00: Vive
tient
MBRA2
.45, 21.30; do vr ma di ook
j. 15, 16.00: Romeo Juliet
var£VUE CINERAMA (020)
J876
H.45, 15.30, 18.15, 21.15: The
Element
e"bAMA 2
[15, 16.00, 18.45, 21.30: Lost
^SO 1 (020) 6234876
Il5, 16.00, 18.45, 21.45: Don-
PS0 2
115, 16.00, 19.15, 22.00: Blood
CENTER(020)6236615
.30, 19.15, 22100; zo ook 11.00,
1.45: Karakter
1.45, 19.15, 21.45: Kolya
1.30, 22.15; zo ook 11.00, 14.30:
1en We Were Kings
(.45; zo ook 11.15, 14.00: Drifting
)uds
15. 19.45, 22.00; zo ook 11.00,
.30: Un Air de Familie
MA OSCAR(020)5475175
vr za 20.00: Secrets and Lies
Wo 20.00 Bridges of the Madison
unty
MA 1(020)6151243
(.45, 21.30; za zowoook 15.30:
e Fifth Element
MA 2
(.30. 22.00; za zo wo ook 16.00:
iLiar
(020) 6234579
15. 16 00. 19 00,21 45; za zo
11.00: Turbulence
i
.#00. 16.00. 18.00. 20.00,
IÜ0O. za zo ook 11.30- Beavis
-head Do America
J-00. 15.45. 18.45,21.30:2
11 00 All Stars
(020) 6273434
18.45: Breaking The Waves
19.00; zo ook 16.30: Village of
Dreams
21.15; zo ook 14.30: Johns
21.45: Tierra
zo. 13.00: Microcosmos
do zo ma 23 .00: La Cite' des Enfants
Perdus
vr za 23.00; zo 13.30: Le Grand Bleu
di wo 23.00: Mauvais Sang
KRITERION 1 (020) 6231708
vr 22.15: Shorts!
17.30: II Postino
19.45, 22.15; vr di met 22.15: Lost
Highway
di 22.00: Sneak Preview
KRITERION 2
17.15,21.45; ma met 21.45: Big
Night-
19.15: Romeo and Juliet
21.45 (beh ma): The Killing
ma 21.45: Natural Born Killers
NEDERLANDS FILMMUSEUM (020)
5891400
za zo ma di wo 22.00: Op de Bodem
van de Hemel
RIALTO 1 (020)6753994
18.00, 22.00; zo ook 15.45: Conte
d'Ete
20.00, zo ook 13.45: La Promesse
RIALTO2
20.15 (beh ma wo): La Seconda Vol
ta
17.45, 21.45; zo ook 13.15: Trois
Vies Et Une Seule Mort
zo 15.30: Love and Other Catastrop
hes
ma 20.00: Charlotte
wo 20.15: Costa Brava
THE MOVIES 1 (020) 6386016
17.00, 19.30, 22.00; zo ook 14.30:
Lost Highway
THE MOVIES 2
19.15, 22.00. zoook 14.30: The
Crucible
17.15- Basquiat
THE MOVIES 3
17.00, 21.45; zoook 14.15: Karak
ter
19.30: The Pillow Book
THE MOVIES 4
17.15, vr zi ook 00.15: Fargo
19.00; zo ook 14.00: The English
Patient
22.15: Hufters Hofdames
TUSCHINSKI1(020)6262633
13.15. 16.00, 18.45, 21.30: Liar
TUSCHINSKI 2
13.15, 16.00, 18.45,21.30: All
Stars
TUSCHINSKI 3
13 00. 16.45, 20.30 The English
TUSCHINSKI 4
18.45, 21.30; do vr madi ook
13,15, 16.00: The Devil's Own
TUSCHINSKI 5
13.15, 16.00, 18.45, 21.30: One
Fine Day
TUSCHINSKI 6
18.30, 21.30; dovr madiook
12.30, 15.15: Jerry Maguire
DE UITKIJK (020) 6237460
21.30; zo ook 15.00: Secrets and
Lies
18.00, 19.45: Hufters Hofdames
Rotterdam, februari 1997. Jackie
Chan kwam, zag en overwon.
Voor iedere fotograaf een kara-
tepose, voor iedere journalist
een anekdote, voor iedere fan
een glimlach en een handteke
ning. Heel Nederland inclusief
Paul de Leeuw hield even van
de kleine acrobaat uit Hong
Kong, en wat deed distributeur
Polygram? Die wachtte dood
leuk vier maanden met het uit
brengen van First Strike. De film
die tijdens het festival nota be
ne de op een na hoogste pu
blieks waardering kende
En hebben we al die tijd een
meesterwerk moeten missen?
Ach, First Strike is niet Chan's
beste of leukste, maar nog altijd
vele malen te preferen boven
het alsmaar ongeïnspireerder
wordende actiewerk uit Holly
wood. Ditmaal moet Jackie
(want zo heet hij hier gewoon)
de wereld redden.-Tegen wil en
dank natuurlijk, want de vecht-
sport-held dankt zijn enorme
populariteit in Azië vooral aan
zijn bescheidenheid en wars
heid van gedoe. Maar als poli
tieman dient hij toch de uit
Hong Kong gestolen atoomra
ketten terug te brengen, een
achtervolging die hem van de
kroonkolonie helemaal naar de
Oekraïne en uiteindelijk zelfs
naar Australië brengt.
Jus' like James Bon' zegt Jackie
blij verrast als hij van zijn op
drachtgevers een attaché-kof
fertje overhandigd krijgt met tal
van 007-gadgets. Inderdaad,
First Strike is precies James
Bond, Een volstrekt onoverzich
telijke (en eerlijk gezegd oninte
ressante) plot, veel Russische en
Amerikaanse kleerkasten die
natuurlijk geen partij zijn voor
de vliegensvlugge Chinees, de
hulp van een bevallige schone
(Annie Wu als waternimf) en
stunts, teveel om op te noemen.
Een greep. Jackie daalt per
snowboard een steile helling af,
weet na een dodensprong nog
net aan een helicopter te blijven
hangen, die vervolgens opge
blazen wordt, waarna Jackie on
der het ijs van een bevroren
meer belandt. Zonder jas of
hemd.
Voor de martial-arts fans is er
een hilarische vechtscène tij
dens de traditionele Chinese
Nieuwjaarsoptocht in Brisbane,
waarin Chan op steltenzijn
kunsten vertoont. Hoogtepunt
is de scène waarin Jackie toont
hoe je met een keukentrap toch
al snel twintig stokvechters van
het lijf houdt. Het gaat hem
moeiteloos af. Pas in de tradi
tionele bloopers na de aftiteling
kun je zien hoeveel bloed, zweet
en tranen het opnemen van de
ze en andere sequenties kostte.
De rampenfilm is weer helemaal terug in de bioscoop
Het is niet te hopen dat ze de
film Turbulence inzetten op de
transatlantische vluchten tus
sen Amerika en Europa, want
dan wordt het zeker paniek in
de 747's met geheid een paar
volle kotszakjes. In de bioscoop
loopt u absoluut geen gevaar
want veel turbulentie veroor
zaakt de film daar niet. Veel ge
doe om niks eigenlijk en nau
welijks een aanwinst voor het
genre van de rampenfilm.
Op de een of andere manier
lukt het Hollywood gewoon niet
een echt spannende rampen
film te maken in de lucht. In de
jaren zeventig hadden we even
een hausse met drie Airport-
films, maar echt goed waren die
eigenlijk ook niet. In de jaren
tachtig verdween de rampen
film wat achter de horizon, om
daar in de tweede helft van de
jaren negentig nu opeens weer
achter vandaan te komen met
films als Daylight (een tunnel
ramp), Dante's Peak (een vul
kaanuitbarsting), deze Turbu
lence (een vliegtuigdrama), en
binnenkort te verwachten
naar verluidt de financiële 'film
ramp' van de jaren negentig
de film Titanic (een scheeps
ramp). Kortom, de rampen zijn
weer terug in de bioscoop; voer
voor sociologen en psycholo
gen.
De liefhebbers van het genre
zullen aan Turbulence vast wel
de nodige lol beleven, maar de
neutrale kijker zal door de op
eenstapeling van onwaarschijn
lijkheden vermoedelijk al snel
de kop in de wind gooien en
verder op de automatische pi
loot de film uitzitten. De film
heeft in het genre ook weinig
nieuws te bieden. Tijdens een
vlucht met een Boeing 747 van
New York naar Los Angeles we
ten twee zwaarbewaakte boe
ven, onder wie de massamoor
denaar Ryan Weaver (Ray Liot-
ta), de macht in het vliegtuig
over te nemen, net voor dit te
recht komt in een extreem zwa
re storm. Ze knallen de beman
ning neer en alleen stewardess
Scene uit Turbulence: de rampen zijn weer terug in de bioscoop voer
voor sociologen en psychologen.
Teri (Lauren Holly) weet te ont
snappen en zich op te sluiten in
de verder onbemande cockpit.
Terwijl Weaver ook afrekent
met de andere boef, zoekt Teri
via de boordradio contact met
het crisisteam in Los Angeles,
dat de vlucht begeleidt en moet
kiezen tussen het neerschieten
van de Boeing boven de woes
tijn of een stewardess uitleggen
hoe je een van de grootste pas
sagiersvliegtuigen ter wereld
veilig aan de grond moet zetten.
Weaver probeert daar op alle
mogelijke manieren een stokje
voor te steken want beneden
wacht hem de dodencel en dus
gaat hij liever in de storm ten
onder met een stewardess op
schoot.
De turbulentie in de lucht als
gevolg van de storm en de tur
bulentie in het vliegtuig als ge
volg van de moordpartijen door
Weaver gaan gelijk op. Terwijl
de storm een spel speelt met de
747, doet Weaver datzelfde
op sinistere wijze met de
doodsbange Teri die vecht voor
haar leven en voor dat van nog
een handvol andere passagiers.
Zij zijn door Weaver opgesloten
en zij doen verder een gemis
te kans in het scenario geen
enkele poging om die arme Teri
te helpen. Zij moet het allemaal
alleen opknappen: eerst de
storm, dan de afrekening met
Weaver en uiteindelijk de lan
ding. Mag u raden hoe het af
loopt.
Er zitten wat kleine grapjes in
de film. Zo vindt de vlucht
plaats op 24 december en mid
den in de storm start op het
filmscherm in de 747 opeens
Frank Capra's kerstdrama It's a
wonderful life. Een nogal cyni
sche filmkeuze terwijl het vlieg
tuig om zijn eigen as tolt en net
onbestuurbaar is geworden. En
als Weaver Teri dwingt tot een
'normaal' gesprek en ze het
hebben over favoriete boeken
en films, noemt zij terwijl de
storm loeit Gone with the
wind. Kleine subtiele grapjes
die worden overdonderd door
het natuurgeweld rond het
vliegtuig.
Weaver blijkt een aardige
sick-joker te zijn, die helemaal
uitzinnig wordt als het vliegtuig
in een duikvlucht naar beneden
dondert. Acteur Ray Liotta, een
perfecte charmante boef, mag
alle registers opentrekken en
doet dat met zichtbaar plezier.
Hij is sowieso een van de aar
digste boeven die er in Holly
wood rondloopt met zijn guitige
blauwe ogen, maar oh wee als
Liotta kwaad wordt, dan wordt
hij op slag een angstaanjagende
engerd. Hij is het beste dat de
film te bieden heeft, al krijgt hij
af en toe ook redelijk tegenspel
van Lauren Holly als de redden
de kerstengel van de luchtvaart
maatschappij.
First Strike: stunts, teveel om op te noemen.
