R
Toerisme
1-
DAGTRIPS
ZATERDAG 31 ME11997
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
E I 3 B E R I C H T E M
Dominicus digitaal
Uitgeverij Gottmer verzorgt sinds enige weken een reis-
website (http://gottmer.nJ/dominicus) die 'Dominicus
Worldsurfer' werd genoemd. De website bevat niet al
leen gegevens over de populaire reisgidsen die de naam
van de inmiddels overleden Alkmaarse reisschrijver
dragen, maar ook actualiteiten die worden doorgege
ven door zowel auteurs als lezers. Hoofdrubrieken zijn
onder meer Afrika, Amerika, Azië en een aantal Europe
se landen. Suggesties en ideeën kunnen via E-mail wor
den verstuurd naar frastoks pi.net.
Poepgoed
Het Veluws Museum aan de Donkerstraat 4 te Harder
wijk en het Milieucentrum aan de Jodenkerksteeg 1 in
dezelfde plaats schenken tot en met 1 november aan
dacht aan 'poep door de eeuwen heen'. Op de exposi
ties (de twee musea liggen op 500 meter afstand van el
kaar) is niet alleen te zien hoe menselijke uitwerpselen
door de eeuwen heen werden weggespoeld (van de Ro
meinen tot heden), maar tevens wordt bijvoorbeeld ge
toond hoeveel soorten en maten wc-papier er in ge
bruik waren en zijn. Eveneens valt op de tentoonstel
ling waar te nemen dat elk dier zijn eigen kenmerkende
drollen produceert.
Informatie: Veluws Museum, telefoon 03 41 - 41 44 68.
Snelle veerdienst
Sinds mei onderhoudt de nieuwe rederij Baltic Sea
Commuters een veerdienst tussen Kopenhagen en het
populaire vakantie-eiland Bornholm in de Oostzee. De
overtocht wordt uitgevoerd met een snel schip dat de
tot nu toe gangbare vaartijd van zes uur ongeveer hal
veert. Er zijn per dag twee afvaarten in beide richtin
gen.
Informatie: Deens Verkeersbureau, telefoon 071 - 52 11 54 4.
Nieuw cruiseschip
Eind vorige maand heeft de Noorse rederij Royal Carib
bean International een nieuw cruiseschip in gebruik
genomen, Rhapsody of the Seas. Het heeft elf passa-
giersdekken, biedt plaats aan 2.435 gasten en gaat vanaf
juni cruises verzorgen in de befaamde Inside Passage
tussen Vancouver (Canada) en Anchorage (Alaska). In
het winterseizoen zijn reizen voorzien naar Hawaii. De
Noorse rederij wordt in Nederland vertegenwoordigd
door AMCA in Den Haag telefoon 070 - 32 62 82 8
waar verdere informatie kan worden verkregen.
De nieuwe Rhapsody of the Seas gaat vanaf juni cruises
verzorgen in the Inside Passage tussen Vancouver (Canada)
en Anchorage (Alaska).
Waddenhoppen
Ook dit jaar kan er weer van Waddeneiland naar Wad
deneiland worden gevaren. In samenwerking met on
der meer De Jong Intra Vakanties, SNP Natuurreizen,
de VW's, de Nederlandse Spoorwegen en de Fietsva
kantiewinkel worden verschillende meerdaagse reizen
georganiseerd waarbij twee tot vijf eilanden kunnen
worden bezocht. De accommodaties variëren van ho
tels tot reeds gereed staande (De Waard-)tenten. Er kan
ook uitsluitend een overtocht worden geboekt (eventu
eel mét fiets) waarbij Texel als uitvalsbasis dient.
Informatie: VVaddenTrek in Lauwersoog,
telefoon 05 19 -34 93 93.
Theatermuseum
Na een ingrijpende verbouwing, die twee jaar heeft ge
duurd, gaat het Nederland Theatermuseum aan de He
rengracht 168 te Amsterdam, op 9 juni weer open voor
het publiek. Nieuw is onder meer een auditorium waar
in plaats is voor 120 bezoekers. Verder zijn de in oor
spronkelijke staat teruggebrachte tuinen vrij toeganke
lijk en kreeg het interieur een forse opknapbeurt. Tege
lijk met de opening begint een tentoonstelling onder de
naam 'Hallo hierheen'. In de expositie, die tot mei 1999
blijft, wordt een overzicht gegeven van het populaire
theater tussen 1839 en 1939.
De Nederlandse bezoeker zegt
al die namen weinig of niets. Hij
riet slechts de achter spieg'lend
vensterglas opgestelde tableaus,
luistert naar de gids en drentelt
gestaag verder door dat doolhof
van de Heleense historie. Totdat
hij bij de uitgang plotseling op
het afgrijslijkste tafereel van de
hele santenkraam stuit: 'De
moord op Ali Pasja'. Hierop -
dat is duidelijk - heeft de bevlo
gen artiest extra z'n best ge
daan. Schuimend bloed dat met
liters tegelijk langs de muren
van een villa gutst, twee afge
hakte soldaten-hoofden op een
verwoeste veranda en de zielto
gende Pasja die men zojuist een
kogel door het kruis heeft ge-
iijaagd.
Het feest der herkenning. Ein
delijk kan de Nederlandse be
zoeker meepraten. Een dag eer-
.der immers al, was hem het
smakelijke verhaal van Ali Pasja
ter ore gekomen. En nadien zou
Jiij tijdens zijn reis door Epiros
|nog talloze malen worden ge
confronteerd met leven en wer
ken van deze Albanese oplich
ter, rokkenjager, moordenaar,
despoot, dief en afperser. Van
(1788 tot begin 1822 tiranniseer
de hij namens de Turkse sultan
lioannina en wijde omgeving en
ehij deed dat op zo'n aanstekelij-
eke manier dat ze er daar nog al-
jtijd niet over zijn uitgepraat.
Tragedie
Een galeiboef van superieure
'klasse, Ali Pasja. Maar tegelijk
iemand met een onweerstaan
bare charme. Luister naar de
Verschrikkelijke verhalen die
over de onverbeterlijke schavuit
jde ronde doen, maar merk tege
lijk op dat ze altijd met een
felimlach om de lippen worden
Verteld. Neem die tragedie
fondom Kyra Frossyni; mooi
maar onverstandig. In 1801 on-
IHet tegen de bergwand aange
plakte Paraskevi-klooster aan het
begin van de Vikos-kloof.
FOTO'S ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Iets buiten Ioannina, niet ver
wan de Grieks/Albanese grens,
staat hoog op een heuvel het
wassenbeeldenmuseum van
Paul Vrellis. Vanaf een uur of
lien's ochtends, duizelt het er
van de schoolkinderen. Struike-
lend en joelend wringen ze zich
4
lings de reusachtige vitrines
waarin de geschiedenis van Grie
kenland op aandoenlijke wijze
uit de doeken wordt gedaaji.
Daar staan ze, in vaardig geboet
seerd was. De helden en heldin
nen van de natie. Despina Achla-
dioli, Katsadonis, Kanaris...
tOB VAN DEN DOBBELSTEEN
Epiros ligt in het noordwesten van het vasteland van
Griekenland. In het noorden wordt de zeer bergachtige
(de hoogste top reikt tot 2.637 meter) en daardoor lang
geïsoleerd gebleven streek begrensd door Albanië; in het
westen door de Ionische Zee. Tot voor kort genoot slechts
de hoofdstad Ioannina (met daar vlakbij de opgravingen
van Dodona en de grotten van Perama) meer dan regio
nale bekendheid. Daar is nu de strandbestemming Parga
bijgekomen. Buitenlandse toeristen zijn in het binnen
land echter nog steeds een betrekkelijk unieke verschij
ning.
Per auto is Epiros (letterlijk 'land zonder grenzen') vanuit
Europa het best te bereiken via onder meer Venetië. Van
daar varen comfortabele veerschepen in 24 uur naar de
havenplaats Igoumenitsa. Vliegverbindingen worden
vanaf Schiphol onderhouden door Transavia dat op za
terdag naar Preveza vliegt (uiterste zuidpuntje van Epi
ros) en op maandag naar het op 2 uur varen van Igoume
nitsa liggende eiland Corfu. In Epiros zelf brengt het
openbaar vervoer (bussen) reizigers weliswaar tot in de
kleinste dorpjes maar de diensten worden zeer onregel
matig uitgevoerd.
Wie door Epiros wil reizen, kan het beste een auto mee
nemen of huren. Griekse vrachtwagenchauffeurs denken
allemaal dat ze in een formule 1-racewagen zitten, maar
wie daar rekening mee houdt, ondervindt nauwelijks pro
blemen. Zelfs in de bergen (waarin nog bruine beren en
lynxen leven) zijn de wegen van uitstekende kwaliteit. De
mooiste route is die langs de Zagoriadorpen (met het Alpe
d'Huez-achtige traject van Voidomatis naar Papingo als
hoogtepunt), maar de weg van Igoumenitsa naar Ioanni
na mag er eveneens zijn.
Toeristische 'musts' zijn de opgravingen van Dodona
(ook wel Dodoni genoemd), de grotten van Perama, het
levendige Ioannina (met oude citadel en Meer van Pam-
botis), de beroemde stenen boogbrug van Arta, de Zago
riadorpen (sommige slechts per voet bereikbaar), de als
boomklevers tegen de rotsen hangende Meteorakloosters
in het noorden en uiteraard de ontzagwekkende Vikos-
kloof. Door de kloof loopt op flinke hoogte een magnifiek,
12 kilometer lang voetpad dat in Monodendri begint en in
Papingo eindigt.
De wandeling kan eventueel zonder gids worden ge
maakt. Verdwalen is onmogelijk. Vanuit Ioannina gaat el
ke dag een bus naar Monodendri (ongeveer twee uur rij
den); het pad begint bij het Paraskevi-klooster. Ook de te
rugreis vanuit Papingo kan per bus worden gemaakt (alle
dagen, behalve dinsdag en donderdag). Beide plaatsen
hebben eenvoudige herbergen met logiesgelegenheid.
Wie liever georganiseerd door de Vikos trekt, vervoege
zich in Ioannina bij de kantoren van Pianeta Travel of Ro
binson Travel. Beide reisbureaus organiseren een keer
per week een excursie door de kloof.
Wie zich van tevoren op de hoogte wil stellen van de toe
ristische mogelijkheden van Epirds heeft veel aan het
boek 'Het Griekse Vasteland' van Brian de Jongh (uitgeve
rij Agon) dat alweer enige tijd geleden verscheen. Verdere
informatie kan worden verkregen bij de Nederlandse ves
tiging van de Griekse Nationale Organisatie voor Toeris
me, Leidsestraat 13,1017 NS Amsterdam, telefoon 020 -
62 54 21 2. Inlichtingen en reserveringen veerdienst Ve-
netië-Igoumenitsa: World Wide Rotterdam, telefoon 010 -
41 39 29 3. Vakantiereizen naar Parga worden onder
meer georganiseerd door de NBBS in Leiden, telefoon
071 -56 88 88 8 en door Ross Holiday's in Wychen
024 - 64 24 84 8).
Detail van de fascinerende fresco's, die als een 'aap-noot-mies' van middeleeuwse martelmethoden op de
muren van het Filanthropinonklooster (Ioannina) zijn geschilderd.
GRIEKENLAND
ZOALS
HOMERUS
HET BESCHREEF
derhield het meisje een vurige
verhouding met Pasja's zoon
Mouchtar. Daar was diens wet
tige echtgenote niet van ge
diend. Of haar schoonvader
even wilde ingrijpen. Ja, dat wil
de Ali best. Dus werd Kyra tij
dens een bidstonde in de kerk
in haar nekvel gegrepen, in een
zak gebonden en in het meer
gesmeten. Samen met zeven
tien vriendinnen. Want als je
iets doet, moetje 't goed doen.
Waar je ook komt in Epiros - dat
stuk Griekenland waar Grieken
land nog Griekenland is - overal
hebben ze wel een ander ver
haal over de verschrikkelijke
muzelman uit Albanië. Of het
nou over zijn wrede moedertje
gaat of over zijn veelwijverij; of
het nou over zijn weergaloze
rijkdom gaat of over zijn perver
se wreedheid. De inwoners van
Parga namen uit voorzorg zelfs
hun ijlings opgegraven doden
mee toen ze op de vlucht sloe
gen vooiVUi Pasja's optrekken
de horden. En slaakten een
zucht van verlichting toen de
Turkse sultan zijn al te eigen
machtig optredende 'gouver
neur' ten lange leste liet ver
moorden door hem dus een ko
gel dwars door zijn kruis te
schieten. Ook al zo'n aardig de
tail.
Het huis in Ioannina waarin
Pasja rochelend aan zijn einde
kwam, staat er nog. Of beter ge
zegd, de restanten daarvan.
Drie jaar geleden verpletterde
een reusachtig rotsblok de oude
villa, waarna spoorslags aan de
inmiddels volbrachte renovatie
werd begonnen. Terecht, want
het 'Museum Ali Pasja' trekt
meer bezoekers dan de opgra
vingen van het even verderop
gelegen Dodona, nochtans ooit
woonstee van Griekenlands
oudste en meest geraadpleegde
orakel. Slechts dat van Delphi
slaagde er later in zijn gewaar
deerde collega uit noord-Grie
kenland naar de kroon te ste
ken. Waarschijnlijk ook omdat
het achter een woeste bergke
ten verstopte Dodona zelfs nu
nog moeilijk te bereiken valt.
Maar de weg erheen is onverge
telijk mooi. Net als trouwens
het vaartochtje naar het in het
Meer van Pambotis drijvende
eiland met daarop Pasja's in
stant-sterfhuis. En de muur
schilderingen van het daar vlak
naast gelegen Filanthropin
onklooster natuurlijk. Of mis
schien is het beter de kwalifica
tie 'onvergetelijk mooi' hier te
vervangen door 'walgelijk fasci
nerend'. Nog nooit zag de Ne
derlander, bijgelicht door de
zaklamp van een murmelende
oude vrouw, zulke afschuwwek
kende fresco's. De als een fleuri
ge aap-noot-mies op de muren
gepenseelde miniaturen geven
de wijze weer waarop de inqui
sitie in de Middeleeuwen 'on
christelijke honden' onder
vroeg. Luguber was nog het
meest positieve woord dat de
bezoeker te binnen wilde schie
ten.
Dagen later nog flitsten de beel
den als stekende bliksem
schichten door zijn brein. Of hij
nou een kopje mierzoete Turkse
koffie dronk in café Filoistron
midden in de citadel van Ioan
nina of met openvallende mond
en trillende benen in Monoden
dri bij de gapende muil van de
peilloos diepe Vikos-kloof
stond. Of hij nou in Konitsa een
25 meter hoge, stokoude stenen
boogbrug opklauterde of bij Ka-
kavia met steeds groter worden
de verbazing het opgefokte ge
doe op de Grieks/Albanese
grens bezag.
Geen toerist
Achter die met een simpel
hangslot afgesloten douane
overgang stond een met Kalasj-
nikov's behangen Albanees zich
stierlijk te vervelen. De man
probeerde grimmig te kijken,
maar vergeleken met de marte
lende inquisiteurs op de wan
den van het kloosterkerkje in
Ioannina was hij niet meer dan
een vriendelijke kabouter-krij
ger. 'Mag ik een foto van u ma
ken?' vroeg de Nederlandse be
zoeker dan ook onbevangen.
Dat mocht. Maar op het mo
ment dat de camera in gereed
heid werd gebracht, slenterde
de Albanees weg. Ja zeg, het was
Volendam niet.
Waarmee maar meteen de
grootste charme van Epiros is
aangestipt. Geen toerist te be
kennen. Ja Grieken. En in Parga,
de enige bestemming met een
internationale klantenkring, lig
gen tegenwoordig warempel
wat Nederlanders op het strand
te sudderen. Maar wat weten zij
van die verrukkelijke desolaat
heid vein de Zagoriadorpen?
Van de bizarre, achter Papingo
oprijzende 'torens' van het Pin-
dosgebergte? Van de pita met
geitenkaas en geitenboter in de
dorpskroeg van Monodendri?
Van het als een zwaluwnest te
gen de wand van de Vokos-
kloof aangeplakte Paraskivi-
klooster? Van Samarina, de plek
vanwaar in oktober 1940 een
'zootje Grieks ongeregeld' een
zwaarbewapend Italiaans leger
met de staart tussen de benen
terugjoeg naar Albanië?
Griekenland zoals Homerus het
beschreef. Zeker zo spannend,
alleen iets vriendelijker.
Een kopje mierzoete Turkse koffie wordt bij
voorkeur gedronken in café Filoistron in Io
annina.
Het zojuist verschenen Interliner
boekje met daarin de dienstrege
ling van de 'groene streep' is uit
gebreid met een aantal tips voor
dagtrips. Uiteraard gaat het hier
om bestemmingen die eenvoudig
met de interprovinciale busdienst
(onderhand ruim dertig lijnen)
zijn te bereiken. Daarnaast bevat
de brochure ruim twintig cou
pons die de reiziger korting verle
nen op de toegangsprijzen van
onder meer attractieparken en
musea. Uitstapjes zijn mogelijk
naar Amsterdam (met het nieuwe
newMetropolis museum), Apel
doorn (Apenheul) Arnhem (Bur
gers' Zoo), Den Haag (Panorama
Mesdag) Emmen (Noorder Die
renpark), Maastricht (Bonnefan -
tenmuseum) en Utrecht (Natio
naal Museum van Speelklok tot
Pierement). Het Interlinerboekje
kost 2,50 gulden en is verkrijgbaar
bij de chauffeur of het loket. De
brochure kan ook telefonisch
worden besteld. Telefoon 09 00 -
89 99 89 98. In dat geval wordt
een toeslag gevraagd van 3 gulden
voor administratie- en verzend
kosten.
Interlinerboekje met
