voor ex-baj
Wellicht rijksbanen
voor ex-bajesklanten
Jan Modaal is vrijwel uitgestorven tot doodslag met kapmes
Jan Modaal is vrijwel uitgestorven
Greenpeace wil windmolenpark in Noordzee
Vleer aandacht voor
beginnende leraar
Binnenland
Nieuwe poging
Tien jaar cel voor poging
Wadden vereniging worstelt
nog met komst windmolen
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Dienst
RIJDAG 30 MEI 1997
heeft na zeven jaar een doctoraaldiploma. Eén op de drie stu
denten heeft het wetenschappelijk onderwijs dan zonder diplo
ma verlaten. Dat blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS) die gisteren zijn verschenen. Bij de me
dische opleidingen valt minder dan tien procent van de studen
ten uit. Wijsbegeerte, letteren en rechtsgeleerdheid kennen
daarentegen een hoog uitvalpercentage.
Minder lang wachten voor taalles
den haag De wachtlijsten voor Nederlands als tweede taal
woonhuis in de Haagse Schilderswijk, hebben bekend dat zij
even daarvoor molotovcocktails hebben gegooid naar de pan-
den van twee culturele instellingen. Een van de advocaten heeft
I dat gisteren gezegd. Vijf verdachten die al langer worden ver
hoord, ontkennen echter iets met de fatale brand in het woon-
jbuis te maken te hebben. Deze brand kostte de moeder en vijf
Ikinderen het leven. Een zesde verdachte werd dinsdag gearres
teerd.
Appingedammer bekent aanrandingen
appingedam Een 30-jarige man uit het Groningse Appingedam
heeft tegenover de politie bekend tien vrouwen te hebben aan
gerand. De politie kwam de man op het spoor, nadat een vrouw
die in Loppersum was aangerand aangifte deed. De verdachte
koos zijn slachtoffers willekeurig uit. Hij liep ze achterna en ver
greep zich vervolgens aan hen. De slachtoffers bevinden zich in
alle leeftijdscategorieën. In een enkel geval trok hij vrouwen van
de fiets. De man is in 1991 ook al door de politie aangehouden
op verdenking van aanranding.
Ouderenbond zoekt 'jongere ouderen'
zeist De protestants-christelijke ouderenbond wil met kracht
'jongere ouderen' werven. Dit zei de nieuwe voorzitter van de
bond, G. Hazenkamp, gisteren. De algemene ledenvergadering
van de bond koos hem een dag eerder mét algemene stemmen
tot voorzitter. De protestants-christelijke ouderenbond telt
85.000 leden. Hun gemiddelde leeftijd ligt rond de zeventig. Ha
zenkamp wil vooral mensen in de leeftijdsgroep van vijftig tot
zestig aantrekken.
Pak koffie dertig cent duurder
utrecht Marktleider Douwe Egberts heeft de prijs van een pak
koffie van 250 gram met dertig cent verhoogd. Daarmee komt de
prijsverhoging dit jaar op een gulden uit. Begin mei ging als ge
volg van hogere prijzen op de internationale markt de prijs van
een pak koffie al met twintig cent omhoog. Eerder dit jaar voer
de Douwe Egberts al twee keer een verhoging van een kwartje
door. Het bedrijf heeft in Nederland een marktaandeel van ze
ventigprocent.
CBS: Helft studenten na 7 jaar klaar
voorburg Ruim de helft van de studenten aan de universiteit
(NT2) voor allochtonen zijn in 1996 verder teruggelopen: van
11.400 naar ongeveer 8.000. Dat constateert de Inspectie van het
Onderwijs. Minister Ritzen heeft het rapport gisteren aangebo
den aan de Tweede Kamer. De inspectie wijst erop dat, ondanks
de kortere wachtlijsten, op lokaal niveau knelpunten blijven. Al
lochtonen die reeds langer in Nederland verblijven en andere
groepen binnen deze vorm van educatie worden daar vaak door
de nieuwkomers verdrongen. Ritzen wil hieraan bij nieuwe eva
luaties speciale aandacht besteden.
Verdachten gooiden brandbommen
den haag Twee van de zes verdachten van de brand in e
Strenge islamschool niet op kosten
zoetermeer De islamitische school El Inkade in Ede wordt niet
op extra kosten gejaagd in de ontslagzaak van zeven docenten.
De wachtgeldorganisatie USZO en het Participatiefonds hebben
lesloten dat de docenten die wegens de strenge voorschriften
vertrokken, recht hebben op een volledige uitkering. De school
hoeft niets extra's bij te passen. Onderwijs-minister Ritzen zal de
beslissing van het participatiefonds volgen, verklaarde een
woordvoerder gisteren. De docenten van El Inkade (De Verlos
sing) vroegen vorig jaar om ontbinding van hun arbeidscontract.
Zij konden niet leven met de orthodoxe voorschriften van het
schoolbestuur. Dat eist onder meer dat het personeel les geeft in
lange gewaden en afziet van het gebruik van alcoholische drank
en cosmetica.
'egeleiding wordt verbeterd
den haag anp
Iraniërs stoppen Sorgdrager doet ook beroep op bedrijfsleven
hongerstaking^ rf.
Minister Sorgdrager van justitie wil overheidsfuncties
openstellen voor ex-gedetineerden. Volgens haar zijn er
tal van functies bij de overheid die daarvoor in aanmer
king komen. Sorgdrager lanceerde haar idee gisteren tij
dens de opening van de gevangenis in Zutphen. Zij wil
eerst op kleine schaal experimenteren met het idee. Ook
andere ministeries zijn bereid aan experimenten mee te
doen.
N HAAG ANP
r komen meer experimenten
waarin studenten zich kunnen.
JL lorbereiden op een loopbaan
i het onderwijs. Zij kunnen
irschillende soorten stages
lan lopen. Ook komt er een
leciaal project om de begelei-
ng van jonge leraren te verbe-
ren. De experimenten moeten
aidelijk maken op welke ma-
ier een student het best in de
J raktijk met het leraarsvak kan
?nnismaken. De Kamer wil dat
overgang tussen opleiding en
raktijk kleiner wordt.
- Komend schooljaar gaan dui-
:nd pabo-studenten als leraar-
.i-opleiding (lio) met een ar-
?idsovereenkomst aan de slag
een basisschool. Zij staan
in vijf maanden voor de klas
kunnen volwaardig mee-
raaien op school. Vooral CDA
i WD hadden hier aanvanke-
k moeite mee, omdat deze
ispirine helpt
ia beroerte
OTERDAM ANP
et innemen van aspirine net
i een beroerte helpt. In elf van
i duizend gevallen voorkomt
pirine dat mensen na een
rrsenbloeding overlijden of
ijvend letsel overhouden. Dit
ijkt uit onderzoek dat gisteren
gepresenteerd tijdens de zes-
Europese Beroerte Conferen-
in Amsterdam.
In Nederland worden elk jaar
igeveer 24.000 mensen getrof-
n door een beroerte. Ongeveer
n kwart van hen overlijdt. De
kderen blijven in meer of min
mate gehandicapt. Als ge
van de vergrijzing zal dit
htal naar verwachting alleen
aar toenemen.
studenten te veel verantwoor
delijkheid op hun schouders
zouden krijgen. Minister Ritzen
(onderwijs) benadrukte gisteren
in de Tweede Kamer echter dat
de school verantwoordelijk is
voor de lio.
Naast deze lio's blijven ook de
bestaande stagiair-lio's bestaan:
studenten die stage lopen en
daarvoor een vergoeding krij
gen, maar die niet een volwaar
dig arbeidscontract hebben met
bijbehorende rechten en plich
ten.
Naast de nieuwe lio's begint
ook een experiment waarbij pa
bo-studenten al vanaf het eerste
studiejaar enige tijd op een
school doorbrengen. Er is ech
ter geen sprake van een ar
beidsovereenkomst en de stu
denten krijgen niet meer dan
een kleine onkostenvergoeding.
Ritzen zegde toe dat hij één mil
joen gulden wil uittrekken voor
deze test.
De drie Iraniërs die in honger
staking zijn tegen hun uitzet
ting, beëindigen hun actie
voorlopig. Zij hebben dat be
sloten nadat de rechtbank in
Den Haag gisteren het beroep
van de drie tegen hun uitzet
ting gegrond had verklaard. Zij
hoorden het nieuws van mede
werkers van de Immigratie- en
Naturalisatie Dienst (IND) op
de 38ste dag van hun honger
staking.
In de asielprocedure van de
drie moet een nader onder
zoek komen naar een deel van
hun relaas. Zo wil de recht
bank vooral meer weten over
een publicatie van een van de
Iraniërs in een Iraans blad in
1994. Die zou de aanleiding
zijn geweest tot zijn benarde
positie in zijn geboorteland.
De gegrondverklaring bete
kent overigens niet dat de drie
Iraniërs nu een status krijgen.
Na het extra onderzoek wordt
opnieuw over hun situatie be
slist. Tegen die beslissing kun
nen de drie dan weer beroep
aantekenen.
ZUTPHEN ANP
Om in aanmerking te komen
voor een functie binnen de
overheid is nu nog altijd een be
wijs van goed gedrag nodig.
„Deze werkwijze is nu in dis
cussie. Het is te veel een routi
neuze aangelegenheid gewor
den", meent Sorgdrager. Vol
gens de minister moet het mo
gelijk zijn het bewijs meer af te
stemmen op een bepaalde
functie. „Iemand die is veroor
deeld voor fraude, moet je niet
direct na zijn straf op een boek
houding plaatsen. Maar hij zou
bijvoorbeeld wel een technische
baan moeten kunnen krijgen."
De opening van de gevange
nis was voor de directie aanlei
ding een discussie te organise
ren rond de positie van ex-ge
detineerden op de arbeids
markt. In haar inleiding deed
Sorgdrager een beroep op het
bedrijfsleven zich nog meer
open te stellen voor gemoti
veerde ex-gedetineerden die
met succes een vakopleiding
binnen de gevangenismuren
hebben gevolgd. Als voorbeeld
noemde zij enkele bedrijven in
Zutphen die in samenwerking
met de penitentiaire inrichting
stage- en werkervaringsplaatsen
hebben gecreëerd.
Gistermiddag volgde een dis
cussie tussen de fractievoorzit
ters van PvdA en CDA met het
gevangeniswezen en vertegen
woordigers van het bedrijfsle
ven. PvdA-fractievoorzitter Wal
lage pleitte daar voor het opzet
ten van dependances van be
drijven binnen gevangenissen.
Daarmee worden volgens hem
twee vliegen in één klap gesla
gen. De gedetineerden leveren
enerzijds met het loon dat zij
verdienen een bijdrage aan de
kosten van hun detentie. Ander
zijds krijgen zij zo uitzicht op
een baan in hetzelfde bedrijf
buiten de muren, zodra hun
straf er op zit. Dat vermindert
het risico op herhaling van het
misdrijf, aldus Wallage.
In een eerste reactie zei Sorg
drager open te staan voor elk
idee dat ex-gedetineerden een
kans geeft zich weer in de maat
schappij te integreren. Zij voelt
er echter niets voor gestraften
eenzelfde beloning toe te staan
als buiten de muren. „Ze mo
gen misschien wel iets meer
verdienen als ze goede presta
ties leveren, maar het verblijf
binnen een gevangenis moet
wel een straf blijven."
dordrecht anp
De rechtbank in Dordrecht
heeft gisteren wegens poging
tot doodslag met voorbedachte
rade een 34-jarige Dordtenaar
veroordeeld tot tien jaar cel en
tbs met dwangverpleging. De
officier had poging tot moord
ten laste gelegd, maar verder is
het vonnis conform de eis.
De Dordtenaar hakte op 29
augustus vorig jaar met een vijf
tig centimeter lang kapmes in
op een inwoner van Papend-
recht, die de aanslag ternauwer
nood overleefde. Het slachtoffer
is de echtgenoot van een mede
werkster van de sociale dienst
in Dordrecht, met wie de man
een jarenlang conflict over zijn
uitkering had.
Het incident had plaats in de
leeuwarden anp
Terwijl Greenpeace plannen
ontwikkelt voor grootschalige
windparken staat de Wadden
vereniging nog voor de vraag of
de club nu voor of tegen wind
energie is. Deze vraag staat
morgen dan ook centraal tij
dens de algemene ledenverga
dering van de Waddenvereni
ging in het Groningse Noord-
polderzijl. Het dilemma voor de
milieu-organisatie zit vooral in
het conflict tussen de productie
van milieuvriendelijke energie
en de aantasting van het land
schap. De vereniging heeft geen
idee hoe de windmolens bij de
'School mag kind
niet wegsturen
zutphen anp
Het van school sturen van
kinderen gaat PvdA-fractie
voorzitter Wallage te gemak
kelijk. Hij wil dat in gemeen
ten afspraken worden ge
maakt die het een schoolbe
stuur onmogelijk maken een
pupil eenzijdig van school te
sturen.
Wallage zei dit gisteren tij
dens een discussie over de
reïntegratie van ex-gedeti
neerden in de nieuwe gevan
genis van Zutphen. De frac
tievoorzitter reageerde op
een hartekreet van een direc
teur van een inrichting voor
minderjarige kinderen. Die
beklaagde zich.over het veel
vuldig wegsturen van kinde
ren van scholen in het
noord-westen van de Velu-
we. Als kinderen na het ple
gen van een delict al direct
van school worden gestuurd,
is de kans groter dat het van
kwaad tot erger gaat, meent
hij. CDA-fractievoorzitter De
Hoop Scheffer, die ook aan
de discussie deelnam, wil
schoolbesturen deze be
voegdheid niet ontnemen.
WNF woedend
op Van Aartsen
den haag anp
Minister Van Aartsen
(natuurbeheer) heeft zich de
woede van het Wereldnatuur-
fonds (WNF) op de hals ge
haald, omdat hij Botswana, Na
mibië en Zimbawe zou willen
toestaan weer in ivoor van de
Afrikaanse olifant te handelen.
Ook zijn coulante reactie op het
verzoek van Cuba om de be
dreigde karetschildpad weer in
de verkoop te doen, is bij de na
tuurorganisatie verkeerd geval
len. Het WNF heeft de minister
hierover een brief op poten ge
stuurd.
Op de komende internationa
le conferentie over bedreigde
dieren, medio juni in de Zim-
bawaanse hoofdstad Harare,
komt het verzoek van enkele
Zuid-Afrikaanse landen ter
sprake om onder stringente
voorwaarden weer ivoor te mo
gen leveren aan Japan. Het
ivoor is afkomstig van olifanten.
De handel in ivoor is momen
teel verboden, omdat de olifan
ten met uitsterven worden be-
dreigd. De Afrikaanse landen
betogen echter dat er in hun
landen voldoende dieren zijn en
zij door het verkoopverbod in
komsten mislopen. Een soort
gelijk verhaal geldt voor Cuba
dat aan Japan schilden van de
zogeheten karetschildpad wil
gaan leveren.
Volgens het Wereldnatuur-
fonds is een ruimere handel in
ivoor en de bedreigde schildpad
slechts bespreekbaar als er har
de garanties zijn dat niet ge
stroopt of gesmokkeld gaat wor
den. De controle daarop is vol
gens de natuurorganisaties mo
menteel echter nóg onvoldoen
de.
woning van de medewerkster.
Het slachtoffer raakte zwaar ge
wond aan nek, hals, armen en
gezicht. De man kan nooit meer
werken.
Offiqier van justitie H. Olthof
eiste twee weken geleden tbs
ondanks het feit dat de man
weigerde mee te werken aan
een psychiatrisch onderzoek in
het Pieter Baan Centrum. Tot
voor kort was het dan niet mo
gelijk tbs op te leggen. Dankzij
een wetswijzigig bestaat die
mogelijkheid onder bepaalde
voorwaarden nu wel.
Olthof vroeg de rechtbank ge
zien de ernst van het misdrijf
van die mogelijkheid gebruik te
maken. De rechtbank honoreer
de dat verzoek. De kans op her
haling wordt groot geacht.
leden liggen. „We krijgen dan
eens een brief met het verwijt
dat we zo tegen windmolens
ageren en dan weer eens een te
lefoontje dat het maar goed is
dat we er tegen zijn", zegt
woordvoerder Paul de Cock.
De Waddenvereniging meent
dat het hoog tijd is een stand
punt in te nemen over wind
energie. In de drie Waddenpro
vincies bestaan immers grote
plannen op het gebied van
windenergie. Groningen, Fries
land en Noord-Holland hebben
contracten met het Rijk afgeslo
ten voor het leveren van dui
zend megawatt windenergie
voor het jaar 2000.
oosTvooRNEIn het Europoort-gebied wordt opnieuw kop van twee miljoen gulden in de grond achter bleef. De Hartelkanaal na het doorsteken van een dam op de Maas-
geprobeerd om een van de langste geboorde tunnelbui- 860 meter lange en bijna twee meter brede leiding gaat vlakte zout is geworden. foto anp
zen van Nederland tot stand te brengen. Vorig jaar mis- zoet water uit het Brielse meer transporteren naar olie-
lukte een eerdere poging door lekkage waarna de boor- maatschappij Q8. Dit is noodzakelijk geworden nadat het
Voorspellingen over inkomen zijn weinig reëel
oosTvooRNEIn het Europoort-gebied wordt opnieuw
geprobeerd om een van de langste geboorde tunnelbui
zen van Nederland tot stand te brengen. Vorig jaar mis
lukte een eerdere poging door lekkage waarna de boor
kop van twee miljoen gulden in de grond achter bleef. De
860 meter lange en bijna twee meter brede leiding gaat
zoet water uit het Brielse meer transporteren naar olie
maatschappij Q8. Dit is noodzakelijk geworden nadat het
Hartelkanaal na het do
vlakte zout is geworde
Voorspellingen over inkomen zijn weinig reëel
den haag «anp
Politici moeten niet de illusie hebben dat ze
Jan Modaal in de portemonnee kunnen kij
ken. De koopkrachtplaatjes zoals het Cen
traal Planbureau (CPB) die jaarlijks presen
teert, spelen een belangrijke rol in de poli
tieke discussie, maar hebben 'betrekkelijk
weinig met de werkelijkheid te maken'.
Tot die slotsom komen drie ambtenaren
van het ministerie van economische zaken
in een artikel dat ze op persoonlijke titel
hebben geschreven voor het blad Openbare
Uitgaven.
Ze vergelijken de voorspellingen van het
CPB over een reeks van jaren met de daad
werkelijke ontwikkeling van de koopkracht,
zoals die naar voren komt in cijfers van het
Centraal Bureau voor de Statistiek.
Uit die vergelijking blijkt overigens wel
dat de cijfers van het CPB veel zeggen over
de koopkracht van mensen die langdurig
op een sociaal minimum zijn aangewezen.
Voor deze groep zou het CPB volgens de
ambtenaren zelfs kunnen proberen meer
precieze voorspellingen te doen. Voor de
andere inkomensgroepen moet het planbu
reau niet aangeven met hoeveel procent de
koopkracht door beleidsmaatregelen zal
veranderen, maar alleen of die omhoog of
Het belangrijkste bezwaar tegen Jan Mo
daal wordt al jarenlang aangevoerd: hij is
bijna uitgestorven. Jan Modaal is een ge
huwde eenverdiener met twee opgroeiende
kinderen en een baan in het bedrijfsleven.
Hij zit in het ziekenfonds, heeft een bruto
loon van 51.605 gulden en heeft alleen de
standaard aftrek- en bijtelposten voor de
belastingen. In 1988 zouden waarschijnlijk
hooguit tienduizend van de 5,7 miljoen
huishoudens ongeveer aan dit beeld beant
woorden.
De koopkrachtberekeningen van het CPB
gaan er volgens de ambtenaren ten onrech
te vanuit dat in het leven van Jan Modaal
vrijwel niets verandert. Hij verandert niet
van baan (wordt ook niet werkloos) en
maakt geen promotie. Buiten beschouwing
blijven de veranderingen in het CAO-loon,
de heffingen van de gemeenten, pensioen
en VUT-premies en de nominale zieken
fondspremie.
De koopkrachtcijfers houden niet of veel
te weinig rekening met onder andere de fei
telijke gevolgen van huursubsidie en hypo
theekrente-aftrek, studiefinanciering, recht
streekse vergoedingen van de werkgever en
inkomen uit vermogen. Bovendien laten de
voorspellingen volgens de kritische ambte
naren buiten beschouwing dat mensen hun
gedrag wijzigen als de overheid veranderin
gen aanbrengt in belastingen, sociale pre
mies of uitkeringen.
Voor stroomvoorziening van bijna halve land
amsterdam gpd
Greenpeace heeft een plan voor de aan
leg van een reusachtig eiland met wind
molens in de Noordzee, ongeveer zestig
kilometer ten noordwesten van Vlie
land. Zo'n drieduizend windmolens in
een park van duizend vierkante kilome
ter (ongeveer zo groot als het eiland
Texel) zouden bijna de helft van de hui
dige Nederlandse gas- en kolencentra
les kunnen vervangen. Het park zou
veertig procent van de huidige Neder
landse stroomvraag kunnen dekken en
daar gaat het Greenpeace om
kunnen zorgen voor 21 miljoen ton
minder kooldioxide-uitstoot per jaar.
Het buitengaatse megawindpark
vergt een investering van dertig miljard.
Er zijn windturbines van 3 megaWatt
voor nodig. Zulke enorme molens zou
den over drie of vier jaar beschikbaar
kunnen zijn, aldus Greenpeace-woord-
voerder Jaap Rodenburg. Op dit mo
ment worden ze nog niet groter ge
bouwd dan 1,65 megaWatt. Volgens
Greenpeace hebben het ministerie van
economische zaken en de ING-bank
zich al positief over het idee uitgelaten.
Greenpeace denkt dat er voor de uit
voering van het plan een consortium
nodig is van offshorebedrijven, wind
turbinefabrikanten, banken, pensioen
fondsen en de overheid. Ook energiebe
drijven zullen volgens Rodenburg inte
resse hebben, omdat zij in een gelibera
liseerde energiemarkt vrij zijn in het
aankopen van goedkope elektriciteit.
Banken staan inmiddels te trappelen
om hun welgevulde 'groenfondsen' te
besteden. Bij het huidige gebrek aap
projecten dreigen zij fiscaal te worden
aangeslagen voor deze reserves.
Het idee van Greenpeace geniet de
steun van de Utrechtse hoogleraar elek
triciteitsvoorziening Cees Andriesse. Hij
acht grootschalige stroomopwekking
met windmolens op volle zee de tech
nisch en economisch meest wenselijke
uitwerking van het Verdrag van Rio, dat
de industrielanden verplicht hun uit
stoot van kooldioxyde drastisch te ver
minderen.
Een megawindpark in de Noordzee
gaat ver uit boven de huidige kabinets
plannen voor duurzame energie. Het
elektrisch vermogen van het Neder
landse windturbinepark beloopt nu on
geveer vierhonderd megaWatt. Voor het
jaar 2020 mikt minister Wijers op een
totaal van 2750 megawatt. Het plan van
Greenpeace voorziet in een buitengaats
turbinepark van 10.000 megawatt. Als
Greenpeace slaagt, zou dat wellicht de
alom omstreden plaatsing van wind
molens in het binnenland kunnen
voorkomen.
