Frankrijk kiest minst slechte man
Dwaalspoor in Belgische zedenzaak roept vele vragen op
Buitenland
Juppé is wandelende, kille rekenmachine
Le Pen ziet politiek als groot familiebedrijf
Jospin mist broodnodig aureool van bon-vivau
Hué loodst PCF door ruïnes van Berlijnse Muis
ZATERDAG 24 MEI 1997
Chirac kan hoogstens premier verliezen
„De president kan doen en laten wat hij wil, en doet dat
ook; hij bemoeit zich overal mee", schreef Frangois Mit
terrand al in 1964. Bijna twee decennia later, toen hij zelf
in het edele ambt was gekozen, maakte de socialist aan
schouwelijk wat hij daarmee bedoelde. Mitterrand liet de
telefoons van duizenden journalisten aftappen, hij ver
zweeg zijn kanker, hij blies een boot van Greenpeace op
(één dode), en hij hield er verscheidene gezinnetjes op
na. Maar hoezeer hij ook aftapte, loog, opblies en hoe
reerde, hij bleef gewoon president.
PARIJS CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
Deze geruststellende gedachte
moet Jacques Chirac, de huidi
ge bewoner van het Elysée-pa-
leis, zeker hebben geholpen bij
zijn besluit het parlement ver
vroegd te ontbinden. Sommige
Franse kranten schreven dat de
president met dat kloeke besluit
zijn dunne nek had uitgestoken.
Maar het enige hoofd dat vol
gende week kan rollen, is dat
van zijn premier Alain Juppé.
Chirac blijft hoe dan ook tot het
jaar 2002 zitten.
Behalve afluisteren, frauderen
en hoereren kan een Franse
president nog veel meer doen
zonder het boetekleed te hoe
ven aantrekken. Zo kan hij een
oorlogje beginnen ofzoals
Chirac heeft gedaan het par
lement naar huis sturen. Als dat
parlement het daar niet mee
eens is, dan is dat heel spijtig.
De president verschijnt nimmer
voor de volksvertegenwoordi
gers. Hij mag dat zelfs niet eens.
Niettemin zou een nederlaag
voor Chiracs RPR en de verwan
te UDF volgende week verve
lend zijn. Een linkse meerder
heid in het parlement zou Chi
rac geen andere keuze laten dan
Lionel Jospin, een ware socialist
van het type-Troelstra, tot pre
mier te benoemen.
Vijfjaar lang zou
hij een kabinet
moeten voorzit
ten, dat hem vijan
dig is gezind, wat
misschien te veel
gevraagd is van ie
mand die ook al
onder gewone om
standigheden wild
om zich heen
slaat.
De opiniepeilers
zijn verdeeld over
de kansen van rechts om te
winnen, maar ze zijn het over
één ding eens: voor zover het
volk op Juppé gaat stemmen, is
dat alleen omdat Jospin nog
slechter is (en omgekeerd). Het
liefst, zo stellen de peilers, zou
Nog nooit is een Franse premier zo im
populair geweest als Alain Juppé. Hij
heeft de bijnaam 'Amstrad', naar een
Brits computermerk, en gaat doorvoor
een wandelende,kille rekenmachine.
Juppé poogt dat imago op te poetsen,
maar zelfs in zijn eigen gaullistische
kamp heerst twijfel over zijn vermogen
tot normale menselijke contacten.
Dat bleek vorige week nog in de verkie
zingscampagne. Juppé wilde naar Lille
om er twee gaullistische kandidaten te
steunen. Hij kreeg botweg te horen, dat
hij beter niet naar het noorden kon ko
men. De kandidaten hadden het al
moeilijk genoeg en de premier zou het
er niet beter op maken.
Volgens het satirisch weekblad Le Ca
nard Enchaïné lijdt Juppé eronder, dat
iedereen hem het liefst uit de buurt
heeft. „De premier ontwikkeltje reinste
paranoia", schreef de Canard een week
geleden. Hij zou overal complotten
zien. Overigens niet altijd zonder reden.
Zo laat zijn gaullistische partijgenoot en
voorzitter van de ontbonden Kamer,
Philippe Séguin, niet af de gezichtspun
ten van de premier te kraken. Dat geldt
vooral de hoge prijs, die Frankrijk moet
betalen om volgende jaar mee té doen
met de euro.
Ook de liberale coalitiegenoot en ex-
president Giscard d'Estaing ziet Juppé
liever opstappen. En dat terwijl Juppé
juist degene zou zijn zou zijn, die met
de Kamerontbinding probeert het
rechtse kamp tot één geheel te maken.
Nu heeft links nog geen kwart van het
aantal Kamerzetels. Maar de laatste
peilingen geven links en rechts onge
veer evenveel stemmen.
Politiek heeft Juppé nooit veel succes
geboekt. Hij is een man van dossiers.
Hij kwam pas in 1984 in het Europarle
ment en in 1986 in de nationale volks
vertegenwoordiging. Toch werd hij in
het kabinet-Chirac meteen belast met
Belastingzaken. Chirac wees hem in
1988 aan tot leider van zijn presidents
campagne. Juppé werd weer Kamerlid
voor Parijs en tweede man van de gaul
listische partij RPR na Chirac. Van 1993
tot 1995 was hij minister van buiten
landse zaken en sindsdien is hij pre
mier.
Juppé is Chirac als RPR-leider opge
volgd en is intussen 'gedropt' in Bor
deaux, waar hij de doodzieke oud-pre
mier Chaban-Delmas is opgevolgd als
burgemeester. Juppé is geboren in de
naburige Landes. Hij gaat er door als
'de enige Landais die nog nooit een
rugbybal in zijn handen heeft gehou
den'.
Voor Jean-Marie Le Pen van
het extreem-rechtse Front Na
tional in Frankrijk is politiek
een familiebedrijf. Dochters en
schoonzonen spelen er een
grote rol in. Zijn oudste doch
ter Marie-Caroline is bij de ko
mende verkiezingen gedropt
als kandidate in Mantes-la-Jo-
lie ten westen van Parijs.
Eerdere pogingen in Parijs zelf
de parlementsverkiezingen
in 1988 en de gemeenteraads
verkiezingen in 1995 liepen
voor haar op fiasco's uit. In het
kiesdistrict Mantes maakt Ma
rie-Caroline Gendron-Le Pen
meer kans: bij de verkiezingen
in 1993 kreeg een Frontkandi
daat bijna een kwart van de
stemmen.
Maar niet alles loopt van een
leien dakje. Een bijeenkomst
van het Front met Marie-Caro-
line die vorige week was ge
pland, is afgeblazen na de drei
ging van massale protesten.
Vooralsnog heeft zij zich in
Mantes niet laten zien.
Marie-Carolines man, Jean-
Jacques Gendron, lijkt de
Jean-Marie Le Pen: de 'paterfamilias'van het extreem-rechtse
Front National. foto epa
laatste tijd wat uit de gratie van
'stamhoofd' Jean-Marie Le
Pen. Sinds 1988 heeft hij zich
niet meer aangediend als kan
didaat in het Noord-Franse
Tourcoing, waar hij is geboren.
Hij moest plaatsmaken voor de
lokale FN-leider Christian
Baeckeroot, lid van de partij
sinds de oprichting in 1972.
Diens vrouw Myriam is overi
gens ook kandidaat: in Con-
flans-Sainte-Honorine, vlakbij
Mantes-la-Jolie.
De voorkeur van Jean-Marie Le
Pen gaat naar zijn andere
schoonzoon, Samuel Maré-
chal, leider van de FN-jeugd-
beweging, hoofdredacteur van
het bijbehorende blad en kan
didaat in Nantes. Maréchal
(32) is de man van de advocate
Marine Le Pen, de jongere zus
van Marie-Caroline. Marine
verdedigt geregeld Front-leden
voor de rechtbank. In maart
1995 deed zij dat voor haar ei
gen man. Die kreeg uiteindelijk
1650 gulden boete en acht
maanden voorwaardelijke cel
straf, omdat hij met een honk
balknuppel had ingeslagen op
protesterende scholieren in
Auch.
Marine draagt zo haar steentje
bij aan het bouwwerk van haar
vader. In het verleden is zij
overigens ook kandidaat ge
weest bij verkiezingen, zoals in
1993 in Parijs. Zij kreeg toen elf
procent van de stemmen.
Elders in het Front wordt ook
dikwijls een beroep gedaan op
familie. Zo heeft de nummer
twee van de partij, Bruno Mé-
gret, zijn vrouw naar voren ge
schoven bij de laatste gemeen
teraadsverkiezingen in Vitrol-
les. Zij is er gekozen tot burge
meester.
het volk helemaal
niet stemmen. Enke
le dagen voor de eer
ste ronde van de ver
kiezingen, die mor
gen beginnen, zei
een op de drie kie
zers nog immer niet
te weten welke kan
didaat het minst be
roerd is.
Dat het volk morgen
naar de stembus
moet, is al erg ge
noeg, maar het moet
een week later nog eens. De
hoogmogende auteurs van de
Grondwet hebben het namelijk
zo geregeld, dat er in twee ron
des wordt gestemd.
Aan die eerste ronde doet de
hele politieke dierentuin mee,
van de lispelende aristocraat
Philippe de Villier tot Arlette La-
guiller, een Franse grappenma
ker van het type Pol Pot. Hoe
veel van deze exotische exem
plaren in de eerste ronde wor
den afgeschoten, bepaalt in ho
ge mate de uiteindelijke uitslag.
Wie in zijn kiesdistrict morgen
gelijk al vijftig procent van de
stemmen scoort, hoeft zich ner
gens zorgen over te maken. Hij
of zij gaat direct door naar de
Nationale Assemblée.
Haalt in een district geen van de
kandidaten vijftig procent, dan
komt er in dat district een twee
de ronde tussen de twee kandi
daten die in de eerste ronde het
hoogst hebben gescoord. Ech
ter, aan die tweede ronde kan
ook een derde partij deelne
men, wanneer die in de eerste
ronde minstens 12,5 procent
van de stemmen heeft behaald.
De grote angst van Chirac is, dat
in een groot aantal districten de
kandidaat van het ultrarechtse
Front National zal weten door
te dringen tot die derde ronde.
Als de opiniepeilers gelijk krij
gen, mag het Front National ho
pen op vijftien tot zestien pro
cent van de stemmen, waarmee
het in tweehonderd (van de
577) districten tot de tweede
ronde zou kunnen doordringen.
Wat dat voor ellende met;
meebrengt, herinnert Chii
zich nog uit 1993. In dat ja
werden de socialisten bijc
parlementsverkiezingen w
vaagd, maar ze wonnen in
tweederde van alle kiesdis
ten waar zowel een gemati
als een ultrarechtse kandn
in de ring stond.
In dat geval kan Chirac wf
verhuiswagen bestellen.!'
zijn premier, dat wel.
De presidentsverkiezingen van
1995 hebben Lionel Jospin de
finitief gebombardeerd tot de
socialistische voorman in
Frankrijk. Zijn score van bijna
48 procent tegen Chirac heeft
hem in eigen kamp de geloof
waardigheid bezorgd, die hem
nog ontbrak. Partijleider Em-
manuelli stond na dit succes
onmiddellijk zijn plaats aan
Jospin af.
Jospin (59) heeft niettemin en
kele serieuze problemen. Aller
eerst was het verkiezingspro
gramma niet klaar, toen presi
dent Chirac een maand gele
den ineens het parlement ont
bond. Hij valt terug op oude
p artij programmas, waarover
ook in eigen kring bedenkin
gen bestaan. Zo wil hij 700.000
arbeidsplaatsen scheppen,
waarvan de helft voor jonge
ren: een afgezwakte versie van
wat Mitterrand in 1981 voor
stelde. Die plaatsen kwamen er
nooit,"evenmin als de 35-urige
werkweek met loonbehólid
van de (toen) 40-urige.
Jospin heeft altijd afstand ge-
Lionel Jospin is de socialistische voorman.
houden tot Mitterrand, die
hem niet mocht. Mitterrand
had een duidelijke voorkeur
voor Laurent Fabius, die hij in
1984 op 36-jarige leeftijd be-
noemde tot 'de jongste pre
mier van Frankrijk'. Dankzij
Mitterrand kreeg Fabius daar
na uiteindelijk ook de partijlei
ding in handen.
Jospins bedenkingen jegens
Mitterrand hebben hem bin
nen eigen kring de nodige
steun gekost. Het tegendeel
geldt voor zijn verzet tegen Fa
bius, die hij een rechtse poli
tiek onder linkse vlag verweet.
Voor veel Franse socialisten
gaat Fabius door voor een 'ka-
viaarsocialist uit de rijke wij
ken van Parijs'.
Jospin kampt ook met de repu
tatie een starre, saaie man te
zijn die niet tegen zijn verlies
kan. Als hij een tennisweds
verliest, smijt hij zijn rackei
hard in een hoek. Keer opl i
moest hij echter verkie
zingsnederlagen incassereij
laatste keer in 1993 in Cinü
belle bij Toulouse. Maar in
zijn goede score bij de pres
dentsverkiezingen, is hij ei
opnieuw kandidaat.
Naast zijn fletse imago k
Jospins achtergrond een ol
kei zijn voor de Fransen. H
komt uit de extreem-linkse
vleugel, de hoek met veel d
kistische principes. Bovem
is hij protestant en mist he
kleurrijke latijnse aureooh
bon-vivant, soms broodno
om stemmen binnen te hal r
De enige fantasie die de Fi s
sen kenden van Jospin, wa v
zijn cabriolet. Maar een pa
weken geleden is die gesto
hetgeen iedereen deed lad
behalve Jospin zelf. De ver
kering heeft de auto verga
maar een nieuwe koopt In; s
niet, zei de socialistischep
tijleider. Om herhaling tes r
komen.
Robert Hué, sinds 1994 de op
volger van de legendarische
Georges Marchais aan de top
van de Franse communistische
partij PCF, toont zich een goed
schipper, die zijn gehavende
boot langzaam maar zeker uit
gevaarlijk vaarwater haalt.
Sinds de jaren tachtig is de
PCF-aanhang gedaald van
ruim twintig naar nog geen
tien procent. Marchais, de
'laatste stalinist in West-Euro
pa', droeg daar met zijn star
heid flink aan bij. De val van
de Muur van Berlijn deed de
communisten, net als elders in
Europa, definitief de das om.
Hué is opener en minder prin
cipieel dan Marchais en hij
heeft toegegeven dat er fouten
zijn gemaakt. Begin 1995 vloog
hij Marchais persoonlijk in de
haren: „De balans van de PCF
is niet overwegend positief',
zei hij in lijnrechte tegenstel
ling met de opvatting van Mar
chais sinds 1980.
Even later was Fidel Castro op
bezoek in Parijs. De Cubaanse
president ging eten bij Mar-
Robert Hué is de eerste man van
chais thuis, maar Hué liet zich
niet zien. Tegelijkertijd riep hij
op met andere linkse partijen
een blok te vormen, zonder
zoals gebruikelijk te eisen dat
een volgende regering ook
communistische ministers
moest tellen. Hué valt goed bij
zijn achterban op zoek naai'
vernieuwing. Ondanks de kari
katuur van 'tuinkabouter', die
de extreem-rechtse leider Le
Pen van hem schetste wegens
zijn peper-en-zout ringbaardje
en zijn klein postuur.
Bij de presidentsverkiezingen
van 1995 heeft Hué het met
acht procent van de stemmen
op zijn naam beter gedaan,
dan de communistische kandi
daat Lajoinie in 1988 (zevt v
procent). Met de socialistl a
pin heeft hij ditmaal een)
baal akkoord' gesloten voo [j
deze verkiezingen. Hier et e
daar zijn er gezamenlijkel z,
didaten. Over communist! n
ministers wil Hué ook nut v
niet praten. Volgende wee ei
wordt dat ongetwijfeld ees o
cussiepunt tussen de twee
vóór de definitieve verkieij.,
uitslag van 1 juni.
Europa is een heet hangijt
De communisten hebben
dertijd massaal gestemd it
het Verdrag van Maastrid
Hué wil allereerst ee
Europa en garanties voo:
Frankrijk. Maar in afwacht
van de eerste ronde, begin
communistenleider nieto
Europa, waar de socialists
vóór zijn.
De 50-jarige Hué is van hi
uit verpleger en al twintig
burgemeester van Montig
lès-Cormeilles, één van dl
pulaire voorsteden ten noi
den van Parijs in 'de rode
communistische) gordel',
Zes maanden graven in Jumet levert slechts modder en gruis op
JUMET «PAUL KOOPMAN
CORRESPONDENT
Als een gapende wond ligt de St. Louismijn
in een lieflijk glooiend fris-groen bos van
dennen, sparren en beuken. Aan de bomen
wapperen door de zon verbleekte rood-wit-
te politielinten, daaronder een Dante-ach-
tig landschap van zwarte putten, modder-
hopen, kolengruis en diep uit de grond ste
kende betonplaten. Zes maanden lang
heeft de politie hier gezocht, gegraven en
gewroet, speurend naar tussen de zes en elf
jonge slachtoffers van een internationaal
pedofilie-netwerk. Het grootste en meest
gecompliceerde bodemonderzoek uit de
Belgische geschiedenis bleek vergeefs.
Une drölehistoire", oordeelt de plaatselijke
bevolking. „Die mijn was al dertig jaar
dicht, wie verstopt daar nu kinderen?"
De toch al niet florissante reputatie van Ju-
met is het afgelopen jaar nog zwaarder ge
havend. In dit door bijna veertig procent
werkloosheid en armoede getekende Waal
se voorstadje van Charleroi had Weinstein,
de handlanger van Dutroux, zijn houten
chalet. Op zijn perceel aan de Rue Dau-
bresse wees Dutroux, enkele weken nadat
hij voor de ontvoering van Sabine en Laeti-
tia in de boeien was geslagen, een bepaalde
locatie aan. „Daar kunt u iets interessants
vinden", zei hij tegen procureur Bourlet.
Na enig graven bleek Dutroux niet gelogen
te hebben: uit de grond dolf de politie de
stoffelijke overschotten van Weinstein en
de twee Vlaamse meisjes An en Eetje, die
sinds 23 augustus 1995 vermist werden.
Het duurde niet lang, of in de Belgische
pers verschenen berichten dat de bende
Dutroux in Jumet nog veel meer slachtof
fers had verstopt. Op een oud mijnterrein,
even buiten het dorp, waar de zedenmisda-
diger vroeger als kind weieens zou hebben
gespeeld.
Neus
Die berichten bleken achteraf een in nau
we samenwerking met de politie van Neuf-
chateau opgezette afleidingsmanoeuvre,
bedoeld om een andere pedofiele crimineel
aan het praten te krijgen. Niet Dutroux,
maar de in Namen gedetineerde Guy Fo-
cant zette de graafmachines in Jumet aan
het werk. Op het oude mijnterrein zouden
liefst elf slachtoffers van een pedofilienet-
werk begraven liggen, had Focant tegen
zijn celmaat Jean-Paul Raemaekers gezegd.
Hij verschafte zulke gedetailleerde inlich
tingen, dat de politie het spoor wel ernstig
moest nemen.
Wekenlang werd gezocht naar de 'min der
tig', een ondergrondse mijngang waai* min
derjarigen gevangen zouden zijn gehou
den. In guur winterweer werd met zuur-
stofflessen in mijnschachten afgedaald, de
Nederlandse lijkenspeurder Harry Jongen
alias 'de neus' werkte het mijnterrein met
zijn prikstok af, seismografische instru
menten werden in stelling gebracht. Diver
se malen kopten kranten op de voorpagina
dat een doorbraak ophanden was. Ouders
van verdwenen kinderen werden kort voor
kerstmis naar hét mijnterrein gebracht.
Maar de politie haalde slechts modder en
gruis boven. Met zijn meer dah dertig ver
borgen ingangen leek de mijn zijn gehei
men minder snel prijs te geven dan de pi
ramiden van Cheops.
Op het inmiddels verlaten mijnterrein pro
beren Sebastien Mabille (11) en Vincent
Scanzi (9) met een leren voetbal stevig on
der arm, voorzichtig de modderige onder
grond uit. Nu de politie even afwezig is,
willen de beide jongens wel eens zien wat
zes maanden graven heeft teweeggebracht.
„Wat een puinhoop!", fluistert Sebastien.
„Wie verstopt daar nu kinderen?", wil Vin
cent weten. Ze zijn zwaar in overtreding,
want hun ouders hebben verordonneerd
ver uit de buurt van alle graverij te blijven.
Maar dat was alweer een hele tijd geleden
en een jongen wil wel eens een avontuur
beleven. „We moeten extra opletten", zegt
Sebastien. „Na de zaak-Dutroux vertrouwt
mijn moeder niemand meer."
Marcel Durbecq, die in de bossen rond de
'terriT zijn goudkleurige labrador uitlaat,
zegt nooit een centime te hebben gegeven
voor de theorie dat pedofielen ondergrond
se kinderkelders in Jumet hebben inge
richt. „Ik ben hier geboren en getogen, ik
heb de mijn ruim dertig jaar geleden zien
dichtgaan. Echt, er zijn betere alternatieven
om ontvoerde kinderen te verstoppen dan
tientallen meters onder de grond in levens
gevaarlijke mijngangen", zegt hij.
Durbecq schudt het hoofd: „Wie hier din
gen wil doen die het daglicht niet kunnen
verdragen, heeft de verlaten en vervallen
huizen en boerderijen voor het uitzoeken."
Hij wijst er op dat Dutroux zich evenmin
onder de grond waagde: die hield An en
Eefje, Sabine en Laetitia en Julie en Melissa
ongezien gevangen in een rijtjeshuis in
Marcinelle, met uitzicht op een spoorlijn
en snelweg.
Nu het onderzoek in Jumet is doodgelopen,
overheerst de verbazing over de hardnek
kigheid waarmee de speurders van Neuf-
chèteau dit spoor zijn blijven nalopen. Vol
gens de liberale Belgische senator Hugo
Coveliers heeft de politie zich door 'lach
wekkende verklaringen' van een gedeti
neerde pedofiel gewillig op een dwaalspoor
laten brengen en was het onmogelijk te
stoppen met het speurwerk nadat eenmaal
de eerste spade in de grond was gestoken.
Sinds alle kritiek op het slordige onderzoek
in de zaak-Dutroux, is de Belgische politie
er immers als de dood voor niet 'tot op het
bot' te gaan. De nog steeds enorme invloed
van ouders van vermiste kinderen in België
maakt het volgens Coveliers vrijwel onmo
gelijk om bij het onderzoek nuchtere afwe
gingen te maken. „Zij eisen gewoon dat er
wordt doorgegraven.
Pion
De betrouwbaarheid van de gedetineerde
informanten Focant en Raemaekers laat in
derdaad zacht gezegd te wensen over. De
47-jarige Jean-Paul Raemaekers, werd in
1993 in Rotterdam-Zuid in de boeien gesla
gen en vervolgens in België veroordeeld tot
levenslange dwangarbeid wegens de ver
krachting en het folteren van ten minste
drie kinderen. Raemaekers placht zichzelf
op visitekaartjes afwisselend 'baron' of
'prins' te noemen, hij hanteerde de valse
naam 'Alexandre de Saligny', beweerde
meer dan vierhonderd boeken te hebben
geschreven en richtte in Brussel een eigen
bank op, die hij aanprees als 'de nummer
één in internationale beleggingen'. Bij zijn
veroordeling dreigde hij: „Als ik praat, ont
ploft dit land." Volgens de pedofiel
slechts een pion in een machtig netu
met vertakkingen naar Nederland en
Duitsland. J
Nog twijfelachtiger is de rol van de 6!
ge Guy Focant uit Comblain-au-Poni
man die tegen Raemaekers zou hebb
zegd dat hij 'zes Belgische en minste
Duitse kinderen' op het terrein hadb
ven. Het is een raadsel waarom Foca
twee maanden geleden al vervroegd
kunnen vrijkomen, voor hemzelf zuil
lastende informatie aan een celge
doorspelen, overigens in aanwezig
nog een derde veroordeelde pedofiel
de Jasselette. „Nooit heeft hij iets toe
ven waarvan hij dacht dat er een zw
straf op stond", zei de procureur Fra J
die destijds het onderzoek tegen Foc
voerde.
Dat uitgerekend het illustere duo Fo<
t/Raemaekers maandenlang de regit
de over de massale graafpartijen ink
slaat de bevolking van de randgeme
van Charleroi met verbijstering. „Ho
men dergelijke fantasten geloven?".
uitbaatster van café 'Ou vi Heigne'.t
zij denkbeeldige kruimels van de sit
ze toog veegt. „Dat we na alle gruwt
gebeurtenissen in de Rue Daubresse
nog deze kermis moesten meemake
