De groeistuipen van een Haagse bonenstaal
Sport
ZATERDAG 24 MEI 1997
CHEF WILLEM SPIERDIJK, 071 -5356464, PLV.-CHEF ROB ONDERWATER, 071-5
Vorig jaar juli schreef Richard Krajicek geschiedenis door als eerste Nederlander de fi
nale van Wimbledon te winnen. Al tijdens zijn jeugd droomde hij ooit in de voetsporen
van Björn Borg en John McEnroe te treden. Maar voor het tennistalent, dat Spartaans
werd opgevoed door zijn vader, was de weg naar de wereldtop bezaaid met hindernis
sen en ongemakken. Journalist Eric de Bie, die jarenlang voor de GPD-bladen de grote
toernooien versloeg, volgde de Haagse bonenstaak vanaf 1989 tijdens zijn moeizame
klim naar de top. 'De missie van Richard Krajicek' is een persoonlijk verslag over een
'wonderkind', dat bijna ten onder ging aan blessures, tegenslagen en twijfels. Een voor
publicatie uit het boek, dat vanaf 5 juni in de boekhandel ligt.
HILVERSUM CPD
Amsterdam, woensdag 13 au
gustus 1986. Het zweet loopt
Cees Houweling van het ge
zicht. Hij is net klaar met een
training en het is warm. Vies
warm, de warmte die een on
weersbui aankondigt. Houwe
ling veegt zijn gezicht met een
handdoek af en als hij opkijkt
staat er opeens een boomlange
man voor hem. Hij herkent de
felle ogen van Petr Krajicek. De
vader komt met een verzoek
dat, naar later blijkt, de redding
betekent voor de tenniscarrière
van zijn zoon Richard.
Cees Houweling ziet Richard
Krajicek voor het eerst vier jaar
eerder tijdens een jeugdtoer-
nooi bij tennisvereniging Het
Spieghel in Bussum. De Amster
damse trainer heeft dan al het
nodige gehoord over 'het Tsje
chische ventje uit Den Haag dat
een groot talent moet zijn'. Om
dat er in die tijd nu eenmaal
geen al te beste contacten be
staan tussen hoofdstedelijke
clubs als Popeye Gold Star en
Amstelpark en het Haagse De
Metselaars, de thuishaven van
de Krajiceks, ziet Houweling het
'wonderkind' pas op die zomer
dag in 1982.
Op de fraai gelegen banen
van de Gooise 'club op stand'
geniet Houweling van het don
kere ventje. De kleine Richard
neemt zijn veel grotere tegen
standers onder vuur met uiterst
precies geslagen ballen en hij
vertoont een wedstrijdstrategie
van een volwassene.
,,Hij was een echte wedstrijd
speler", weet Houweling Zich
bijna vijftien jaar later te herin
neren. „Gewiekst en handig. Hij
stond als een David tegenover
de Goliath aan de andere kant
van het net en met hoge ballen
zorgde hij ervoor dat zijn tegen
stander niet naar het net kon
komen. Hij sloeg gewoon alles
hoogterug."
Bij die eerste ontmoeting
maakt Houweling ook het fana
tisme van de v.ader en de eerste
trainer van Krajicek, Marian
Laudin, mee. „Als het even niet
ging zoals hij wilde, begon het
ventje meteen in het Tsjechisch
te schelden en die twee man
nen langs de kant scholden net
zo hard terug. Als Richard ech
ter een partij had gewonnen,
waren zijn vader en Laudin
haast dol van blijdschap."
Ruim een jaar later loopt
Houweling de Mets-banen in
Den Haag op en ziet hij dezelf
de jongen in actie. Krajicek
traint met Laudin. „Het viel me
op dat hij in technisch opzicht
niet eens zo goed was", blikt
Houweling terug. „Vooral ge
zien het feit dat Richard elke
dag een paar uur op de baan
stond. Toen hij later in Heer-
hugowaard als dertienjarige Ne
derlands kampioen tot en met
veertien werd, heb ik ook in het
blad Tennisvaria gezegd dat hij
wat aan zijn slagenarsenaal
moest doen, wilde hij in de toe
komst zijn wedstrijden blijven
winnen. Die woorden zijn me
toen door de familie Krajicek
niet in dank afgenomen. Maar
ik heb wel gelijk gekregen."
Nadat Richard Krajicek voor
de tweede keer de nationale ti
tel in de leeftijdscategorie tot en
met veertien jaar heeft gewon
nen, blijven de resultaten inder
daad uit. Terwijl zijn leeftijdsge
noten de lucht in schieten, wil
hij maar niet groeien. Krajicek
blijft klein en door zijn tekort
aan fysieke kracht verliest hij
steeds vaker. Tot ergernis van
zijn vader, maar vooral van
hemzelf.
Verliezen komt immers nog
niet voor in het woordenboek
van de kleine Krajicek. Hij is
toch het wonderkind dat voor
bestemd is om een groot ten
niskampioen te worden. Die
droom brokkelt langzaam af en
dat vreet aan hem. Laudin, die
inmiddels ook voor de tennis-
bond werkt, kan wel honderd
keer tegen hem zeggen dat hij
verliest omdat zijn tegenstan
ders sneller groeien dan hij,
maar Krajicek accepteert het
gewoon niet. Hij wil hetzelfde
bereiken als zijn idool John
McEnroe, van wie een poster
boven zijn bed hangt en met
wie hij op tienjarige leeftijd een
'clinic' mag spelen. De al verle
gen tiener raakt nog meer in
zichzelf gekeerd, teleurgesteld
als hij is.
De vader geeft het echter niet
zo snel op en besluit in augus
tus 1986 tot een opmerkelijke
stap. Hij rijdt met Richard van
Scheveningen naar Amsterdam
en spreekt op het complex van
Popeye Gold Star Cees Houwe
ling aan. „Ik had net een trai
ning gegeven. Opeens zag ik
hem staan. Hij wist niet meer
hoe het verder moest met Ri
chard. Hij zat met zijn handen
in het haar. Richard moest die
middag in Groningen zijn eerste
partij tijdens het NK tot en met
zestien jaar spelen, maar zijn
vader vreesde het ergste."
Houweling weet niet wat hem
overkomt. Zeker na zijn eerdere
uitspraken over Richard had hij
nooit verwacht dat Petr Krajicek
ooit zijn hulp zou inroepen.
„Hij was echter wanhopig en
daarom bereid zijn trots te
overwinnen. Haast smekend
vroeg hij mij of ik wilde kijken
wat er aan het spel van zijn
zoon schortte."
Houweling is bereid even het
spel van Richard te analyseren.
Het lijdend onderwerp zit on
dertussen een eindje verderop
op een bankje. Houweling loopt
naar hem toe, stelt zich voor en
vraagt hoe het met hem is.
'Gaat wel', krijgt hij als ant
woord. „Hij sjokte naast me
naar de baan, zonder verder iets
te zeggen. Hij leek wel een oude
man."
Houweling laat Krajicek ver
volgens tegen een pupil van
hem spelen en wat hij vreest,
gebeurt. „Hij deed zo'n beetje
alles fout. Richard maakte een
zeer aangeslagen indruk. Het
was in feite een trieste verto
ning."
Houweling spreekt met de va
der af dat ze over een paar we
ken weer contact opnemen en
dan bekijken of de zoon in de
destijds bekende Adidas-tennis-
school terecht kan. Richard
wordt die week tijdens het NK
in Groningen voortijdig uitge
schakeld. Paul Dogger, van wie
Krajicek aanvankelijk altijd
won, verovert de nationale titel.
„Paul Dogger, een leerling van
mij, was Krajicek in die tijd
voorbijgestreefd", aldus Hou
weling. „Dat was volgens mij
voor de vader een reden om bij
mij aan te kloppen."
Drie weken na de kennisma
king belt Petr Krajicek inder
daad op en hij vraagt of Houwe
ling de training van Laudin kan
overnemen. De Amsterdammer
zegt niet meteen ja en neemt
Richard voor twee maanden op
proef. Daarna zal worden beke
ken of hij tot de school van
Houweling mag toetreden. „Ik
besloot echter al snel dat hij
welkom was. Die proeftijd heb
ik hem alleen maar gegeven,
omdat ik me afvroeg of hij zich
wel over zijn teleurstelling heen
kon zetten. Talent bezat hij im
mers nog steeds. Hij dacht al
leen dat zijn jeugddroom niet
meer uitkwam. Door alle uit
spraken van zijn vader in de
media, waarin hem een gouden
toekomst werd voorspeld, had
hij een bepaald verwachtings
patroon. Dat kwam niet uit,
Richard Krajicek zijgt ter aarde na het laatste punt in de Wimbledon-finale van afgelopen zomer.
FOTO REUTERS
in fikse domper voor
hem betekende."
De overstap van Krajicek naar
Houweling is het laatste red
middel, maar wel een met risi
co's. Paul Dogger mag dan in
middels een goede vriend zijn
geworden, van de andere leer
lingen op de tennisschool heeft
Richard vooral vijandschap te
duchten. In het Nederlandse
tenniswereldje heeft de Kraji-
cek-clan immers een slechte
naam. De leden staan bekend
als agressief en hooghartig. De
eerste trainingen van Richard
bij Popeye Gold Star verlopen
dan ook moeizaam. Houweling
moet zijn uiterste best doen om
met zijn nieuwe pupil in con
tact te komen.
„Aanvankelijk kwam er geen
woord over zijn lippen. Als ik
hein iets probeerde uit te leg
gen, wendde hij het hoofd af.
Hij was een eenzame jongen die
vaak in het Tsjechisch liep te
mompelen. Het leek me maar
het beste om gewoon met hem
te gaan tennissen. Met kunst
en vliegwerk hoopte ik dan mijn
doel te bereiken."
Het blijkt geen makkelijke op
gave te zijn. „Zijn techniek viel
me tegen. Hij doorzag wel het
spelletje. Daardoor was hij
meestal op het juiste moment
bij de bal, maar verder was hij
gewoon lui. Bij de minste of ge
ringste tegenslag wilde hij al
geen moeite meer doen. Alleen
bij succes was hij bereid harder
te werken. Het was me wel dui
delijk dat hij in het begin ge
woon de verkeerde trainers
heeft gehad. Weliswaar waren
en zijn het nog steeds tennisfa-
naten van de bovenste plank,
maar inhoudelijk had het niks
om het lijf."
Onder het toeziend oog van
de vader, die er tijdens de oe
fensessies wel altijd bij is maar
zich wijselijk nooit met de aan
wijzingen van Houweling be
moeit, bemerkt de Amsterdam
se trainer echter langzaam
vooruitgang. „Maar niet eerder
nadat ik hem had uitgelegd dat
het niet erg is om een fout te
maken. Na een paar weken
kwam van Richards kant name
lijk het hoge woord eruit. Hij
bekende dat hij het zo erg vond
om een bal verkeerd te slaan. Ik
begreep dat het een gevolg was
van de in hem gestelde ver
wachtingen. Hij was bang fou
ten te maken. Dat moest ik hem
eerst uit zijn hoofd praten."
Houweling gaat met Krajicek
terug naar de basis en langzaam
begint de Haagse bonenstaak
zich tijdens de trainingen te
ontspannen. Soms verschijnt er
zelfs een glimlach op zijn ge
zicht. „Geleidelijk begon Ri
chard er weer vertrouwen in te
krijgen. Hij was meer bereid
fouten te accepteren. Hij voelde
langzaam dat de investeringen
de moeite waard waren."
Na twee maanden, het is eind
oktober 1986, wordt Krajicek
opgenomen in de tennisgroep
van Houweling, waarin onder
anderen ook Paul Dogger, Bren-
da Schultz, Kristie Boogert en
Petra Kamstra zitten. Hij krijgt
van zijn nieuwe trainer te horen
dat van hem in het eerste jaar
niets wordt verwacht. „Ik liet
hem bijna geen wedstrijden
spelen. In het begin trainden we
alleen maar. Zijn slagen moes
ten beter. Tevens zijn voeten
werk. Dat was ook niet om over
naar huis te schrijven."
Houweling denkt met Kraji
cek op de goede weg te zijn,
maar heeft op dat moment geen
weet van de echtelijke proble
men tussen de ouders van zijn
nieuwe pupil. Richard zit mid
denin het spervuur tussen vader
Petr en moeder Ludmila. Tij
dens een training wordt het
hem op een gegeven moment te
veel. Nadat Paul Dogger hem
een beetje heeft lopen treiteren,
krijgt Richard een woede-aan
val. Hij schopt een mand met
ballen door de hal en slaat zijn
racket stuk. Houweling, nog on
bekend met de diepere reden,
stuurt Krajicek weg en schorst
hem voor een week.
Als Krajicek zich weer in Am
sterdam meldt, is hij een andere
jongen. Zijn luiheid is verdwe
nen. Hij doet plotseling ontzet
tend zijn best en slooft zich zelfs
tijdens de conditietraining uit.
„De grootste verandering was
echter het feit dat hij nu opeens
door zijn moeder werd ge
bracht", aldus Houweling, die
in die tijd te horen krijgt dat Ri
chards ouders hebben besloten
te scheiden. Ludmila in elk ge
val. Als Petr Krajicek in Tsjechië
betrokken raakt bij een auto
ongeluk en daar drie maanden
in het ziekenhuis ligt, trekt ze
het huis uit. Richard kiest voor
zijn moeder.
Bij terugkomst in Nederland
speelt de vader het echtschei-
dingsspel keihard. Ludmila
komt er daardoor in financieel
opzicht niet al te best voor te
staan en kan onder meer de
duizend gulden eigen bijdrage
voor de tennisschool niet meer
opbrengen.
„Op een dag kwam ze naar
me toe", herinnert Houweling
zich. „Ze vertelde van haar pro
blemen. Nu begreep ik meteen
veel meer van Richards gedrag.
Ik vertelde hem en zijn moeder
dat ze zich voorlopig geen zor
gen hoefden te maken over het
geld. Dat kwam later wel. Ri
chard was er enorm door opge
lucht en deed vervolgens nog
meer zijn best."
Het volgende probleem dient
zich echter aan: Krajicek begint
te groeien. Zijn lengte neemt
bijna tien centimeter per jaar
toe. „Hij kreeg ongelooflijk lan
ge benen en een kort bovenlijf.
Het was geen gezicht. Door die
groeistuipen werd hij weer la
biel. Hij wist zich geen houding
te geven en raakte de controle
over zijn lichaam kwijt. Richard
wist niet meer waar zijn armen
en benen zaten en zocht wan
hopig naar zijn coördinatie."
Houweling laat Krajicek meer
krachttraining doen, zodat hij
sterker wordt. Daarnaast werkt
hij vooral aan de service van
Krajicek, die door de plotselinge
groei wel weer sterk verbetert.
Het is het begin van de omscha
keling naar een meer aanvallen-
de speelwijze. Opslagen als ka
nonskogels moeten de basis
gaan vormen voor het service-
/volley-spel, dat Houweling
Krajicek wil aanleren.
De volgende stap is de veran
dering van zijn backhand. Van
jongsaf aan heeft Krajicek die
slag met'twee handen geslagen,
waardoor hij niet in staat is van
af die kant zijn tegenstander
druk op te leggen. Houweling
komt tot de conclusie dat Kraji
cek naar een enkelhandig gesla
gen backhand moet switchen
als hij hem aan het werk ziet tij
dens het NK tot en met achttien
jaar in de zomer van 1988. Kra
jicek is dan zestien jaar.
„Ik realiseerde me dat zijn
backhand te kwetsbaar was.
Daardoor was hij in feite voor
iedereen een makkelijke prooi.
Ze hoefden maar op zijn back
hand te spelen en ze kregen een
makkelijke bal waarop ze kon
denscoren."
Als Houweling zijn idee op
pert, stemt Krajicek er meteen
mee in. Hij heeft in die tijd het
volste vertrouwen in zijn trai
ner, die hem immers het plezier
in het tennis heeft teruggege
ven. Krajicek volgt Houweling
blindelings en krijgt, mede om
dat hij zoveel talent heeft, bin
nen korte tijd de enkelhandige
backhand onder de knie.
„Die verandering is zeer-be
langrijk voor zijn verdere carriè
re geweest", meent Houweling.
„Daar ben ik nog steeds heilig
van overtuigd. Als hij niet met
een enkelhandige backhand
was gaan spelen, had hij het
nooit zover geschopt. De eerste
keer dat hij hem echt in een
wedstrijd gebruikte, was in ok
tober 1988 tijdens een jeugd-
toernooi in de buurt van Om
men. Het ging meteen goed."
En steeds beter. Krajicek be
gint weer te winnen en
zich steeds vaker te kwalifi1
voor A-toernooien. De nit(
successen gaan wel ten
van zijn middelbare-schoc
leiding. In overleg met J
moeder en Houweling 1
Krajicek, op het punt om c
de klas van het VWO binn
profcarrière te kiezen. Waa y
hij, zeker gezien zijn vijfif;
plaats op' de nationale ran (j
een groot risico neemt. I
echter nooit spijt van
moeilijke beslissing krijgen B
„Die stap zag ik zelf eig
niet als een groot risico",
Krajicek mij zes jaar lateri S
Müllerpier in Rotterdam,
Nederland de Davis Cup-™
strijd tegen de VerenigdeS
afwerkt. „Het was gewooi^
dig om mijn gemoed gen
stellen. Ik stond al vanafe
derde te tennissen en voo
zou het ondraaglijk zijn ge
als ik niet had uitgetesi
goed ik eigenlijk was. F
talent ik eigenlijk had.
toen met mezelf afgespiïj
dat ik naar school zou ter cl
ren als bleek dat ik de verk n
keuze had gemaakt. Als ji e
beetje kunt tennissen, isl
snel mogelijk om een re ru
comfortabel leven te
Maar dat is niet mijn doel, as
later terugkijk, wil ik conc nj
ren dat ik de tijd optimas
besteed."
Eric de Bie, De missie
Krajicek. Uitgeverij L. J. Vee
blz. Prijs f 24,90; Vanaf 5 juni
boekhandel.
De backhand-volley van Krajicek is een van de beste in het internationale tennisi
