Koerden krijgen hulp
in strijd tegen Turken
'ommissie Dutroux in zwaar weer
Buitenland
'Welvaartspartij voert
Turkije naar oorlog'
Iran gaat morgen naar stembus
Jchte dooi na gesprek Noord-Ierland
Congo heeft nog geen regering
lONDERDAG 22 MEI 1997
Duizend kinderen ziek van salade
rnguN Zeker duizend kinderen zijn gisteren in ziekenhuizen in
furïjnopgenomen met verschijnselen van voedselvergiftiging.
De kinderen, pupillen van acht kleuterscholen en lagere scholen
in de plaats Giaveno, hadden lunches gegeten die afkomstig wa-
renvan dezelfde leverancier. De kinderen klaagden over buikpij
nen, misselijkheid en koorts. Volgens de eerste aanwijzingen van
gezondheidsinspecteurs is een salade met tonijn en maïs de
boosdoener.
Nederlandse diplomaat naar Hutu's
phaag De Europese Unie heeft de Nederlandse diplomaat
mr. B. Kórner aangewezen als waarnemer om namens de EU
toezicht te houden op de repatriëring van Rwandese vluchtelin
gen van Congo naar hun thuisland. Het ministerie van Buiten
landse Zaken maakte gisteravond bekend dat de stationering
van Kórner naar verwachting twee maanden zal vergen.
Topfunctie bij EU voor Nederlander
jgussELDe Nederlander mr. Carlo Trojan is gisteren benoemd
tot secretaris-generaal van de Europese Commissie in Brussel.
Trojan (55) is al sinds oktober 1987 adjunct-secretaris-generaal.
Hij volgt per 1 augustus de Brit David Williamson op, die met
pensioen gaat. De nieuwe hoogste ambtenaar van de Europese
Commissie geeft leiding aan het administratief en financieel be
heer van het dagelijks bestuur van de Europese Unie. Trojan
werkt al sinds 1973 voor de commissie.
Akkoord over verkiezingen in Albanië
De politieke partijen in Albanië zijn het eens geworden
over de verkiezingen van 29 juni. Een concessie van president
Sali Berisha is voor de leider van de grootste oppositiepartij, Fa-
ios Nano, voldoende om te verklaren dat zijn partij aan de ver
kiezingen zal deelnemen. Voorwaarde is wel dat er toezicht van
de internationale gemeenschap is. Nano sprak kennelijk ook na-
nens de andere oppositiepartijen.
Tyrannosaurus Rex leed aan jicht
inden De Tyrannosaurus Rex raasde niet alleen gedreven
joor honger over de vlaktes. Een deel van die machtige dino-
auriërs leed hoogstwaarschijnlijk aan de pijnlijke gewrichtsaan
doening jicht, wat knorrig gedrag kan veroorzaken. Dit meldden
Amerikaanse onderzoekers gisteren in het tijdschrift Nature. Een
medisch centrum in Ohio trof in restanten van Tyrannosaurus-
ledematen sporen aan die wijzen op jicht.
Doden bij aardbeving in India
w delhi» Zeker 27 mensen zijn vannacht om het leven geko-
bij een aardbeving in Midden-India. De beving in de deel
staat Madhya Pradesh had een kracht van 6,0 op de schaal van
lichter. Elders in de wereld schudde de aarde zonder slachtof-
irs te vergen. Er kwamen meldingen uit Vanuatu in de Stille
Oceaan, Midden-Japan, El Salvador en Spanje.
Oppositieleden opgepakt in Myanmar
wgoonHet aantal leden van de oppositie dat het militaire re-
ime in Myanmar (voormalig Birma) heeft gearresteerd is van-
lacht opgelopen tot ruim zestig. Het militaire bewind begon gis-
eren met de aanhoudingen, naar verluidt vanwege de naderen-
leverjaardag van de verkiezingsoverwinning van de Nationale
voor de Democratie op 27 mei 1990. De militairen legden
uitslag toen naast zich neer. De meeste arrestanten werden
lestijds tot parlementslid gekozen.
"rins ontkent verkering met serveerster
rocKHQLMPrins Albert van Monaco zegt dat de Zweedse
rouw met wie hij deze maand werd gezien, niet meer is dan
m goede kennis. Dat meldt de Zweedse krant Expressen. In de
weedse media verschenen eerder deze maand enthousiaste
erhalen over de verhouding tussen de 39-jarige Monegaskische
roonprins en de 21-jarige serveerster Anna-Karin Hasselborg,
ladat de twee samen een autorace in Monaco hadden bezocht.
)e prins heeft echter gezegd dat zijn relatie met Hasselborg
geen romantisch' karakter heeft. Ook Hasselbergheeft gezegd
lat zij en prins Albert gewoon vrienden zijn.
Ifghaanse Taliban melden successen
wiABADDe fundamentalistische Taliban in Afghanistan en
urn nieuwe bondgenoten hebbeiTgisteren overwinningen ge-
neld in hun strijd tegen de generaal Dostum, de krijgsheer die
iet noordwesten van Afghanistan controleert. Begin deze week
iep generaal Malik, de gouverneur van de noordelijke provincie
:aryab, naar de Taliban over. Het Afghaanse persbureau AIP zei
lat de Taliban-strijders in vier provincies in opmars zijn.
SyriëIran en Irak sturen troepen naar enclave
Syrië, Irak en Iran trekken troepen samen rond een Koer
dische enclave in Noord-Irak, waar het Turkse leger op
treedt tegen Koerdische rebellen. Volgens het Turkse
persagentschap Anatolia schieten de drie landen vluch
tende Koerdische rebellen van de marxistische onafhan
kelijkheidsbeweging PKK te hulp.
rug te trekken. Met het offensief
op Iraaks grondgebied brengt
Ankara de vrede in de regio in
gevaar, zo menen Turkije's
buurlanden.
De felste reactie van Iraks
buurlanden kwam uit Da
mascus. Het bewind van Assad
beschouwt het Turkse offensief
als niets minder dan een inva
sie. „De Turkse invasie op
ANKARA Rtr-ANP-DPA-AFP
Syrië, dat geldt als belangrijkste
ondersteuner van de PKK, zou
aan de grens met Noord-Irak
een troepenmacht opbouwen
onder het mom van een oefe
ning.
Syrië, de Verenigde Arabische
Emiraten en Qatar riepen giste
ren Turkije op zijn troepen te-
Iraaks grondgebied is een uiting
van de slechte bedoelingen van
de Turkse autoriteiten ten op
zichte van hun buren", aldus
een hoge Syrische functionaris.
De Iraakse ambassadeur in
Athene noemde het Turkse of
fensief gisteren 'een schending
van de Iraakse soevereniteit, na
tionale integriteit en internatio
nale overeenkomsten'. Hij
waarschuwde dat Bagdad zich
gerechtigd acht tot 'een passen
de reactie op deze agressieve
daad'.
Turkije beschouwt de PKK-
aanhangers, die in de regio voor
een eigen staat strijden, als ter
roristen. Ankara begon vorige
week een grootscheepse grens
overschrijdende klopjacht,
waarbij ruim tienduizend man
schappen zijn ingezet. De aan
val op de separatisten leverde
de Turkse regering ook veel kri
tiek op van westerse bondgeno
ten.
Militaire bronnen beweerden
eerder deze week dat het aantal
dode PKK-strijders in Noord-
Irak de duizend nadert. Het le
ger nam een kleine honderdvijf
tig rebellen gevangen. Veertien
militairen sneuvelden. Maar de
pro-Koerdische MED-TV meld
de de dood van meer dan dertig
Turkse soldaten.
ISTANBUL» JESSICA LUTZ
CORRESPONDENT
De Turkse procureur-gene
raal heeft gistermorgen de
opheffing geëist van de rege
rende fundamentalistische
Welvaartspartij door het Con
stitutionele Hof. „We hebben
bewijzen dat de partij het
land naar een burgeroorlog
leidt", aldus procureur Savash
in zijn aanklacht. De door
premier Erbakan geleide Wel
vaartspartij zou het centrum
geworden zijn van anti-secu-
fiere acties. De scheiding van
staat en godsdienst is een van
de grondbeginselen van de
door Atatiirk opgerichte mo
derne Turkse staat.
Als voorbeeld noemde Sa
vash de uitspraak van premier
Erbakan vlak na de algemene
verkiezingen van december
1995, waarin zijn partij met
21,4 procent van de stemmen
als grootste uit de bus kwam.
In de roes van de overwinning
zei hij: „We komen aan de
macht, met of zonder bloed
vergieten."
Recentelijk verklaarde een
ander partijlid: „Als gepro
beerd wordt de religieuze
scholen te sluiten, wordt Tur
kije een tweede Algerije. Of
erger nog. Maar laat het bloed
maar vloeien. Dat is de enige
manier om democratie te krij
gen, net als in de Franse Re
volutie."
Een woordvoerder van de
Welvaartspartij wees de be
schuldigingen van de hand en
zei dat zijn partij altijd gehan
deld heeft binnen de grenzen
van de Grondwet. Het is de
vraag of het Constitutioneel
Hof het aan zal durven om
een partij die zo'n vijfde van
de bevolking vertegenwoor
digt. te verbieden.
EU-kandidaten
krijgen 16 juli
rapportcijfer
BRUSSEL ANP
Europees commissaris Hans
van den Broek, verantwoorde
lijk voor de uitbreiding van de
Europese Unie, geeft kandidaat
lidstaten op 16 juli uitsluitsel
over hun mogelijkheden tot
toetreding. In het Europees Par
lement zal hij rapporten pre
senteren over de tien Midden-
en Oost-Europese landen die
willen toetreden tot de Europe
se Unie.
De afgelopen maanden zijn
adviezen opgesteld over tien
kandidaten (Polen, Hongarije,
Tsjechië, Slowakije, de drie Bal-
tische staten, Slovenië, Bulgarije
en Roemenië) Voor Van den
Broek staat vast dat niet alle
tien de aspirant-leden rijp zijn
voor toetreding.
De Amsterdamse Top, waar
voor morgen in Noordwijk
wordt vooroverlegd, moet vol
gens Van den Broek voldoende
zijn voor uitbreiding van de Eu
ropese Unie. Hij neemt daar
mee afstand van de christen
democratische regeringsleiders
die gsiteren niet uitsloten dat de
toetreding van nieuwe lidstaten
een nieuw verdrag noodzakelijk
maken.
Van den Broek vindt dat tij
dens de Top van Amsterdam-
zeker spijkers met koppen moe
ten worden geslagen. De rege
ringsleiders en staatshoofden
van de Europese Unie kunnen
moeilijke onderwerpen niet
doorschuiven naar een later
tijdstip, aldus Europees com
missaris en optimist Van den
Broek. Hij wil de vaart houden
in het 'mooi project' Europa,
„ook al gaat het soms vooruit
als een slak op een teerton".
aangenomen wordt dat een
echte doorbraak niet vóór de al
gemene verkiezingen op 6 juni
in de Ierse republiek is te ver
wachten.
De nieuwe Britse premier To
ny Blair hief vorige week het
verbod op contacten met de re
publikeinen op, in de hoop de
IRA te bewegen tot een nieuw
bestand. In dat geval zou Sinn
Fein alsnog kunnen worden
toegelaten tot het vredesoverleg
over Noord-Ierland, dat op 3 ju
ni verder gaat.
ertegenwoordigers van de
ritse regering en Sinn Fein, de
an de IRA gelieerde politieke
artij, hebben gisteren voor het
rst in zestien maanden met
kaar gesproken over Noord-
De nieuwe Britse mi-
ster voor Noord-Ierse zaken,
o Mowlam, vulde de rest van
l met een opvallend ont-
ïnnen bezoek aan de provin-
Volgens Martin McGuinness
van Sinn Fein vond het overleg
met de Britten plaats in 'een to
taal andere sfeer' dan onder de
Conservatieve regering van
John Major. „Het was goed te
merken dat de onderhandelaars
nieuwe bazen hebben." Mow
lam noemde het overleg 'zinvol'
en op punten 'positief.
McGuinness gaf echter geen
enkele indicatie over een snelle
afkondiging van een nieuw IRA-
bestand. De Britten en Sinn
Fein spraken af elkaar binnen
kort weer te ontmoeten, maar
Matthias Rust
niet naar Moskou
De Duitser Matthias Rust
(29), die 28 mei tien jaar ge
leden met zijn sportvliegtuig
je een opzienbarende lan
ding maakte op het Rode
Plein, gaat niet' naar Moskou
om zijn vlucht te herdenken.
Het Russische dagblad
Komsomolskaja Pravda had
hem uitgenodigd. Toen Rust
20.000 dollar vroeg liet de
krant het plan maar varen.
tUSSEL PAUL KOOPMAN
>e parlementaire onderzoeksccmmissie-
hitroux dreigt aan interne affaires en po-
itieke twisten ten onder te gaan. Net nu
Ie commissie zou beginnen aan een gron
donderzoek naar mogelijke bescher-
g van de bende-Dutroux, publiceert
;en prominent ex-commissielid een boek
waarin hij uit vertrouwelijke hoorzittingen
Keert en de Waalse liberale partij PRL in
Ie verdachtenbank plaatst. Het boek De
driften van een commissaris kan een
«m zijn onder de commissie, zo wordt
evreesd in het Belgische federale parle-
gepresenteerd. De eensgezindheid van de
commissie, noodzakelijk om in België de
verlammende greep van partijbesturen op
het politieke reilen en zeilen te breken,
lijkt echter geen lang leven beschoren. Bij
de stemming over eventuele sancties te
gen de oud-minister van justitie Wathelet,
die indertijd Dutroux op vrije voeten stel
de, kon de commissie de unanimiteit
slechts in schijn bewaren door zich van
stemming te onthouden. Premier Dehae-
ne had Wathelet in bescherming geno
men; de oppositiepartijen bleven vinden
dat hij niet vrijuit mocht gaan.
De belangrijkste aanbeveling uit het rap
port-Dutroux is inmiddels na traditionele
Belgische Waals-Vlaamse twisfen van een
dikke laag stof voorzien. „Een eenheids-
politie is nu wellicht verder weg dan ooit",
zei de minister van binnenlandse zaken
Vande Lanotte onlangs. Justitie- en poli
tiediensten kwamen met succes in op
stand nadat de commissie had aanbevo
len de drie politiediensten samen te voe
gen omdat uit de zaak-DutroiL\ was geble
ken dat de gemeentepolitie, rijkswacht en
gerechtelijke politie elkaar vaker besnij
den dan met elkaar samenwerken. Waalse
politici poneerden de stelling dat de com
missie Dutroux Vlaanderen had ontzien
en de zwaarste kritiek liet neerdalen op
franstalig België.
In dit klimaat werd er al aan getwijfeld of
de commissie-Dutroux er wel in zou sla
gen om aan zijn belangrijkste taak te be
ginnen: het ontzenuwen of bevestigen van
alle samenzweringstheorieën rond de
bende-Dutroux. Ex-commissielid Moriau
heeft het er met zijn boek, dat morgen ge
presenteerd wordt, niet eenvoudiger op
PRL-fractieleider Reynders heeft kamer
voorzitter Langendries gevraagd of er geen
mogelijkheden zijn om tegen het explosie
ve boek op te treden. Reynders is woe
dend over het feit dat Moriau in zijn boek
suggereert dat de PRL het werk van de
commissie wil saboteren.
Vandaag buigen de fractievoorzitters van
alle federale partijen zich over het pro
bleem. Het uiteenvallen van de commis
sie-Dutroux wordt niet verwacht, omdat
de Belgische publieke opinie dat zou .zien
als het ultieme bewijs dat hoge politici en
magistraten de bende Dutroux inderdaad
beschermd hebben.
Aan de andere kant heeft de commissie
vrij kort na zijn meest glorieuze moment
al veel van zijn prestige verloren. „Het on
derzoek naar bescherming zal hoe dan
ook niet fraai zijn", heeft voorzitter Ver-
wilghen reeds gewaarschuwd.
President Kabila overlegt met diverse partijen
KINSHASA Rtr-AFP
De zelfbenoemde president van
voormalig Zaïre, Laurent Kabila,
is er nog niet in geslaagd een
overgangsregering te vormen.
Hij voert momenteel overleg
met diverse partijen. Gisteren
heeft Kabila's rechterhand ge
sproken met Etienne Tshiseke-
di, de leider van de oppositie in
het tijdperk-Mobutu.
De Franse ambassadeur in
Kinshasa, Michel Rougagnou,
heeft gisteren om audiëntie ge
vraagd bij Kabila. De ambassa
deur brengt volgens het minis
terie Van buitenlandse zaken in
Parijs een boodschap over
waarin Frankrijk in het bijzon
der „zeer snel te houden vrije
verkiezingen vraagt, onder toe
zicht van de internationale ge
meenschap".
Dinsdag vermoordden gewa
pende mannen twee Franse in
gezetenen. De moord op de
twee Fransen zou volgens hem
niets te maken hebben gehad
met de anti-Franse houding van
de nieuwe gezaghebbers in
Kinshasa.
Tientallen leden van het ge
volg van de ex-Zaïrese president
Mobutu Sese Seko zijn inmid
dels uit Togo vertrokken naar
Ndjamena, de hoofdstad van
Tsjaad. Mobutu zou hen volgen
zodra zijn gezondheid dat toe
laat.
De vader van Ajax-voetballer
Kiki Musampa wordt mogelijk
de vertegenwoordiger van het
nieuwe Congo in Nederland. De
in Ede wonende T.R. Musampa
reageerde gisteravond terug
houdend. Hij vindt berichtge
ving daarover prematuur. „Ik
ben wel kandidaat, ja, maar zo
lang er geen verkiezingen zijn
geweest, is er geen sprake van
een officiële vertegenwoordi
ging." Hij laat wel weten deze
week bij de Congolese ambas
sade in Den Haag te zijn ge
weest om de medewerkers daar
te zeggen, dat ze moeten ver
trekken nu Mobutu niet meer
aan de macht is.
Sinds deze week zijn er voor
het eerst sinds een kwart eeuw
tijd weer twee landen met de
zelfde naam. Kabila doopte Zaï
re om tot de Democratische Re
publiek Congo. Naast 'zijn'
Congo ligt de Republiek Congo,
een voormalige Franse kolonie.
Daarmee keert Midden-Afrika
terug naar de spraakverwarring
van de jaren '60, toen er even
eens twee Congo's naast elkaar
leefden. In de omgang heette
het latere Zaïre 'Congo-Kins
hasa' en het buurland 'Congo-
Brazzaville', naar hun respectie
ve hoofdsteden.
Congo-Brazzaville heeft daar
geen moeite mee. „Wij liggen
allebei aan de rivier de Congo,
daarom hebben we allebei
evenveel recht deze naam aan
ons land te geven", aldus cultu
reel attaché Akani van de Con
golese ambassade in Brussel.
In lekke kano
naar Kinshasa
KINSHASA HANS LEBER
VERVOLG VOORPAGINA
De nieuwe leiders hebben de
grens tussen Kinshasa en Braz
zaville, aan de overkant voor de
Congo, naar verluidt tot maan
dag gesloten. Er zit niets anders
op dan in een houten kano met
twee gehuurde schippers te
stappen. Onderweg wordt ge
hoosd, de boot loopt vol. Terug
kan niet meer, verdergaan lijkt
ook niet bepaald wijselijk.
Het zijn de zelfverzekerde
blikken van de twee jongens die
nog een beetje vertrouwen ge
ven. Ze pakken op een kleine
bank in de rivier vier kilome
ter breed en niet één zoals op
het oog leek een hand nat
leem en stoppen daarmee de
gaten. Even later bewegen hun
stoere lijven de peddels weer in
een rustige, maar effectieve be
weging door het water.
Aan de overkant, in Kinshasa,
blijken de militairen in geen
velden of wegen te bekennen.
Wel horden straatarme burgers,
die evenals bij het vertrek uit
Brazzaville slechts met een
hoop praten tot bedaren ge
bracht kunnen worden. Ze wil
len geld en rukken aan de
tassen. Wie de bagage afgeeft,
moet honderd meter verder
duur betalen aan de 'bagagist'.
De taxi die tevoren telefo
nisch werd besteld, staat klaar
en rijdt in donker Kinshasa, vlak
voor het ingaan van de avond
klok, met hoge snelheid door de
straten. De chauffeur is liever
niet onderweg op dit uur.
Laurent Kabila is overal de
baas. Behalve bij de schippers
die met hun uit boomstammen
gehakte kano's over de Congo
peddelen. Die varen gewoon,
als ze maar vorstelijk betaald
krijgen.
teheran Gesluierde vrouwen lopen voorbij posters van Ali
Akbar Nateq-Noori, die waarschijnlijk morgen wordt geko
zen tot het nieuwe staatshoofd van Iran. De conservatieve
parlementsvoorzitter is de kandidaat van het heersende re
gime van de islamitische republiek. Zijn voornaamste uit
dager is de gematigde voormalige minister Muhammad
Khatami, die democratie en persoonlijke vrijheid voorstaat.
Hij heeft vooral aanhang onder Iraniërs die de overheersing
van de regerende geestelijken willen terugdringen. Volgens
opiniepeilingen staat Nateq-Noori voor met 54,63 procent
van de stemmen, gevolgd door Khatami met 37,42 procent.
Twee andere kandidaten behalen nog geen vijf procent.
FOTO EP A
Nederland
Uganda
Rwandal
I Congo
Brazzaville
Burundi|
I Congo
Kinshasa
Angola
