Gigantisch gat in
Duitse begroting
President Mobutu Sese Seko holde Zaïre volledig uit
'Brand in tunnel
was aangestoken'
Duitse deserteurs krijgen eerherstel
Buitenland
uro-socialisten kraken
lezoek Chirac aan China
Bonn vervolgt
top Iran niet
Varen in olie
Weer nieuwe
kieswet in
Albanië
Belgische media mogen
homo's niet aanwijzen
RUPAG 16 ME11997
£uid-Korea helpt hongerige noorden
ctenl EQULi Zuid-Korea stuurt 50.000 ton maïs en 300 ton melkpoe-
értër waarde van tien miljoen dollar extra naar Noord-Korea,
mde daar heersende hongersnood te lenigen. De hulp wordt
iade Verenigde Naties verstrekt. Eerder heeft het bewind in Se
ar ul zes miljoen dollar ter beschikking gesteld aan het Wereld-
oedselprogramma van de VN.
New
[ien doden bij scheepsramp Indonesië
jKARTA» Voor de kust van Zuid-Sulawesi is gisteren een motor-
ioot vergaan. Zeker tien mensen verdronken, zes anderen wor-
jen nog vermist Van de overbeladen boot konden 35 opvaren -
|en worden gered. Het ongeluk gebeurde bij slecht weer. De
lassagiers kwamen van een bijeenkomst van de regerende Gol-
ar-partij van president Suharto in het kader van de verkiezings-
ampagne.
kansas City toont foto's hoerenlopers
nis as city» In de Amerikaanse stad Kansas City zijn gisteren op
^ntv-station foto's en namen uitgezonden van 44 mannen, die
orige week zijn aangehouden nadat zij gebruik hadden ge-
oné laakt van de diensten van prostituees. De gemeente wil door
eze openbare vernedering de prostitutie bestrijden. Burger-
rsor echtenactivisten protesteren tegen het feit dat de gemeente
aspi ïensen belachelijk maakt die niet zijn veroordeeld,
idt
"Antieke munten ontdekt in bankkluis
[hene In een kluis van de Griekse Ionische Bank is een verza-
'nc{! ieling antieke munten ontdekt, die daar veertig jaar heeft gele-
R en zonder dat een eigenaar zich had gemeld. Een woordvoer-
ervan de bank weigerde iets te zeggen over de waarde van de
n S(l ollectie, maar de media stelden die op een miljard gulden. De
|ank wil de munten tentoonstellen.
"s
eren gaan op 6 juni naar stembus
iun De Ierse premier John Bruton heeft gisteren het parle-
iaa ient ontbonden en voor 6 juni parlementsverkiezingen aange-
ondigd. De uitslag van deze verkiezingen is waarschijnlijk van
ivloed op het Noord-Ierse vredesproces. Brutons 29 maanden
,-jL lude regering wacht een lastige taak om de gunst van de kiezer
•n enJ8te winnen. Volgens recente peilingen ligt de uit drie partij-
eR n bestaande regeringscoalitie tien tot vijftien procent achter op
e i eoppositie.
3
ïenentest is doodvonnis voor beertjes
TOCKHQLMDe uitslag van een genetisch onderzoek betekent
foor drie bruine beertjes in de dierentuin van Stockholm het
loodvonnis. Uit de test bleek dat zij geen kinderen zijn van het
lannetje Stabben, maar dat de bruine beer Luke de vader is.
fatwas niet de bedoeling, want Luke draagt in zijn genen de
igmentafwijking albinisme met zich mee en de dierentuin wil
iaarniet mee verder fokken. Het de bedoeling dat de drie jonge
leren te doden zodra er andere bruine beertjes worden geboren.
Stasi-officieren bij Duitse politie
RiN» In Oost-Duitsland werken mogelijk nog achthonderd
oormalige Stasi-officieren in dienst van de politie. Dat bevestig-
ehet ministerie van binnelandse zaken van de deelstaat Meck-
inburg-Vorpommern gisteren, na berichten in het Duitse week-
ilad Der Spiegel. De deelstaatregering ontving van een anonie-
leafzender een lijst met achthonderd namen, voornamen en
ersoonsgegevens van officieren van de voormalige Oost-Duitse
sheime dienst. De achtergrond van die beambten wordt nu op-
nv gecontroleerd.
[Tionderd doden bij offensief Sri Lanka
o» Ruim honderdTamil-rebellen zijn gedood tijdens ge
rechten met Srilankaanse regeringstroepen in het noorden van
letland. Aan de zijde van het regeringsleger vielen op de derde
lag van het grootschalige offensief achttien doden en 31 gewon-
len, zo heeft de Srilankaanse regering in de hoofdstad Colombo
jisteren meegedeeld. Doel van het militaire offensief is de stad
avuniya weer verbinding te geven met andere regio's en vooral
net het schiereiland Jaffna.
Stukje vliegtuig valt op straat St. Louis
■Louis» Tot verbijstering van voetgangers en andere ooggetui-
;n kwam er in het centrum van St. Louis zomaar een stuk alu-
ninium uit de lucht vallen. Nader onderzoek wees uit dat het de
maar liefst 54 kilo zware overkapping van het landingsgestel van
overvliegend TVVA-vliegtuig was. Niemand werd ge-
aakt. Hoe de overkapping heeft kunnen loslaten is nog niet dui-
lelijk.
KING.ANP-Rtr-AFP
!n 'schandvlek' voor Europa
egens de minachting voor de
vestie van de mensenrechten
China. Zo brandmerkten de
cialisten in het Europees par-
ment het bezoek van de Fran-
president Chirac, die gisteren
Peking aankwam. Volgens de
uro-socialisten lapt de Franse
esident alle veroordelingen
'n de Europese Unie over
hendingen van mensenrech-
n aan zijn laars ten bate van
pelsbelangen.
In Frankrijk zelf zitten de so
fisten in de oppositie tegen
bonn-berlijn
De Duitse justitie ziet af van
vervolging van de Iraanse. presi
dent Rafsandjani en geestelijk
leider Chamenei. Die waren
door een rechtbank in Berlijn in
april verantwoordelijk gesteld
voor de moord op vier Iraans-
Koerdische dissidenten in het
Berlijnse restaurant Mykonos in
september 1992. De justitie be
sloot niet tot vervolging over te
gaan vanwege 'hogere publieke
belangen' en geen basis te zien
voorverder onderzoek.
De uitspraak van de Berlijnse
rechter in april leidde tot een
diplomatieke crisis tussen de
Europese Unie en Iran. Het was
voor het eerst dat een Europees
hof Iran politiek verantwoorde
lijk stelde voor een van de tien
tallen aanslagen, die sinds de is
lamitische revolutie in Iran in
1979 zijn uitgevoerd op opposi
tieleden in het buitenland.
De Duitse aanklager vaardig
de wel arrestatiebevelen uit te
gen drie leden van de Iraanse
geheime dienst die worden ver
dacht van betrokkenheid bij de
aanslag. Hij handhaafde ook het
eerder uitgevaardigde arresta
tiebevel voor de Iraanse minis
ter van Staatsveiligheid, Ali Fal-
lahiyan.
Belastinginkomsten vallen 18 miljard lager uit dan geraamd
De belastinginkomsten van de Duitse overheden zullen
dit jaar 18 miljard mark lager uitvallen dan geraamd.
Daardoor dreigt het tekort op de federale begroting zon
der maatregelen veel hoger te worden dan de beoogde
53,4 miljard mark en komt de kwalificatie van Duitsland
voor de Economische en Monetaire Unie (EMU) in ge
vaar.
bonn-schwerin dpa-anp
Het cijfer van 18 miljard werd
gisteren bekend na driedaags
beraad in Schwerin van een
speciale werkgroep voor het
schatten van de belastingin
komsten. In de groep zitten
deskundigen van de federale re
gering, de deelstaten en institu
ten voor economisch onder
zoek. De vorige schatting da
teert van november.
Het inkomstenverlies komt
door de zwaar tegenvallende
ontwikkeling van de economie
en de werkloosheid. Van de 18
miljard mark drukt 9,1 miljard
op de federale begroting, die
bepalend is voor de EMU. De
deelstaten ontvangen 6,9 mil
jard minder belasting en de ge
meenten 1,8 miljard minder.
Een begrotingstekort van 53,4
miljard zou overeenkomen met
2,9 procent van het'bruto bin
nenlands product, net onder
het maximum van drie procent
voor landen die willen toetre
den tot de EMU. Nu het veel
meer dreigt te worden, moet de
regering snel maatregelen ne
men om de EMU-norm toch te
halen. Daarover vindt druk
overleg plaats binnen de rege
ringscoalitie.
Minister van financiën Waigel
reageerde gisteren vrij laconiek.
,,Dit leidt niet tot een wezenlijk
andere beoordeling ten aanzien
van de EMU-criteria. De rege
ring heeft bij het begrotingsbe
leid al gereageerd op een ver
wachte vermindering van de
belastinginkomsten en behoudt
zich verdere stappen voor."
Het dichten van het begro
tingsgat via belastingverhoging
lijkt er niet in te zitten. De libe
rale regeringspartij FDP is daar
fel tegen. Volgens berichten in
de Duitse pers wordt binnen de
coalitie gedacht aan de verkoop
van goud van de Bundesbank
om aan extra inkomsten te ko
men. Maar minister Waigel zei
gisteren dat dat niet zal gebeu
ren. Wel kondigde hij een her
waardering aan van de goudre
serve van de centrale bank. De
waardering van het goud ligt nu
ver onder de marktprijs. De in
greep, die een wetswijziging
vereist, vergroot de winstaf
dracht van de Bundesbank aan
de staat.
LONDEN» HANSGELEIJNSE
CORRESPONDENT
Volgens het Britse commerciële
tv-nieuws ITN is de brand in de
Kanaaltunnel vorig jaar novem
ber aangestoken. Dit is volgens
ITN vastgesteld bij een onder
zoek door de Franse justitie.
Een Frans rapport over de
brand, die ruim 600 miljoen
gulden schade veroorzaakte,
wordt begin volgende week ver
wacht.
De Londense Tiines meldde
vorig jaar november al meteen
dat brandstichting de meest
waarschijnlijke oorzaak van de
ramp was. Dit bericht werd zo
wel door de Britse als Franse
autoriteiten ontkend. Veilig
heidsbeambten vertelden des
tijds aan de krant dat een van
de wagons al in brand stond,
voordat de shuttle-trein de tun
nel inreed.
Op de dag van de brand ein
digde een wilde staking van Eu
rotunnel-medewerkers in Ca
lais. Zij protesteerden tegen ge
dwongen afvloeiing van 650
werknemers. De theorie was dat
een van hen, vermoedelijk met
een fakkel, de brand heeft aan
gestoken.
Dit werd enige tijd later ook
«Sm ft»
maracaibo» Venezolaanse vissers protesteerden gisteren op het Maracaibomeer onder de naam 'Zwarte donderdag'. De vissers zijn woedend, omdat in de afgelopen vier maanden
maar liefst vier olietankers vastliepen. Daarbij lekten 25.000 vaten olie weg in het meer. foto reuters carlos Hernandez
in het Lagerhuis gezegd door
het Conservatieve parlements
lid David Shaw. Maar de Britse
regering wilde niet reageren op
speculatie en gewacht diende te
worden op het onderzoek naar
de oorzaak van de ramp, dat
wordt geleid door een Franse
rechter.
Eurotunnel werd door de
brand gedwongen het transport
van vrachtwagens en containers
op open wagons tijdelijk te sta
ken. Voor de passagiersdienst
van le Shuttle werd een beperkt
dienstschema ingesteld. Begin
deze week werd Eurotunnel, dat
de shuttle-treinen exploiteert,
zwaar bekritiseerd door de vei
ligheidsdienst van de tunnel
wegens gebrekkige naleving van
de veiligheidsvoorschriften.
Eurotunnel ontkent dat en
meldde woensdag dat de ruim
honderd miljoen kostende re
paratie van de beschadigde tun
nelbuis is voltooid. De hoop dat
het vrachtvervoer weer zou
kunnen worden hervat werd
echter de bodem ingeslagen
doordat de Brits-Franse Inter-
goevermentele Commissie IGC
de hoogste toezichthouder
van de Kanaaltunnel het
groene licht niet gaf.
TIRANA Rtf-DPA-AFP
Het Albanese parlement heeft
de afgelopen nacht voor de
tweede keer binnen drie dagen
een nieuwe kieswet aangeno
men. De bedoeling is de weg
vrij te maken voor vervroegde
verkiezingen op 29 juni.
De speciale gezant van de Or
ganisatie voor Veiligheid en Sa
menwerking in Europa (OVSE)
voor Albanië, de Oostenrijkse
oud-bondskanselier Vranitzky,
was er gisteren in geslaagd de
politieke partijen in het Balkan-
land tot een compromis over de
omstreden kieswet te bewegen.
De kleinere partijen waren
voorstander van het stelsel van
evenredige vertegenwoordiging,
de Democratische Partij (DP)
van president Berisha wilde een
districtenstelsel. De DP, die nu
nog over een grote meerderheid
in het parlement beschikt, druk
te dinsdag een kieswet door het
parlement die volgens de ande
re acht partijen in de Regering
van Nationale Eenheid de DP
bevoordeelt. De tegenstanders
van Berisha waren bovendien
laaiend dat de wet door de DP
werd ingediend en niet door de
huidige Regering van Nationale
Eenheid.
Vranitzky zei op een perscon
ferentie dat hij de partijen ervan
had overtuigd dat de kieswet
moest worden aangepast. De
oppositiepartijen dreigden de
verkiezingen te boycotten als
dat niet zou gebeuren.
de gaullistisch-liberale rege
ringscoalitie van Chirac. De pre
sident sleept in China vlak voor
de Franse verkiezingen miljar
denorders binnen, vooral voor
de Franse luchtvaartindustrie.
De Nederlandse socialiste
Hedy d'Ancona (PvdA) hekelde
het feit dat de regering van een
van de grootste landen in de
Europese Unie 'opzettelijk' een
andere houding aanneemt dan
zijn partners.
De kwestie van de mensen
rechten in China leidde vorige
maand tot onenigheid tussen
de Europese lidstaten.
bonn «dpa-anp
Ruim vijftig jaar na het einde van de
Tweede Wereldoorlog heeft het Duitse
parlement gisteren deserteurs uit de legers
van Hitier en dienstweigeraars uit de nazi-
tijd in ere hersteld. Zij krijgen een schade
vergoeding van 7500 mark. Er zijn nog en
kele honderden deserteurs in leven.
De uitslag van de stemming kwam niet
onverwacht. Vorige maand bereikte de
commissie voor justitie van de Bondsdag
overeenstemming over rehabilitatie van
deserteurs en dienstweigeraars. De leden
van de Bondsdag spraken uit dat de von
nissen wegens desertie, dienstweigering
en ondermijning van de weerbaarheid ten
tijde van nazi-Duitsland in strijd waren
met de beginselen van de rechtsstaaat.
Maar zij onderstreepten dat de rehabilita
tie geen veroordeling betekent van de
Duitse soldaten tijdens de Tweede We
reldoorlog. ,,De meeste soldaten wilden de
plicht doen, die zij naar hun mening hun
vaderland verschuldigd waren of zagen
geen kans zich aan de dienstplicht te ont
trekken", aldus de Bondsdag-leden.
De Duitse parlementariërs hebben lang
geruzied over het eerherstel voor de deser
teurs. De regeringspartijen CDU/CSU en
FDP wilden lange tijd geen rehabilitatie
voor personen die ook volgens de huidige
maatstaven strafbaar zouden zijn geweest.
De SPD en de Groenen beschouwden alle
nazi-vonnissen wegens dienstweigering,
desertie en ondermijning van de weer
baarheid als onrechtvaardig. De regerings
partijen kregen uiteindelijk hun zin.
Volgens de Duitse Bondsvereniging voor
Slachtoffers van de Militaire rechtspraak is
onder Hiüer tegen 30.000 soldaten de
doodstraf uitgesproken. Bij 20.000 militai
ren is het vonnis voltrokken. Honderdui
zend soldaten kregen een gevangenisstraf
opgelegd.
De Duitse president Roman Herzog gaat
bij de regering-Kohl het probleem
aankaarten van pensioenbetalingen aan
voormalige SS'ers en het uitblijven van
herstelbetalingen aan Oost-Europese
overlevenden van de Holocaust. Het
staatshoofd heeft dat gisteren in New York
verzekerd aan Edgar Bronfman, de presi
dent van het Joods Wereldcongres.
BRUSSEL» ANP
leden van Get Ready homo
seksueel zijn. Volgens het blad
is dit gegeven een 'publiek ge
heim'. De publiciteit ging verge
zeld van de campagne 'Get
Ready, Get Out. zing niet te
gauw, ik houd van een vrouw'.
Met de gedwongen outing
wilde het tijdschrift homoseksu
aliteit in het katholieke België
beter bespreekbaar maken. Er
kenningvan hun homoseksuali
teit door bekende Belgen of pu
bliciteit daaromtrent, zou het
jonge homo's eenvoudiger ma
ken over hun geaardheid naar
buiten te treden.
Belgische media mogen niet
langer over bekende landgeno
ten melden dat ze homoseksu
eel zijn, terwijl ze daar zelf alle
publiciteit over mijden. Een
rechtbank heeft gisteren be
paald dat geaardheid een zaak
is die 'strikt in de priv'e-sfeer
ligt'. Met zijn uitspraak stelt de
Belgische rechter de populaire
Vlaamse jongensgroep Get
Ready in het gelijk.
Twee weken geleden, rond de
jaarlijkse Roze Zaterdag in Brus
sel, meldde het Vlaamse homo-
tijdschrift ZiZo dat alle vier de
ijhaag clemens ingwersen
de vraag waarom de Zaïrese president Mobutu
se Seko zo weinig geld besteedde aan zijn bevol-
'g. antwoordde hij eens: „Zij kunnen mij niet te-
'betalen". Het was een antwoord van een bankier
ondernemer, niet van de 'Papa Président' die Mo-
'u meende te zijn: het wijze stamhoofd en de
'odige krijger die het algemeen belang van zijn
^diende.
president, die eind 1965 de macht greep, heeft
n tegenstanders meer dan dertig jaar uit elkaar we-
n'e spelen, maar tegen de Tutsi-rebellen die met
on van Rwanda en Uganda een steeds groter deel
Zaïre veroverden, blijkt hij niet meer opgewas-
De aan prostaatkanker lijdende president is van
een gevlucht, waarschijnlijk naar zijn geboorte-
[inhet noorden van Zaïre.
°butu beschouwde Zaïre als zijn eigen creatie. Hij
khtte' het land vijf jaar nadat België het onafhan
kelijkheid had verleend. Zijn regime vertoonde meer
overeenkomsten met een koloniale onderneming
dan met een politieke dictatuur.
Na de onafhankelijkheid van het vroegere Belgisch
Congo in 1960 benoemde premier Patrice Lumumba
kolonel Joseph-Désiré Mobutu tot opperbevelhebber
van het leger. Nauwelijks een jaar later zette de leger
leider de linkse premier buiten spel en liet hem 'per
abuis' vermoorden. Mobutu bleef Lumumba echter
een nationale held en martelaar van de onafhanke
lijkheid noemen.
De onafhankelijkheid bracht Congo oorlog en chaos.
Het zuiden scheidde zich af. Mobutu greep als leger
leider in en redde zijns inziens de eenheid van de uit
eenvallende ex-kolonie. Hij ontdeed zich, tot groot
genoegen van de Amerikaanse geheime dienst, van
bevlogen revolutionairen als Lumumba.
In 1972 gaf hij het land de naam Zaïre en bestempel
de het 'authentiek' Afrikaans. Een jaar later nationali
seerde hij de buitenlandse ondernemingen en gaf ze
aan Zaïrezen. De mensen aan de top van deze maat
schappij en hun verwanten dankten hun positie aan
het stamhoofd Mobutu Sese Seko Nkuku Ngbengdu
wa za Banga, de krijger die geen nederlagen kent, of
in de volksmond: de haan die geen kip ongedekt laat.
Mobutu was de staat. Hij vestigde een uitzonderlijke,
nu eens flexibele, dan weer wrede dictatuur zonder
enige politieke ideologie en eenzijdig gericht op de
exploitatie van delfstoffen.
Zaïre werd een succesvolle onderneming, die de elite
in de hoofdstad Kinshasa enorme winsten heeft ge
bracht. Die konden onbelast naar het buitenland
worden overgeheveld. De staat werd een privé-on-
derneming en werd als symbool voor gemeenschap
pelijke belangen volledig uitgehold.
Alles wat niet strikt nodig was voor Mobutu's onder
neming bestaat niet meer. Openbare scholen, zie
kenhuizen en wegen waren niet nodig, want de elite
liet zich opleiden en verplegen in Europa en reisde
per vliegtuig. De landbouw is volslagen verwaar
loosd. Zelfs het leger moest het zelf maar zien te rooi-
De plundering van het land leidde vanzelfsprekend
tot protesten, die bloedig werden onderdrukt. Mo
butu bestreed het verzet ook door etnische tegenstel
lingen uit te spelen en gunsten te verlenen. Politici
die het onder Mobutu lang uithielden, waren meestal
via financiële belangen 'aandeelhouders' van Mobu
tu's onderneming. En geen aandeelhouder mocht in-
voed krijgen op het reilen en zeilen van de president
directeur van de zeer besloten vennootschap Zaïre.
De Zaïrese politiek was daardoor niets anders dan
een marathon stoelendans op onvoorspelbare mu
ziek van Mobutu. Niemand zat lang genoeg op een
bestuurdersstoel om die functie inhoud te geven of
om een machtsbasis op te bouwen. Deze stoelen
dans heeft de opposanten opgebroken. Toen ze be
gin jaren negentig een kans hadden om het tegen
Mobutu op te nemen, bleken ze niet te kunnen sa
menwerken. Bovendien misten ze een achterban. Ze
waren al zolang aandeelhouders, dat de bevolking
hen wantrouwde.
Mobutu en zijn westerse bondgenoten, voornamelijk
België. Frankrijk en de Verenigde Staten, hebben el
kaar decennia lang wijsgemaakt dat het Mobutu of
de chaos was. De bondgenoten dienden daarmee
hun strategische belangen in de Koude Oorlog, die
onder meer in Angola woedde. Voorts werden de
economische belangen in het delfstofrijke hart van
Afrika veiliggesteld.
De destijds afgeschreven Mobutu overleefde het ein
de van de Koude Oorlog tot ieders verbazing. Maar
de laatste publiciteitsstunt, in 1994, liep uit de hand.
Hij bood Frankrijk een basis voor ingrijpen in het
door etnische moordpartijen verscheurde Rwanda en
nam honderdduizenden gevluchte Hutu's op.
Deze gastvrijheid en de bewapening van een deel
van de gevluchte Hutu's brachten hem in conflict
met twee jonge militaire regimes aan zijn oostgrens,
die mede dankzij de Verenigde Staten over een uit
stekend geoliede oorlogsmachine beschikten:
Rwanda en Uganda. Zij zaten achter de Tutsi-rebellie
die Mobutu's ruim 31 jaar oude onderneming Zaïre
wegvaagde.
