,eiden Regio
üloop Meelfabriek
lecht voor milieu
'Van der Lubbe slachtoffer justitiële moord'
'Kelly lijdt veel pijn, ze huilt erg veel
E"!
De 'flexwerker' heeft de toekomst
;r
Kademuur netjes afgewerkt
Leiden wint dubbele
prijs duurzaam bouwen
Leiden niet geschrokken
van nerveuze piramides
Koninklijk
A nest aan
leidse singel
ypAG 16 MEI 1997
hans jacobs. 071 -5356414, plv -chef rudolf kleun, 071 -5356436
T 071-5!
^iijachtoffer brand overleden
den* De 50-jarige man die op 23 april gewond raakte bij de
"icTin het sociaal pension aan de Leidse Haagweg, is vanmor-
„aan zijn verwondingen overleden. De man stierfin het Rot-
rdamse ziekenhuis waarheen hij na de brand wasgebracht. Bij
i korte maar felle brand in het sociaal pension brandden twee
ers volledig uit. Het slachoffer is overleden zonder dat hij
de politie kon worden gehoord over het ontstaan van de
ld. Aan de andere kant kon ook het onderzoek van de rech-
ie recherche geen duidelijkheid verschaffen. De politie gaat
van uit dat de oorzaak van de brand niet meer kan worden
iteld.
ivembad dankzij vierdaagse
Het academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychia-
n Leiden krijgt binnenkort de beschikking over een eigen
..nbadje. De commissie Leidse Zwemvierdaagse biedt het
Itrum een opvouwbaar badje aan. Het geld voor het zwem-
je is bijeen gebracht door de deelnemers aan de zwemvier-
jse. Het opvouwbare zwembad wordt op dinsdag 3 juni
rhandigd aan het centrum.
Oorlog
A q De WD-fractie in
I -/ Voorschoten heeft
haar eigen wethouder, J.
j van de Poel, de oorlog
j verklaard.
Schat
De monumenten-
2 I commissie van
Alkemade is een kerkschat
van de Bavoparochie op
j het spoor.
Woordvoerder Külow van Partei des Demokratischen Sozialismus (PDS):
leiden cees van hoore
vervolg van voorpagina
Het graf van Marinus van der Lubbe,
die na een slepend proces op 10 janua
ri 1934 stierf onder de valbijl, ligt op
het Südfriedhof in Leipzig verborgen
onder een later aangelegd urnenveld.
De Partei des Demokratischen So
zialismus (PDS) wil dat de resten van
Van der Lubbe, die tijdens het proces
een zeer afwezige indruk maakte,
voordat zij opnieuw ter aarde worden
besteld toxicologisch worden onder
zocht, zodat alsnog kan worden vast
gesteld of hij gedrogeerd is geweest.
Külow, woordvoerder van de PDS,
heeft over deze kwestie een vooraan
staand medisch onderzoeker geraad
pleegd.
Marinus van der Lubbe werd op 10
januari 1934 om 7.28 uur in de morgen
onthoofd door de beul Engelhardt uit
Schmölla. Van der Lubbe gedroeg zich
kalm op weg naar het schavot en legde
geen verklaring af.
Na de terechtstelling weigerden de
Duitse instanties het lijk van Van der
Lubbe mee te geven aan zijn familiele
den. Ze droegen zijn stoffelijk over
schot over aan een ziekenhuis, voor
'anatomisch onderzoek', zoals dat
wordt gemeld in het protocol over de
voltrekking van de doodstraf. Vijf da
gen later pas werd Van der Lubbe op
het Südfriedhof begraven.
Moorden
Volker Külow: „Tot op de dag van van
daag wijst niets op het Südfriedhof er
op dat hier een man begraven ligt die
het slachtoffer werd van een van de
eerste nationaal-socialistische justitië
le moorden. De veroordeling van Ma
rinus van der Lubbe volgde na het in
stellen van de zogeheten wet over Op
hanging en Voltrekking van de Doods-
straf van 19 maart 1933, de 'Lex van
der Lubbe', die door het Reichsgericht
in zijn oordeel tijdens het Rijksdag
brandproces met terugwerkende
kracht werd aangenomen. Reeds enige
dagen na de brand heeft Hiüer de op
vatting verkondigd, dat het beter zou
zijn als de dader meteen zou worden
opgehangen."
De beroering in Leipzig rondom de
stoffelijke resten van de Leidse metse
laar Marinus van der Lubbe ontstond
vorige week in het kielzog van een po
litieke discussie over een plein in Leip
zig, dat is genoemd naar Georgi Dimi-
troff, een felle communist die net als
Van der Lubbe terecht stond voor
brandstichting in de Rijksdag maar
werd vrijgesproken. Nu de DDR verle
den tijd is, wil men in Leipzig een an
dere naam voor het plein.
Volker Külow: „Tijdens de discussie
dook de naam van Van der Lubbe
weer op. Ik weet dat hij in Nederland is
gerehabiliteerd en dat ze een straat
naar hem hebben genoemd. Laat hij
hier dan tenminste een behoorlijke
grafsteen als gedenkteken krijgen.
tderzoek universiteit Delft
(ombouwen van meelfabriek De Sleutels tot apparte-
'Z nten- en bedrijvencomplex is veel beter voor het
Üeu dan het bouwen van drie nieuwbouw-woontorens
Z" het fabrieksterrein. Tot die conclusie komt de Techni-
ie Universiteit in Delft in een onderzoek, dat vandaag
de gemeente in de bus valt. De opdracht voor het on-
zoek werd gegeven door de Stichting Industrieel Erf-
id Leiden (Stiel).
maarten keulemans
de Meelfabriek te slopen is
rm veel brandstof nodig: zo
jHH :ten er zo'n vierduizend rit-
Jnnet de vrachtwagen worden
laakt om het sloopafval van
abriek af te voeren en te ver-
Ook het vervaardigen
het bouwmateriaal dat no-
isvoor nieuwbouw kost veel
rgie. En wie energie ge
it, draagt bij aan zure re-
i, het broeikaseffect en
Dgvorming, redeneert TU-
lerzoeker T. Kowalczyk. Zijn
Txsie: sloop en nieuwbouw
laast drie keer schadelijker
r het milieu dan hergebruik
delen van de fabriek,
h'erigens houdt Kowalczyk
een flinke slag om de arm.
'treeg de TU-onderzoeker
inzage in de nieuwbouw-
wien die projectontwikke-
Van der Wiel Bouw al
landen in de kast heeft lig
gen. Een ander probleem is dat
de onderzoeker maar een ge
deelte van de milieu-effecten op
een rijtje heeft kunnen zetten.
„Eerlijk is eerlijk: ik heb maar
ongeveer twintig procent van de
totale milieubelasting die te ver
wachten valt in kaait gebracht.
Een harde, wetenschappelijke
conclusie durf ik eigenlijk niet
te trekken."
Hoe schadelijk een gebouw
voor het milieu is, hangt im
mers vooral af van de hoeveel
heid brandstof die de bewoners
nodig hebben om hun huis
warm te houden. Hoe beter geï
soleerd een gebouw, des te
minder schade aan het milieu.
„Dat neemt niet weg dat de
Meelfabriek uitstekend is om te
bouwen tot een uiterst milieu
vriendelijk gebouw", denkt Ko
walczyk. „De Meelfabriek heeft
zulke dikke muren, dat het ei
genlijk een soort thermosfles is
als er isolatie wordt aange
bracht. Als het binnen eenmaal
warm is. koelt het heel lang
zaam af."
Kowalczyk wijst erop dat
sloop van de kolos aan de Oos
terkerkstraat ook andere pro
blemen oplevert. Zo zal de
buurt maandenlang last hebben
van af- en aanrijdende vracht
auto's en van het gebonk van
sloopmachines. „Sloop is geen
simpel karweitje. De fabriek
staat middenin een woonwijk
en is enorm massief. Je kan
hem niet met wat springstof om
laten vallen. Je moet hem stukje
bij beetje uit elkaar halen met
knijpers en sloopmachines.
De wetenschapper verwacht
dat het zo'n vijf tot zeven mil
joen gulden kost om de fabriek
af te breken. Een bedrag, dat
nog eens twee keer zo hoog
wordt als ook de fundering weg
moet. „Die fundering bestaat
uit 21 meter lange palen en een
enorme, massieve betonplaat
van ongeveer een meter dik."
Kowalczyk: „Als ik het vanuit
milieu-technisch oogpunt be
kijk, pleit ik er in ieder geval
voor om het allemaal nog eens
goed te laten onderzoeken. Ik
schat in dat hergebruik van de
Meelfabriek stukken gunstiger
is dan er nieuwe gebouwen
neerzetten."
rouw slaat ramen woning Bronkhorststraat in
32-jarige Leidse vrouw is gistermiddag aan
len nadat zij bij een huis aan de Bronk- ziekenhuis.
horststraat de ruiten had ingeslagen. De vrouw
bleek nogal in de war te zijn. Zij is na onderzoek
door de Riagg opgenomen in een psychiatrisch
leiden Het vernieuwen van de kademuren aan de
Haven zit in de laatste fase. Metselaars leggen mo
menteel de bakstenen op elkaar om de muur mooi
af te werken. Het werk heeft enkele maanden in
beslag genomen. Vanaf de Grote Havenburg tot
aan garage Jonk moest de oude muur worden ver
vangen. Ook is er nieuwe riolering aangelegd om
dat een deel van de huizen aan de Haven nog op
het open water loosde.
FOTO HIELCO KUIPERS
den haag/leiden
Soedjono legt uit dat het bij
duurzaam bouwen vooral om
besparing gaat. Zo hebben in
het nieuwe gebouw van Peuter-
palet de bergruimtes een glazen
dak, zodat men minder kunst
licht hoeft te gebruiken. Ook
zijn er zogeheten slimme lich
ten die vanzelf uitgaan als er
geen beweging meer is in de
ruimte waar ze hangen.
Een mooie vondst vindt
Soedjono het hergebruik van re
genwater. „Al het regenwater
wordt opgeslagen in een reser
voir onder de zandbak. Uit die
opslag halen we dan het spoe
lingswater voor de toiletten.
De wethouder is trots dat Lei
den twee prijzen heeft gekre
gen. Wat hem vooral is opgeval
len is dat Leiden op Utrecht na
de enige Randstadgemeente is
die een prijs heeft gekregen.
„Leiden loopt weer voorop",
zegt hij.
Waarschijnlijk wordt de sub
sidie gebruikt om de projecten
nog duurzamer te maken.
thomas erdbrink
De gemeente Leiden heeft gis
teren in Den Haag een dubbele
prijs voor duurzaam bouwen in
ontvangst mogen nemen. Wet
houder A. Pechthold vindt de
prijs een eer. Uit de ruim twee
honderd ingezonden projecten
zijn tien winnaars gekozen. In
Leiden gaat het om de nieuw
bouw van het Hoogheemraad
schap van Rijnland en van peu
terspeelzaal Peuterpalet. Beide
winnende projecten, die nog
moeten worden gebouwd, ont
vangen een bedrag van 130.000
gulden subsidie.
„We hadden het totaal niet
verwacht. Toen onze inzendin
gen werden genomineerd, wa
ren we al blij. Een dubbele prijs
is natuurlijk te mooi om waar te
zijn", zegt de wethouder. Hij
vindt dat alle eer ten goede
moet komen aan architect A.
Soedjono. ,„Ze heeft de beide
gebouwen duurzaam ontwor
pen zonder meerkosten."
problemen. Direct op de eerste
dag gingen de beweegbare ge
vaarten omhoog terwijl net een
gewenste auto passeerde. De
piramides werden onmiddellijk
op non-actief gesteld en vervol
gens is er twee maanden ge
sleuteld. Deze week werden ze
weer in gebruik genomen en
het ging precies anderhalf uur
leiden annet van aarsen
Voortdurende ongelukken met
de piramides die sluipverkeer
rond Vianen onmogelijk moe
ten maken, zullen niet tot ge
volg hebben dat de Leidse Bree-
straat piramide-vrij blijft. Het
gemeentebestuur gaat er nog
steeds vanuit dat de 'verkeers-
weerders' voor het eind van het
jaar de toegang van de Bree-
straat voor ongewenst autover
keer zullen afsluiten. En het
moet volgens de beleidsmede
werker van wethouder Pex Lan-
genberg al gek lopen als de
Leidse piramides voor net zo
veel perikelen zullen zorgen als
de roadblocks rond Vianen.
De piramides tegen het sluip
verkeer bij Vianen zorgen al
sinds ze zo'n twee maanden ge
leden werden geplaatst voor
„Gelukkig zijn er meerdere
piramidesystemen en meerdere
leveranciers", zegt de Leidse be
leidsmedewerker. „Wij zijn nu
bezig uit te zoeken welk materi
aal het beste voldoet. We kijken
naar ervaringen die her en der
in het land zijn opgedaan. In
Den Bosch staan ook piramides,
net als in Nijmegen. En we ho
ren van slechte ervaringen maar
ook van goede."
haag/leiden annet van aarsen
;e en Dennis Molenaar hebben eindelijk
dat er schot in hun zaak zit. De Haagse
iank doet vermoedelijk begin juli uitspraak
de vraag of de afdeling verloskunde van het
imisch Ziekenhuis Leiden fouten heeft ge-
bij de laatste zwangerschap van Marieke,
een maandenlange juridische briefwisseling
Ken de advocaat van de familie Molenaar en
raadsman van de verzekeringsmaatschappij
het ziekenhuis, stond het Leidse echtpaar
eren voor het eerst oog in oog met de rechter,
e 'zaak Molenaar' ligt uiterst gevoelig en ge-
ïpliceerd. Het draait allemaal om Kelly, de in-
driejarige dochter van de familie. Het
isje is als gevolg van een chromosoomafwij-
meervoudig gehandicapt. Volgens Marieke
Dennis zal ze nooit een menswaardig leven
kunnen leiden. Als de familie had geweten van de
erfelijke afwijking was Kelly misschien nooit ge
boren, hadden Marieke en Dennis overwogen om
de zwangerschap af te breken.
Over die keuze - die ze nooit hebben gehad -
gaat de strijd bij de rechtbank. De raadsman van
de familie, mr F.B. Kloppenburg, schetste giste
ren voor de Haagse rechtbank hoe Marieke haar
verloskundige tot twee maal toe om een vrucht
waterpunctie had gevraagd. Na twee miskramen
en met in haar achterhoofd de wetenschap dat in
de familie van Dennis een ernstige erfelijke aan
doening was geconstateerd, maakte Marieke zich
namelijk zorgen over de gezondheid van haar on
geboren kind.
De verloskundige zou die bezorgdheid van Ma
rieke echter weg hebben gewuifd: een een
vruchtwaterpunctie was niet nodig. De gevolgen
van die actie zijn volgens Marieke en Dennis de
sastreus geweest voor de familie. Voor moeder
Marieke kwam de klap zo hard aan dat ze hulp
moest zoeken bij de psychiater. En erger: de fa
milie moet dag-in-dag-uit zien hoe dochter Kelly
lijdt.
„Kelly is ernstig belemmerd in haar mogelijk
heden om te communiceren. Ze hoort slecht,
heeft geen gehoorgangen en een beperkt ge
zichtsvermogen. Ze lijdt veel pijn, ze huilt veel. Ze
zal slechts beperkt zelfstandig kunnen worden.
Ze loopt na drieënhalf jaar nog niet en zal afhan
kelijk blijven van het medische circuit. Binnen
kort wordt ze geopereerd aan haar hakken, haar
geopereerde hart is nog niet in orde. Ze heeft be
perkte ontplooüngsmogelijkheden, zij is verstan
delijk gehandicapt en autistisch", vatte Kloppen
burg gisteren samen.
De advocaat stelt: „De ouders zouden voor
zichzelf de keuze hebben gemaakt hun kind een
smartelijk bestaan als dat van Kelly te besparen.
Nu Kelly eenmaal geboren is, zeggen zij namens
haar het volgende: Mede ten gevolge van een me
dische fout heb ik het leven gekregen, maar moet
ik ook veel lijden. Omdat ook dit lijden mede het
gevolg is van een medische fout, vind ik dat de
veroorzaker van die fout mee moet helpen om dit
lijden te verzachten en mijn bestaan zo dragelijk
mogelijk moet maken."
Dennis en Marieke hopen dat de rechter beslist
dat de afdeling verloskunde van het ziekenhuis
een fout heeft gemaakt en bepaalt welke schade
posten er zijn. Over geldbedragen of over de
hoogte van een eventuele schadevergoeding
wordt momenteel nog niet gepraat. Mocht de uit
spraak van de rechter in het voordeel van de
Leidse familie uitvallen, dan volgt een zogeheten
schadestaatprocedure.
Uit en thuis voor 2,-
Het is bijna te mooi om waar te zijn, maar u kunt elke zaterdag
(tot 19.00 uur) voor ƒ2,- met de bus overal naar toe binnen de
gemeentegrenzen van Leiden, Leiderdorp,
Oegstgeest en Voorschoten.
Vraag ernaar bij de chauffeur!!
Leiden
lerdorp,
iü; In mei leggen alle vo-
een....Ook de koningin
in de singels houdt zich keu-
li netjes aan deze natuurwet,
^twanenkuikens ploeteren
middels al dartel achter hun
töge mama aan. Niet te
ditbij komen, want een
"aan met jongen kan venijnig
«de hoek komen.
FOTO DICK HOGEWONINC
Uitzendbureau Start in nieuw onderkomen
leiden hans versluis
Het zag even blauw van de ballonnen en de
champagne op de Breestraat. Startblauw
om precies te zijn, want uitzendbureau
Start opende daar gisteren zijn nieuwe kan
toor. Start was op de oude locatie in het ar
beidsbureau in de Oosterkerkstraat uit zijn
jasje gegroeid. „Na 14 jaar eindelijk een ves
tiging in de binnenstad", prees de Start-
disctrictsmanager T. van Putten zichzelf ge
lukkig. „Nu kunnen we echt ons gezicht la
ten zien."
De uitzendbranche heeft zich de laatste
jaren sterk ontwikkeld. Dat komt doordat
de oprukkende 24-uurs economie om een
flexibele arbeidsmarkt vraagt. „De tijden
dat iemand 40 jaar voor hetzelfde bedrijf
werkt, zijn voorbij", constateerde S. Attema,
algemeen directeur van Start Holding.
Werknemers blijken in de praktijk bereid
tijdelijk werk aan te nemen, steeds vaker
verkiest men het zelfs boven een vaste aan
stelling. De uitzendbureaus zijn bij uitstek
geschikt om de vraag naar en het aanbod
van flexibel werk, oftewel flexwerk, op el
kaar af te stemmen.
Attema was een van de sprekers op het
seminar 'flexibele arbeid', dat Start voor de
gelegenheid in de Stadsgehoorzaal had ge
organiseerd. Hij schetste voor een gehoor
van een dertigtal Leidse ondernemers de
verandering die de uitzendmarkt de laatste
20 jaar heeft doorgemaakt. Vroeger was nie
mand bijster enthousiast over uitzendwerk.
Heden ten dage is het heel normaal om uit
zendwerk te doen. Een belangrijke ontwik
keling, die fors heeft bijgedragen aan de be
strijding van de werkloosheid. „Niet in de
laatste plaats heeft Start aan deze verande
ring deel gehad", stelde Attema niet zonder
trots.
Ook voormalig wethouder A. van Bocho-
ve, die door zijn recentelijke en onverwach
te ontslag nu werd aangekondigd als 'Lei-
den-deskundige', had een pluim voor Start.
„Door zijn bijzondere band met het ar
beidsbureau heeft Start wat de gemeente
betreft een plusje." Van Bochove, als politi
cus in Leiden de flexwerker bij uitstek, be
nadrukte de overvloed aan kansen die er
voor ondernemers nog liggen in Leiden.
Daarbij zouden uitzendbureaus een be
langrijke rol kunnen vervullen.
Terwijl de ballonnen, door een draaiwind
gevangen, de Breestraat maar niet wilden
verlaten, hieven de Start-medewerkers en
hun klanten na het seminar in het nieuwe
kantoor hun glas op de toekomst. Een flexi
bele toekomst.
