één 'Leids' kringloopbedrijf
Mijn moeder is op van de zenuwen'
Wethouders kennen het nachtleven niet
AMI
Britse Zeneca koopt Mogen
Australische sterrenkundige
brengt ode aan pionier Oort
Protest tegen 'uitkleden'
OV-kaart klinkt luider
Leiden Regio
jSDAG 13 MEI 1997
CHEF* HANS JACOBS. 071-5356414, PLV.-CHEF RUDOLF KLEUN, 071-5356436
Vervolg van voorpagina
den verdient er geen cent mee, maar toch ziet wet-
J. Laurier brood in de samenvoeging van de ne-
ophaaldiensten voor het huishoudelijk, gft en grof-
„In afvalland wordt alles steeds groter. Bovendien
rden de wagens steeds duurder. Bij het huidige
jspeil zijn we niet goedkoper uit, maar over enkele ja-
misschien wel."
jN. MONICA WESSELING
rier neemt alvast vorschot:
de Leidse gemeenteraad
;t zich de komende tijd bui-
over de vraag of samenvoe-
t wenselijk is. De Leidse wet-
der koppelt de discussie
de samenvoeging nadruk-
aan die over de toekomst
de Gevulei (het afval-sa-
„Daar-
ook laten we onderzoeken
gezamenlijk kringloopbe
gezamenlijk glas, papier
extiel ophalen profijtelijk is.
het graag willen, maar
zijn we echt niet uniek,
ral zie je verdergaande sa-
in afvalland. Dat
■took wel."
ïurier stelt overigens, net als
verige leden van de Gevulei,
strikte voorwaarden aan sa-
ïvoeging. Zo mag het milieu
absoluut niet slechter op
den. Een nieuwe inzame-
smethode die de mensen er
verleidt het afval minder
goed te scheiden is bij voorbaat
al uitgesloten. Ook mag het
aantal keren dat de gewone
vuilnisbak danwel de gft-bak
wordt geleegd niet verminde
ren.
Zelfs als aan alle voorwaarden
wordt voldaan, is fiks geld te be
sparen. Wat de gemeenten
daarmee doen, moeten ze zelf
weten. Gemiddeld over de ze
ven gemeenten (Leiden en Was
senaar trekken geen profijt en
blijven buiten de nieuwe ta
riefsberekening) wordt 36 gul
den per huishouden bespaard.
Voor Alkemade is het verschil,
net als in Leiden en Wassenaar,
nihil. Voorschoten komt met 62
gulden 'het best weg', Sassen-
heim heeft (op Alkemade na)
met 14 gulden per huishouden
het kleinste voordeeltje.
Het financieel voordeel ver
andert als niet alle gemeenten
meedoen. Voor Laurier zijn dit
allemaal nadere uitwerkingen
die nu niet van doorslaggevend
belang zijn. „Het gaat er veel
meer om dat we nu bepalen willen we meer of minder sa- rier en directeur Peters bestaan-
hoe we in de toekomst met el- mendoen." de uit de wethouders van Was
kaar willen samenwerken. Moet Het dagelijks bestuur van de senaar, Zoeterwoude en Alke
de Gevulei blijven zoals ze is, of Gevulei (naast wethouder Lau- made) nam gisteren nog geen
iibliek nu aan het woord over vrije sluitingstijden
TIMOTEUS WAARSENBURG
hebben geen idee hoe het nachtleven in
stad werkelijk in elkaar steekt. Zij hebben een on-
wijfeld mooie en ruige studententijd gehad. Maar
irna zijn ze niet fatsoenlijk meer gaan stappen."
j Martina is Dansschoolhouder en fervent 'stapper',
oor mijn werk ben ik pas laat in de gelegenheid orti
biertje te gaan drinken. Dat lukt dan vaak niet
:erin Leiden."
frije sluitingstijden. Een heet hangijzer voor ge-
lente en horecaondernemers. Nadat enige tijd gele-
i tijdens een debat tussen gemeente, horeca en
urtbewoners de voors en tegens van vrije sluitings-
len zijn besproken, is nu het woord aan het publiek.
ILeiden wel vrije sluitingstijden?„JÖën nee", vertelt
„Ik zou er zeker gebruik van maken. Maar of
goed is, weet ik niet. Want voor wie zou het zijn?
de overlast in de stad er minder door of is het
voor het publiek en de leefbaarheid van Leiden,
juist alleen voor de ondernemer? En zelfs dat
tste is de vraag. Want de koek kan nu eenmaal
één keer verdeeld worden. De kans is groot dat
bij vrije sluitingstijden het ritme van het uitgaand pu
bliek wordt verlegd. Mensen gaan later weg om ook la
ter thuis te komen. Het geld dat wordt uitgegeven zal
ongeveer gelijk blijven.
Hoewel Martina wel gebruik zou maken van de late
re sluitingstijden, laat hij zijn stapavondjes in andere
steden er zeker niet voor schieten. „Voor een deel
worden die uitstapjes bepaald door de mogelijkheid
om daar langer door te gaan. Maar ook het aanbod
van horecagelegenheden is elders vaak groter. Ook de
sfeer is een belangrijk element. Amsterdam, Rotter
dam en Den Haag hebben alle drie een andere sfeer.
Onderling verschillen ze, maar de sfeer is ook anders
dan in Leiden." Maar Martina is niet de enige stapper.
Een tweetal scholierenmeisjes gaat ook vaak uit. Een
uitgesproken mening over de sluitingstijden hebben
ze echter niet. „Ik moet toch altijd om 1 uur thuis
zijn", zegt de een. Haar vriendin valt bij: „Er zijn ge
noeg kroegen die nog open zijn als ik alweer thuis ben.
Maar als ik zelf zou mogen weten hoe laat ik thuis
kom, tja, dan zou het wel leuk zijn als je dat dan ook
echt zelf kunt bepalen. En dus niet om twee uur naar
buiten gestuurd worden. Ik zou het wel leuk vinden
om de hele nacht door te dansen." Martina deelt deze
mening. „Er zou een onderscheid moeten komen voor
het soort gelegenheid met vrije sluitingstijden. Twaalf
uur is een mooie tijd voor een snookercentrum en
twee uur voor een kroeg. Maar niemand gaat voor elf
uur naar een disco. Zulke tenten zouden dan ook lan
ger door moeten gaan. Net als shoarmazaken. Die
moeten gewoon standaard een uur langer open zijn
dan cafés." Eetgelegenheden zouden volgens Martina
sowieso langer open moeten. „Iedereen gaat 's avonds
shoarma eten. Maar dat is enkel omdat er geen andere
hapjeszaken open zijn. Snackbars bijvoorbeeld zou
den ook 's nachts open moeten. Persoonlijk vindt ik
het ook verschrikkelijk dat restaurants zo vroeg slui
ten. Als je ergens om kwart voor tien binnenkomt, zie
je de koks al balen."
„Ik snap best dat zij hun keuken willen opruimen.
Maar het is voor het publiek best jammer dat je vroeg
moet eten. Wellicht dat als het uitgaansritme onder
invloed van vrije sluitingstijden verlaat, ook restau
rants in de toekomst hun openingstijden gaan verleg
gen. Maar ja, het is afwachten wat de gemeente be
sluit."
zd niet nerveus voor mavo-examen biologie
N'MARUN KRAMP
irdeloos', 'een inkoppertje',
lar klote' en 'een makkie'
;n de meest extreme reac-
op de vraag hoe de eerste
was verlopen. Het
van de mavo- en ha-
cholieren van het Leidse
college vond de
echter wel te
De twee zenuwslopende
hadden slechter kunnen
en, was hun oordeel,
ed is best te spreken over
examen biologie. Iets meer
een uur had hij nodig voor
vragen. „Snel? Ach...
/alt wel mee. Ik was niet als
te weg. Ik heb ingevuld wat
ist en daarna houdt het op.
kan je wel twee uur blijven
n, maar het wordt er toch
beter van." Nerveus was hij
„Waarom zou ik? Maar je
t mijn moeder eens zien;
is op van de zenuwen. Tij-
de vakantie zat ze maar
me te trekken, 'schiet op
boven jij, leren'. Elke dag
elfde liedje. Maar ik zag er
in." Voor biologie moest
zo'n vijftien tot twintig
leren. „Hoeveel
ies weet ik eigenlijk, niet. Ik
er ook maar zo'n uur a an-
uur aan gezeten
heeft hetzelfde
in nog minder tijd
„Om eerlijk te zijn
maal niet. Het vak ligt me
niet", zegt ze resoluut,
loef die boeken alleen maar
en en ik heb er al helemaal
i zin meer in, laat staan dat
opensla." Ze vindt zichzelf
'at school betreft. Leren be-
haar niet. Ze gaat dan ook
haar eindexamen werken.
ja, ik moet eerst dat pa
le halen. Hopen dus, dat de
niet zo gaat als biologie,
t dat ging zwaar klote
chard durft geen voorspel
de doen over de uitkomst
zijn test. „Da's mijn bijge-
Hij vond het echter niet
üijk. Ruim op tijd had hij
wagen beantwoord. „Het
uurtje dat ik heb om-
dyslectisch ben, was niet
8 Linda die ook last heeft
Leerlingen van het Bonaventura buigen zich over hun examenopgaven.
van woordblindheid was
ook op tijd klaar. Ze vond
de vragen soms best las
tig, maar erger nog waren
de formulieren waarop de
vragen stonden. „Dat was
op A3-formaat want wij
hebben koeieletters nodig.
Maar dat is nogal groot op zo'n
klein tafeltje, dus ik heb onwijs
lopen stoeien."
Soapseries
De havo-scholieren moesten
gistermiddag voor het vak Ne
derlands twee teksten verklaren.
„Het was een inkoppertje", zegt
Nienke in eerste instantie, maar
na gejoel van haar klasgenoten
zwakt ze haar statement af.
„Da's maar stoere praat hoor;
het was best moeilijk."
De eerste tekst over soapse-
ries was leuk, vindt het groepje
scholieren. „Het onderwerp
staat dicht bij ons en dan lees je
zo'n tekst een stuk makkelijker
dan een verhaal over iets dat je
niet interesseert." Jeroen trekt
een vies gezicht en vervolgt.
„Die tweede tekst bijvoorbeeld,
die ging over 'het gezin vroeger
en nu'. Wat moet ik nou met
zo'n onderwerp? Daar vind ik
werkelijk niets aan. Die tekst
was dus ook niet om door te ko
men! Gelukkig waren de vragen
over dit verhaal niet zo moeilijk.
Bij het eerste stuk waren ze een
stuk pittiger."
De havo-ers hadden
g 2% over het algemeen
meer tijd nodig voor
hun examen dan de
mavo-leerlingen. Zo'n
vijftien studenten ge
bruikten zelfs de laatste minu
ten om nog wat op te schrijven.
Volgens hun lerares Nederlands
M. Polderman was de test ech
ter wel binnen tweeënhalf uur
te maken. „Leerlingen blijven
vaak uit bijgeloof tot dè laatste
minuut zitten. Dan hebben ze
het gevoel dat ze het maximale
gedaan hebben."
Over de teksten is Polderman
zeer te spreken. „Het waren ge
lukkig niet van de zware maat
schappelijke problemen, maar
gewoon leuke 'dicht bij huis'
onderwerpen. Daar kunnen de
FOTO HENK BOUWMAN
leerlingen zich zich iets bij
voorstellen." Of dat ook een po
sitieve invloed heeft op het re
sultaat, durft ze niet te zeggen.
„We hebben één oefentekst
waar de leerlingen het volstrekt
mee oneens zijn, de mening die
daarin staat stuit ze tegen de
borst. Je zou dan denken, het
raakt ze en daardoor lezen ze
het goed en zijn de cijfers
hoog." Maar helaas, vertelt de
docente, het tegendeel is waar.
„De resultaten zijn bij die tekst
altijd een stuk lager. Hun eigen
mening zit in de weg bij het be
antwoorden van de vragen.
Voor de resultaten van dit exa
men is het dus maar te hopen
dat de leerlingen zich konden
vinden in de auteurs' visie op
The Bold en the Beautiful."
inwoners van
een aantal Ge-
vulei-gemeen-
ten goedkoper.
FOTO ARCHIEF
standpunt in over de resultaten
van het onderzoek. Eerst wor
den de gemeenteraden gecon
sulteerd.
Ophalen glas, papier en
textiel kan fiks goedkoper
LEIDEN MONICA WESSEUNG
Door alle contracten voor het
legen varf de papier-, glas- en
textielbakken op één hoop te
gooien, kunnen de gemeenten
in de Leidse regio per jaar zo'n
340.000 gulden besparen. Een
gezamenlijk contract met één
papier-, glas-, en textielinza-
melaar is veel voordeliger.
Oegstgeest 'verdient' met een
gezamenlijk contract per jaar
ruim anderhalve ton, Zoeter
woude bijna 20.000 gulden.
Dat blijkt uit een onderzoek
van Empower-man uitgevoerd
in opdracht van de Gevulei, de
Gemeenschappelijke Vuilver
werking Leiden en omstreken.
Het onderzoek is gedaan in
het kader van de discussie
over de toekomst van de Ge
vulei.
Op dit moment hebben alle
negen gemeenten (Leiden,
Leiderdorp, Voorschoten,
Wassenaar, Zoeterwoude,
Alkemade, Voorschoten, Sas-
senheim en Warmond) elk af
zonderlijk een contract met
een bedrijf dat in het dorp pa
pier-, glas- en textielbakken
neerzet en deze ook leegt. De
prijzen verschillen nogal per
gemeente, evenals overigens
de hoeveelheid opgehaald pa
pier, glas en textiel. Het afslui
ten van één groot contract is
voor het inzamelbedrijf profij
telijk en dus zal zo'n bedrijf
een gunstiger tarief rekenen.
Als alle papier, glas en textiel
van de negen gemeenten door
het bedrijf zouden worden op
gehaald, wordt er 500.000 gul
den bespaard. In de negen ge
meenten is echter ook een
aantal verenigingen en liefda
digheidsinstellingen actief. Die
halen voor zo'n 140.000 gul
den aan 'afval' op. Omdat de
Gevulei die instellingen het
brood niet uit de mond wil
stoten, wordt dat bedrag niet
bij het voordeel meegeteld.
De 340.000 gulden wordt
bespaard als het ophalen van
glas, papier en textiel door
derden blijft gebeuren. Het is
ook mogelijk om de Gevulei
het glas, papier en textiel te la
ten ophalen. Het is nog niet te
zeggen hoeveel er dan wordt
bespaard: dat hangt af van de
manier waarop die inzameling
gaat gebeuren.
De besparingen door het ge
zamenlijke contract zijn niet
van de ene dag op de andere
te bereiken. De gemeenten
hebben allemaal langjarige
contracten met de bakkenle-
veranciers (dat zijn ook de op
halers). Contractbreuk kost
geld. Mochten de Gevulei-ge-
meenten (of een aantal daar
van) besluiten tot gezamenlijk
afsluiten van contracten dan
komen er gewoon steeds meer
gemeenten bij. Zodra een ge
meente 'af is van haar huidige
contract, sluit zij zich bij de
grote groep aan.
LEIDEN. ANP
Het Brite Zeneca wordt voor
142 miljoen gulden de nieuwe
eigenaar van Mogen. Er komt
een openbaar bod op het Leidse
plantenbiotechnologiebedrijf
van 13,75 gulden per aandeel.
Een aantal aandeelhouders, sa
men goed voor 51 procent van
het kapitaal, hebben het bod al
geaccepteerd.
Mogen is in 1985 opgericht
door de Amerikaanse Molecular
Genetics en de Nederlandse in
vesteringsmaatschappij MIP.
Sinds 1988 worden de aandelen
verhandeld op de Incourante
Markt van de Amsterdamse ef
fectenbeurs.
Mogen was al maanden op
zoek naar een partner. Sinds de
opzienbarende overneming vo
rig jaar van branchegenoot PGS,
waarvoor Hoechst en Schering
één miljard gulden op tafel leg
den, was Mogen de lieveling
van beursspeculanten. De ver
koop van PGS was er ook de
oorzaak van, dat de grote aan
deelhouders van Mogen gingen
aandringen op verkoop. Intus
sen schoot de beurskoers om
hoog naar 38,50 gulden. Groot
was dan ook de teleurstelling
toen vorige maand bekend
werd dat belangstellenden niet
meer dan zo'n 12,50 gulden per
aandeel wilden betalen. Maan
dag bedroeg de koers 13,30 gul
den.
Mogen is gespecialiseerd in
verbetering van gewassen door
genetische manipulatie. Het be
drijf boekte vorig jaar voor het
eerst in zijn bestaan winst. Bij
een omzet van 10,9 miljoen gul
den werd 169.000 gulden ver
diend. Het bedrijf heeft 44
werknemers, die allen in dienst
blijven.
LEIDEN HANS VERSLUIS
De sterrenhemel fascineert de
mens. Bij helder weer werpen
we graag eens een blik naar bo
ven en verbazen ons. Tot voor
enkele decennia was de weten
schappelijke kennis van het
heelal vooral gebaseerd op der
gelijke observaties met het oog:
de bestudering van lichtstralen.
Dat was zeer beperkt, want door
uitsluitend te kijken konden as
tronomen immers alleen licht
golven waarnemen. Golven met
hogere of lagere frequenties,
zoals röntgenstralen en infra
rood, bleven buiten beschou
wing. Min of meer bij toeval
ontdekte men dat vanuit het
heelal niet alleen veel licht op
ons afkomt, maar ook radiogol
ven, en dat die radiogolven ons
vaak nog meer vertellen dan
licht. De radiotelescopie was ge
boren.
Over dit onderwerp sprak de
Australische hoogleraar Ron
Ekers gisteravond in het Groot
Auditorium van het Academie
gebouw. Ekers verblijft in Ne
derland in het kader van zijn
functie als 'Oort-hoogleraar',
waarbij het houden van de
Oort-Lezing ter ere aan de in
1992 overleden hoogleraar Jan
Hendrik Oort een verplicht pro
grammapunt is.
De Oort-Lezing is pas acht
jaar oud, maar het ceremonieel
vooraf begint al traditie te wor
den. „Dames en heren, wilt u
opstaan!", klinkt het klokke acht
uur door de zaal, voordat Ekers
met de 'Oortfamilie' in zijn kiel
zog, zoals de nazaten van de
'eik van de astronomie' worden
genoemd, het Auditorium bin
nenschrijdt. In een volle zaal
steekt de Australiër in zijn rede
'Van radio tot sterrenkunde: lof
der zotheid' de loftrompet Oort.
Ook voor diegenen die de be
grippen quasar, jet, pulsar en
galaxy niet dagelijks bezigen,
was het ongetwijfeld een boei
ende avond. Ekers vertelde vlot
en vermeed al te complexe we
tenschappelijke verhandelin
gen, die dergelijke lezingen voor
de leek niet zelden tot een 3-
sterrencryptogram maken.
Ekers' boodschap was duidelijk:
Oorts werk was baanbrekend op
het gebied van de radiotelesco
pie.
De naam van Oort is onlos
makelijk verbonden met de ra
diotelescopie. Hij was het die in
het begin van de jaren zestig
plannen maakte voor de bouw
van de serie radiotelescopen in
Westerbork, die door hun grote
gevoeligheid een beeld moesten
geven van de ontstaansgeschie
denis van het heelal. En hoewel
ingenieurs het project vanwege
de toenmalige stand der tech
niek als onuitvoerbaar bestem
pelden, zette Oort door. Resul
taat: de telescopen van Wester
bork leverden en leveren een
schat aan wetenschappelijke in
formatie, die met de traditione
le sterrenkunde nooit verkregen
zou zijn. Westerbork behoort
nog steeds tot de wereldtop op
het gebied van de radiotelesco
pie. Op aandringen van Oort
werd ook op het zuidelijk half
rond een 'Westerbork' ge
bouwd. In Australië, waar Ekers
nu de scepter zwaait.
LEIDEN HEINO VAN BENTHUM
„Gedwongen keus? Totale afschaffing? Niks daar
van! Ritzen moet met z'n poten van onze OV af
blijven!" In die felle bewoordingen roept het Lan
delijk Actie Comité (LAC) op om naar het Haagse
Malieveld te komen. Daar demonstreren jonge
ren en studenten op 14 mei tegen de voorgeno
men bezuinigingen op de openbaar vervoer-stu-
dentenkaart. Als het aan minister Ritzen van on
derwijs ligt krijgen thuiswonende studenten van
af november volgend jaar een weekkaart en uit
wonenden een kaart die alleen geldig is in het
weekeinde. Nu kunnen gebruikers van de kaart
nog kiezen. Studenten zijn woedend over deze
zoveelste 'uitkleedactie' van de minister. Maar
geldt dat ook voor de Leidse student?
„In de organisatie van de demonstratie is Lei
den in ieder geval goed vertegenwoordigd. Maar
we hopen dat Leidse studenten massaal van zich
laten horen", zegt Pamela Guldie, student rech
ten en penningmeester van de Leidse Studenten
Bond (LSB). „Het is altijd lastig om mensen te
mobiliseren. Veel studenten zijn moeilijk te be
reiken. En het is alsof de student niet altijd even
betrokken is. Ook al lijkt dat de laatste tijd minder
te worden", vertelt Guldie. Daarnaast onderteke
nen Leidse studentenorganisaties en de LSB een
protestbrief aan het kabinet. Hierin uiten de
schrijvers hun bezorgdheid over de plannen van
de minister. Ze pleiten voor 'behoud van de keu
ze tussen week- en weekeindekaart en de moge
lijkheid om de kaart in te leveren en de 94 gulden
per maand te ontvangen'.
Studentenvereniging Augustinus steunt het
protest. „We zullen de brief zeker ondertekenen.
En we hopen dat veel Augustijnen gaan demon
streren", zegt Martijn Jebbink, student bestuurs
kunde en voorzitter van de vereniging. Volgens
Jebbink is de OV-kaart niet alleen handig, maar
vergroot hij ook de mobiliteit van de student.
„Reizen is duur. En de basisbeurs is al zo laag..
Laat studenten zelf kiezen welke kaart te willen",
vindt hij. De voorzitter weet nog niet of hij bij de
demonstratie aanwezig zal zijn. „Misschien als
we tijd hebben. Dan gaan we met het hele be
stuur", aldus Jebbink.
Voor studenten is tijd blijkbaar een schaars
goed. Niet iedereen staat te popelen om de barri
cades op te gaan. 'Ik slaap tegen Ritzen' is een
veel gehoord 'Leids protest'. Maar niet als het aan
Guldie ligt: „De bond is lange tijd een slapende
hond geweest. We zijn nu bezig om die eens flink
wakker te schudden." De demonstratie van
woensdag is daar volgens haar een uitstekende
gelegenheid voor. Ze hoopt dan ook vurig dat en
kele honderden studenten woensdagmiddag zich
verzamelen op het station van Leiden. Om het
landelijk protest te voorzien van een krachtige
Leidse tongval. Want niemand zit te wachten op
een 'waardeloze' kaart. Ook de traditioneel
enigszins gezapige Leidse student niet.
