Cultuur Kunst
'Floraconcerten welkome
muzikale ontspanning'
Modelbouwmuseum trekt al 10.000 bezoekers
De hoed is terug, om te
beginnen in het museum
King Corn
VRIJDAG 9 MEI 1997
Bolkestein wil nieuw filmfonds
De WD werkt aan een plan
voor de oprichting van een
nieuw filmfonds. Fractievoorzit
ter Bolkestein kondigde dat
woensdagavond aan in het
RTL5-programma De Kwestie.
De liberale voorman wil met
zijn initiatief 'het vele creatieve
talent' dat in Nederland rond
loopt de kans geven filmscena
rio's in de praktijk te brengen.
Hij sprak van een 'soort film-
van-de-weekplan'.
Het nieuwe fonds zou elk jaar
veertig filmmakers een budget
van 100.000 gulden moeten ver
strekken. Dat er met zo'n low
budget goede rolprenten te ma
ken zijn, blijkt volgens Bolke
stein onder meer uit '06' van
Theo van Gogh en het recentere
Hufters en Hofdames. Bolke
stein pleitte voor een gericht
plan dat de basis moet leggen
voor een Nederlandse filmin
dustrie.
Hoeden worden weer belangrij
ker. Museum Commanderie
van Sint-Jan in Nijmegen houdt
daarom een overzichtsexpositie.
Van 14 mei tot en met 29 juni
zijn er voor het eerst in Neder
land meer dan honderd heden
daagse hoeden-van-eigen-bo-
dem bij elkaar te zien, vervaar
digd door 25 ontwerpers.
Het actuele hoedontwerp is
kunst geworden: Bart Konter
maakt van bladgoud een frame
in de vorm van een petje. Ter
plekke boetseert hij het object
met klei op het hoofd. Mirjam
Nuver bewerkt vilt tot verfijnde
sculpturen. Yvon de Bruyn, die
de prestigieuze Britse Top Hat
Award 1997 won, verwerkt PVC-
buis, zilver en kristal in haar
ontwerpen. De hoed van Dirk
Jan Kortschot bestaat uit aan el
kaar geregen snoepjes die ook
nog lekker smakeu.
Het hoedenvak kent een lan
ge historie. Tot in de vijftiger ja
ren was de hoed zelfs een on
vermijdelijk onderdeel van ie
dere garderobe. Bij de Dior-
japon hoorde een grote koelie-
hoed, bij het Chanelpakje een
kittige 'pillbox'.
Intussen is de functie van de
hoed veranderd. Het aloude sta-
tusaspect is in elk geval verdwe
nen. De opkomst van het femi
nisme en de democratisering in
de mode verbanden de hoed ja
renlang als truttig voorwerp
naar de verkleedkist. Maar in
die houding is inmiddels weer
een kentering gekomen. Acces
soires hebben een zelfstandige
functie gekregen. Mensen wil
len er hun individualiteit mee
benadrukken.
DEEL 3
IS VERSCHENEN
Gouden Pet zoekt straatmuzikanten
ieiden Wie zijn muzikale kunsten graag op straat vertoont, kan
zich ook dit jaar aanmelden voor het Leidse straatmuzikanten
festival 'De Gouden Pet'. Het festival, waar dit jaar geen solisten
aan kunnen deelnemen, wordt gehouden op 20 juli. Koren,
duo's, kwartetten en bands in allerlei bezettingen, die zich in
wat voor genre dan ook hebben bekwaamd, zijn welkom om te
spelen op vier verschillende plekken in de binnenstad. Een jury
selecteert de beste acts die aan het eind van de middag, tijdens
de finale, zullen spelen om de eerste plaats.
Open ateliers in Bollenstreek
hillegomOp een route die loopt door Lisse, Hillegom en De
Zilk bieden belangstellenden komend weekeinde de kans om
een kijkje te nemen in de keuken van kunstenaars. Diverse ar
tiesten zijn aanstaande zaterdag en zondag bezig met het ver
vaardigen van kunstwerken. Een van de deelnemende atelier
complexen is 'Stichting Lisser Ateliers' waarbij Anneke van Kes-
teren, Hein Vandervoort en Frans van der Veld zijn aangesloten.
Alle deelnemers zijn professioneel werkzaam als beeldend kun
stenaars. De routes zijn verkrijgbaar bij de bibliotheek en VW te
Hillegom.
Abdelkader Benali signeert bij De Kier
leiden Bij boekhandel De Kier, aan de Nieuwe Rijn in Leiden,
signeert Abdelkader Benali morgen zijn debuutroman 'De Brui
loft aan Zee'. Benali, sinds '79 woonachtig in Nederland is met
zijn roman genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs. Hij won
eerder de eerste prijs bij literaire wedstrijden van de Kunstben
de, El Hizjra en de door de Leidse universiteit uitgeschreven lus
trumwedstrijd. Benali signeert zijn werk van 14.30 tot 16.00 uur.
Jazz '97 in Stompwijk
stqmpwuk» Orkesten als de Freeburg Five, Hot Revival Stomp
ers, La Blusa en The Jazzy Rabbits treden komend weekeinde op
tijdens het achtste jazzfestival in Stompwijk. Om 22.00 barst het
feest los en rijdt ook de gratis Stompwijkse Jazz bus rond langs
de diverse deelnemende jazzcafe's.
Stichting wil museum Jules de Corte
helenveen De Stichting Jules de Corte is bezig met het opzetten
van een expositieruimte ter nagedachtenis aan de in 1996 op 71-
jarige leeftijd overleden blinde dichter en liedjeszanger. Weduwe
Thea de Corte wil dat in een 'Luisterplaats' het gedachtengoed
van wijlen haar echtgenoot centraal komt te staan. Mevrouw De
Corte, voorzitter van de door haar in het leven geroepen stich
ting, denkt dat er een paar honderdduizend gulden nodig zal
zijn. De expositieruimte moet komen in De Peel, waar De Corte
woonde. Het is de bedoeling dat het museum het omvangrijke
geluidsarchief gaat herbergen, aangevuld met een selectie uit
correspondentie-per-band die de blinde zaïiger door de jaren
heen met zijn vrienden heeft gevoerd. Als het een beetje meezit
met de fondsenwerving, kan de expositieruimte over pakweg
twee jaar de deuren openen.
Directeur Onderzoekinstituut Rijksherbarium/Hortus Botanicus Pieter Baas:
Een klassiek cd'tje in de auto, de wekelijkse koorrepeti
ties en af en toe een bezoek aan concert of opera. Voor
Pieter Baas zijn het de broodnodige muzikale onderbre
kingen van zijn doorgaans drukke werkweek. Aanstaande
zondag gaat de zesde serie Floraconcerten in de Leidse
Hortus Botanicus van start. Baas verzorgde de program
mering van deze vier zondagmiddagconcerten. Als direc
teur van het Onderzoekinstituut Rijksherbarium/Hortus
Botanicus ziet hij de concerten ieder jaar weer als 'een
welkome muzikale ontspanning'.
leiden hetty van der veen
Net als voorgaande jaren heeft
Baas de deelnemende ensem
bles verzocht muziekstukken uit
te kiezen rond het thema 'na
tuur'. „Toen we jaren geleden
besloten een serie concerten in
de Hortus Botanicus te organi
seren, meenden we ook dat die
concerten anders moesten zijn
dan de vele andere zondagmid
dagconcerten in Leiden. We be
sloten dan ook een vast thema
voor de concerten te bedenken.
Dat we uiteindelijk de natuur
als uitgangspunt hebben geno
men, is natuurlijk niet zo ver
wonderlijk; de Hortus is een en
al natuur. Bovendien is geble
ken, dat het aantal muziekstuk
ken rond dit thema onuitputte
lijk is. Er zijn zó veel componis
ten geweest die hun inspiratie
in de natuur vonden; we kun
nen nog jaren met de Flora
concerten doorgaan.
De 'natuurlijke' concerten
zullen ook dit jaar weer plaats
vinden in de Oranjerie van de
Horlus. De enorme subtropi
sche planten die daar 's winters
staan, zijn onlangs naar buiten
gebracht om plaats te maken
voor de muzikanten.
Baas is zelf ook één van die
muzikanten. Het Leiderdorps
Kamerkoor, waar hij al jaren lid
van is, brengt tijdens het laatste
concert een a-capellaprogram-
ma. „De wekelijkse koorrepeti
ties zijn een traktatie. Door te
zingen, kan ik afstand nemen
van de dagelijkse beslommerin
gen. Ik kan simpelweg niet bui
ten muziek", legt Baas uit.
De Flora-concerten worden
gesubsidieerd door de Stichting
Vrienden van de Leidse Hortus.
De serie begint zondag met een
optreden van het ensemble Pas-
saggio onder leiding van Nor-
bert Kunst. The Beggar's Ban
quet brengt op 25 mei composi
ties uit Renaissance en vroegba-
rok. Het derde concert, op 15
juni, wordt verzorgd door alt
Sylvia Schlüter en bariton Tom
Sol die romantische en impres
sionistische liederen zingen.
Het Leiderdorps Kamerkoor
sluit de concertserie op 22 juni
af. De concerten beginnen
steeds om 14.30 uur. Kaarten
kosten ƒ12,50 en zijn verkrijg
baar bij de portier van de Hor
tus (071-5277249) en de VW.
Bezoekers hebben met het con
certkaartje ook gratis toegang
tot de Hortus Botanicus.
Pieter Baas: „Ik kan simpelweg niet buiten muziek.'
FOTO HIELCO KUIPERS
ïjna zeven
miljoen voor
-soepblik Warhol
Leidse kunstenaars na langste dag op Internet
Het schilderij 'Big Torn Camp
bell's Soup Can" door Andy
Warhol is woensdagavond tij-
jdens een veiling in New York
verkocht voor 6,85 miljoen gul
den. Het is het duurste door
ijlen de pop-artkunstenaar ge
milderde soepblik geworden,
:i het veilinghuis Christie's.
Bij Christie's was de waarde
het doek berekend op 3 tot
miljoen gulden. 'Big Torn
ipbell's Soup Can' is één
.van de slechts vier grote schil-
van soepblikken die
7arhol in 1962 vervaardigde.
!et is tevens een van zijn
iatste handgeschilderde wer-
in. Nadien wijdde hij zich vol-
'igaan zeefdrukken.
irene nieuwenhuijse
Leidse kunstenaars en hun wer
ken zijn vanaf 21 juni om 00.00
uur op Internet vertegenwoor
digd. De presentatie op Internet
is niet de gebruikelijke. De Leid
se kunstenaars, tot nu toe heb
ben zich er vijftig aangemeld,
gaan zich namelijk op een artis
tieke wijze aan de gebruiker la
ten zien. Anders gezegd: ze zijn
interactief te bekijken.
„Een kruisbestuiving van In
ternet en televisie", noemt de
man achter het idee, de Valken
burger Wilfried B. Molenkamp,
het. De naam van het project is
'Netwerk van Emoties'. Deze
naam komt voort uit de weten-
schap dat kunst niet gedijt bij
een 'platte' presentatie, maar
alles te maken heeft met gevoel.
Kunst heeft volgens de Val
kenburger altijd met emotie te
maken en het is daarom niet
acceptabel om kunstenaarspre
sentaties alleen maar met 'klik,
plaatje kijken, klik, tekstje lezen'
te laten plaatshebben. De wer
ken worden geplaatst op een
'digitale Sokkel'. Deze methode
zorgt ervoor dat alle facetten
van het kunstwerk worden uit
gebuit.
Het project gaat direct na de
langste dag de lucht in. Dit ge
beurt tijdens de Nacht van de
Kunst, een manifestatie die in
Leiden wordt georganiseerd in
het kader van Leiden Cultuur-
stad '97. Het nieuwe netwerk
zal dan op een groot beeld
scherm bij het gebouw van het
Centrum Beeldende Kunst wor
den gepresenteerd.
Molenkamp, ontwerper, en
zichzelf presenterend als Wild
Metselwerk, is de man van Het
Wilde Idee. Eerder was hij ver
antwoordelijk voor de zomer-
academie in Katwijk, een kun
stenaarskolonie op het strand.
Dit initiatief bleek levensvatbaar
en zal ook dit jaar weer worden
gehouden. Ook zet hij zich in
voor een bomschuitwerf.
Over het netwerk zegt hij: „In
eerste instantie is het een vrolij
ke en artistieke presentatie van
de kunstenaar en zijn werk,
maar het biedt nog meer. Als de
gebruiker op een gegeven mo
ment niets doet, neemt de com
puter het heft in handen en
toont hij wat op dat moment
getoond moet worden. Niets
doen is dus ook kiezen."
Het project wordt uitgevoerd
door de Digitale Stad Leiden
(DSK). Anton Coops van DSK
kan zijn enthousiasme nauwe
lijks bedwingen. „Wat Wilfried
heeft bedacht is echt uniek. Mo
menteel zijn de software-men-
sen bezig de informatie die de
kunstenaars hebben aangele
verd om te zetten in bruikbaar
materiaal. In Nederland is dit
nog niet vertoond, maar ik ver
wacht ook veel internationale
belangstelling."
Hij zegt uitdrukkelijk dat de
presentatie niet commercieel is.
Er worden geen prijzen ge
noemd. „Het gaat erom een In-
temet-kunstwerk te laten zien.
De artistieke kwaliteit van de
presentatie is belangrijk."
De kunstenaars zijn in eerste
instantie geselecteerd door het
Centrum Beeldende Kunst. Co
ops vertelt dat er plannen zijn
het project uit te breiden voor
Leidse musici, schrijvers en
dichters. Het 'Netwerk van
Emoties' wordt gesubsidieerd
door de provincie Zuid-Hol
land, door de gemeente Leiden
en door het projectbureau Lei
den Cultuurstad '97.
Internetadres Leidse kunste
naars (na 21 juni): http:
1www.dsl.nl/coops.
iinds de opening in juni 1996
lebben meer dan 10.000 bezoe-
;ers een kijkje genomen in het
.eids Modelbouwmuseum aan
iet Noordeinde. Reden voor de
luseumdirectie om de ten
toonstelling te vernieuwen en
lan te passen aan de wensen
van het publiek. „Vooral pop-
a ipenhuizen doen het goed bij de
vrouwelijke bezoekers, daarom
o laten wij er nu meer zien", al-
Q dus B. Leeuwenburgh, voorzit-
o ter van de stichting Model-
o bouwmuseum.
Het gaat uiteraard niet om
gewone poppenhuizen, maar
o om statige herenhuizen met
kroonluchters aan het plafond
o! en ruimtes ingericht met sjieke
o meubeltjes, schilderijtjes en
0 duur aangeklede 'bewoners'. In
g de vitrines staan ook modelwin-
kels als een bloemenstalletje,
os een stoffenzaak en een apo-
theek uitgestald. „De mensen
zijn er niet weg te slaan", meent
'vrijwilliger J. van den Bosch.
Ook de scheepvaartafdeling
op de derde etage van het mu-
!0 seum, gevestigd in de voormali-
!0' ge 'Kweekschool voor Zeevaart',
is onder handen genomen. Veel
ioi schepen zijn uitgevoerd met na-
io vigatie- en dekverlichting. Een
baggermolen, de Holland 3,
taggert echt.
De spoor- en tramwegen in
bet museum zijn vergaand ge-
noderniseerd. Er zijn recente
50 NS-locomotieven met rijtuigen
wjte zien, helemaal uit hout ge-
maakt. Geen detail ontbreekt
10 aan de fraaie schaalmodellen.
50; De militaire- en burgerlucht-
30 'vaart komen aan bod in een an
dere zaal. Bij binnenkomst valt
Zowel de oude als de nieuwe Sint Pieter zijn te bewonderen in het Leidse Modelbouwmuseum.
het oog direct op een meter- maakt en die zijn vastgelegd op tegenwoordigd. In het museum
slange replica van een KLM video. Wij zijn druk bezig de staat een model van de bekende
Boeing 747. Van den Bosch: beelden te vinden zodat die in DC-2 'Uiver' die in 1938 de
„Het is een machine die echt de collectie opgenomen kunnen luchtrace London-Melbourne
kan vliegen. Er zijn tot op heden worden." won. Kleinere toestellen staan
maar twee vluchten mee ge- De KLM is sowieso goed ver- uitgestald in vitrines. Ze vertel-
FOTO MARK LAMERS
len op een heldere manier de
geschiedenis van de luchtvaart.
Replica's van de oude Sint
Pieter in Rome en de maquette
van de Dom in Utrecht, com
pleet met de vier oorspronkelijk
aangrenzende kerkgebouwen,
maken duidelijk dat het hier
niet om speelgoed gaat.
„Modelbouw is meer dan het
spelen met treintjes", zegt
Leeuwenburgh. „In de regio
Leiden zijn verschillende mo
delbouwverenigingen op een
zeer hoog niveau met deze hob
by bezig. „De meeste in het mu
seum tentoongestelde modellen
komen van particulieren. Veelal
worden de spullen uitgeleend
voor de periode van een half
jaar."
Het modelbouwmuseum be
schikt over een uitgebreide
werkplaats waar de tentoonstel
lingsstukken gerestaureerd en
gerepareerd kunnen worden.
,,0p dit moment zijn wij bezig
met het restaureren van een
treinemplacement van het sta
tion Apeldoorn. Het model
stamt uit 1922 en de kartonnen-
gebouwen zijn met pleister in
elkaar gezet. De rails is gemaakt
uit koperdraad en de wissels be
staan uit deurgrendels. Het is
een uniek exemplaar dat we in
oude staat terug brengen", al
dus Van den Bosch.
Het museum werkt met vrij
willigers die allemaal zeer be
vlogen bezig zijn. Regelmatig
worden er demonstraties gege
ven. Morgen is het Nationale
Molendag en worden in het
Leids modelbouwmuseum ver
schillende soorten molens ten
toongesteld: Wipwatermolens,
Stellingmolens en Houtzaag
molens zijn dan te bewonderen.
Nieuwkoper B. Biersteker geeft
een demonstratie MolenmaLen.
Het Modelbouwmuseum is gevestigd
aan het Noordeinde 2a in Leiden.
Openingstijden: dinsdag tot en met
zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur, 's
zondags van 13.00 tot 17.00 uur.
Sinds de oorlog zijn niet alleen
in Leiden alle fabrieken uit de
binnenstad verdwenen. Ik ge
loof niet dat je daar echt rou
wig om moet zijn. Behalve
wanneer door een marktwer
king, waarvan 'een beetje
werkloze maar in Almere moet
gaan wonen' de moraal is, de
vrijgekomen ruimte in beslag
wordt genomen door onbetaal
bare woningbouw. Van de
week hoorde ik zelfs over de ra
dio, dat momenteel
binnen de Amster
damse grachtengor
del kantoorpanden
door projectontwik
kelaars worden om
getoverd in exclu
sieve luxe-apparte
menten. In de na
bije toekomst valt
dus te verwachten
dat ook zoiets ge
beurt met de com
puterkazernes langs
de Leidse Schiphol-
weg.
Binnenkort geeft de
toneelgroep Hollan-
dia in het kader van
'Leiden Stad van Culturen' een
aantal voorstellingen in Lei
den. Eén daarvan heeft de
werktitel 'King Corn'. Het is een
soort documentaire gebaseerd
op het leven van Sam, of beter
gezegd op het arbeidzame le
ven van deze werknemer van
de Meelfabriek. Vijfendertig
jaar lang was Sam een loyaal
medewerker, na de sluiting
was hij zo'n zes jaar oproep
kracht voor dezelfde baas om
hem bij te staan in het onder
houd van de gebouwen en
sinds kort is hij weer in vaste
dienst van dit kleine stukje in
dustriële erfgoed. Sam is een
goede oude bekende van mij,
uit de tijd dat ik enige jaren
huurder was van een opstal
aan het terrein op de hoek van
de Zijlsingel en de Oosterkerk
straat. Want na ieder feestje
daar stond Sam de volgende
dag altijd klaar om mee te hel
pen met opruimen, ook als hij
en zijn vrouw er niet bij waren
geweest. Het idee om via een
acteur op een toneel de veran
dering in de industriële cultuur
van Nederland vorm te geven
en uit te dragen tegenover een
paar rijen theaterbezoekers,
lijkt misschien op het eerste ge
zicht een beetje vervreemdend.
Maar het heeft toch wel war.
Terwijl Sam geschiedenis aan
het schrijven was door zich
langdurig en uitgebreid te la
ten interviewen,
aan de tand te la
ten voelen en te
laten uitmelken
over het dagelijk
se leven in een
draaiende fa
briek, probeerde
ik ook mijn steen
tje bij te dragen.
Ik was namelijk
intermediair in de
onderhandelin
gen over het laten
plaatsvinden van
de voorstelling in
dezelfde Meelfa
briek. Het leek zo
aardig om deze
documentaire op de authentie
ke locatie onder het volk te
brengen. Al was dit volk slechts
een klein en select theaterpu
bliek. Maar het heeft niet mo
gen zijn. Ook na talloze smeek
beden bleek de directie van de
Meneba geenszins bereid om de
ruimte ter beschikking te stel
len voor een toneelvoorstelling.
Het was een gevecht tegen de
bierkaai. Hoe ik ook redeneer
de en argumenteerde, die voor
stelling mocht niet in de meel
fabriek plaatsvinden, er speel
den blijkbaar andere belangen.
Tot op heden begrijp ik niet
welke. Gevolg van dit alles is
dat de voorstelling over Sam
nu niet uitgevoerd wordt in dat
voor iedereen zichtbare fa
brieksgebouw, maar in de
voorma l ige uni ver si tei tsbi blio-
theek. Ik moet zeggen, beide
staan leeg, maar de geur van
zweet en werk zal je niet kun
nen ruiken op het Rapenburg.
GODFRIED
BOMANS
WERKEN
