Alleen grote heroïneproef zinvol
Nijpels was bang voor 'oorlog met Neelie'
De postbezorging
rond
Koninginnedag
Kamer blijft
hakkelen over
eigen salaris
Feiten &Meningen
Kroes: 'Mij treft geó
blaam in TCR-zaakï
'SF
VRIJDAG 25 APRIL 1997
De eigen beloning en
bijbanen. Als de Kamer
daarover moet praten -
en nog wel op een en
dezelfde dag - dan vergt
dat wat kopzorg. Want
beslissen over je eigen
salaris is 'gênant',
meent RPF-Kamerlid
Rouvoet. En alhoewel
daar volgens minister
Dijkstal van binnen
landse zaken geen en
kele reden voor is, leken
meer Kamerleden deze
week door verlegenheid
gegrepen. Hoe voorkom
je dat de kiezer een ver
hoging uitlegt als zak-
kenvullerij?
De afgelopen maan
den spraken de VVD en
enkele individuele
D66'ers zich uit voor
een forse salarisverho
ging. „In de openbaar
heid mag er opeens
geen dubbeltje bij uit
angst dat Kamerleden
anders zakkenvullers
zouden zijn", zei W-
D'er Remkes maanden
geleden al. Maar in de
Kamer is daarvoor in de
verste verte geen meerderheid,
laat staan de benodigde twee
derde meerderheid. WD-Ka-
merlid Remkes hield zijn aange
kondigde amendement in zijn
broekzak. De Socialistische Par
tij was er immers als de kippen
bij om een koppeling te leggen
werken onder het
Frits Bolkösbein
manier te lobbyen, zolang hij
zijn beide functies maar goed
uit elkaar wist te houden. Zijn
fractie was het met hem eens.
In de Tweede Kamer werd
daar door verschillende fracties
anders over gedacht. Een Ka
merlid mag niet voor een bedrijf
lobbyen, zo was de stemming
mumloon. waarover de Kamer vorig jaar oktober. Op voorstel
i dag later zou praten.
Gelukkig was daar een min of
meer onpartijdig kabinetsvoor
stel. Daarin is geregeld dat het
bruto salaris met 2000 gulden
per maand omhoog gaat (naar
ongeveer 11.500 gulden), maar
dat in ruil daarvoor de onkos
tenvergoedingen flink omlaag
gaan. Het individuele Kamerlid
wordt van de nieuwe regeling
per saldo niet echt wijzer, zoals
de Kamer een jaar geleden ook
had gevraagd.
Het volgende lastige klusje
waren de bijbanen. WD-leider
Frits Bolkestein was er zelf niet
bij, maar zijn persoon beheerste
toch min of meer dit debat. Vo
rig jaar september ontstond
grote ophef over briefjes ('Beste
Els') die Bolkestein voor het far
maceutisch bedrijf MSD schreef
aan minister Borst. Bolkestein is
commissaris van dit bedrijf en
zag er geen kwaad in op deze
ëerrit Jan Wolffenspengör
D66-fractievoorzitter
Wolffensperger boog het presi
dium van de Tweede Kamer
(waarin van elke grote partij
twee Kamerleden zitten) zich er
over. Maar lang nadenken bleek
uiteindelijk weinig eensgezind
heid op te leveren. Alleen het
verplicht publiceren van de lijst
met nevenfuncties kan op ie
ders steun rekenen. Een toet
sing door het Kamerpresidium
haalde de eindstreep niet. „Wil
len wij zo doormodderen",
vroeg Wolffensperger zich nog
emotioneel af.
Maar alleen SP en GroenLinks
willen dat er algemene regels of
een gedragscode komen. De
PvdA bleek niet langer zijn ei
gen normen te willen opdringen
aan anderen. PvdA'der Rehwin-
kel zei geen nut te zien in een
toetsing, door het presidium
„Denkt u nu echt dat Bolkestein
iets zou voorleggen aan zo'n
commissie van het pre
sidium?" Ook vreest
Rehwinkel dat het pre
sidium als schild wordt
gebruikt als er toch een
rel ontstaat over een
bijbaantje, of als rechter
moet optreden als ie
mand de fout in gaat.
Ook de WD denkt er zo
over. Want het Kamer
lid is zelf verantwoorde
lijk en wordt uiteinde
lijk door zijn partij en
de kiezer afgerekend op
zijn gedrag, aldus W-
D'er Remkes.
Daarmee is het optre
den van Bolkestein deze
week min of meer ge
sanctioneerd. conclu
deerde fractievoorzitter
Marijnissen. Waarmee
volgens hem het tegen
gestelde is bereikt van
wat de Kamer in okto
ber 1996 wilde.
DEN HAAG ANS BOUWMANS
Koninginnedag valt dit jaar op 'n woensdag. Op die dag
(30 april) zal er géén postbezorging en géén buslichting
plaatsvinden. De dag waarop uw post bezorgd wordt,
kunt u terugvinden in onderstaand overzicht. Hebt u
nog vragen over de postbezorging rond Koninginnedag,
bel dan met PIT Post Klantenservice: 0800-0417 (gratis).
Gepost voor de buslichting op:
isdag 30 april (geen buslichiing)
"Uit continu extern kwaliteitsonderzoek blijkt dat wij 96% van alle post die
vóór de lichting is gepost volgens bovenstaand schema zullen bezorgen.
Zwitserse drugsspecialist Uli Locher:
SPI
Een proef met medische verstrekking van heroïne heeft alleen zin als er
ten minste zevenhonderd verslaafden aan mee kunnen doen. Een expe
riment op kleinere schaal, zoals minister Borst (volksgezondheid) en de
Kamerfracties van de WD, CDA en D66 voorstaan, heeft wetenschappe
lijk geen enkelewaarde. „Dan is het weggegooid geld", meent de Zwit
serse drugsspecialist Uli Locher.
Locher, die de afgelopen dagen
in Rotterdam een internationaal
congres over drugsverslaving
bijwoonde, is een van de be
langrijkste animators van de
omstreden heroïneprojecten in
Zwitserland. Sinds driejaar krij
gen circa achthonderd hope
loos en langdurig verslaafde
junks onder streng toezicht he
roïne van de Zwitserse over
heid. Afkickmethodes, zoals de
verstrekking van methadon of
opname in een kliniek, slaan bij
deze groep niet aan. De ver
slaafden worden voorts me
disch en sociaal begeleid. Het
Nederlandse heroïne-experi-
ment in voorbereiding is gro
tendeels gebaseerd op het Zwit
serse model.
In de afgelopen jaren heeft Lo
cher honderden politici en des
kundigen uit het buitenland op
bezoek gehad, onder wie een
delegatie van de Tweede Ka
mer. Toch verbaast hij zich er
over dat de beoogde Neder
landse proef onder 600 tot 750
verslaafden op zoveel weer
stand van de Tweede Kamer
stuit. WD, CDA en D66 vinden
de omvang van de groep te
groot. Daarop heeft
Borst de zaak terugvi
naai" de wetenschappelijke
commissie die het experiment
voorbereidt.
Locher: „Ik begrijp dat niet
goed. Als je de verstrekking van
heroïne wetenschappelijk wilt
onderzoeken, moet je het zeer
zorgvuldig doen en daarvoor
heb je zeker zevenhonderd ver
slaafden nodig. Dat zal iedere
wetenschapper je kunnen ver
tellen. Zeker als je grote maat
schappelijke weerstand kunt
verwachten, moet het experi
ment grondig en uitvoerig zijn.
Als minder gebruikers bij de
proef worden betrokken, dan
leidt dat tot onzorgvuldigheid
en niet goed gefundeerde con
clusies".
Ook begrijpt de Zwitser niet dat
het CDA van mening is dat de
medische verstrekking van he
roïne gericht moet zijn op afkic
ken. „Dat is nu juist de kern van
de medische verstrekking. De
meeste verslaafden bij ons heb
ben al twintig keer zo'n poging
gedaan en het is niet gelukt. De
ze mensen kunnen niet meer
afkicken."
Naar de opvatting van Locher
kan de streng gereguleerde ver
strekking van heroïne in Zwit
serland een redelijk succes wor
den genoemd. „Het merendeel
van de verslaafden, van wie bij
na de helft geïnfecteerd is met
het HIV-virus, is gezonder ge
worden en veroorzaakt aan
zienlijk minder overlast en cri
minaliteit. Ook zijn de meeste
gebruikers weer op zoek naar
een woning, willen ze aan het
werk of volgen ze cursussen.
Opvallend is ook dat de con
sumptie van heroïne is vermin
derd en dat tien tot twaalf pro
cent is afgekickt. Dit jaatste is
zeker uitzonderlijk.
Toch is Locher niet helemaal te
vreden. De meeste junks ge
bruiken naast heroïne namelijk
ook cocaïne die niet wordt ver
strekt en gekocht moet worden
in het illegale circuit. „Hierop
hebben wij nog geen antwoord
gevonden. Weliswaar neemt het
gebruik van cocaïne af als ze in
aanmerking komen voor medi
sche verstrekking van heroïne,
maar niet voldoende. Zo'n 40
tot 45 procent blijft cocaïne ge
bruiken, terwijl wij dat percen
tage naar twintig procent wal
den terugbrengen. Dat is niet
gelukt. Het gevolg is dat de ge-
De Zwitserse heroïnedeskundige Uri Locher.
GPD Cf ES ZORN
bruikers voor hun coke in het
criminele circuit blijven steken,
terwijl wij ze daar juist uit wil
den hebben. Een mogelijkheid
is om ze ook cocaïne te gaan
verstrekken, maar daarvoor
hebben we nog geen toestem
ming gekregen. Dit ligt uiterst
De maatschappelijke weerstand
tegen de diverse heroïnep ior
ten in Zwitserland is Uli Li iOO
ondanks de forse politieke «f
tiek alleszins meegevallen
buurtbewoners in Zürich
dat de criminaliteit afneei C
dat er minder overlast op
is. Er is geen open drugss
In september vorig a|
Ir, VT.riol-, rrQt-f,irr,rl „I J
■l-rw
i63proc«
werd in Zürich gestemd oi
project voor twee ja;
moest worden e
stemde voor".
Een ander maatschappel L
voordeel is volgens Lochf
de heroïneprojecten aanz
goedkoper zijn dan andei r
drugsopvang ofj
tiële bestrijding. „De kostilr
heroïneverstrekking zijn ii
sief de medische e
geleiding circa 50 Zwitsers tig
franken (65 gulden) per pi jei
per dag. Een afkickkliniek 2
200 franken per dag e
de gevangenis 450 franl nd
Komende zomer zal het 2 ir
serse parlement beslissen oe
heroïneprojecten voortge et<
kunnen worden. Uli Loch
houdt ook rekening mete
gatief oordeel van het paii
Als dit gebeurt doei
inder probleen
evenzeer gaat gelden voo:
Nederlandse experiment s
moet je met de gebruiken |U(
de projecten worden afge |re
Schop je ze terug op stras 1(j(
Waarschijnlijk keren ze te st(
de criminele drugssc
Dan is alle moeite voor ni
ROTTERDAM CEES V
TOM JANSSEN
Oud-minister Kroes van verkeer
en waterstaat vindt dat haar in
het milieuschandaal rond Tank
er Cleaning Rotterdam (TCR)
geen blaam treft. Ze noemt de
kwalificatie van een onder-
zoekscomissie van de Kamer
onterecht dat zij verwijtbaar
heeft gehandeld en bestuurlijk
nalatig is geweest.
Volgens de Kanïe rcgrnrnissies
van verkeei; en waterstaat en
volkshuivesting, ruimtelijke or
dening en milieubeheer had
Kroes begin jaren '80 niet in zee
moeten gaan met de drie broers
Langeberg van TCR om een ha-
venontvangsinstallatie in Rot
terdam te bouwen. Zeker niet
omdat ze wist dat er tegen hen
een strafrechtelijk vooronder
zoek liep wegens milieudelic-
Kroes reageert terughoudend
op alle beschuldigingen. Het
was voor haar destijds onmoge
lijk om op basis van geruchten,
veronderstellingen en verdacht
makingen een vergunning te
weigeren, zegt ze. „Ik heb dat
besluit toen samen met econo
mische zaken en milieubeheer
genomen en dat is op zakelijke
wijze gebeurd. Achteraf, is het
dan gemakkelijk praten dat de
vergunning niet verlengd had
mogen worden." Kroes toonde
zich opgelucht dat de
t ni
del
sie de aantijgingen
haar richting „onderuiirii
gehaald".
De huidige minister
keer, Jorritsma.
met de conclusie dat del
handhaving van de miliej,,
zo slecht is d
faire als TCR goed mog
Volgens Jorritsma is er ir"'
veel verbeterd en wordt a
.aantal nieuwe maatregel^'
werkt. Op verzoek van 1
net is al geruime tijd e
missie aan de slag die e
lingen moet doen om h
van de TCR-affaire te
Kamerlid P. van
(PvdA) is ingenomen
conclusies, Er wordt
recht een hard oordeel
sproken over het feit da
met een zwart bedrijf
gegaan," aldus Van Heei
5 het e
s dat t
enquete
dig is, maar steunt wel ht
nemen onderzoek te doi
de fouten die nog steet nj
den gemaakt in de hani
van de milieuwetten.
Kamerlid R. Poppe v
dat de conclusie van h>
voor een zittende ininistti
tiek dodelijk' zouden zijn rli
DEN HAAG ANP/GPD
Kamerleden weten veel van wetten,
maar sinds de affaire TCR kennen ze
ook de Wet van Murphy: alles wat fout
kan gaan, zal ook fout gaan. Vanaf de
start van het afvalbedrijf - nee, eigen
lijk nog daarvoor - gaat het volledig
mis. En het blijft een smerige troep in
de verwerking van scheeps-afvalstof-
fen. Dertien jaar geleden probeerde
Neelie Kroes internationaal te scoren
met haar aanpak op dit gebied - een
opeenstapeling van fouten en verkeer
de inschattingen, blijkt nu - maar nog
steeds is de controle en de handhaving
van de wet onvoldoende.
De basis voor het TCR-drama is gelegd
in 1984. toen minister Kroes haar
schouders zette onder de oprichting
van een haven-ontvangstinstallatie in
Rotterdam. Liefhebbers waren er ge
noeg om het scheepsafval te gaan in-
zfljnelen in de grootste haven van de
wereld, maar uiteindelijk werd de keu
ze klein: Kroes zette haar zinnen op
het bedrijf van de Amsterdamse broers
Langeberg. Die waren als een duveltje
uit een doosje gekomen. Ook de Ka
merdelegatie heeft nu niet kunnen
achterhalen wie er met die jongens op
de proppen is gekomen. Het gerucht
gaat dat Kroes een persoonlijke band
had met een van de broers, maar daar
voor is geen spoor van bewijs gevon
den.
Kroes: „Nee!"
Voorzitter: „Dus alle berichten die zijn
verschenen
Kroes: „Absolute onzin! Op 18 juli 1984
heb ik hen voor de eerste keer 1
op het departement."
De voorzitter: „Zijn er daarna 1
veelvuldig contacten geweest?'
Kroes: „Nee absoluut niet."
Waarschijnlijk is
het zo dat de Lan-
gebergen in Den
Haag voet aan de
grond kregen
dankzij hun advo
caat, de toenmali
ge CDA-senator
Russell.
De Kamerleden
stellen vast dat mi
nister Kroes duide
lijk gecharmeerd
was van de Am
sterdamse jon
gens. Ten eerste
voelde de liberale
politica er niets voor de inzameling
van scheepsafval in handen van de
overheid te geven. Zij wilde privatise
ren. Bovendien, zo vertelde de toen
malige Rotterdamse havenwethouder
Roel den Dunnen de commissie, 'vie
len nieuwe initiatiefrijke ondernemers
die tegen de meerderheid in initiatie
ven ontwikkelden, in de smaak bij de
Je hoeft niet eens zo'n goede neus te hebben om te weten dat de affaire
Tankcleaning Rotterdam een beerput is. Miljoenen liters zwaar gif zijn de
Rotterdamse haven ingepompt en illegaal de grens over gesmokkeld. En
het had allemaal nooit zover hoeven te komen, als de overheid geen kapi
tale blunders had begaan. Dat is al in verschillende rapporten vastgesteld,
maar nog nooit konden alle betrokkenen - inclusief hoofdrolspeelster
Neelie Kroes - worden gehoord. Dat is nu gedaan door een delegatie uit de
Tweede Kamer. Een parlementaire enquête mocht het niet heten, omdat
dat politiek te gevoelig lag. Maar het verslag van de 'gesprekken met be
trokkenen' dat gisteren openbaar is geworden, geeft niettemin een ont
luisterend beeld van een stinkende affaire. Een beeld van ministers in
soorten en maten, de een eigengereid, de ander een angsthaas, en een
beeld van een overheidsapparaat dat rot in elkaar zit als het om dit soort
grote milieuzaken gaat. De feiten op een rijtje.
De 'vrije jongens' hebben het juiste
zicht op de materie echter wat vertroe
beld, blijkt nu. „Van een deugdelijk
businessplan, waaruit zou blijken dat
een rendabele exploitatie mogelijk zou
zijn, is de leden van de delegatie niets
gebleken," staat in het gisteren gepu
bliceerde rapport. Bovendien heeft
Kroes kritische opmerkingen over de
plannen en de reputatie van de Lange-
bergen genegeerd. De delegatie acht
het 'verwijtbaar' dat Kroes voor de
broers heeft gekozen, hoewel zij wist
dat hun bedrijf een 'bedenkelijke repu
tatie' had.
Commissie-voorzitter mr. P. J. Bies
heuvel (CDA) zei gisteren bij de pre
sentatie van het rapport dat het 'be
stuurlijk nalatig' is geweest van Kroes
dat zij de touwtjes niet in handen heeft
gehouden. „Mevrouw Kroes en de
overheid hebben zelf e
houden en zijn daar in
Daarna is het van kwaad tot erger ge-
Minister Kroes kende de kwalijke re
putatie van de broers Langeberg. Ze
was gewaarschuwd door haar eigen
ambtenaren, die het Amsterdamse be
drijf van de broers in de 'zwarte cate
gorie' plaatsten. De minister was zich
daarvan bewust, zei ze tegen de com
missie: „We spreken over een tak van
sport waarin geen dominees actief
zijn. U mag ook over rommelaars spre
ken."
Ze kreeg echter nog een heel zware
waarschuwing in een persoonlijk ge
sprek met de Haagse advocaat-gene
raal Feber en de Amsterdamse politie
commissaris De Maat, eind 1984. Zij
vertelden de minister dat er een straf
rechtelijk onderzoek tegen de broers
liep. Kroes liet zich er niet door van de
wijs brengen. Een dag later liep het on
derzoek bovendien spaak, omdat de
aanleiding is
ling. Er zijn r
Langebergen ble
ken te zijn getipt
dat hun telefoons
werden afgeluis
terd.
De Kamerleden
hebben niet kun
nen achterhalen
wie er gelekt heeft
naar de broers. Fe
ber verdenkt Kroes
en haar hoogste
ambtenaar mr. C.
Oomen ervan,
maar de Kamer
commissie stelt
vast dat er 'geen
oor die veronderstel-
er mensen op de hoog
te geweest van het feit dat het gesprek
zou plaatsvinden, is nu gebleken.
De Kamerleden vinden het wel 'on
juist' dat nooit een onderzoek door de
rijksrecherche is ingesteld naar het lek,
omdat dit wel degelijk wijst op 'onge
wenste contacten tussen overheidsin
stantie^) en de gebroeders Lange
berg'. Het onderzoek door de rijksre
cherche is volgens Feber tegengewerkt
door zijn directe baas, procureur-ge
neraal mr. Heijder.
Het bleek volstrekt ondoenlijk om TCR
van meet af aan in de gaten te houden.
De voorwaarden voor de verlening van
23 miljoen gulden subsidie bleken ga
tenkaas. Het contract met het 'zwarte
bedrijf' was gewoon niet waterdicht,
mede doordat de financiële afdeling
van het ministerie van verkeer en wa
terstaat er buiten was gehouden. „De
ze gang van zaken is onbevredigend."
„De subsidievoorwaarden waren zo
ruim dat je er ook een fitnesscentrum
van kon boqwen," zei commissievoor
zitter Biesheuvel. Illustratief is ook een
uitspraak die de curator in het faillisse
ment van TCR hierover deed tijdens
zijn verhoor. Mr. J. Mentink, oud-wet
houder van Rotterdam, zei: „Ik
mijn leven met verschillende pe
nogal wat subsidievoorwaarden
zien. Maar 23 miljoen verstrekki
anderhalf A-viertje, dat is kras.
Met de milieuvergunningen v<
bedrijf was het geen haar beter,
binnen Rijkswaterstaat - de dien ui
de minister door dik en dun stei 5
rees kritiek. Mevrouw J. van Mei 'a
voormalig ambtenaar van Rijks\
staat in Dordrecht, heeft tegen ddf
commissie verklaard dat zij niet
koord wilde gaan met een ondei
lijke vergunning voor TCR op gt
van de Wet Verontreiniging Op{
vlaktewateren. De vergunning w
toch verleend, maar bleek indei
niet te handhaven. De medewei
probeerde te redden wat er te r<
viel door streng te controleren,
werd monddood gemaakt door
superieuren. „Ik werd op het m
roepen met de mededeling dati
veel te streng controleerde. Dat
niet geapprecieerd.
Ook bij het ministerie van miliei 2
den grote fouten gemaakt. De vi tg
ligeZuid-Hollandseprovinciebf
der J. van der Vlist vertelde dat<
nisterie had verzuimd de vergui sl
op grond van de Wet Chemischfg
stoffen të controleren.
Tenslotte wordt kritiek geleverd
slappe houding van oud-ministi
Nijpels voor milieuzaken. Tijdei
verhoor wordt duidelijk dat hij
durfde in te grijpen. „Ik denk da it
iemand in 1986/1987 had
TCR te sluiten, iedereen nu«.
hoofd zou hebben gegrepen." V E
op maakt hij duidelijk wat
zou zijn geweest als hij de vergu 12
voorTCR-zou hebben ingetrokl S
„Oorlog met Neelie.
NICO DE VRIES EN BARTVi ït
ii JL'
