De Passie van Leiden
ascinerende blik op verborgen China
Leiden Cultuurstad komt afspraak niet na'
Verbouwing M123
ïu echt begonnen
Cultuur&Kunst
Visitekaartje
van Olthuis
Dans-tweedaagse: moeilijk kiezen
INSDAG 22 APRIL 1997
Itn Rembrandt tussen kunst en kitsch
giscHEDEIn het Rijksmuseum Twenthe in Enschede is gister-
niddag tijdens de opnamen voor het tv-programma Tussen
[unst en Kitsch een ets van Rembrandt ontdekt. Het is een reli-
fej gieuze prent uit 1630 met als titel 'De verkondiging aan de her
ders'. Volgens Rembrandt-kenner Th. Laurentius is de prent
minstens 65.000 gulden waard. De eigenaar had de prent, een
erfstuk van een oom, op zijn slaapkamer hangen. De aflevering
üe gisteren werd opgenomen, wordt op 13 oktober uitgezon-
len.
[nge van den Broek in de schouwburg
ifiDENNog geen zeven maanden na de succesvolle uitvoering
an 'Swing On' staat balletschool Inge van den Broek op zondag
7 april alweer met een avondvullend programma in de Leidse
Schouwburg. De titel luidt ditmaal 'De kleine dansproductie',
waarbij dat 'kleine' vooral slaat op de relatief korte voorberei
dingsperiode waarbinnen het programma tot stand is gekomen.
In totaal verlenen 220 leerlingen van de balletschool hun mede-
werking aan de productie waarbij vele danssoorten de revue zul
len passeren. Jazz, modem, salsa, street-dance en klassiek. Daar
naast zijn er gastoptredens in flamenco en Turkse dans. Kaarten
voor deze avond (f. 22,50 en f. 25,-) zijn verkrijgbaar aan de kas
sa van de schouwburg.
Lois Lane op het Oranjebal
jden De succesvolle groep Lois Lane, de twintig man sterke
swingformatie Big Band Balance en de groep Van Katoen zijn de
trekpleisters van het Oranjebal dat op dinsdag 29 april in de za-
len van de Stadsgehoorzaal wordt gehouden. Voor minder dans-
1 lustigen is er een casino waar een gokje gewaagd kan worden.
De opbrengst van het bal, dat wordt georganiseerd door de Ron
de Tafel 150 en gesteund door burgemeester Goekoop en staats
ecretaris Erica Terpstra, gaat naar InterplastHolland. Deze or-
'ee[ ganisatie voert medische hulpprogramma's voor kinderen uit in
te' ontwikkelingslanden. Kaarten voor het bal üf. 50,- per persoon
zijn verkrijgbaar bij de kassa van de Stadsgehoorzaal.
Expositie Tweede Wereldoorlog
iaden» De werkgroep Bevrijdingsbal organiseert van 1 tot en
met 7 mei een expositie in de Hooglandse Kerk. De tentoonstel
ling staat geheel in het teken van de Tweede Wereldoorlog en
omvat vijftig grote expositie-panelen waarop de diverse facetten
van de oorlog aan de hand van foto's, documenten en knipsels
beeld worden gebracht. Speciale aandacht is er voor de bevrij-
ng van Leiden. De tentoonstelling wordt op donderdag 1 mei
geopend door burgemeester Goekoop. Dagelijks, behalve op
zondag 4 mei, is de expositie van 11.00 tot 16.00 uur geopend.
WIM KOEVOET
a Eiiid goed, al goed", zei wet-
zo ouder P. Langenberg (D66)
Hu istermiddag en hij reed de
"at - letterlijk - bij Mu-
jul iekhuis M123 aan de Middel-
rkg legracht. Daarmee gaf Langen-
i m erg het startsein voor de uit-
-eü reiding van het onderkomen
in de Leidse Vereniging van
opmuzikanten (LVP). Met de
rbei peratie is zo'n anderhalf mil-
'ooi ien gulden gemoeid.
-Do Het langverwachte project,
ent at al sinds 1992 op de verlang-
riiK jst van de LVP prijkt, heeft
vol oor tegenvallers en misreke-
gini ingen lange tijd aan een zijden
éva raadje gehangen. Vandaar de
reet 'eind goed, al goed'.
Langenbergs 'inval' was te-
ens zijn laatste actie als wet-
g ouder cultuur, want partijge
noot A. Pechtold neemt deze
ortefeuille van hem over. Lan-
vergeleek het bouw-
hn, dat eigenlijk al in 1996 had
31,1 loeten worden uitgevoerd, met
111 en processie in Echtemach,
aarbij elke twee stappen voor-
it door een stap achteruit wor-
'n?|en gevolgd.
Maar hij wilde niet te lang
ólstaan bij de vele problemen
ie rezen, nog voordat er ook
naar één steen is verlegd. Door
ie vele 'papieren' aanpassingen
ihet bouwplan er volgens Lan-
lte'1 :nberg 'per saldo beter op ge-
chef jan rijsdam, 071 -5
LEIDEN HANS KOENEKOOP
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Een woordvoerster van Leiden
Cultuurstad zegt het iéts an
ders: ,,De provincie heeft in een
laat stadium het idee voor de
documentaire afgekeurd. Daar
waren we niet blij mee, maar
we konden er moeilijk wat van
zeggen. De provincie zou nu
eenmaal de hele herdenking fi
nancieren. Aangezien de docu
mentaire een heel belangrijk
onderdeel van het totale pro
gramma vormde, vonden we
het niet meer zinvol de herden
king te laten doorgaan."
Eenoog Produkties zit met
een stevige kater: „We waren al
volop aan het voorbereiden.
Voor ons is het tamelijk een
voudig. Leiden Cultuurstad
heeft ons opdracht gegeven
voor het maken van deze pro
ductie. Er is een overeenkomst
getekend en die is Leiden Cul
tuurstad niet nagekomen", zegt
Jasper Bosch van het audiovi
suele bedrijf.
Eenoog Produkties legt zich
toe op het maken van films en
documentaires met een sociaal
karakter. „We werken niet voor
bedrijven omdat we juist films
met enig gehalte willen maken.
Wat dat betreft zijn we inder
daad vaak afhankelijk van over-
heidssubisidies. Dat dit keer de
subsidie niet doorgaat, komt
als een totale verrassing. In dit
stadium wil ik er nog niet te
veel over zeggen, maar het ar
gument van Leiden Cultuur
stad dat de documentaire niet
doorgaat omdat de provincie
geen subsidie verleent, is zo
triest dat het eigenlijk geestig
is."
Jasper Bosch vertelt dat Een
oog Produkties veel werk wilde
maken van de doucmentaire.
Ze wilden niet alleen mensen
interviewen die persoonlijke
herinneringen hebben aan de
naoorlogse wederopbouw of
gewerkt hebben aan de bouw
van woningen, wegen en be
drijven, maar ook een relatie
leggen met de wederopbouw in
het oosten van Europa. Daar
voor zou ook gefilmd worden
in Polen.
Om het regionale karakter te
onderstrepen wilde Eenoog
Produkties ook in contact ko
men met mensen die herinne
ringen hebben aan het bom
bardement op de stations-
buurt.
De Zangeres zonder Naam, de wielrenner Gerben Karstens, de schrijver Jan Wolkers, de pianist Wibi Soerjadi en de cineast Paul Ver
hoeven genieten niet alleen nationale bekendheid; ze hebben bovendien gemeen dat hun wortels in de stad Leiden liggen. Dit gege
ven vormde het uitgangspunt voor een speciale tentoonstelling in De Lakenhal waar twintig (oud)Leidenaars hun voorkeur uit de
collectie van het museum combineren met een geliefd kunstvoorwerp uit eigen bezit. De gouden jurk van De Zangeres, naast de gele
trui van de wielrenner, naast de lappenpop van de cabaretier. Op 20 verschillende video's lichten ze in het museum hun soms verras
sende keuze toe.
worden'
Eventuele nieuwe tegenval
lers tijdens de bouw neemt de
gemeeme voor haar rekening.
De LVP wil in de bouwperiode,
die tot het einde van dit jaar
duurt, Z3 veel mogelijk blijven
doordraaien.
Behabe de LVP zullen in het
voormalige postverdeelcentrum
aan de Vliddelstegracht ook de
afdeling lichte muziek van de
streekmuziekschool en de mu-
ziekwoikshops van het Leids
Vrijetijtscentmm hun intrek
nemen. De LVP gaat er door het
bouwphn negen oefenruimtes
op vooruit - ze heeft er thans
zes tot haar beschikking. Ook
krijgt ce LVP er een nieuwe
concertzaal bij, met ruimte voor
zo'n 20Q bezoekers.
Hoevrel het bestuur van de
stichting die het LVP-onderko-
men exploiteert nog maar net is
bekomen van de financiële puz
zels die het moest oplossen,
heeft het reeds nieuwe subsi
die-aanvragen in voorbereiding.
Zo is er nog eens 150.000 extra
gulden nodig voor de appara
tuur in de oefenstudio's zoals
slagwerk en versterkers.
Ook zijn er meer beheerders
nodig. M123-nieuwe stijl wil
ook een wijkfunctie gaan ver
vullen en zal daartoe vaker -
vooral overdag - open moeten
zijn.
Wibi Soerjadi, begenadigd piano-virtu
oos, werd 26 jaar geleden geboren in
Leiden. Weliswaar woonde hij maar kort
in de stad, maar het feit dat zijn wieg
hier had gestaan, was voor de inrichters
van de tentoonstelling voldoende reden
om ook op hem een beroep te doen.
Soerjadi aarzelde lang, voordat het tot
een keuze kwam. Tenslotte viel zijn oog
op een antieke Weense girafvleugel
(1815) uit de collectie van het museum.
Anderzijds bracht hij uit eigen verzame
ling de originele partituur van de
'Koninginnedagparafrase' mee, een stuk
dat hij in 1992 componeerde ter gele
genheid van de verjaardag van de konin
gin-
Mr. C.JjV van Lede studeerde in Leiden
en legde daar de basis voor een impo
sante carrière in het bedrijfsleven. Te
genwoordig is hij voorzitter van de Raad
van Bestuur van multi-national Akzo
Nobel. Een noeste werker dus, hetgeen
zich ook weerspiegelt in zijn keuze. Dat
is namelijk een tekening in waskrijt van
Jan Toorop uit 1905, voorstellende twee
boeren die aardappelen rooien.
Wielrenner Gerben Karstens is een ras
echte Leienaar, alhoewel hij intussen al
weer jaren in het zuiden van het land
woont. De voormalige olympische kam
pioen - samen met o.a streekgenoot
Joop Zoetemelk - stond in zijn hoogtij
dagen bekend als de fietsende notaris
zoon, als de gangmaker van het peloton
ook, steevast te porren voor een geintje.
Zijn keuze voor 'Gezicht op Leiden' van
de zeventiende-eeuwse landschapsschil
der Jan van Goyen is een bewuste. „Ik
zie hier als het ware mijn jeugd. De om
geving van Warmond, de weilanden, de
koeien, het zoeken naar kievitseieren, de
stad in de verte. Het is een geweldig
schilderij."
Uit eigen verzameling bracht Karstens
een gele trui mee, als bewijs dat hij ooit
de leider was van het algemeen klasse
ment in de Tour de France. De groene
trui van het puntenklassement was hem
overigens meer op het lijf geschreven,
want die droeg hij verschillende malen
tot aan de finish in Parijs. Ook één van
zij n racefietsen siert de expositie.
Als Jules Deelder de nachtburgemeester
van Rotterdam is, dan kan Peter La-
bruyére net zo gemakkelijk doorgaan
voor de onderkoning van Leiden. Deze
ondernemer komt met een antieke kassa
waarop zijn opa, die schoenmaker was,
ooit zijn allereerste en zuur verdiende
centjes aansloeg. „Ik ben aan dit ding
waanzinnig gehecht. Wat het geluksdub-
beltje is voor oom Dagobert is deze kas
sa voor mij. Het is een waanzinnig stukje
kunst. Hij is heel oud, maar kan alles wat
een moderne kassa kan. Er zitten een
dagteller op, een klantenteller, een to
taalbedrag, een weekeindslag en zelfs
een klok met één wijzer. De mensen
worden blijkbaar steeds dommer, want
nu hebben we twee wijzers nodig en in
de toekomst misschien wel drie, als dat
zo doorgaat."
AD VAN KAAM
BEELDENDE KUNST
bronzen beelden van Maria Wasilewska
Te zien tot en met 21 mei donderdag t/m
zaterdag en eerste zondag van de maand
14 00 - 17.00 uur en op afspraak. Galerie
Cellini. Hooigracht 50. Leiden.
De schilderijen van Mies Olt
huis geven eigenlijk meteen een
warm gevoel. Het zijn overwe
gend grote doeken met abstrac
te vlakken maar ook met heel
precies geschilderde voorwer
pen erop - in hetzelfde schilde
rij. Met olieverf zijn in, naast en
op de vlakken heel realistisch en
precies voorwerpen geschilderd
die bekend zijn van de zeven
tiende-eeuwse stillevens zoals
kannen, citroenen, schalen, zil
veren servies, kandelaars, vis en
schelpen.
Deze schilderijen stellen ech
ter niet alleen een realistisch ta
fereel voor. Ook verbeelden ze
niet de vergankelijkheid zoals
veel stillevens uit de zeventien
de eeuw doen. De voorwerpen
zijn wel met dezelfde zorg en
liefde geschilderd als toen. Het
zilver blinkt, de citroenen zien
eruit als citroenen, het goud
glanst en de vis glinstert.
Het abstracte element in het
werk is daarbij echt abstract,
heeft in onderwerp niets met
het ander te maken. Dat wil
zeggen dat het ook geen afgelei
de is van iets figuratiefs. Vaak
zijn het geometrische vlakken of
patronen. De vlakken dienen
vaak als achtergrond of kader
voor weer een figuratief ele
ment, maar vormen zelf ook
een beeld.
In de schilderijen van Olthuis
mag het abstracte en het figura
tieve elkaar niet in de weg zit
ten, mag elkaar niet onder
sneeuwen. Abstract en figuratief
lopen ook niet in elkaar over. Je
ziet wel eens een abstract schil
derij dat bij nadere beschou
wing iets herkenbaars in zich
draagt. Dat is bij Olthuis niet
het geval. De scheiding is heel
duidelijk. Het is een spannings
veld van wel degelijk twee ele
menten. Die elementen moeten
elkaar versterken - en dat doen
ze.
Olthuis, die uit Leiden komt
en bij Cellini een van haar eer
ste exposities heeft, geeft met
dit werk een mooi visitekaartje
af. De compositie en schilder
wijze van beide elementen - fi
guratief en abstract - is overtui
gend en dat zorgt ervoor dat het
abstracte deel van de schilderij
en in hun context net zo ver
trouwd is als een bordje vis óf
een glas wijn.
omandebuut van Leiderdorper Hans van Hartevelt
jbeG
te bereiden. Met groot onbegrip
en veel ergernis aanschouwt hij
de lakse werkwijze van de Chi-
neien, die het vertikken verder
te tijken dan hun eigen verant
woordelijkheid. Het congres
dreigt dan ook een grote mis-
luMting te worden.
h 'Op zijn Chinees' ontstaat
eeji beeld van China dat dieper
gait dan thee, het eten met
stokjes, veel fietsen, vliegers, het
Pl;in van de Hemelse Vrede en
dc Chinese muur. „Er zijn vele
boeken over China geschreven,
maar die zijn over het algemeen
viij oppervlakkig." meent Van
Hartevelt die eerder een boek
o^er Tibet Dubliceerde en hoor
spelen voor de KRO en weten
schappelijke artikelen schreef.
„Maar als je met de Chinezen
werkt of bij hen thuis komt,
zoals ik heb gedaan, dan kun je
diep in hun cultuur kijken. Je
ziet aspecten die voor een toe
rist of een reisbeschrijver ver
borgen blijven."
Zo leert de lezer van de ro
man het andere China kennen.
Waar slangen en het oog van
een vis delicatessen zijn. Waar
Chinese ambtenaren tijdens
hun lunchpauze maniakale po
kerspelers blijken te zijn. Waar
in de kantoren bedden staan,
waarop mensen tijdens verga
deringen gaan slaDen. En waar
directeuren en artsen niet meer
verdienen dan bouwvakkers.
Lange tijd moest Van Har
tevelt niets van China hebben.
Onder andere omdat de Chine
zen in 1959 Tibet binnenvielen
en sindsdien bezet houden. Het
Tibet van de Dalai Lama voor
wie zowel Van Hartevelt als de
hoofdpersoon uit de roman
zo'n grote bewondering heb
ben. Al tijdens zijn studie 'Talen
en culturen van Zuid- en Cen-
traal-Azië' in Leiden ontstond
bij Van Hartevelt die fascinatie
voor Tibet. Hij leerde Tibetaans
en sprak voor de KRO-radio
met de Dalai Lama in zijn In
diase verbanningsoord Dha-
ramsala. „De Dalai Lama heeft
een enorme uitstraling, maar is
tegelijk een eenvoudige en ont
wapenende man," zegt de Lei
derdorper. „Af en toe net een
ondeugende jongen die veel
lacht. En hij blijft mild tegen
over de Chinezen. Hij is wars
van geweld. Er zijn veel militan
te Tibetanen die graag de wa
pens tegen de Chinezen zouden
oppakken, maar de Dalai Lama
houdt ze in toom."
Intussen is Van Hartevelt een
stuk milder over de Chinezen
en het 'ontwikkelingsland' Chi
na. „Het dwingt respect af hoe
China, net als veel andere ont
wikkelingslanden, met eenvou
dige middelen veel weet te pres
teren." De manier waarop de
Nederlandse regering ten aan
zien van de mensenrechten
China kritiseert, vindt Van Har
tevelt niet tactisch.
„Altijd maar dat opgeheven
vingertje van Nederland, dat is
zwak. Natuurlijk is het erg, dat
de mensenrechten in China
worden geschonden. Maar de
Nederlandse regering oordeelt
wel heel makkelijk." Hij hoopt
dat zijn roman uitstraalt, dat je
begrip voor een andere cultuur
moet hebben. „Het is niet zo
dat het ene goed is of het ande
re fout. Het zijn gewoon twee
verschillende manieren.
VOORBESCHOUWING MAARTEN
BAANDERS
Voorstelling Dans-tweedaagse Te zien
26/4 en 27/4, LAKtheater, Leiden.
Bijna wekelijks schrijft de krant
over triomfen van grote ballet
gezelschappen of de eerste veel
belovende schreden van jonge
professionele groepen. Maar
wie denkt dat deze krantenstuk
ken een compleet beeld geven
van de dans in Nederland, ziet
veel over het hoofd. Ook wat
amateurs presteren hoort erbij
en zelfs wat er in de disco ge-
beürt.
Dit zal duidelijk worden in de
Dans-tweedaagse komend
weekeinde in het LAKtheater.
KUNSTGEBOUW, de stichting
die de Dans-tweedaagse organi
seert, stimuleert amateurgroe-
pen op alle niveaus en in alle
genres. Op zondagmiddag
(i.v.m. grote belangstelling 's
avonds herhaald) wordt de
voorronde gehouden voor het
landelijke festival De Dansont-
moeting in Utrecht.
Het wordt moeilijk voor de
juryleden om al die verschillen
de dansgenres met elkaar te
vergelijken en de beste groep
aan te wijzen. Zij hebben een
speciale, bij het Labaninstituut
in Londen ontwikkelde training
gehad om elke soort dans op al
gemene punten te kunnen be
oordelen. Ze letten op ruimte
gebruik, spanningsboog, mu-
ziekinterpretatie en gerichtheid
op het pubhek.
Maar niet elke groep wil in
wedstrijdverband dansen. Voor
hen is er het open podium op
zaterdagavond. De jury zal be
halve de winnaar ook andere
groepen een nominatie geven,
waarmee ze een kans maken op
deelname aan De Dansontmoe-
ting. Ook de groepen van het
open podium kunnen zo'n no
minatie krijgen.
Om de puntjes op de i te zet
ten hebben de deelnemers te
voren les gehad van twee pro
fessionele choreografen: Tjitske
Broersma en Jody Bard. Zij leer
den de groepen wat het bete
kent een complete choreografie
op het podium te brengen i.p.v.
zomaar een dansje te doen.
Keith Derrick Randolph, cho-
reograaf/balletmeester van Sca-
pino, studeert zaterdag met
twee jongens van de Leidse Bal
letschool en zes a acht meisjes
van Studio Giselle een kort
dansstuk in. Het wordt span
nend, want choreograaf en dan
sers hebben elkaar nooit eerder
gezien.
Dat de Dans-tweedaagse met
succes de dans bevordert, is ge
bleken toen zij een jaar geleden
een oproep voor de vorming
van een dansgroep deed in
buurthuis Het Kasteel in Al
phen. Hieruit ontstonden 'De
Kasteelvrouwen'. Deze zeven
meisjes dansen een verhaal in
bewegingen over uitgaan in de
disco. Peggy Olislaegers maakte
de choreografie, maar de meis
jes hadden zoveel eigen in
breng, dat een heel apart soort
dans ontstond die niet is onder
te brengen bij een genre.
Ook in buurthuis The Hang
Out in Delft is een groep ont
staan. Oorspronkelijk vormden
deze Antilliaanse jongens een
samengeraapt zootje, maar
dansen kunnen ze en Ordio Cy
rus heeft de uitdaging aangeno
men met hen een spetterend
optreden te maken.
Swingend wordt de jazz-dan-
ce op New Age muziek van de
groep van Sylvia Poort uit Al
phen, met als specialiteit: een
jazzdans in driekwarts maat.
In de wirwar van moderne
dansen is er één genre dat on
dergesneeuwd dreigt te raken:
„Het is jammer dat niemand de
uitdaging ziet om iets nieuws
met Idassiek te doen", zegt Mo
nica Robers, die met haar dans
school uit Oegstgeest die uitda
ging wèl aangaat. Uit haar cho
reografie 'Het Lelijke Jonge
Eendje' worden twee delen ge
danst.
Het festival biedt ook nog een
blik over de grens. Feta neemt
het publiek mee naar Bulgarije
en dansgroep Radost komt met
een Siberische dans in zeer bij
zondere kostuums. Uniek is het
optreden van Tanin, een groep
Iraanse vluchtelingen. In Iran
zelf is dansen verboden. Leider
Amir Khizy heeft in het geheim
les gehad. Dansen uit Iran ver
schillen sterk van die uit omrin
gende landen. De gevoelsmati
ge expressie speelt een grote rol.
De dansen zijn vrolijk en ro
mantisch.
