I
Tandartsen willen weer
halfjaarlijkse controle
Onderzoek moet sluipmoordenaar pas afsnijden
m
otterdammers wel
welkom in China
Binnenland
Bloedbad Nieuwjaarsfeest
staat op amateurvideo
Protest voor walvis en Watson
'Ik zie mijn overleden vader voor me zitten'
Duits-Nederlands Korps
moet de wereld helpen
Meerderheid Nederlanders
weet niets van reuma
NDERDAG 17 APRIL 1997
gnsink tegen onverkiesbare plaats
[HAAG? CDA-voorzitter Helgers wil dat oudgediende Ad Lan-
jjniet meer in de Tweede Kamer terugkeert na de verkiezin-
nin mei volgend jaar. Lansink heeft van Helgers te horen ge-
gen dat hij op een onverkiesbare plaats komt op de kandida-
ilijst. Maar Lansink, al twintig jaar parlementariër, legt zich
ar niet bij neer. Hij vindt dat bij kandidaten op kwaliteit moet
irden gelet en niet op leeftijd of hoe lang iemand al in de Ka-
v irzit. Lansink heeft ook scherpe kritiek op de selectieprocedu-
Ook Mateman, Van der Linden, Assen, Soutendijk, Koekkoek,
ijtsma en Beinema behoren tot degenen die zouden moeten
rekken.
ra"
kkoord touringcar-CAO
ate b:
De vervoersbonden van FNV en CNV en de werkge-
[Sorganisatie KNV Busvervoer hebben gisteren in Maarssen
i akkoord bereikt over een 2-jarige CAO in de touringcarbran-
j, Beide partijen zijn tevreden en zullen het akkoord met een
sitief advies voorleggen aan hun achterbannen, aldus hun
lordvoerders. De ruim tienduizend werknemers in het tou-
igcarbedrijf krijgen per 1 april dit jaar een loonsverhoging van
15 procent en per 1 april volgend jaar 2,55 procent. De percen-
es gelden ook voor alle toeslagen die de CAO kent. In 1998
it er bovendien een extra atv-dag bij.
ele miljoenen nodig voor recreatie
maag» Voor de openluchtrereatie zijn op korte termijn hon-
rden miljoenen nodig. Alleen al het wegwerken van de achter-
B ind bij de aanleg van wandel-, fiets en schaatsroutes kost 163
iljoen gulden. Herstellen van de schade die recreatieve routes
Leidt dopen voor de aanleg van wegen, spoorlijnen en bruggen kost
iehonderd miljoen gulden. Veertien organisaties in de recrea-
isector, waaronder de ANWB en de Recron, schrijven dat in
n brief aan de ministerraad. Ze vrezen dat het kabinet bij de
aafk [betering van de economie te veel geld uittrekt voor grote wer-
zoals wegen en spoorlijnen en te weinig voor recreatie.
lommotie bij verhuizing asielzoeker
ilde De politie in Flevoland heeft gistermiddag vijf arres-
es verricht bij het asielzoekerscentrum in Zeewolde. Dat ge-
irde nadat bewoners hadden geprobeerd te voorkomen dat
i medebewoner uit Soedan zou worden overgeplaatst. De
jelzoekers dachten dat de man zou worden uitgezet. De Soe-
nees moest volgens de directie van het asielzoekerscentrum
{huizen omdat hij zich schuldig heeft gemaakt aan opruiing
ilaster. De directie heeft vergeefs gepoogd de opstandige be-
mers de maatregel vooraf duidelijk te maken.
lan voor herbouw Burcht van Kuinre
[telgeest De Burcht van Kuinre, op de grens van Overijssel en
[Noordoostpolder, wordt mogelijk opnieuw gebo.uwd. Het So-
lal Historisch Centrum voor Flevoland bekijkt met de Rijks-
fenst voor Oudheidkundig Onderzoek of dat mogelijk is. De
jrcht stamt uit de dertiende eeuw en was toen een vluchttoren
lorde omwonenden. De toren stond op een heuvel. Aan de
let van de heuvel was een voorburcht gebouwd, waarin men-
I woonden. Er is nu nauwelijks nog iets van de bouwwerken
lien. Herbouw kan alleen als archeologisch en historisch on-
Izoek voldoende materiaal oplevert.
'J: Mensenrechten geschonden
[erdam gpd/anp
Rotterdamse delegatie van
inlièden, overheidsfunctio-
issen en een voetbalselectie
Feyenoord, is in juni nog
ids van harte welkom voor
bezoek aan Shanghai in
ina. Zaterdag worden de
itracten hiervoor onderte-
1. Daarbij zal een flink aan-
ihinese diplomaten en func-
larissen van de Chinese ha-
itad Shanghai aanwezig
ihina liet eergisteren weten
een Nederlandse handels
natie onder leiding van mi-
van economische zaken
ers, niet meer welkom is
een bezoek aan China we
de Nederlandse kritiek op
nensenrechten in dat land.
ister Van Mierlo van buiten-
Ise zaken heeft inmiddels de
rijten van werkgeversvoor-
Blankert van de hand ge
in. „Ik verwacht van 'een
itter van een werkgevers-
lisatie dat hij oog heeft
bepaalde waarden en weet
liet alles te koop en te huur
{dus Van Mierlo.
ikert had Van Mierlo ge-
aan stuurmanskunst ver
ten. Diens kritiek op de nale-
~van de mensenrechten in
na zou tot onnodig prestige-
ies en schade voor het Ne-
andse bedrijfsleven hebben
lid. Maar kennelijk niet voor
Rotterdamse. De Rotter-
se delegatiereis op 4 en 5
ter gelegenheid van het
•jarig bestaan van het
npuntkantoor voor het be
sleven in Shanghai, gaat
ANP Algemeen Nederlands Pi
'Beter voor de mondgezondheid'
De halfjaarlijkse gebitscontrole voor ziekenfondspatiën
ten moet worden hersteld. Volgens de Nederlandse
Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (NMT)
is dat beter voor de mondgezondheid. Om de kosten te
beheersen moeten verrichtingen als tandsteenverwijde
ring niet meer tijdens een controle-afspraak worden uit
gevoerd. Vice-voorzitter G. Zeegers zei dit vandaag bij de
opening van het driedaags Nationaal Congres Tandheel
kunde in Den Haag.
den haag anpjaar besloot het kabinet een
deel van die wijziging terug te
Het tandartsencongres blikte te- draaien: het kunstgebit keerde
rug op het fors schrappen in de met terugwerkende kracht tot 1
ziekenfondsvergoeding van kos- januari '97 terug in het zieken-
ten voor tandzorg. De verande- fonds.
ringen zijn per 1 januari 1995 De tandartsen zijn over het
ingevoerd. In februari van dit ongedaan maken van dat deel
van de wijzigingen niet zo te
spreken. Volgens Zeegers is er
een oplossing gecreëerd die
voorbijgaat aan het eigenlijke
(financiële) probleem. Het kabi
net had er naar de mening van
de NMT verstandiger aan ge
daan gerichte maatregelen te
nemen voor de relatief kleine
groep gedupeerden. Nu is er
ook een vergoeding voor men
sen die goed in staat waren zelf
een gebitsprothese te financie
ren, terwijl de werkelijk gedu
peerden nauwelijks zijn gehol
pen, aldus Zeegers.
Directeur D. Westendorp van
de Consumentenbond vindt
ook dat het kabinet de proble
men van enkele specifieke groe
pen niet voldoende heeft opge
lost. De bond meent bovendien
dat er een onoverzichtelijk aan
bod van aanvullende verzeke
ringen is ontstaan, waar een
consument slechts moeizaam
een keuze uit kan maken. Ook
is er geen acceptatieplicht.
Secretaris-generaal H. de
Maat van het ministerie van
volksgezondheid hield de tand
artsen voor dat maatregel een
bezuiniging van 450 miljoen
gulden moest opleveren. Het te
rughalen van het kunstgebit
kost ongeveer 145 miljoen gul
den.
arnhem gpd
De video-opname die van het
nieuwjaarsfeest in het Wage-
ningse restaurant De Balkan
werd gemaakt is volgens inge
wijden schokkend. Op de
band is haarscherp te zien hoe
een man uit voormalig Joego
slavië zingend op de knie van
een vriend zit. Even later kijkt
de feestganger opzij, waarna
hij van dichtbij met een
pistool in het hoofd wordt ge
schoten. Het slachtoffer over
lijdt ter plaatse.
Vervolgens ontstaat een
massale vecht- en schietpartij,
waarbij nog eens twee feestbe-
zoekers om het leven komen.
Ongeveer tachtig voormalig
Joegoslaven waren er die
nacht bij. De video, gemaakt
door de band die op dat mo
ment in de zaak speelde, is
een belangrijk hulpmiddel ge
weest bij het onderzoek. Pro
bleem is dat velen niet getui
gen uit angst voor represailles.
Gisteren besteedde de Arn
hemse rechtbank een eerste
zitting aan de Balkanzaak. De
34-jarige verdachte, de man
bij wie het eerste slachtoffer
op de knie zat, verscheen zelf
niet in de rechtzaal. Hij heeft
bekend dat hij na de dood van
zijn vriend is gaan schieten,
waarbij een dode is gevallen.
Liefst achttien sphoten zijn
er die nacht in De Balkan ge
lost, in minder dan een mi
nuut tijd. Een tweede verdach
te ontkent dat hij een vuurwa
pen heeft gebruikt terwijl hij
op de video met een pistool in
zijn hand vlucht. De politie
heeft acht mensen aangehou
den, van wie de helft in Duits
land is opgepakt en vervolgens
uitgeleverd. De rechtszaak is
op 11 juni.
vooralsnog gewoon door.
„Ik heb net nog Shanghai aan
de telefoon gehad en er is met
geen woord gerept van de di
plomatieke problemen", zegt
secretaris Gerard Vaandrager
.van het steunpunt. Veel Chine
zen willen graag Feyenoord in
Shanghai zien spelen, aldus
Vaandrager. Het is de bedoeling
dat de Rotterdamse club op
donderdag 5 juni in Shanghai
een wedstrijd speelt tegen de lo
kale club Shen Hua.
Van Mierlo heeft intussen
steun gekregen van de Neder
landse Vereniging van Journa
listen (NVJ) in zijn stellingname
tegen de schending van de
mensenrechten in China. In een
brief aan Van Mierlo en Wijers
wijst de journalisten-vakbond
onder meer op de persbreidel in
dat land. Zo zitten er 24 journa
listen vast, van wie sommigen
onder een onbekende strafmaat
gebukt gaan, schrijft de bond.
Uit de databank van de Inter
nationale Federatie van Journa
listen blijkt dat 24 Chinese jour
nalisten zich in langdurige ge
vangenschap bevinden. De
persbreidel in China is de
laatste jaren toegenomen. „De
vaak geopperde stelling dat
handel en economisch verkeer
de situatie van de mensenrech
ten en de daarmee verbonden
persvrijheid zouden Verbeteren,
geldt niet voor China", zo stelt
de NVJ. In Chiria bestaan
'kliklijnen' via welke iedereen
journalisten kan aangeven, die
naar het ordeel van de bellers
niet vaderlandslievend genoeg
zijn.
Celstraf voor
bendeleider
mensensmokkel
den haag anp
1» Demonstranten protesteren voor het ministerie van buitenlandse zaken tegen de illegale walvisvangst en voor de vrijlating van Paul Watson, een activist van Greenpea-
p dit moment wordt vastgehouden in Lelystad in afwachting van zijn uitwijzing aan Noorwegen. foto gpd phil nijhuis
Het hof in Den Haag heeft giste
ren een 38-jarige Amsterdam
mer veroordeeld tot 36 maan
den cel, waarvan zes maanden
voorwaardelijk wegens mensen
smokkel. In eerste aanleg ver
oordeelde de rechtbank in Rot
terdam de man tot vierenhalf
jaar wegens kindersmokkel en -
roof. Dat laatste feit acht het hof
niet bewezen.
Het openbaar ministerie ver
dacht de man ervan dat hij als
leider van een bende sinds 1990
enkele honderden kinderen uit
de Indiase deelstaat Punjab
naar de VS loodste. De advocaat
van de verdachte zegt dat er uit
eindelijk zo'n vijftig gevallen
(14-18 jaar) in het dossier be
landden.
Indiase ambtenaren en land
arbeiders betaalden de bende
25.000 gulden voor de overtocht
van hun zonen. Zij wilden een
betere toekomst voor hen. Ge
tuigen verklaarden echter dat
de jongens in de VS terechtkwa
men in onder meer naaiateliers.
Daaraan vooraf ging een con
structie die de jongens allereerst
van India naar Duitsland voer
de. De bende bediende zich van
Indiase echtparen die de min
derjarigen meenamen in de
trein naar Nederland alsof het
hun eigen kinderen waren. In
Nederland moesten ze soms
maanden wachten op verder
transport naar Amerika.
Als dat zover was, kregen de
jongens soms pruiken op, om
hen te laten lijken op hun surro-
gaat-ouders. Eén jongen was
zelfs verkleed als meisje. Door
dat het arrest zoveel lager uit
valt dan het vonnis van de
rechtbank komt de man waar
schijnlijk deze maand nog vrij.
Proces Faunabeheer wordt morbide klucht rond jachtopziener
zutphen gpd
„Ik zie hier mijn vorig jaar overleden vader
voor me zitten. De gelijkenis is sprekend."
De stomme verbazing was gistermiddag af
te lezen van het gezicht van E. de Waard,
zoon van de vorig jaar overleden jachtop
ziener J. de Waard. Het 'levende bewijs' van
het ongelijk van de Koninklijke Nederland
se Jagers Vereniging in de 'lastercampagne'
tegen de Stichting Kritisch Faunabeheer
kwam gisteren in Zutphen de rechtszaal
binnenlopen. Daar diende het kort geding,
,dat Faunabeheer tegen de jagersclub had
aangespannen.
Op 13 maart begon Faunabeheer een pos
teractie tégen de jacht op vossen. Onder de
titel 'Verzoek tot aanhouding' is op de pos
ter het gezicht te zien van een verwoed ja
ger: markante kop, getaand gezicht, grijze
baard, groen hoedje. Op 24 maart volgt een
tweede poster. Onder de titel 'Hebbes'
prijkt andermaal het gezicht van - op het
oog - dezelfde jager. Beide posters vormen
een felle aanklacht tégen de jacht in Neder
land. Kritisch Faunabeheer wil er de lande
lijke discussie mee beïnvloeden over de
nieuwe Flora- en Faunawet die de Tweede
Kamer binnenkort bespreekt.
Maar in plaats daarvan volgde een 'morbide
lastercampagne,' vindt Kritisch Faunabe
heer. De zonen van de vorig jaar overleden
jachtopziener J. de Waard herkenden in de
man op de poster wijlen hun vader, jaren
lang een bekend persoon binnen de gelede
ren van de jagersorganisatie. De Jagersvere
niging eiste een onmiddellijke stopzetting
van de postercampagne. 'Onkies, kwetsend,
grievend', noemde de Jagers vereniging het
gebruik van een foto van een dode.
De stichting Kritisch Faunabeheer reageer
de verontwaardigd: die foto was niet van
wijlen de heer De Waard: het was de beelte
nis van een levende man die in blakende
welstand verkeert, de zwager van de vorm
gever die de poster ontwierp. Wekenlang
bleven woordvoerders van beide rivalise
rende belangenverenigingen elkaar verket
teren in kranten, tijdschriften, voor radio en
televisie.
Uiteindelijk spande Kritisch Faunabeheer,
de 'kleine club van vrijwilligers' een proces
aan tegen de 'grote en rijke' Jagersvereni
ging die er alleen maar op uit zou zijn het
imago van Kritisch Faunabeheer omlaag te
halen. In kort geding eiste de stichting een
schadevergoeding van bijna 440.000 gulden
om een nieuwe promotiecampgane tegen
de jacht te kunnen maken. Ook moest de
Jagers vereniging de beschuldigingen in het
openbaar terugnemen.
Een zucht ging gisteren door de afgeladen
rechtszaal toen een ongeveer vijftig-jarige
man binnenkwam en plaats nam. „Ik ben
Kees Pijet en ik weet èlles van die twee pos
ters; voor aile twee heb ik model gestaan,
belangeloos. Ze zochten een jagerskop en
die zagen ze kennelijk in mij."
„Had deze man maar eerder aan ons ge
toond, dan was deze hele santenkraam niet
nodig geweest," fulmineerde de raadsman
van de jagers, advocaat Fernhout. Maar
Faunabeheer wees de suggestie van de
rechter om de affaire onderling te regelen
van de hand: ,De schade is al aangericht;
die willen we vergoed zien." De rechter
doet op 25 april uitspraak.
munster «gpd/anp
Het Eerste Duits-Nederlandse
Korps zal in de toekomst inzet
baar zijn voor acties van de
West-Europese Unie. De minis
ters van defensie van de twee
landen, Volker Rühe en Joris
Voorhoeve, hebben dat gisteren
aangekondigd. Dit najaar hou
den de Nederlandse en Duitse
troepen hun eerste gezamenlij
ke oefeningen.
Als er WEU-operaties zijn, is
het Korps beschikbaar, zei
Voorhoeve op een gezamenlijke
persconferentie in Münster, uit
het hoofdkwartier van de Duits-
Nederlandse eenheid. De Ne
derlandse en Duitse troepen
kunnen dan worden ingezet
voor humanitaire operaties,
vredeshandhaving en crisisbe
heersing. Rühe zal het Korps dit
najaar formeel aan de WEU
aanbieden, als Duitsland voor
zitter van de organisatie is.
Het is de eerste keer dat
landstrijdkrachten aan de WEU
worden aangeboden. De defen
sie-organisatie, waarvan tien
Europese landen lid zijn, stuur
de in 1993 een marine-eskader
naar de Adriatische Zee om het
wapenembargo tegen ex- Joe
goslavië te helpen afdwingen.
De nieuwe commandant van
het Duits-Nederlands Leger
korps, Oltmans, is momenteel
chef-staf op het Duitse ministe
rie van defensie. Op de belang
rijkste functies binnen het korps
worden om de drie jaar of een
Duitser of een Nederlander be
noemd.
De Nederlandse en Duitse le
gereenheden (in totaal 40.000
personen) die onder het korps
vallen blijven apart bestaan.
[nhaag gpd
Nederlander wordt permanent blootgesteld
stoffen die een effect kunnen hebben op zijn
itwikkeling, de voortplanting en het zenuw
cel. Bovendien kunnen de stoffen kanker ver
baken. De Gezondheidsraad pleit in een rap
id voor beter onderzoek en een duidelijker
cht op stoffen, zoals dioxinen, bestrijdingsmid-
ilen en pcb's, die de hormonen in het mense
nlichaam kunnen beïnvloeden.
Een acute bedreiging voor de volksgezondheid
)Tmt de blootstelling aan vreemde stoffen nog
jü, menen de deskundigen. Maar dat is dan
'eer een conclusie die wordt getrokken omdat
'veel te weinig kennis is over de gevolgen van
1 stoffen. Het is namelijk best mogelijk dat er
1 ongemerkt allerlei effecten optreden. „Wij
:ven een oordeel op basis van onzekere gege-
Sr>s", erkent W. Passchier, secretaris van een
•rimissie van de Gezondheidsraad. „Als er wel
een effect was, hadden wij al verschijnselen
moeten zien. Dan zijn mensen ziek of ondervin
den ergens last van. Maar dat is niet zo. Half Ne
derland is niet ziek."
Toch liegt het rapport van de Gezondheids
raad er niet om. De Nederlander van jong tot
oud heeft dagelijks te maken met stoffen die de
hormoonhuishouding kunnen beïnvloeden.
Denk bijvoorbeeld aan te slikken medicijnen of
anticonceptiemiddelen. Maar ook groeihormo
nen die in de veehouderij aan dieren worden
toegediend of restanten van bestrijdingsmidde
len op groenten en fruit zijn voorbeelden. Daar
naast zitten van nature in plantaardig voedsel fy-
to-oestrogenen. Ook dat zijn stoffen die een uit
werking kunnen hebben op de hormoonhuis
houding in het menselijk lichaam.
Niemand ontkomt aan contact met deze stof
fen. Werknemers in land- en tuinbouw, papier
en plasticindustrie en de levensmiddelensector
krijgen op hun werk te maken met de. gewraakte
stoffen. Kinderen door het spelen in vervuilde
grond, zwemmers door baden in meren en plas
sen, en verkeersdeelnemers simpelweg door het
inademen van vervuilde lucht.
De Gezondheidsraad constateert een toename -
van allerlei vormen van kanker in Nederland. Er
komen ook meer vroeggeboorten voor, het aan
tal kinderen met gedragsstoornissen lijkt toe te
nemen en de kwaliteit van sperma loopt wereld
wijd terug. Desalniettemin slaat de Raad nog
geen alarm. Passchier: „Onze zorg is de invloed
op langere termijn van al die stoffen. Dan kan er
enige teruggang in de gezondheidstoestand van
de mens optreden. U moet niet vergeten dat
sommige van die stoffen tot voor kort niet voor
kwamen. Of dat recent pas pogingen worden ge
daan om de hoeveelheid terug te dringen.
Dioxinen komen bijvoorbeeld al heel lang vrij bij
verbranding maar pas kort geleden zijn maatre
gelen genomen om de concentraties terug te
dringen. En dat heeft effect."
De Gezondheidsraad pleit wel voor tal van
maatregelen. Zo moet er een systeem komen om
stoffen die de hormonen van de mens kunnen
beïnvloeden op te sporen. Daarnaast moet wor
den nagegaan hoeveel van de stoffen de mens
nu precies via voedsel en drinkwater binnen
krijgt. Ook moet door dierproeven onderzoek
worden gedaan naar de precieze effecten van de
stoffen. Daarnaast dient er een betere registratie
te komen van ziekten en aandoeningen die mo
gelijk verband houden met een verstoord hor
moonsysteem; van geboorten en geboorteafwij
kingen.
Met al het nadere onderzoek moet een goed
oordeel over de stoffen te geven zijn. En dan kan
ook goed beleid worden gevoerd, vult Passchier
aan. Zo is een sluipend gevaar mogelijk nog op
tijd te keren.
den haag anp
Het merendeel van de Neder
landers heeft geen idee wat reu
ma precies inhoudt. Bijna zestig
procent denkt bij reuma vooral
aan vergroeide ledematen. Dat
er tal van vormen zijn, is vrijwel
onbekend. Ook de ernst en om
vang van de ziekte wordt zwaar
onderschat.
Dat constateert het Nationaal
Reumafonds vandaag op grond
van een steekproef onder zes
honderd landgenoten. Het Reu
mafonds gaat campagnes voe
ren om de diverse reuma-aan
doeningen beter onder de aan
dacht te brengen.
De bevolking krijgt daardoor
inzicht in het scala aan aandoe
ningen aan het menselijke be
wegingsapparaat. Reuma is in
feite een verzamelnaam voor
meer dan tweehonderd aandoe
ningen als het gevolg van onder
meer ontstekingen en slijtage.
Van de ondervraagden schat de
meerderheid dat zo'n 200.000
mensen in ons land lijden aan
reuma. Dat cijfer staat in schril
contrast met de werkelijkheid.
Onderzoek door TNO wijst op
minimaal het dubbele aantal
patiënten. Het Fonds is wel in
genomen met het feit dat steeds
minder mensen veronderstellen
dat reuma alleen bij onderen
voorkomt: Vier procent.
