de Meren wijk
'Ik denk weieens: wauw, wat 9
""Turkse ondernemers op
hoger niveau brengen'
Leiden Regio
KNOOPPUNT
Verkoop gekraakte school
Boerhaavelaan is rond
Verhuizing Rijnland loopt
vier maanden vertraging op
IDERDAG 17 APRIL 1997
CHEF HANS JACOBS. 071-5356414. PLV -CHEF RUDOLF KLEIJN. 071-5356436
Vraag een willekeurige man op de straat naar
enkele bekende gebouwen in de wereld. Grote
kans dat hij naast het New Yorkse Empire State
Building, de Sint Pieter in Vaticaanstad, het
Operagebouw in Sydney opsomt. De
schelpvormige daken van waarschijnlijk de
beroemdste en meest gefotografeerde
muziektempel van de
wereld hebben al
jarenlang een grote
aantrekkingskracht.
Slechts weinigen kunnen
er prat op gaan dat
daaronder hun
werkterrein is. De in
Leiden opgegroeide
Esther van Stralen kan
dat wel. Zij bezoekt het
Opera House bijna
dagelijks voor repeties of
uitvoeringen met het
Sydney Symphony
Orkest. Een
muziekgezelschap dat
onder leiding staat van
een andere Nederlander,
chef-dirigent Edo de
Waard.
Ook al droomde Esther
van Stralen er als jong
meisje van om de
muziek in te gaan,
beroemd te worden en te
emigreren, toch kwam
het vertrek naar Australië
twee jaar geleden
onverwachts. „Ik was net
drie jaar aanvoerder van
de altviolen bij het
Residentie Orkest in Den
Haag en daarom niet op
zoek naar een andere
baan." Toch keek ze 'uit
gewoonte' altijd wel
eventjes naar de
vacatures in de
muziekbladen. In een
van de advertenties vroeg
Sydney in 'Das Orkester'
om een solo-altiste,
dezelfde baan die ze al in
Den Haag bekleedde.
„Die vacature bleef maar door mijn hoofd spelen.
Uiteindelijk heb ik mezelf voor het blok gezet: doe
er wat mee of niet." De general-manager van het
orkest haalde haar over een bandje op te sturen.
„Die tape had er eigenlijk al moeten zijn. Maar de
dag nadat het bandje was afgeleverd, kreeg ik al
een telefoontje met de mededeling: kun je vrijdag
Vele streekgenoten
verhuisden in het
verleden naar
Australië. Voor de
meesten dé reis van
hun leven. Maar heeft
het de emigranten
wel gebracht wat zij
er van verwachtten?
Op die vraag geven
regiogenoten in een
serie artikelen zelf het
antwoord.
Aan de
andere
Esther van Stralen verkiest Sydney boven sociale zekerheid
'Zelfs moeders met kinderen rijden tegen het verkeer in
LEIDEN MAARTEN KEULEMANS
De verkoop van het oude ge
bouw van de Haarlemse Ho
geschool aan de Boerhaave
laan is rond. Volgens woord
voerder T. Klein van het
schoolbestuur is het de bedoe
ling dat het gebouw
plaatsmaakt voor woningen.
Wie het pand heeft gekocht, is
onbekend.
Het schoolgebouw kwam
enkele weken geleden in het
nieuws, toen het werd ge
kraakt door een 'studentencol
lectief dat in de school onder
meer lezingen en bijeenkom
sten wil organiseren over Eu
ropa. Ook gingen er enkele
mensen wonen. De kraak van
de school vloeide voort uit een
anti-Europese demonstratie,
die in Noordwijk werd gehou
den.
De aankoop van de school
betekent dat het collectief het
veld moet ruimen. „De koper
neemt het gebouw binnen een
maand of anderhalf van ons
over. Dat betekent dat we de
krakers moeten vertellen dat
ze er zeer binnenkort uit moe
ten", aldus Klein.
Tekeningen kavel nog niet afgegeven
De verhuizing van het Hoog-
heeemraadschap van Rijnland
van de Breestraat naar de
nieuwbouw aan de Plesman-
laan loopt op z'n minst vier
maanden vertraging op. De ge
meente Leiden heeft nog steeds
de onontbeerlijke tekeningen
van de bouwkavel niet afgege
ven. Die tekeningen (plus con
tract) heeft Rijnland nodig om
de architect aan het werk te
kunnen zetten.
Rijnland wilde in mei 1999
verhuizen naar het nieuwe
pand aan de Plesmanlaan/Ein-
steinlaan in Leiden. „We lopen
minimaal twee maanden ver
traging op. Dat zou betekenen
dat we in juli/augustus moeten
overgaan. En 325 mensen in va-
kantietijd verhuizen lijkt me ab
soluut niet te doen. Dan zit je
dus al snel in oktober", aldus P.
Smit, projectleider nieuwbouw.
De vertraging kost Rijnland
geld. De nieuwbouw is in totaal
op zo'n 50 miljoen gulden inge
schat. „Maar ik durf geen schat
ting te maken van de extra kos
ten. Als het tegenzit staat het
nieuwe pand enkele weken leeg
voordat we er intrekken. Dat
kost geld."
Rijnland liet al eerder weten
dat de kosten van de vertraging
zonder omhalen worden ver
haald op de gemeente.
Voorzitter Turan Gürqay van vereniging TUOR:
klfti
aar|
oste
Esther van Stralen: „Sociaal gezien heeft dit land erg veel overeenkomsten met Nederland."
foto peter van der hulst
op het vliegtuig stappen voor een auditie?"
Na een vlucht van 36 uur landde ze zeer vermoeid
op het vliegveld van de havenstad. „Vervolgens
had ik nog 48 uur om mijn act voor elkaar te
krijgen. Ik kan me nog herinneren dat Edo de
Waard me geluk kwam wensen. Ik had er
helemaal geen vertrouwen in, maar voelde me
verplicht, want het orkest had betaald voor de reis
en het hotel", vertelt ze op een terras naast het
imposante Opera House.
Zo nu en dan staat ze er zelf nog wel eens bij stil
dat ze in een van de beroemdste gebouwen speelt.
„Als het zonnig is en ik loop hier langs het water,
dan denk ik wel eens: 'wauw, wat mooi', en 'ik
woon hier'. Maar aan de andere kant, het klinkt
misschien blasé, alles went. Ik zat in Den Haag
niet slecht, maar ik ben bijna 40. Dat is toch de
leeftijd waarop je zegt: dat is het dan. Verdere
promotie is als aanvoerder van de altviolen
nauwelijks mogelijk, tenzij je een beter orkest
opzoekt."
Het betere orkest zat er niet in ze plaatst
Sydney in dezelfde categorie als Den Haag
maar ze kreeg wel 'de gouden kans' om ergens
anders opnieuw te beginnen. „Ik ga niet mijn hele
leven in dienst stellen van sociale zekerheid."
'Down under' trof ze een smeltkroes van culturen
aan. „Sociaal gezien heeft dit land erg veel
overeenkomsten met Nederland. Het was bijna
alsof ik hier vroeger al eens had gewoond." Nu
kijkt de Leidse toch niet snel vreemd om zich heen
als ze in een nieuw land komt. Dat is ze wel
gewend. Europa, het Verre Oosten en Amerika, ze
is er allemaal geweest. En ze verheugt zich nu al
op een 1 O-daagse cruise die ze binnenkort
beroepsmatig 'ik moet een uurtje per dag
spelen' maakt.
Het toeval wilde zelfs dat de eerste tournee haar
vanuit Sydney naar Europa voerde. En
Amsterdam, de stad waar ze acht jaar woonde.
„We kwamen met de trein aan op het Centraal
Station. Het was prachtig weer. Terwijl we naar
Hotel Krasnapolski op de Dam liepen was het
alsof ik zweefde. Met de eerste de beste collega die
meewilde, ben ik laijgs de grachten en over de
Wallen gegaan. Het is heel raar. Het is net alsof je
niet bent weg geweest, maar daarnaast ben je je er
voortdurend van bewust dat je een toerist bent.
Het duurde twee uur voordat ik weer terug op
aarde was."
f Wim van der
"I Pluijm (59) kan er
maar niet over uit.
„Als ie als
1
- gemeente een oprit
d maakt voor fietsers
van de Bosrode
naar de
- Ketelmeerlaan, dan
mi kun je er donder
op zeggen dat die
ook gebruikt wordt
als afrit. Ook al
mag dat dan niet.
su Met alle gevolgen
van dien."
me echt zorgen over."
Van der Pluijm zou dan ook het liefst zien dat
de oprit weer wordt weggehaald. Maar het zou
nog beter zijn geweest, wanneer de gemeente
het fietspad gewoon niet had aangelegd, bena
drukt hij. „Die oprit is toch idioot? Zo creër je
alleen maar onveilige situaties. Je zou denken
dat de gemeente er toch bij stil heeft gestaan
dat die oprit misbruikt zou kunnen worden om
snel op de Bosrode te komen, maar nee..."
Volgens Willem van Duijn, verkeerstechnisch
medewerker van de gemeente, heeft de ge
meente daar echter wél bij stil gestaan. „Het is
nu eenmaal gemakkelijker om tegen het verkeer
in te gaan, dan om te rijden, dat snappen wij
ook wel." Maar de voordelen van een oprit wo
gen volgens hem op veruit op tegen de nadelen.
„Een aantal wijkbewoners heeft de gemeente
namelijk laten weten dat ze zo min mogelijk
fietsers en bromfietsers door hun wijk willen,
om overlast te voorkomen. Dat wordt nu juist
bereikt met die oprit."
Volgens Van Duijn zou de verkeerssituatie ech
ter al veel veiliger worden, wanneer fietsers en
bromfietsers zich gewoon aan de verkeersregels
houden en dus niet gaan spookrijden. „Maar
goed. zo gaat dat nu eenmaal niet altijd. Dat
zien wij ook wel in."
Een andere oplossing voor het probleem ziet hij
niet. „Wanneer je die oprit weghaalt, krijg je
weer fietsers en bromfietsers door de hele wijk.
Dat maakt de situatie alleen maar gevaarlijker.
En je kunt er ook niet voortdurend een politie
agent neerzetten, om de boel in de gaten te
houden."
Kasper de Vries, verkeersdeskundige bij de Leid
se politie, is het wat dat betreft met Van Duijn
eens. „Ik moet eerlijk zeggen dat dit soort zaken
nu eenmaal niet de hoogste prioriteit hebben.
We hebben daar eenvoudigweg niet de man
kracht voor en in de Merenwijk spelen boven
dien veel ernstiger zaken." Volgens De Vries had
de gemeente de oprit dan ook beter niet kun
nen aanleggen.
De verkeersdeskundige raadt fietsers en brom
fietsers aan om gewoon de tunnel onder de Ke
telmeerlaan te gebruiken. „Dat is nu eenmaal
de veiligste route, of zoals wij dat bij de politie
zeggen: een conflictloze." Voor Wim van der
Pluijm is dat advies niet voldoende. „Wanneer
je fietsers en bromfietsers de mogelijkheid blijft
bieden om dwars tegen het verkeer in te gaan,
zullen ze dat ook blijven doen. De gemeente
moet die oprit gewoon opdoeken."
De Clematis montana heeft al vroeg in het
jaar roze sterachtige bloemen. Ze klimt met
-S plezier in boom of pergola. Maar ook tegen een
ze niet op. Zet haar op een zonnige
plaats maar scherm de voet af tegen de zon.
Van 9,95 voor
De oprit van de
Bosrode naar de
Ketelmeerlaan.
Volgens het oud
raadslid Van der
Pluijm had de
gemeente die nooit
mogen aanleggen.
foto henk
bouwman
Volgens Van der Pluijm, die zelf ruim tien jaar
voor de PvdA in de gemeenteraad heeft gezeten,
heeft de gemeente Leiden dan ook een grote
fout gemaakt door een fietspad aan te leggen bij
de Bosrode. „Fietsers en voetgangers kunnen
toch gebruik maken van die prachtige tunnel
die is aangelegd onder de Ketelmeerlaan",
vraagt hij zich.af.
„Je moet dan wel een klein stukje omrijden,
maar het is wel veel veiliger. De oprit die de ge
meente ruim anderhalf jaar geleden heeft aan
gelegd, lokt alleen maar misbruik uit. Fietsers
gaan nu spookrijden, ook al is dat verboden, om
op de Bosrode te komen. Zelfs moeders met
kinderen, terwijl die toch juist het goede voor
beeld zouden moeten geven, rijden dwars tegen
het verkeer in."
Volgens het oud-raadslid levert dat niet alleen
gevaarlijke situaties op voor de fietsers op het
fietspad, maar ook voor de automobilisten op
de Bosrode. „Zij verwachten namelijk niet dat er
daar ook fietsers naar beneden komen en
schrikken zich lens, wanneer iemand met grote
vaart naar beneden komt schieten. Gelukkig is
er nog nooit een fietser aangereden, maar dat
loopt geheid een keer verkeerd af. Daar maak ik
van de nieuwe vereniging zegt alles
,ens hem: een stevige handdruk, tegen een
[ergrond van rood-wit-blauw, en in dat rood
halvemaan en de ster van de Turkse vlag.
legratie, daar gaat het om. In dit geval inte-
van Turkse on-
bsolute noodzaak
»mt hij de oprich-
„Zo'n eigen onder-
nersvereniging is
héél belangrijk,
r de integratie van
Turken. Turken le-
in Nederland in een
loorlijk gesloten ge
enschap, in hun ei-
cultuur. Dat geldt
ook voor de Turkse
lernemers. De meer
heid van die zaken-
nsen in Leiden zijn
middelbare leeftijd,
dus niet van de
ede of latere genera
die in Nederland
opgegroeid. Veel
hen vinden het
eilijk om zich te
ngen onder de Ne-
landers, om onder
Nederlanders te ko-
taalprobleem
jelt in dat verband een belangrijke rol. „Ze
ten niet precies welke wettelijke regelingen er
''e^ i, welke regels. Welke faciliteiten er zijn voor
irijven. Kortom, ze blijven hangen. Het gaat
ierom de Turkse ondernemers op een hoger
eau te brengen, qua kennis van het Neder-
dse bedrijfsleven. Zodat ze makkelijker kun-
iintegreren. En zodat ze makkelijker kunnen
;wo edraaien in het bedrijfsleven. Ie moet deze
eniging wat dat betreft zien als een tussenfa-
Als een opstapje."
J3* let draait daarbij met name om bewust za-
11116 idoen, zegt Gür^ay. „De Turkse bedrijfsvoe
ring is doorgaans veel losser. Men begint vaak
zonder vooropgezet plan. Dat willen we verbe
teren. We willen ze leren wat een marktonder
zoek is en wat een bedrijfsplan. Dat soort zaken.
De kans op een succesvol bedrijf is dan groter.
En dat kan arbeidsplaatsen opleveren."
TUOR denkt dat te kunnen bereiken met het
organiseren van lezingen
en conferenties. „Het is
de bedoeling deskundi
gen uit te nodigen. Bij
voorbeeld iemand die
iets kan vertellen over de
verhoudingen tussen
werknemers en werkge
vers. Of iemand die iets
vertelt over boekhouden.
Of een financieel advi
seur, over leningen en
hypotheken. Lezingen
werken denk ik beter dan
cursussen. Want boeken
en bladen lezen ze bijna
niet, ik heb daar wel eens
Turan Gür^ay: „Integratie van Turkse onderne
mers, daar gaat het om." foto hielco kuipers
naar g
Kortom, Gürgay zit vol
ambitie en vol plannen.
En hij weet zich
steund door een grote in
teresse in zijn vereniging.
TUOR is niet de eerste
Turkse ondernemersver
eniging in Nederland.
„Maar wel de grootste",
zegt hij trots. Sinds de
oprichting hebben zich
reeds dertig Turkse on
dernemers uit de Leidse
regio aangemeld,
denk dat er in totaal in
Leiden een stuk of tach
tig zitten. In heel Rijn
land misschien honderd
twintig." Onder de leden bevinden zich eige
naars van een reisbureau, een garage, een paar
shoarmazaken, een confectiebedrijfje, een su
permarktje, een autorijschool, een bakkerij, een
cadeaushop, een sportschool, een stucadoors-
bedrijf, een schoonmaakbedrijf, slagerijen en
eetcafés. Gürgay, die nu ruim elf jaar in Neder
land woont en inmiddels is genaturaliseerd,
heeft zelf een bouwbedrijf.
„Kortom, we zijn van heel wat markten thuis.
Het wordt tijd dat we dat meer uitdragen en be
drijfsmatiger gaan werken. En integreren. Dat
vooral."
