EU krijgt Palestijnen en
Israël toch aan één tafel
roepen stoppen mars
udenten tegen Mobutu
Buitenland
Brand in Mekka kost
217 mensen het leven
Komnklijke knieën
Politie Israël wil leden
van regering vervolgen
'Alsof het ging om een
verloren portefeuille'
Guerrilla-oorlog tegen
Taliban op drie fronten
China blokkeert kritiek
op mensenrechtenbeleid
taits OM: Iraanse minister berechten
tNSDAG 16 APRIL 1997
along legt treinverkeer België plat
«eu Bonden van spoorwegpersoneel hebben gisteren in een
iot deel van België het treinverkeer lamgelegd, waardoor de
towegen rond Brussel tijdens de ochtendspits veranderden in
kluwen van files. De bonden, die protesteren tegen het ge-
d' i kaan overleg over een reorganisatie bij de spoorwegen, heeft
ir volgende week nog twee 24-uursstakingen aangekondigd.
J 'eer foto's van wangedrag Belgen
1 ygEU De Belgische krant Het Laatste Nieuws heeft opnieuw
0's gepubliceerd waarop te zien is hoe Belgische militairen
)D h misdragen in Somalië. De foto's zijn gemaakt in 1993. Ze
ten onder meer hoe een Belg urineert op een dode Somaliër,
foto's zijn van een militair die nog in dienst is. Vorige week
5 [den al twee soldaten opgepakt, omdat op een foto te zien
5hoe zij een Somalische jongen boven een vuurtje 'rooster-
rgentinië levert ex-dictator niet uit
jtk aires» De Argentijnse president Carlos Menem heeft gis-
óuitgesloten dat Argentinië ex-dictator Leopoldo Galtieri
Spanje uitlevert wegens het verdwijnen van en de moord op
izeshonderd Spanjaarden tijdens de 'smerige oorlog', die de
nmalige junta van 1976 tot 1983 tegen linkse activisten voer-
In totaal verdwenen onder het repressieve bewind zeker
30 mensen, ofschoon enkele mensenrechtenbewegingen het
ntal op 30.000 stellen.
aanse kandidaat voor president
man» Een Iraanse vrouw heeft zich opgeworpen als kandi-
itvoor het presidentschap. Dat is voor het eerst sinds de
ihting van de Islamitische Republiek Iran in 1979. Azam Tale-
in js voorzitster van de islamitische vrouwenvereniging en
Ithet vrouwentijdschrijft Hajal. Taleqani zou de eerste en
ge vrouwelijke kandidaat zijn voor de presidentsverkiezingen
i23 mei. De officiële registratie van kandidaten moet komen-
'eta! week beginnen.
S geven Noord-Korea meer hulp
iiNGTONDe Verenigde Staten geven het communistische
ord-Korea vijftien miljoen dollar extra voedselhulp. De
tjj ienking komt bovenop de eerder dit jaar beloofde tien mil-
j n dollar aan goederen. De nieuwe donaties zijn bedoeld voor
)0 ngerende kinderen, omdat er nijpende voedseltekorten zijn in
stalinistisch geregeerde, door natuurrampen geteisterde
van Fabergé blijkt onverkoopbaar
irk Een door kunstkenners uiterst gewaardeerd Fabergé-
5gisteren op een veiling van het veilinghuis Christie's in New
rk niet verkocht. Voor de zogeheten Denneappel met een ge
latte waarde van tussen de 3,5 en 4,5 miljoen dollar had de
ogste bieder slechts 2,8 miljoen over. Het edelsmeedwerk is in
10gemaakt door de Russische juwelier Peter Carl Fabergé
K6-1920), die tussen 1885 en 1916 talrijke kunstwerken voor
Russische tsaren en een tiental eieren voor enkele steenrijke
ticiüieren schiep.
loden door brandstichting in disco
utante» In de Noord-Portugese stad Amarante zijn vanoch-
d vroeg twaalf doden en acht gewonden gevallen, nadat on-
enden de discotheek Mea Culpa in brand staken. Gemasker-
mannen drongen midden in de nacht het pand binnen,
arin zich rond veertig mensen bevonden. Zij goten benzine
id en staken de disco in brand. Alle gewonden zijn in het zie-
thuis opgenomen. Eéri was geraakt door een kogel. Het was
tweede brarfd in de disco in minder dan een maand.
iuropa mag vluchtelingen niet weren'
sterdam Amnesty International maakt zich zorgen over de
idens in Europa asielzoekers buiten de grenzen te houden. Als
derdeel van een wereldwijde actie, is de mensenrechtenorga-
jj; atie vandaag in Nederland begonnen met een campagne om
tij te keren. In Europa probeert elk land te" voorkomen dat
nvluchtelingenklimaat gunstiger uitpakt dan dat van het
urland. Amnesty pleit voor internationale verdragen waarmee
rechten van vluchtelingen worden beschermd en een jaarlijk-
verantwoording per land aan de Verenigde Naties.
iasa» rtr-dpa-anp
igheidstroepen hebben gis-
n de belangrijkste wegen in
Zaïrese 'hoofdstad Kinshasa
sloten. Zij deden dit om een
estmars te voorkomen van
enten die het aftreden van
ident Mobutu eisen,
ïdruk van tegenstanders op
i tutu om op te stappen
j rot toe. Opposanten van de
ident riepen maandag een
mene staking uit. De mees-
inkels en bedrijven in Kins-
amet zijn vijf miljoen inwo-
bleven gisteren voor de
tde achtereenvolgende dag
Volgens ooggetuigen hing
de hoofdstad een gespan
sfeer, die voortkwam uit
t voor gewelddadige bot-
|en tussen de aanhangers
de afgezette premier Etien-
'hisekedi en het regerings-
Zuid-Afrikaanse minister
buitenlandse zaken, Alfred
meldde gisteren in Kaap
dat hij binnen enkele da-
een 'belangrijke vooruit-
in Zaïre verwacht. Zuid-
^onderneemt versneld po
en om een bijeenkomst
en rebellenleider Kabila en
wtu te regelen. Tien dagen
wfdenvond in dat land de eer
ontmoeting plaats tussen
Gasfles ontploft in tentenkamp
DUBAI »Rtr-DPA-AFP
Een grote brand in een tenten
kamp bij de islamitische bede
vaartplaats Mekka in Saudi-Ara-
bië, heeft gisteren minstens 217
pelgrims het leven gekost. Het
aantal gewonden is opgelopen
tot 1.290. De meeste slachtof
fers, voornamelijk afkomstig uit
India, Pakistan en Bangladesh,
werden vertrapt door mensen
die in paniek een veilig heenko
men zochten.
De brand lijkt te zijn ontstaan
toen een gastank, die werd ge
bruikt om te koken, ontplofte.
De vuurzee trok, aangewakkerd
door de harde wind, razendsnel
een verwoestend spoor door de
naar schatting .70.000 tenten.
Volgens ooggetuigen is een
strook van twee kilometer in het
tentenkamp afgebrand.
Ongeveer twee miljoen pel
grims, afkomstig uit zo'n hon
derd landen, hebben zich verza
meld op de vlakte van Mena, elf
kilometer van Mekka, voor de
jaarlijks terugkerende bede
vaartstocht naar Mekka, de
hadj. De brand brak uit bij een
brug tussen Mekka en de plaats
Muna, waar vele honderddui
zenden pelgrims waren gehuis
vest.
Binnen de islamitische ge
meenschap in Nederland is gro
te onrust ontstaan; er zijn ruim
3500 moslims uit Nederland
naar Mekka getogen.
Ondanks de miljardeninves
teringen die de Saudische rege
ring heeft gedaan om de veilig
heid rond de jaarlijkse terugke
rende hadj te vergroten, zijn
sinds 1987 honderden mensen
bij deze tocht om het leven ge
komen door onlusten, ongeluk
ken en brand.
In 1987 vonden in Mekka ze
ker vierhonderd mensen de
dood bij botsingen tussen
Iraanse sjiïëtische pelgrims en
ordetroepen. In 1992 verloren
1.800 mensen het leven in een
voetgangerstunnel, toen een
grote menigte óp hol sloeg na
het uitbreken van een brand.
Twee jaar later stierven 270
mensen toen paniek uitbrak in
een dicht opeengepakte menig
te. In mei 1995 kostte een brand
in het tentenkamp bij Muna
drie mensen het leven.
De hadj is de tocht naar de
geboorteplaats van de profeet
Mohammed, Mekka, die een
volwassen moslim eens in zijn
leven moet maken, als hij daar
financieel en lichamelijk ten
minste toe in staat is.
Deze foto, gemaakt van de Saudische televisie, toont de resten van het tentenkamp na de brand.
Nederland probeert als Europees voorzitter vredesproces vlot te trekken
De poging van minister Van Mierlo om namens de Eu
ropese Unie (EU) het vastgelopen vredesproces tussen
Israël en de Palestijnen vlot te trekken, heeft toch nog
succes gehad. De Palestijnse leider Yasser Arafat en de Is
raëlische minister van buitenlandse zaken David Levy
zijn vanochtend op Malta met elkaar in gesprek geko-
VALETTA GPD-ANP-AFP
Het zag er naar uit dat de Ne
derlandse bemiddelingspoging
om het vastgelopen vredespro
ces vlot te trekken, mislukte.
Een handdruk bij aankomst in
Malta's hoofdstad Valeria, met
Van Mierlo op de achtergrond
als grote verzoener; meer leek er
niet in te zitten.
Gisteren werd de hele dag
voor en achter de schermen ge
ijverd om Levy en Arafat voor
het eerst in lange tijd weer sa
men aan tafel te krijgen. Maar
ook na aparte gesprekken van
de vijftien Europese ministers
van buitenlandse zaken met
eerst Arafat en vervolgens Levy
waren de twee vooralsnog niet
bereid rechtstreeks met elkaar
van gedachten te wisselen. „We
hopen op een ontmoeting, mis
schien morgen of later", aldus
de woordvoerder van Van Mier
lo na afloop. De Duitse minister
van buitenlandse zaken Kinkel
zei dat het Europese initiatief
'niets' had opgeleverd. Daar
mee leek de EU een unieke kans
gemist te hebben om een door
braak te forceren in het vredes
proces. Na morgen ligt het ini
tiatief namelijk weer in handen
van de Amerikaanse onderhan
delaar Ross, die afspraken heeft
met Arafat en premier Neta
nyahu van Israël.
In Malta werd tamelijk ont
spannen gesproken over het an
derhalf jaar oude Meditterane
project: nauwere samenwerking
tussen de EU en de twaalf Mid
dellandse Zee-staten op poli
tiek, economisch en cultureel
gebied. Ruim tien miljard gul
den heeft de EU al uitgetrokken
om de economische ontwikke
ling van de politiek labiele
'zuidflank' tussen 1995 en 1999
te ondersteunen.
Uit vrees voor Palestijnse
aanslagen heeft het Israëlische
leger vannacht de westelijke
Jordaanoever totaal afgegren
deld. De vorige afsluiting was
ingesteld na de zelfmoordaan
slag van 21 maart in Tel Aviv.
De laatste dagen was deze
maatregel deels ingetrokken. De
Palestijnen van de westelijke
Jordaanoever mogen tot nader
order Israël niet meer binnen.
Ook zijn de Israëlische neder
zettingen op de Jordaanoever,
waar duizenden Palestijnen
werken, niet toegankelijk.
vertegenwoordigers van Kabila
en de president van Zaïre.
Kabila liet zich gisteren nog
steeds niet zien in Lübumbashi,
de tweede stad van het land die
zijn troepen onlangs veroverde.
Maandag was hij in de stad
aangekomen om de inname te
vieren. De bevolking van Lub-
umbashi wachtte op een bijeen
komst, een overwinningsparade
of ten minste een glimp van Ka
bila.
Maar het enige wat zij te zien
kregen was een demonstratie
van enkele honderden mensen
die de rebellenleider verweten
dat hij hen een nieuwe, tijdelij
ke gouverneur had opgelegd.
Waarom Kabila er zolang over
doet om te verschijnen is on
duidelijk en de kritiek op hem is
ongewoon. Kabila trad door
gaans meteen in de openbaar
heid na de verovering van ste
den.
Zaïre gaat een internationaal
arrestatiebevel uitvaardigden
tegen ex-premier Léon Kengo
wa Dondo die het land is ont
vlucht en zich in Europa be
vindt. Volgens minister van in
formatie Mulumba ontdekte de
regering die het roer overnam
na de val van Kengo wa Dondo,
dat de schatkist leeg was. Vol
gens Zaïre heeft de gevluchte
premier die geplunderd.
mintlaw Alleen de knieën van de Engelse prins Charles piepen
nog tussen zijn kilt en de laarzen uit, als hij in Mintlaw een visfa-
briek bezoekt. foto epa chris bacon
Openbaar Ministerie.
Centraal in de affaire staat de
benoeming van Ronie Bar-On
tot procureur-generaal in janu
ari. Deze had er volgens de ver
denkingen voor moeten zorgen
dat er geen proces wordt ge
voerd tegen Aryeh Deri, leider
van de religieuze Shas-partij.
Deri zou hebben gedreigd an
ders het akkoord over Hebron
met de Palestijnse leider Arafat
te laten mislukken.
Minister van Justitie Hanegbi
en Netanyahu's adviseur Lie-
berman zouden het akkoordje
over de benoeming van Bar-on
hebben uitgewerkt. Netanyahu
heeft alle beschuldigingen van
de hand gewezen.
Procureur-generaal Rubin
stein zal de komende dagen be
sluiten of en in welke gevallen
er strafvervolging komt. Het bu
reau van premier Netanyahu
weigerde gisteren een reactie te
geven.
JERUZALEM DPA-Rtr-ANP-AP
De Israëlische politie heeft na
twaalf weken onderzoek naar
een corruptieschandaal justitie
geadviseerd over te gaan tot
vervolging van ten minste drie
belangrijke politici uit de rege
ring van premier Netanyahu.
Dit meldde de Israëlische televi
sie gisteravond.
Minister van Justitie Tsachi
Hanegbi, Netanyahu's belang
rijkste adviseur Avigdor Lieber-
man en partijvoorzitter van de
ultraorthodoxe coalitiegenoot
Shas, Aryeh Deri, zouden in
staat van beschuldiging moeten
worden gesteld, concludeert de
politie. Het Openbaar Ministe
rie buigt zich in de komende
dagen over de aanbeveling.
Het onderzoek leverde vol
gens de televisie tevens belas
tend materiaal over premier
Netanyahu op. Maar het onder
zoeksteam sprak in zijn geval
geen aanbeveling uit voor het
BRUSSEL ALY KNOL
VERVOLG VAN VOORPAGINA
De rapporteurs van de com
missie-Dutroux, Nathalie
T'Serclaes en Renaat Landuyt,
waren echter vooral gul met
kritiek aan het adres van poli
tie en justitie. Er was in alle
onderzoeken sprake van 'een
gebrek aan beroepsernst', van
'mank beleid', van 'inadequa
te controle' of anders wel van
vakanties of weekendverlof,
waardoor het werk volledig
kwam stil te liggen.
Vooral de rijkswacht en de
bijzondere opsporingsbrigade
hebben niet gedaan 'wat men
van een professionele politie
organisatie mag verwachten'.
Enkele politieonderdelen
moeten verder worden be
schouwd 'als baronieën met
verregaande normvervagin
gen'.
Sporen werden niet nage
trokken, uitkomsten van
buurtonderzoeken werden
niet vastgelegd, het dossier-
Loubna ging achtereenvol
gens naar niet minder dan
drie verschillende speurders,
zonder dat ze volledig werden
ingelicht. De aangifte van de
verdwijning van Loubna werd
'behandeld alsof het ging om
een verloren portefeuille'.
In het onderzoek naar Julie
en Mélissa werd niet gerea
geerd op een brief van de
moeder van Dutroux, waarin
ze voor haar zoon waar
schuwde. Ook een vóór de
verdwijningen binnengeko
men tip over Dutroux' cellen,
waarin hij 'kinderen uit het
buitenland wilde onderbren
gen', werd slechts oppervlak
kig nagetrokken. In dezelde
cellen stierven later Julie, Mé
lissa, An en Eefje.
In het commissierapport,
dat unaniem werd aangeno
men, wordt aanbevolen de
drie politiediensten ge
meentepolitie, rijkswacht en
gerechtelijke politie samen
te voegen. 'Bureaucratie, na
ijver en het flagrant achterwe
ge blijven van de uitwisseling
van gegevens' moeten daar
mee in de toekomst worden
vermeden.
De gerechtelijke instanties
moeten vooral beter worden
georganiseerd. De commissie
beveelt ook hier een 'betere
communicatie' aan, die onder
meer zou kunnen worden be
werkstelligd 'door de invoe
ring van computers'. Het is bij
rechtbanken in België geen
zeldzaamheid dat rapporten
nog met de hand worden ge
kopieerd.
De aanbevelingen hebben
een groot gewicht, omdat in
de commissie alle belangrijke
politieke partijen vertegen
woordigd waren. Voorzitter
Mare Verwilghen verklaarde
gisteren dat hij pas tevreden
zal zijn 'als een tweede drama
als dit uitgesloten is'. „Wij
blijven toezien", zei hij.
Zijn commissie zal nog na
gaan of er met name in de
zaak-Dutroux sprake is ge
weest van 'bescherming van
hogerhand'. Dat is een steeds
terugkerend thema in de Bel
gische media geweest. In hoe
verre er sancties komen tegen
de genoemde politie- en justi
tiefunctionarissen hangt af
van de betrokken ministers.
Premier Dehaene waar
schuwde gisteren voor 'over
haaste stappen'.
De meeste ouders van ver
dwenen en vermoorde kinde
ren waren gisteren tevreden
over de aanpak van de com
missie. Alleen de vader van
An, Paul Marchal, had kritiek.
Hij meende dat het verslag
was verwaterd, omdat men
het 'kennelijk koste wat kost
met algemene stemmen had
willen aannemen
GENEVE BOB KROON
toelichting op het vonnis beslist zal het
Openbaar Ministerie welke leden van de
Iraanse regering eventueel kunnen worden
vervolgd. Aanhoudingsbevelen tegen gees
telijk leider Ali Khamenei en president Has
hemi Rafsanjani worden uitgesloten geacht
wegens 'immuniteitsproblemen' en staats
rechtelijke gronden, maar de situatie zou
anders liggen in het geval van Velayati. De
minister maakte evenals Khamenei en Rafs
anjani deel uit van het 'Comité voor Bijzon
dere Aangelegenheden', dat volgens de Ber-
lijnse rechtbank de opdracht tot het ver
moorden van de vier Iraans-Koerdische op
positie in het restaurant 'Mykonos' had ge
geven.
De voorzitter van het Iraanse parlement,
Ali Akbar Nateq-Nouri, heeft gisteren ge
zegd dat buitenlanders in Teheran niets
hebben te vrezen in de commotie over de
Duitse uitspraak. „Als regering staan we ga
rant voor de levens van onze bevolking en,
op dezelfde manier, voor alle buitenlanders
die in Iran wonen." Er wonen ongeveer 400
Duitsers en enkele duizenden andere bui
tenlanders in Iran.
CORRESPONDENT
Met zware politieke druk en
openlijke dreiging met econo
mische represailles is het China
gisteren andermaal gelukt een
kritische Westerse resolutie te
gen zijn mensenrechtenbeleid
te blokkeren. In de VN-Com-
missie voor de Mensenrechten
werd een voorstel van China
aangenomen om de anti-China
resolutie van Denemarken niet
in stemming te brengen. Vol
gens China ging het 'om een
Westerse poging China en de
Derde Wereld naar zijn hand te
zetten'.
Het was de zevende keer dat
China de dans ontsprong en
volgens de meeste Westerse
waarnemers blijft hiermee van
de geloofwaardigheid van de
Commissie voor de Mensen
rechten niet veel meer over. De
Amerikaanse onderminister van
Buitenlandse Zaken John
Shattuck wilde de Commissie
toch niet zonder meer afschrij
ven.
„We hebben een slag verlo
ren, maar de eindoverwinning
is toch voor de mensenrech
ten", aldus Shattuck. „De Chi
nezen hebben het zwaarste ge
schut gebruikt om een kritische
resolutie te torpederen, maar ze
hebben niet kunnen voorko
men, dat hun schendingen van
de mensenrechten uitgebreid
ter sprake zijn gekomen, en
daar gaat het uiteindelijk om."
Het zware geschut bleek niet
alleen uit het uitstellen van
Deense en Nederlandse han
delsmissies naar Peking, maar
ook uit de dreigende taal van de
Chinese afgevaardigde Wu Jian-
min in de Commissie. „De Wes
terse leugens zullen de opmars
van 1,2 miljard Chinezen niet
stuiten."
Guerrillastrijders van de uit de
Afghaanse hoofdstad Kabul ver
dreven coalitie hebben aanval
len ondernomen op de moslim
fundamentalistische Taliban.
Daarbij zijn aan beide zijden
tientallen krijgsgevangenen ge
maakt. Woordvoerders van zo
wel de Taliban als hun tegen
standers hebben dit gisteren be
kendgemaakt. Over slachtoffers
zijn geen mededelingen ge
daan.
De gevechten hadden plaats
in de oostelijke provincie
Nangarhar, in de Ghorband-val-
lei ten noorden van de hoofd
stad en in de westelijke provin
cie Badghis. De coalitie tegen de
Taliban bestaat uit troepen van
de verdreven militaire leider
Ahmed Shah Massood, de Oez-
beekse generaal Rashid Dostum
en de sjiïtische Hezb-e-Waha-
dat. De sjiieten vormen in Af
ghanistan een minderheid en
zijn van nature tegenstanders
van de soennitische Taliban.
In Nangharhar voerden kleine
groepjes guerrillastrijders van
Massood aanvallen uit op Tali-
ban-stellingen in ten minste
twee districten. Een Taliban-
woordvoerder in Kabul zei dat
de aanvallen waren afgeslagen
en dat 22 guerrillastrijders, on
der wie twee bevelhebbers, ge
vangen waren genomen. In
Badghis woedde hevige strijd
tussen de Taliban en troepen
van de noordelijke krijgsheer
Dostum.
De Hezb-e-Wahadat maakte
melding van terreinwinst bij fel
le gevechten in de Ghorband-
vallei. Woordvoerder Moham
med Bashir Tawhaidi zei dat de
Taliban uit een district in de
vallei waren verdreven. Ten
minste zestig Taliban-strijders,
onder wie hun bevelhebber Ab
dul Wahed, zouden gevangen
zijn genomen. Tawhaidi ver
klaarde dat het de strategie van
de coalitie is om de Taliban op
verscheidene fronten tegelijk
aan te vallen, zodat zij worden
uitgeput. „Vervolgens lanceren
wij een grootschalig offensief',
merkte hij op.
Ook Massoods woordvoerder
Abdullah kondigde voortzetting
van de aanvallen aan. Abdullah
zei dat de coalitie nog geen
plannen bezit voor een aanval
op Kabul, maar dat de druk op
de Taliban-linies rond de
hoofdstad geleidelijk wordt op
gevoerd.
