Abbas wellicht in de boeien naar Hoi
'Wetenschappers hollen gewoon door'
'Ik voel me als
Sneeuwwitje die
heks ontmoette'
Feiten &Meningen
'Eindelijk hoort
Polen bij het Westen'
MAANDAG 14 APRIL 1997
Ruim honderd journalisten uit Polen, Flongarije, Wit-
Rusland, Tsjechië, Rusland en zelfs Zweden meldden
zich zaterdag bij de verbaasde voorlichtingsofficieren
van de Koninklijke Landmacht in het Poolse Drawsko.
Wat door zou gaan voor een typisch Nederlandse oefe
ning met vierduizend manschappen op een even goed
koop als omvangrijk oefenterrein in Noordwest Polen,
bleek voor de Oost-Europeanen het signaal dat voor
Polen het licht op groen staat voor het lidmaatschap
van de NAVO.
De Nederlandse voorlichtingsofficieren moesten zich
regelmatig achter de oren krabben om alle vragen van
de Oost-Europese media te beantwoorden. De oefening
van vorig jaar in Tsjechië had lang niet zo veel aandacht
getrokken als deze in Polen. De vragen gingen niet al
leen over het ultramoderne defensiematerieel of waar
de ruimhartig beschikbaar gestelde flessen bier ston
den, maar vooral over de NAVO. Want in alles ademde
de oefening 'Rhino Drawsko' de geur van het Atlanti
sche bondgenootschap.
„Deze oefening van Nederland in ons land zegt iets
over de welwillende houding van een NAVO-land om
onze aanvraag voor het lidmaatschap te ondersteu
nen", reageert een Poolse televisiejournaliste. Haar col
lega van het Poolse nationale persbureau formuleert
het nog iets steviger. „Rusland en Wit-Rusland gaan
steeds nauwer samenwerken. Het is nog net geen War
schaupact, maar wij zien dat wel als een bedreiging
voor onze veiligheid."
De collega's uit Rusland en Wit-Rusland daarentegen
meenden dat de Nederlandse oefening zo vlak bij hun
grenzen een reële bedreiging vormt voor de veiligheid
van de Russische staten. Vandaar dat de oefening 'Rhi
no Drawsko' in de Oost-Europese berichtgeving een
'hot issue' is
Dat was ook de top van het ministerie van defensie niet
ontgaan. De complete legerleiding en minister Voor
hoeve waren dan ook opgetrommeld om de 'gewone
Nederlandse oefening' (aldus landmachtbevelhebber
Schouten) een lading van politiek belang te geven.
Voorhoeves Poolse collega Dobrzanski ontving de he
ren met militair ceremonieel op het vliegveld Mirosla-
wiec bij Karwice. Volksliederen werden gespeeld, vaan
dels gegroet en de erewacht geïnspecteerd. „Ik ben een
optimist. Ik denk dat dit jaar op de NAVO-top in Ma
drid besloten wordt dat wij in 1999 lid mogen worden
van de NAVO", glunderde minister Dobrzanski.
WD-minister Voorhoeve
maakte er geen geheim
van dat Polen, Hongarije
en de Tsjechische Repu
bliek lid mogen worden
van de NAVO, ofschoon
zijn politieke leidër, Bol-
kestein in februari nog
waarschuwde voor 'ver
watering' van de NAVO.
„Maar we zullen wel dui
delijke afspraken moeten
maken met de Russische
Federatie over samen
werking en veiligheid.
Want Rusland heeft recht
op een belangrijke rol in
de Europese veiligheid",
voegde de bewindsman
er ter geruststelling voor
zijn politieke leider aan
toe.
Landmachtbevelhebber Schouten ziet geen problemen
om het Poolse leger te integreren in de NAVO-struc-
tuur. „Ach, we werken ook samen met Frankrijk en wie
spreekt er nou Frans in het Nederlandse leger? In de
NAVO gaat het vooral om afspraken en procedures. Het
NAVO-lidmaatschap van Oost-Europese landen heeft
mijn zegen."
De bijna drie weken durende oefening 'Rhino Drawsko'
in Polen heeft wat Nederland betreft vooral met centen
en oefenterreinen te maken. In Nederland of Duitsland
zijn geen oefenterreinen meer te vinden met een verge
lijkbare omvang als het schaars bewoonde gebied van
Drawsko-Pomorowski, dat een omvang heeft van 20 bij
25 kilometer. De huur van het terrein kostte zo'n 1,8
miljoen gulden. „Een koopje", verklaren militaire
woordvoerders in koor. In totaal kost de oefening tien
miljoen gulden.
Het is ook voor het eerst sinds jaren dat de landmacht
weer oefent op zeer grote schaal. Ongeveer vierduizend
manschappen doen aan de oefening mee, alsmede dui
zend wielvoertuigen en tweehonderd rupsvoertuigen
en Leopard 2-tanks. „Door de aandacht voor vredes
operaties en crisisbeheersing zijn we tactisch optreden
op grote schaal in een gewone oorlog wat verleerd. En
dat is altijd de basis van een leger", meent bevelhebber
Schouten.
Voor twee Poolse oorlogsveteranen, die sinds de Twee
de Wereldoorlog in Nederland verblijven en met Voor
hoeve waren meegereisd, had de oefening vooral sym
bolische waarde. „Eindelijk hoort Polen weer bij het
Westen."
DRAWSKO CEES VAN DER LAAN
Kroongetuige Hakkelaar in Londen aangehouden
De rust in de Hakkelaar-zaak is even voorbij. Met de arrestatie in Enge
land van Fouad Abbas, begin dit jaar nog kroongetuige in het Hakkelaar
proces, heeft het hoger beroep in deze zaak er een interessante factor bij.
Welke gevolgen Abbas' aanhouding in september bij het Gerechtshof de
zal hebben, valt echter nog niet te zeggen.
Abbas wordt in België verdacht
van grootschalige drugshandel
en van het witwassen van mini
maal 55 miljoen gulden aan
drugsgeld. Al tijdens de behan
deling van de Hakkelaar-zaak
werd duidelijk dat tegen Abbas
in België een onderzoek wegens
witwassen hep. De man die on
der zware beveiliging naar Am
sterdam kwam om tegen de
Hakkelaar te getuigen, komt de
volgende keer - als-ie al komt -
'onder bescherming' van de
Belgische justitie naar Neder
land.
Of de verdediging van de Hak
kelaar in hoger beroep veel pro
fijt zal trekken van Abbas' nieu
we status, is zeer de vraag. Dat
de man in drugs handelde en
verdacht wordt van witwassen,
stond al vast. Het verhaal van
de verdediging dat justitie met
de verklaring van een grote boef
(Abbas) een kleine (de Hakke
laar) wist te vangen, vond bij de
Amsterdamse rechter geen ge
hoor. Het maakte niet uit.
Abbas kocht zijn aandeel in de
drugshandel met de Hakkelaar
bij de Nederlandse jusitie af
met een schikking van 1,8 mil
joen gulden. Zijn advocaat het
dit weekeinde weten dat Abbas
in België niet opnieuw voor de
zelfde vergrijpen kan worden
vervolgd. Maar de Belgische
witwaszaak is nieuw en het is
ook zeer waarschijnlijk dat Ab
bas, als 'tussenhandelaar' zegt-
ie zelf, betrokken was bij meer
drugsdeals dan alleen die van
de Hakkelaar.
De advocaten van de Hakkelaar
hebben vooralsnog verheugd,
maar inhoudelijk terughoudend
op het nieuws uit Engeland ge
reageerd. Voor hen werpt het in
ieder geval opnieuw de vraag op
of er niet tóch afspraken zijn ge
maakt tussen de Belgische en
Nederlandse justitie. Hoewel
het werd ontkend, lijkt het er
op; de Belgsiche justitie het Ab
bas met rust toen hij als getuige
in Nederland een belangrijke rol
had. Er stond zelfs geen inter
nationaal arrestatiebevel tegen
hem open, verzekerden de offi
cieren van justitie ten tijde van
het Hakkelaar-proces.
Twee maanden na de veroorde
ling van de Hakkelaar arreste
ren de Britten Abbas alsnog in
Londen, dit keer wel op verzoek
van de Belgen die direct om zijn
uitlevering vroegen. Het heeft er
alle schijn van dat de Belgen op
zijn minst terughoudend zijn
geweest Abbas 'op te halen' in
Nederland, waar hij immers op
zeker tijdstip zou verkeren om
te getuigen.
Dat het openbaar ministerie
een probleempje erbij heeft nu
Abbas vast zit, moge duidelijk
zijn. Het enthousiasme van de
geboren Indiër om nog eens in
Nederland te getuigen zal zijn
afgenomen. Maar ook Abbas'
eigen positie is penibel. Hij
heeft zich in het contract met
de Nederlandse justitie vi
plicht te getuigen. Eennii
getuigenis bij het Hof zal
vrijwel zeker tegen henu
gebruikt in de Belgisches
zaak die hem te wachten 1
Hoe het ook zij; de getuit
die Abbas eerder over de
kelaar-zaak aflegde blijft*
Mede op basis daarvanvl
Hakkelaar tot zes jaar cell
oordeeld. Of het Gerecht!
gedachtegang waarmees
rechtbank tot een verooti Brf
van de Hakkelaar kwann )d\
gen, was al de vraag. Daai ral
de arrestatie van
aan af.
AMSTERDAM HANS LEBER
twe
-eg;
Zus van vermoorde Loubna schreef boek
Een meisje dat door omstandig
heden veel te snel groot en vol
wassen moet worden en haar
hele jeugd door haar vingers
ziet glippen. Dat beeld roept de
achttienjarige Nabela Ben Aïssa
op in haar boek 'In naam van
mijn zus' dat donderdag in Ne
derlandse vertaling in de boek
winkels ligt. Van de Franstalige
uitgave zijn in België in nauwe
lijks een maand tijd meer dan
40.000 exemplaren verkocht.
Nabela is de oudste zus van de
negenjarige Loubna die op 5
augustus 1992 in Brussel ver
dween en wier stoffelijk over
schot op 5 maart dit jaar werd
teruggevonden.
Loubna werd het slachtoffer van
pompbediende Patrick Dero-
chette, een man die ooit door
zijn psychiater werd omschre
ven als 'pervers, gevaarlijk, im
pulsief en een leugenaar'. Naar
dit weekeinde bekend werd, is
Loubna direct na haar verdwij
ning enkele malen seksueel
misbruikt door Derochette,
waarna hij het meisje met een
prop in haar mond aan haar lot
overliet in een metalen kist in
de kelder onder het benzinesta
tion. Daar is ze van honger en
dorst omgekomen. Politiehon
den hadden haar destijds kun
nen vinden, maar werden niet
ingezet omdat de hele honden
brigade van Brussel met vakan
tie was. Het pompstation, in
middels gesloten, bevond zich
op een paar honderd meter van
Loubna's ouderlijk huis.
Nabela is door alle gebeurtenis
sen rond de verdwenen en ver
moorde kinderen in België een
beroemdheid geworden, maar
ook een symbool van moed en
tolerantie. Ze leidde onder meer
vorig jaar oktober samen met
de ouders van de slachtoffers
van Mare Dutroux, lulie en Mé-
lissa en An en Eefje, de zogehe
ten Witte Mars door Brussel.
Tot tweemaal toe wist ze met
een spontaan optreden de woe
de van een volksmassa in toom
te houden. Ze kreeg in de afge
lopen maanden niet minder
dan vijf prijzen, waaronder die
Nabela Ben Aïssa, de zus van Loubna, met haar vader tijdens de rouwplechtigheid in Brussel.
van 'Brusselse van het jaar'.
Maar in haar boek belicht ze op
ontroerende wijze de keerzijde
van dit 'succes'. „Ik heb er be
hoefte aan om weer gewoon
een leerling tussen de anderen
te worden, met als enige zorg
mijn plichten en de problemen
van een jongere van achttien,
zonder de aanwezigheid van ca
mera's en fotografen", noteert
ze ergens. Elders zegt ze: „Er
blijft me nog maar weinig tijd
over om een meisje van acht-
TOM JANSSEN
tien te zijn". En ook: „Ik heb het
gevoel dat ik in 'Sneeuwwitje en
de zeven dwergen' ben terecht
gekomen en de boze heks heb
ontmoet".
Nabela is veertien als haar zusje
Loubna verdwijnt. Vanaf het be
gin voert zij bij de politie het
woord voor haar Marokkaanse
immigrantenouders, die hun ei
gen kennis van de Franse taal
niet vertrouwen. Als oudste van
de kinderen Ben Aïssa ziet ze
ook als geen ander het verdriet
van haar ouders en hun mach
teloze pogingen om de politie
en het gerecht meer voor de
zaak van hun verdwenen doch
tertje te interesseren. Vanaf het
begin legt ze in een dagboek
haar gedachten vast.
Bij de begrafenis van julie en
Mélissa, vorig jaar augustus,
ontbreekt de familie Ben Aïssa
nog. Ze volgen thuis verbijsterd
en geschokt de rechtstreekse te
levisiebeelden en denken alleen
aan hun Loubna. Bij de uit
vaartplechtigheden, twee weken
later, voor An en Eefje, is de fa
milie er wel bij. Nabela schrijft:
„Deze begrafenissen markeren
voor altijd een mijlpaal in mijn
leven. Sindsdien ben ik niet
meer dezelfde... Er zijn sterke
momenten in het leven, die je
niet vergeet, die voor altijd in je
geheugen gegrift blijven en die
je persoonlijkheid bepalen. De
begrafenissen van An en Eefje
behoren tot die momenten".
In haar boek beschrijft Nabela
niet alleen de lijdensweg, die zij
en haar familie sinds de ver
dwijning van Loubna hebben
afgelegd. Ze heeft het ook over
haar ijzersterke geloof in een to
lerante islam en haar persoon
lijke keuze op haar zestiende
om, tot verrassing van haar ou
ders, voortaan een hoofddoek te
dragen. Ze is een moderne
meid, die meestal in spijker
broek en sportschoenen|
kleed gaat en, naar eigen
gen, 'de coquetterie' niel
schuwt, want ze heeft we!
hele verzameling verschil
hoofddoeken, al naar
kleur van de rest van haai
ding. „Ik hou van mensei of
laten zien wat ze zijn", sc 6'
ze, „zelfs al zijn ze anders e:
al als ze anders zijn. lede p
moet er moeite voor
de ander te respecteren
tolereren. Door een hooft
te dragen, liet ik zien war
mijn binnenste afspeelde
Tolerantie is eigenlijk hel
thema van dit ongewone
van een ongewone achtti je
ei
doodstraf voor Dutroux!
kritiseert de lakse houdin b
politie en gerecht in hetci w
zoek naar de verdwijning
Loubna, maar eist niet 'd
Robocops zijn, die 24 uur
dag werken'. En ze blijft
houden in 'onze democr. e
België.
Want ze voelt zich op en i
Belgisch. „Praat me niet*
tegratie", schrijft ze op ei
geven moment. „Ik ben li
boren, ik heb hier altijd g
woond, ik begrijp niet we1111
me zou moeten integrere 0
Even tevoren heeft ze dat f
zegd: „Wie ben ik? Een in
grante? Ik houd niet vand F
imago. Hou ermee op om
als zodanig te beschouwd j
ben een Brusselse. Ik beo
Belgische... In de toekom ipi
hoop ik de dubbele natio: izc
te mogen hebben. Ik beni ld
culturele kruising. Ik heb :g
woonte om te zeggen d
sen twee stoelen zit en m ir
in een comfortabele posit
vind".
BRUSSEL. ALY KNOL
CORRESPONDENT
Emoties dreigen verbod medisch handelen te bepalen
Klonen, zelf het geslacht van je kind kiezen, hersen
operaties die je persoonlijkheid veranderen. Sommi
ge medische hoogstandjes roepen een onbehaaglijk
gevoel op. Om absoluut ongewenste technieken te
verbieden heeft minister Borst (volksgezondheid) een
voorstel klaarliggen waardoor zo'n verbod snel mo
gelijk is. Maar het blijft de vraag of de wetenschap
wel is tegen te.houden. Bovendien kunnen emoties
de doorslag geven bij een dergelijk hals-over-kop in
gevoerd verbod.
Binnenkort kan een minister van volksgezondheid
met een jawoord van de Tweede Kamer binnen vier
weken een medische handeling tijdelijk of definitief
verbieden. Die moet dan om 'juridische, ethische of
maatschappelijke' redenen ongewenst zijn. Een ech
te wet volgt pas twee jaar later.
Doordat Den Haag snel een stokje voor een verrich
ting wil kunnen steken, dreigt het gevaar van over
haaste emotionele beslissingen. Nieuwe technieken
staan vaak ineens massaal in de belangstelling. Het
eerste gevoel van afkeer kan direct in een verbod ver
anderen. CDA-Kamerlid Lansink ziet het gevaar van
de emoties. Zijn D66-collega Van Boxtel is kritisch,
maar vindt vier weken nog wel een redelijke periode.
Vooruitgang lijkt op het eerste gezicht eng. Vooral als
de ethiek om de hoek komt kijken, zoals vaak bij
voortplantingstechnieken het geval is, staan tegen
standers direct op hun achterste benen. „Is er dan
toevallig een conservatieve meerderheid in de Ka
mer, dan kan die van alles verbieden," aldus Van
Boxtel.
Borst is niet bang voor emoties. Ze vertrouwt erop
dat de Haagse volksvertegenwoordigers een goede
afspiegeling vormen van de samenleving. Die moe
ten volgens haar binnen enkele weken een afgewo
gen oordeel kunnen vellen over ongewenste behan
delingen. Eventueel met hulp van een denktank van
wetenschappers.
De nieuwe maatregel gaat een verouderde wet ver
vangen. Het huidige voorstel is overigens veel demo
cratischer dan de eerste versie. Oorspronkelijk zou
een minister van volksgezondheid gewoon op eigen
houtje van alles kunnen verbieden. Hierdoor zouden
de opvattingen en wellicht de emoties van één toe
vallige bewindspersoon uitmaken wat allemaal wel
en niet mag.
Van Boxtel, partijgenoot van Borst, is blij dat de Ka
mer mag mee besüssen, maar hij blijft twijfelen over
het plan van 'zijn' minister. „D66 is niet zo'n ver
bodspartij", vertelt hij. „Stel dat een patiënt graag
een bepaalde behandeling wil, en de arts staat daar
achter. Dan zou zo'n behandeling niet mogen omdat
de politiek het toevallig niet ziet zitten. Dat is moei
lijk te verkopen, zeker ook omdat artsen alles moeten
doen om hun patiënten te helpen."
Als voorbeeld noemt Van Boxtel de borstprotheses
van siliconen. „Straks zegt een Kamermeerderheid
dat siliconen verboden moeten worden. Wat nu als
een vrouw het risico van deze borstimplantaten wil
nemen?" Verder denkt de D66-volksgezondheidspe-
cialist dat een verbod moeilijk werkt in de weten
schap. „De praktijk bewijst iedere keer dat je die niet
kunt tegenhouden. Wetenschappers hollen gewoon
door. Sommigen duiken helemaal idolaat weg in hun
onderwerp. Er is zo'n groot verschil tussen wat het
publiek weet en wat de wetenschap doet. Ik kan ook
niet zien wat er allemaal in laboratoria gebeurt".
Deze week praat de minister opnieuw met de Twee
de Kamer over dit onderwerp. Op dit momenli
Borst van steun verzekerd. Maar bij elke nieuw'
wikkeling die ze wil verbieden, zullen er telken'
ge discussies oplaaien in de Kamer.
DEN HAAG MARGIT KRANENBURG
