Plas ophouden: immens probleem
Trombose
Gezondheid
Nooit meer prikken, maar slikken
MAANDAG 14 APRIL 1997
De afgelopen weken hingen in bushokjes aanplakbiljet
ten. Ze vroegen aandacht voor het onderwerp trombose.
'Elke vijf minuten krijgt iemand een hartinfarct. Oor
zaak: trombose.
Trombose is het ontstaan van een stolsel, een bloed-
klompje. meestal in een (grote) ader. die door dat stolsel
geheel of gedeeltelijk wordt afgesloten. Maar hoe ont
staat zoiets, en waarom krijgt de een wel trombose en de
ander niet?
Om dit te kunnen begrijpen, moeten we terug naar de
samenstelling van het bloed. Bloed - we hebben zo'n vijf
liter - bestaat uit vocht, plasma geheten, waarin allerlei
stoffen zijn opgelost, o.a. eiwitten. Daarnaast bestaat het
bloed uit cellen: rode bloedlichaampjes, witte bloedli
chaampjes en bloedplaatjes. De rode cellen zorgen voor
het zuurstoftransport, de witte cellen voor de afweer en
de plaatjes zorgen ervoor dat het bloed kan stollen. Deze
soep van vocht, opgeloste stoffen en cellen stroomt door
ons lichaam, vanuit het hart via slagaders naar organen
en weefsels en via aderen weer terug naar het hart.
Het bloed blijft onderweg keurig vloeibaar, het stolt
niet in de vaten. Dat komt, doordat er een zeer precies
evenwicht is tussen de stroomsnelheid in het bloedvat,
de bloedcellen, bepaalde eiwitten in het plasma en de
cellen die de bloedvaten aan de binnenkant bekleden
(endotheel). Wordt dit evenwicht verstoord - ik geefu zo
enkele voorbeelden - dan komt de bloedstolling op gang.
Als een rij dominostenen worden achter elkaar eiwitten
geactiveerd, de bloedplaatjes gaan aan elkaar kleven en
er ontstaat een stolsel. Tegelijkertijd worden ook eiwit
ten geactiveerd die zorgen dat het stollen niet ongebrei
deld doorgaat, maar alleen daar plaatsvindt waar no
dig.
Een verstoring van het evenwicht is bijvoorbeeld een
teveel aan bloedcellen. Niet dat dan meteen al je bloed
vaten dichtklonteren, maar de neiging tot het vormen
van een stolsel wordt wel groter. Daarom is het gebruik
van erytropoetine, een vorm van doping die de aan
maak van rode cellen stimuleert, niet zonder gevaar.
Een aantal wielrenners heeft dat ook al ondervonden.
Een andere verstoring is beschadiging van endotheel.
Dat doet iedereen op z'n tijd, bijvoorbeeld als u zich in
een vinger snijdt. Als reactie op die beschadiging stolt het
bloed ter plaatse en er komt een korstje op de wond.
Het stollen van bloed bij een verwonding is uiteraard
functioneel. Maar het ontstaan van stolsels in grote
bloedvaten leidt tot ziekte: zo'n stolsel sluit een groot vat
af wat klachten geeft en wat erger is, er kunnen stukjes
stolsel losschieten en elders in het lichaam (longembolie)
verschijnselen geven.
Her ontstaan van een stolsel in een grote ader noemen
we diepe, veneuze trombose (DVD- D\Tontstaat vrijwel
nooit door endotheelbeschadiging, maar door afwijken
de bloedsamenstelling en/of vermindering van de
strooitisnelheid van het bloed door afwijkingen in of
rond de aderen. Over het teveel aan cellen heb ik het al
even gehad, maar sommige mensen hebben geen pro
bleem met de cellen, maar missen bijvoorbeeld eiwitten
die stolling tegengaan, of hebben 'zieke' eiwitten die stol
ling bevorderen. Deze vormen van trombose-neiging
zijn vrij zeldzaam. Veel vaker is er sprake van afwijkin
gen die de stroomsnelheid van het bloed beïnvloeden.
Immobilisatie zoals bedrust, bijvoorbeeld na een opera
tie of een gipsbeen na een ongeval, is er een. Een hele
dikke buik is een ander. Deze drukt de aders in het bek
ken samen, zodat de stroomsnelheid van het bloed in de
benen minder wordt. Wordt die dikke buik veroorzaakt
door zwangerschap, dan ontstaat een duidelijke neiging
tot het krijgen van een trom
bosebeen. Zwangerschap op
zichzelf is namelijk al een risi
cofactor voor trombose. Vroeger
kwam trombose in het kraam
bed (bedrust!) zo vaak voor dat
er zelfs een aparte naam voor
was: kraambeen.
DVT geeft geen hart- of her
seninfarcten. Over de vormen
van trombose die wel tot deze
ziekten leiden zal ik het een an
dere keer hebben.
REDACTIE: SASKIA STOELINCA 023-5150265
Als je je plas niet kimt ophouden,
zit dat probleem doorgaans 'tus
sen de oren', niet in het onderlijf.
Eigenlijk is de blaas nog goed,
maar mankeert er iets in de herse
nen. Therapieën zijn tot nu toe
echter meestal op de blaas gericht
- het verkeerde orgaan dus.
Tot deze conclusie zijn prof. dr.
Gert Holstege en drs. Bertil Blok
van de vakgroep Anatomie en Em
bryologie van de faculteit Medi
sche Wetenschappen van de
Rijksuniversiteit Groningen geko
men na ettelijke jaren onderzoek.
Ze weten precies welk deel van de
hersenen het plassen en het op
houden van de plas bestuurt. De
ze ontdekking deden ze als eer
sten ter wereld, met de hulp van
proefpersonen die in de PET-scan
op het Academisch Ziekenhuis op
bevel plassen. Blok promoveert
volgend jaar bij Holstege op dit
onderwerp.
De incontinentie waar het hier om
gaat, is een gevolg van ouderdom.
Het komt heel veel voor dat oude
re vrouwen en in mindere mate
ook mannen, hun plas niet kun
nen ophouden. Deze mensen
hebben meestal infarctjes, bloed-
vatverstoppinkjes in de hersenen
gehad. De ouderdomsincontinen-
tie is iets totaal anders dan stres-
sincontinentie, urineverlies als ge
volg van het verrekken van sluit
spieren, bijvoorbeeld na een be
valling. Voor die vorm gaan de be
vindingen van de Groninger on
derzoekers niet op.
Holstege en Blok zijn beiden arts
en gespecialiseerd in de neuro-
anatomie, de bouw en werking
van hersenen en zenuwstelsel. Ze
hopen dat hun ontdekking de weg
kan openen naar nieuwe behan
delmethodes van het immense
probleem van ouderdomsinconti-
nentie, dat een van de hoofdrede
nen is om mensen in verpleeghui
zen op te nemen. En wie weet ha
len ze het probleem uit de taboes
feer. Dat taboe heerst niet alleen
bij de patiënten, maar ook bij de
wetenschappers, zo hebben ze ge
constateerd. Want hoe is anders te
verklaren dat er zo weinig onder
zoek naar wordt gedaan? Wereld
wijd zijn er slechts enkele honder
den mensen mee bezig. Ook in
hun eigen universitaire omgeving
wordt vaak lacherig op hun onder
zoek gereageerd. Maar in wezen
valt er bitter weinig te lachen.
Holstege: "Het komt extreem veel
voor. Bij tachtigplussers praatje
niet over procenten, maar tiental
len procenten. De mensen vinden
het vreselijk. 'O God, we zijn gede
gradeerd tot het niveau van een
baby'. Ze houden het geheim. De
STER met zijn luierreclames heeft
het taboe nu ook ontdekt. Als de
mensen het met luiers afkunnen,
hoeven ze niet met hun probleem
naar de dokter".
Hun onderzoeksaanpak vinden ze
eigenlijk op het naïeve af simpel.
"We wilden het systeem in het
centrale zenuwstelsel in kaart
brengen dat de mictie, het plas
sen, reguleert en controleert. Want
zonder dat weet je niet hoe je het
probleem moet aanpakken. Voor
het eerst in de wereld is het nu ge
lokaliseerd bij de mens."
Een belangrijk centrum zit in het
onderste deel van het ruggemerg.
Maar de blaas en de afsluitspier
van de blaas worden niet daar,
maar in de hersenstam gecontro
leerd. Dat zie je bij een dwarslae
sie (een breuk van de zenuwstren-
gen in de wervelkolom). Mensen
met een dwarslaesie verliezen de
controle op het plassen. Bij hen
neemt dat niet de vorm aan van
incontinentie, maar retentie, het
niet kunnen plassen. De blaas-
wand wordt door de druk zo vre
selijk dik en sterk dat hij op een
gegeven moment de urine door de
afsluitspier naar buiten perst. Ook
wordt de urine vaak in de nieren
terug gedrukt. Dan gaan de nieren
kapot, een belangrijke doodsoor
zaak. Dit probleem is een van de
belangrijkste klachten van de
dwarlaesiepatiënten. Een andere
belangrijke klacht is dat ze geen
sex meer kunnen hebben.
Prof. Gert Holstege (links) en drs. Bertil Blok leggen uit hoe de hersenen
het plassen regelen. foto cpd
Het is niet toevallig dat juist deze
beide functies falen, want ze ze
telen in hetzelfde stukje hersenen.
Dat zit letterlijk tussen de oren en
wordt aangeduid als het PAG. Dat
staat voor het Peri Aquaductale
Grijs. Het is een essentieel hersen-
gebiedje, dat centraal staat in de
controle van allerlei gedrag dat
belangrijk is voor de overleving.
Het stuurt de hart en vaatregula-
tie, de voorplanting, het plassen.
Het zorgt er ook voor dat je het
ene gedrag niet combineert met
het andere. Als je paart kun je be
ter niet tegelijkertijd plassen, als je
hard voor een roofdier wegloopt
ook niet. Het PAG regelt ook in
hoeverre je pijn voelt. Wie vecht
voor zijn leven voelt geen pijn, ter
wijl je in alle rust zelfs de kleinste
pijntjes gewaarwordt.
Het onderzoek is met het in kaart
brengen van het circuit niet afge
lopen. Want het circuit mag be
kend zijn, de vraag waarom het zo
werkt is een tweede. Het onder
zoek zal zich richten op de inko
mende zenuwen bij het heilig
been, het been boven het staart-
been. Vanuit dit bot lopen zenuw
vezels naar de blaas. Er bestaan al
electrische kastjes die incontinen-
tielijders op het lijf dragen die met
stroomdraadjes met het heilig
been verbonden zijn. Wereldwijd
lopen al duizenden mensen rond
met zulke 'pacemakers', die ma
ken dat ze hun blaas weer 'voe
len'. Het is een behandelmethode,
die proefondervindelijk doeltref
fend is gebleken, zonder dat de
werking ervan duidelijk was.
Het Groningse onderzoek brengt
tot op zekere hoogte de verklaring,
maar er is meer kennis nodig, bij
voorbeeld over de stoffen, die het
centraal zenuwstelsel aanmaakt
voor de prikkeloverdracht. Het
liefst zou Holstege daarvoor een
groot onderzoek opzetten. Bij suc
ces zou dat de weg kunnen wijzen
naar geneesmiddelen. Dat zou
een enorme opsteker betekenen
voor de miljoenen mensen die
wereldwijd gebukt gaan onder een
kwaal, die de slotfase van hun le
ven zo vergalt.
medicijngebruik bij kind)
„En dan krijg je nu nog even een prikje van de dokter."
Miljoenen kinderen over de hele wereld barsten uit in
een hysterisch gegil, zodra ze die woorden horen. Maar
ook ouderen worden vaak panisch, als de gevreesde
naald hun huid nadert. Ze kijken snel de andere kant
op, trekken wit weg of vallen flauw. Er zijn zelfs geval
len bekend van patiënten die de dokter 'knock-out'
sloegen, voordat deze het onschuldige prikje kon toe
dienen.
Doodeng is het, zo'n prik. En de goed bedoelde woor
den 'ontspant u zich even' hebben vaak het omgekeer
de effect: de patiënten staan stijf van de stress. En niet
helemaal ten onrechte. Meestal valt de pijn bij een
spuitje mee, maar er zijn uitzonderingen. Een hepati-
tis-b-injectie is bijvoorbeeld behoorlijk gemeen. Niet
eventjes 'au', maar een schreeuw van pijn is het ge
volg. Geen wonder dat tal van mensen dromen van het
moment dat de gevreesde naald voorgoed in de prul
lenbak. Het lijkt een droom, maar volgens TNO in
Delft zal het niet al te lang meer duren voordat die in
vervulling zal gaan.
„Prachtig", noemt kinderarts R. de Groot van het Sofia
Ziekenhuis in Rotterdam de heuglijke tijding van TNO.
Hij wijst er wel op, dat we tot de volgende eeuw zullen
moeten wachten, voordat de naald echt wordt afge
schaft. Maar dat het zal gebeuren, staat ook voor hem
als een paal boven water. De Groot: „Er wordt zelfs al
gepraat over één tablet, dat alle vaccinaties tegen de
meest voorkomende ziektes kan vervangen. Een soort
'magic bullet', zoals ze het in Amerika noemen. Die
oplossing is nog ver weg, maar de aparte orale toedie
ning van vaccins per ziekte is een stuk dichterbij."
Nooit meer prikken, maar slikken. In de vorm van een
pil of tablet, of in de vorm van een vloeistof die in de
mond wordt gedruppeld. De WHO, de Wereldgezond-
heidsorgansisatie, heeft een sterke voorkeur voor orale
vaccinatie. En bepaald niet alleen omdat slikken min
der pijnlijk is dan prikken. In de praktijk is gebleken
dat vooral in derde wereldlanden bij het injecteren van
patiënten niet steriel genoeg kan v/orden gewerkt. Bo
vendien zijn de vaccins lang niet altijd even effectief.
Ze hebben door de hevige hitte vaak hun werking ver
loren.
T
S
1
L
A
1
C
0
S
N
A
R
T
G
1
U
T
R
A
A
V
T
S
U
S
1
N
F
A
K
E
E
R
T
S
0
1
L
T
A
N
D
R
S
A
B
E
L
N
E
E
1
B
B
N
0
D
R
1
1
0
M
K
0
E
R
B
A
A
E
T
T
E
S
S
T
T
A
E
A
R
A
S
L
D
S
E
K
R
S
1
T
D
E
1
E
R
N
A
E
A
T
N
N
H
N
V
D
O
E
T
T
V
R
A
U
L
C
K
1
C
L
0
E
S
M
T
E
E
E
A
U
C
U
R
B
M
1
G
S
S
L
B
B
A
D
O
0
P
G
E
T
u
1
G
E
1
N
C
V
L
A
A
R
E
N
E
G
T
E
T
E
0
Z
G
N
1
N
0
H
R
P
G
N
1
L
E
V
R
E
T
S
Accordeonist
Achterban
Bakvis
Baret
Boven
Buidel
Inleg
Kustvaartuig
Leunstoel
Melig
Pendule
Radar
Socialist
Straks
Streek
Sterveling
Tiaar
Trans
Doopgetuige Recommandatie Treil
OPGAVE
OPLOSSING
WOORDZOEKER
In deze mengelmoes van letters
zijn al de onderstaande woorden
verstopt. Ze zijn te lezen van
links naar rechts, van rechts naar
links, van boven naar berjeden of
omgekeerd of schuin. Enkele let
ters worden dubbel gebruikt.
Streep alle woorden door. De res
terende letters vormen dan regel
voor regel van boven naar bene
den gelezen de oplossing van de
ze puzzel.
CITAAT
Horizontaal:
1. spook; 2. kaas; 3. steel; 4.
prooi; 5. stip; 6. parel; 7. raam;
8. kubus; 9. satan; 10. kluif; 11.
demon; 12. poema; 13. vloed;
14. kolom.
Het citaat is van Henry Maret:
,,Het zijn nooit de gelukkigsten,
die het opstandigst zijn".
WÈÊ8BÈBBÊÈBÈÊË
S T R
TOMPOES
Heer Bommel en de Pikkin Ring
Geplaagd door een akelig voorgevoel
liep Tom Poes de heide in om naar
heer Ollie te zoeken. Het landschap
strekte zich kaal en dor voor hem uit,
doch al spoedig kwam daar verande
ring in. Over de heuvels klonk het
aanzwellend geraas van automoto
ren en benzine-ontploffingen en
toen verschenen ook de eerste voer
tuigen in het beeld. Het was een bre
de stroom verkeer die zich uit Rom
meldam naar de heide spoedde, mis
leid door omgedraaide richtingbo-
ren.Hier was ik nu bang voor," pre
velde Tom Poes, terwijl hij zich ge
hinderd voortspoedde. „Het is na
tuurlijk de schuld van heer Ollie; hij
zal wel weer een verkeerde gedachte
hebben gehad. En daardoor is zijn
ring in werking gekomen". „Het lijkt
wel hekserij," prevelde heer Ollie, die
niet ver van daar naar het schouw
spel stond te kijken. Een kort ogen
blik was hij blij geweest toen hij het
knallen van een motor vernam. Maar
toen hij nu al die voertuigen zag die
scheef en botsend over de heuvels
kwamen razen zonder dat er een weg
te zien was, sloeg de schrik hem om
het hart. „Hoe vreselijk!" prevelde
hij. „Kan een heer zich dan niet eens
meer rustig in de vrije natuur vertre
den? En natuurlijk is er nergens poli
tie om deze horde in de juiste banen
te leiden..." Nu wilde het geval, dat
alle verkeer juist naar de plek reed
waar hij stond en het is te begrijpen,
dat dit ernstige gevolgen moest heb
ben. Heer Bommel stiet dan ook een
gesmoorde kreet uit en vluchtte van
daar. Hij was maar nauwelijks op
tijd, want voordat hij tien meter gelo
pen had klonk reeds het geluid van
de eerste botsingen achter hem op.
H
W
R
DOOR JAN VISSER
Een jaar geleden overschreed het kwik op 16 april plaatse
lijk voor het eerst de 20 graden. Dit jaar zal het veel langer
duren voor we de eerste twintiger mogen begroeten. Aan
de oostflank van een krachtige hogedrukblokkade boven
de Britse eilanden wordt met een noordelijke stroming
aanhoudend koude lucht aangevoerd. Daarin bereiken de
temperaturen geen hogere middagwaarden dan 11 graden.
Bovendien kan het 's nachts in met name de duinen en op
de geestgronden nog gemakkelijk tot grondvorst komen:
vooral als het langdurig opklaart.
Tijdens de tweede helft van de week verplaatst het zwaar
tepunt van het hogedrukgebied zich naar de regio Groen
land/IJsland. Storingen, die zich dezer dagen nog met
vochtige luchtmassa's om het hogedrukgebied heen bewe
gen, kunnen daardoor niet meer het Noordzeegebied be
reiken. Het gevolg is dat de luchtmassa's die ons later in
de week zullen bereiken over het algemeen droger zullen
zijn. De temperaturen gaan evenwel niet omhoog en met
name de nachten blijven in de zich instellende noordoos
telijke luchtstroming koud. Het gevaar is dus groot dat zo
nu en dan het (nacht)vorstduiveltje om de hoek komt klij-
ken.
Morgen is de lucht droger dan vandaag. De zon zal zich
dan ook geregeld laten zien. De wind is matig tot vrij
krachtig en waait uit het noorden. De maximumtemperatu
ren bereiken waarden van omstreeks 11 graden maar vlak
aan zee blijft de temperatuur beneden de 10 graden.
Tijdens het afgelopen weekeinde stroomde op zaterdag
enigszins onstabiele lucht over ons land. De aangekondig
de stapelwolken konden daardoor soms het buienstadium
bereiken. In Bloemendaal viel nog 2 mm en hier en daar
werd gewag gemaakt van enkele hagelkorrels. Gisteren
bleef het tot in de middag overwegend zonnig. De tempe
raturen bleven evenwel aan de lage kant. Warmer dan 9 a
10 graden werd het niet.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Noorwegen:
Vandaag perioden met
zon, maar langs de kust
ten noorden van Trond-
heim ook sneeuwbuien.
Morgen eerst op de mees
te plaatsen droog, later op
de dag vanuit het westen
bewolkt gevolgd door re
gen of sneeuw. Maxima
van 3 graden in het noor
den tot 10 in het zuiden.
Zweden:
•Vandaag zonnige perio
den, maar in het noorden
ook enkele sneeuwbuien.
Morgen droog en' meer
zon. Middagtemperatuur
van 2 graden in het noor
den tot 9 in het zuiden.
Denemarken:
Perioden met zon en op de
meeste plaatsen droog.
Temperatuur 's middags
rond 11 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Flinke zonnige perioden, maar ook enke
le wolkenvelden. Vrijwel overal droog. In
de ochtend hier en daar mist. Middag-
temperatuur tussen 12 en 15 graden.
België en Luxemburg:
Zonnige perioden en droog. Middagtem
peratuur ongeveer 12 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zonnige perioden en vrijwel overal
droog. Middagtemperatuur vandaag
rond 15 graden, morgen in het noorden
iets lager.
Portugal:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera
tuur ongeveer 24 graden.
Madeira:
Perioden met zon, maar morgen ook
kans op een bui Maximumtemperatuur
22 graden
Spanje:
Vrij zonnig en droog. Maxima tussen 19
graden aan de Golf van Biskaje en costa
Brava, en 26 graden in Andalusié.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon, maar morgen ook
kans op een bui. Middagtemperatuur
ongeveer 25 graden, morgen iets lager.
Marokko:
Westkust: flink wat zon, maar morgen
avond ook kans op een bui. Middagtem
peratuur rond 24 graden.
Flinke.zonmge perioden en droog. Mid
dagtemperatuur tegen de 20 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera
tuur meest tussen 17 en 22 graden.
Mallorca en Ibiza:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera
tuur rond 19 graden.
Italië:
Vandaag zonnige perioden en droog.
Morgen vooral in het midden en zuiden
wolkenvelden en enkele regen- of on
weersbuien. Middagtemperatuur tussen
16 en 20 graden.
Corsica en Sardinië:
Flinke zonnige perioden en waarschijn
lijk droog. Middagtemperatuur rond 19
graden.
Malta:
Vandaag vrij zonnig. Morgen in de loop
van de dag meer bewolking en kans op
een regen- of onweersbui. Middagtem
peratuur ongeveer 18 graden.
Griekenland en Kreta:
Vandaag nog een laatste bui rond de
Egeische Zee. Verder droog en flinke
zonnige perioden. De wind op de
Egeische Zee gaat in de loop van de dag
liggen. Morgen flink wat zon, maar later
op de dag in het noorden en westen
meer bewolking en een regen- of on
weersbui. Maxima rond 16 graden, van
daag rond de Egeische Zee kouder.
Turkije en Cyprus:
Vandaag kans op enkele regen- en on
weersbuien, maar ook flinke zonnige pe
rioden. Morgen droog en vrij zonnig.
Maxima van 13 graden op de Dardanel-
len tot 23 vandaag op Cyprus. Morgen
op Cyprus 18 graden.
Duitsland:
Vandaag zonnige perioden. In de mid
dag vooral in het noorden wolkenvelden
en plaatselijk wat lichte regen Morgen
in het oosten en zuiden nog af en toe re
gen, elders opnieuw zon. Middagtempe
ratuur tussen 11 en 14 graden.
Zwitserland:
Vandaag flink wat zon, maar aan de
noordflank ook enkele wolkenvelden
Vrijwel overal droog Morgen aan de
noordzijde kans op wat regen of sneeuw.
Middagtemperatuur in het zuiden rond
20 graden, in het noorden circa 13 gra-
Oostenrijk:
Vooral aan de noordflank van de Alpen
wolkenvelden en af en toe sneeuw, in de
dalen regen. In het zuiden vandaag af
en toe zon, maar morgen bewolkt en nu
en dan regen. Temperatuur 's middags
T~ koufront
r A. hagelW
mlil windrichting
zonnig 19 temperatuur
-1000- luchtdnii
VEI
meest rond 12 graden.
Polen:
Vandaag toenemende bewolking ei
gen of natte sneeuw, in het oosten
zuiden eerst nog zonnige perioden.U
gen wisselend bewolkt en sneeuwbv
Middagtemperatuur vandaag 10gra: j
morgen weer iets lager.
Tsjechië en Slowakije:
Vandaag eerst droog en nu en dan;
avond af en toe ra ue
Morgen wisselend bewolkt en regen
sneeuwbuien. Middagtemperatuur 1
daag rond 13 graden, morgen iets te
den de 10 graden.
Hongarije:
Eerst nu en dan zon. Tegen de sl(
meer bewolking en kans op regen i
morgen nog enkele buien, n
door ook zon. Middagtemperatuur^"'
streeks 14 graden
DINSDAG 15 APRIL 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 06.43 Zon onder 2i or
Maan op 13.05 Maanonceri. y.
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 10.35 23.05 10.08 •22l1{
Laag 05.34 18.35 05.15 1! e|
Weerrapporten 13 april 20 uur:
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Barcelona
Boedapest
Bordeaux
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
licht bew.
onbew.
half bew
regen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Zürich
Bangkok
Buenos Aires
Casablanca
Johannesburg
Los Angeles
New Orleans
New York
Tel Aviv
half bew
lichtbew
licht bew.
sneeuwbui
lichtbew
20 15
21 9
12 11
33 1'
22 10
