jjltuur Kunst
Schatten en rituele drinkfeesten
We willen nog zeker tien jaar aan onze carrière
Europees Parlement steunt heffing op moderne kunst
Seriese
muzikaal
tot in
haar tenen
Bauer
Weber
rslaat
rsato
DA0 12 APRIL 1997
rakter' naar Cannes
t De Nederlandse speelfilm 'Karakter', naar de gelijkna-
Urnan van Bordewijk, is uitgenodigd voor het Festival van
les. Het door debutant Mike van Diem geregisseerde* werk-
jdat volgende week in de Nederlandse bioscopen komt,
Geselecteerd voor de Semaine de la Critique waarin zeven
L of tweede films worden vertoond. 'Karakter' (een produc- j
to First Floor Features, de maatschappij van Laurens Geels j
fck Maas) dingt automatische mee naar de Camera D'Or, I
Ijs die dwars door alle festivalsecties heen, beschikbaar
|t gesteld voor het beste regiedebuut. Het Festival van
les vindt plaats van 8 tot en met 20 mei.
rbiere di siviglia' in Den Haag
De Kameropera van Warschau brengt op zondag 20
fohêt Nederlands Congresgebouw in Den Haag de opera 'II i
Ire di Siviglia' van Gioacchino Rossini. De mooie, gefortu- i
ie Rosina staat in het verhaal centraal. Zij wordt begeerd
graaf Almaviva die zich bij zijn pogingen Rosina voor zich
nen, laat adviseren door de slimme plaatselijke kapper
Voor deze voorstelling is zijn tot 14 april kaarten verkrijg-
ij het Uitbureau van K en O aan de Oude Vest 45 in Lei-
ir is tevens gratis busvervoer geregeld om 19.00 uur vanaf
i De Valk.
:kholm wil laatste rustplaats Garbo
iolm Zeven jaar na de dood van de Zweedse filmlegende
Garbo hoopt het stadsbestuur van Stockholm zijn be
de stadgenote alsnog een laatste rustplaats te mogen bie-
)e actrice stierf op 15 april 1990 op 84-jarige leeftijd. Ze
jecremeerd, en tot nu toe is haar as in New York bewaard, i
ige erfgenaam van Garbo, haar nicht Gray Reisfield, moet i
sen over de definitieve bestemming van de as van de film- i
3e gemeente Stockholm heeft voorgesteld dat de urn op de
na-begraafplaats in Sodermalm, op een paar honderd me
de plek waar Garbo het levenslicht zag, een plaats kan
oen Krabbé maakt filmregiedebuut
recht Acteur Jeroen Krabbé maakt zijn filmregiedebuut
marnes voor de film 'Left Luggage'. De opnamen begin-
nsdag 15 april in Amsterdam. Krabbé gaat ook filmen in
:rpen. Het scenario voor de Engelstalige film van Edwin de
is gebaseerd op de novelle 'Twee koffers vol' van de Neder-
i schrijfster Carl Friedman. Het verhaal gaat de jonge
Chaja, die kort na de Tweede Wereldoorlog als kinder-
gaat werken bij het streng joods-orthodoxe echtpaar Kal-
in Antwerpen. Hoofdrollen in de film worden onder meer
Iktdoor Isabella Rosellini (Mevrouw Kalman) en Krabbé
deneer Kalman)De première wordt verwacht in het voor-
i ccn trefzekere timing en een scherp oog voor surrealistische
j ities speelt NUHR de beste voorstelling uit zijn bestaan'.
C-Handelsblad 25-10-1996
l is vooral de opbouw van 'Afgeragd' die het programma
rukwekkcnd maakt. NUHR gooit de beuk erin. En ze beuken
k'. De Volkskrant 26-10-1996
Norlands beste cabaretgroep'. Trouw 26-10-1996
[wordt heel wat rotzooi gesleten onder de naam van cabaret,
lar de drie heren van Niet Uit Het Raam maken het wel erg bont'.
Idsch Dagblad 29-11-1996
De Leidse Schouwburg
za. 19 april aanvang: 20.15 uur.
Reserveren: 071-5131943
Het Europees Parlement stemt in met de
invoering van een heffing op moderne
kunst ten behoeve van de maker. De Eu
ropese Commissie wil een dergelijke
heffing invoeren om beeldende kunste
naars te laten profiteren van de waarde
stijging van hun werk.
Tal van Europese landen kennen al
het zogenaamde volgrecht. Een beel
dend kunstenaar die zijn werk verkoopt,
ontvangt bij latere verkoop van het origi
neel op een veiling een percentage van
de opbrengst. In vier Europese lidstaten
(Nederland, Groot-Brittannië, Ierland en
Oostenrijk) bestaat het volgrecht niet.
De Europese Commissie meent dat
sprake is van oneerlijke concurrentie
tussen de lidstaten. Ze pleit daarom voor
de invoering in alle lidstaten van een Eu
ropees volgrecht voor kunstwerken bo
ven de 2000 gulden.
Bij een verkoopprijs tot 50.000 ecu
(110.000 gulden) moet 4 procent terug
vloeien naar de kunstenaar, aldus het
voorstel. Ligt de prijs tussen 50.000 en
250.000 ecu dan bedraagt het tarief 3
procent. Voor bedragen boven 250.000
ecu komt het tarief op 2 procent. Het
voorstel geldt voor alle transacties, be
halve die tussen particulieren. Het volg
recht blijft van kracht tot 70 jaar na de
dood van de kunstenaar.
Het Europees Parlement stemde
woensdag met ruime meerderheid in
met het volgrecht. Als het aan het parle
ment ligt, worden de percentages voor
de afdracht aan de kunstenaar verlaagd.
Indien sprake is van bedragen boven
100.000 ecu (220.000 gulden) moet het
volgrecht 1 procent zijn, aldus het parle
ment. Dit om te voorkomen dat belang
rijke kunstwerken voortaan alleen nog
maar in New York of Zürich worden ge
veild. De VS en Zwitserland hebben gpen
volgrecht op kunst.
Koninklijk Penningkabinet in Leiden toont 'machtig' Middeleeuws goud
We schrijven het jaar 400. Stamleider Herwig is overle
den. Zijn zoon Walbrand wil de nieuwe leider worden: hij
geeft zijn vader een rijke begrafenis en vertoont zich
overal in zijn schitterende wapenrusting. Grimbald, één
van de andere edelen, aast ook op het leiderschap: hij
toont zijn rijkdom door kostbaarheden te offeren en zich
met dure sieraden te behangen.
macht verkrijgen of behouden:
alleen gewapend met goud kon
men in de Middeleeuwse
machtsstrijd overleven.
Volgens Martine Stroo van
het Koninklijk Penningkabinet
is de ten-
LEIDEN HETTY VAN DER VEEN
Het verhaal over de twee Ger
maanse edellieden ondersteunt
de tentoonstelling 'Gewapend
met goud', die tot eind oktober
in het Koninklijk Penningkabi
net te zien is. 'Gewapend met
goud' gaat over 'de ideeënwe
reld van de bewoners van Ne
derland in de vroege Middel
eeuwen. Onder de Germaanse
volkeren die ons land toen be
volkten, werd voortdurend ge
streden om de posities aan de
top. Iedereen die macht verwor
ven had, moest deze bovendien
voortdurend onderhouden en
versterken. Door gouden siera
den en wapens te dragen, gou
den munten te schenken en
kostbare offers te brengen aan
overledenen en goden, kon men
Vier massief gouden halssieraden
(ca. 400 n. Chr.), in 1953 opge
graven te Olst. foto rmo
toonstelling
ook zeer ge
schikt voor
kinderen.
„Het verhaal
van Wal
brand en
Grimbald is
in woord én
beeld weer
gegeven. De
meterslange
illustraties
van Keivin
Wilson bren
gen de ver
schillende
gebeurtenis
sen in het
verhaal tot le
ven. Ook met
het archeolo
gische com
puterspel 'Ar-
cheodog'
hebben we het wetenschappe
lijke onderwerp van de tentoon
stelling kindvriendelijker ge
maakt."
'Gewapend met goud' is on
derdeel van het Europese on
derzoeksproject 'The Transfor
mation of the Roman World'. In
het kader van dit project hou
den musea in vijf verschillende
Europese .steden dit jaar ten
toonstellingen over Europa in
de vroege Middeleeuwen. Arent
Pol, conservator Middeleeuwse
munten bij het Koninklijk Pen-
Verguld zilveren pronkhelm (ca.
330 n. Chr.), in 1910 opgegraven
te Deurne. foto rmo
ningkabinet, zegt zich niet meer
te kunnen herinneren wanneer
de voorbereidingen voor dit
project begonnen. „We zijn echt
al heel lang met het project be
zig. Met name voor het geza
menlijk schrijven van een bijbe
horend boekwerk, hebben we
erg veel tijd moeten uittrekken.
Sommige landen hebben door
tijdgebrek geen aansluitende
tentoonstelling meer kunnen
opzetten: we waren vooral te
leurgesteld toen bleek dat Parijs
en Madrid geen tentoonstelling
rond het thema
Pol.
De tentoon
stelling in het
Koninklijk Pen
ningkabinet is
ingericht rond
de drie thema's
'krijgshaftig
heid', 'pronk
zucht' en
'feestgelag'. In
de glazen vitri
nes van het
museum ligt
een veelheid
aan sieraden,
munten, wa
pens en glazen.
De bijbehoren
de tekeningen
en teksten ma
ken duidelijk
dat het voor de
Middeleeuwse edelen van het
grootste belang was met kost
baarheden te imponeren.
Volgens Pol kan de moderne
mens zich nog maar moeilijk
een beeld vormen van de denk
wereld van de Germaanse lei
ders die zo'n 1500 jaar geleden
in ons land aan de macht wa
ren. „We kunnen maar moeilijk
begrijpen waarom men in die
tijd allerhande 'schatten' mee
gaf aan overledenen, waarom
men kostbaarheden als offer in
het moeras gooide en op rituele
Illustratie van Kelvin Wilson bij 'Gewapend met goud': het verhaal van
Walbrand en Grimbald loopt als een rode draad door de tentoonstelling
heen. foto rmo
drinkfeesten dure geschenken
uitdeelde. Dat men op deze ma
nier de goden en overleden
voorouders gunstig wilde stem
men en daarnaast de mensen
op aarde wilde tonen hoe rijk
men was, is voor ons onvoor
stelbaar. Met de tentoonstelling
willen we al die 'vreemde' ge
bruiken van de mensen uit die
tijd wat begrijpelijker maken",
aldus Pol.
'Gewapend met goud' is tot en
met 26 oktober te zien in
Rijksmuseum Het Koninklijk
Penningkabinet, Rapenburg 28
in Leiden.
RECENSIE SUSANNE LAMMERS
Concert: Into temptation door Astrid Se
riese. Gehoord. 11/4, Stadsgehoorzaal,
Leiden.
Ze is veelzijdig: ze kan alles zin
gen wat haar voor de bek komt.
Maar ze is kieskeurig: ze neemt
alleen genoegen met het beste.
Ze is veelstemmig: haar stem is
van fluweel met prikkeldraad,
van diep vibrerend tot haarzui-
ver hoog, of ze varieert van
mooi hees tot gemeen schel.
Maar ze gebruikt haar stem
vooral om haar liedjes inhoud
te geven, om verhalen te vertel
len. Astrid Seriese is uitzonder
lijk. Ze deelt met gulle hand ca
deautjes uit, die zo verrassend
zijn, dat je haar niet kwalijk
neemt dat niet alles wat ze doet,
je recht in het hart treft. Som
mige nummers worden iets te
lang uitgesponnen of heben een
iets te hoog kampvuur-gehalte,
maar de sterke nummers zijn
veruit in de meerderheid en
maken alles goed.
In haar programma 'Into
temptation' toont ze zich be
paald niet eenkennig wat be
treft repertoire. Haar neus voor
goede nummers doet niet onder
voor die van Santingh, maar Se
riese beweegt zich in meer uit
gesproken genres. Als ze zwoel
zingt, zingt ze zwoelst, zoals in
het openingsnummer 'Tempta
tion'. Toetsenman Leo Bouw
meester maakt geluiden die
doen denken aan een zingende
zaag en de sfeer komt overeen
met een zinderende tropen
nacht, waarin je snakt naar on
weer. Ze schrikt ook niet terug
voor een heftig roek-nummer.
Want daarin transformeert ze
het lied van Seerauber-Jenny uit
Weills Dreigrosschenoper. Dat
krijgt dan eindelijk weer eens de
woede en de onheilspellend
heid terug en dus zijn zeggings
kracht.
Maar ze kan ook heel lief zijn,
zoals in het duet 'You've got
what it takes' met gitarist Mar-
tijn van Agt of heel vrolijk, zoals
in de negro-spriritual 'I'm on
my way' (die zijn religieuze la
ding overigens helemaal kwijt is
geraakt) of in 'Won't be long'
van Aretha Franklin. Seriese
zingt intelligent, beeldend èn
virtuoos. Muzikaal tot in het
puntje van haar tenen.
nieuwe, titelloze, album
Frans Bauer en Marian-
'eber moet nog uitko
maar heeft nu al een
ird gebroken.
n de voorverkoop zijn er
iddels 220.000 van ver-
it," aldus directeur
ïijenberg van de Arn-
•e platenstudio
iM.M. „Dit zijn er 60.000
dan er in de voorver-
aan de man zijn ge-
ht van het spraakmaken-
aatste album van Marco
:hreijenberg gaat er dan
van uit dat het album
Bauer en Weber alle ver-
precords zal gaan breken,
voorverkoop is immers
>ts een indicatie van het
ndelijke aantal albums
zal worden verkocht. Dat
in de regel vele exempla-
hoger.
at nieuwe album van
is Bauer en Marianne
ler wordt komende
nsdagavond in Den
ah gedistribueerd. Die-
de avond opent om mid-
lacht een platenwinkel
deuren om de eerste cd's
het publiek te verkopen,
'^erdag begint de ver
in de rest van Neder-
et nieuwe album telt
ttien nummers, waaron-
'De Regenboog'. Dit
tjner staat als single in-
dels vier weken nummer
•n de Mega Top 100.
Bee Gees hebben geen behoefte aan vervroegd uittreden
De Bee Gees, met v.l.n.r. Barry, Maurice en Robin Gibb.
Taxi's met journalisten en cameraploegen rijden
af en aan. Een van 's werelds langst levënde pop
groepen, The Bee Gees, houdt audiëntie voor de
internationale pers naar aanleiding van het
nieuwste levensbericht, de cd 'Still waters'. De
gebroeders Gibb laten de pers deze keer aan huis
komen. Niet in het Amerikaanse Miami, waar de
broers hun permanente vestigingsplaats hebben,
maar op Barry's riante Engelse buitenverblijf.
De biljartkamer fungeert als wachtruimte. Aan
de wanden hangen de trofeeën van drie decennia
in de frontlinies van de popmuziek. Ingelijste hit
lijsten met nummer-één-noteringen uit de jaren
zestig, de eerste grote bloeitijd. De tijd van klas
sieke hits als 'Massachussetts', 'Words' en 'I star
ted a joke'. Gouden en platina elpees en cd's: 'Sa
turday night fever' hangt er, de plaat waarmee de
groep midden jaren zeventig een spectaculaire
comeback maakte na een schrale periode. Het
was de absolute glorietijd voor The Bee Gees,
waarin de groep met nummers als 'Jive talking'
en 'Nights on Broadway' de discomuziek een
nieuwe richting in stuurde.
De gouden platen van Dionne Warwick en Bar-
bra Streisand hangen er als bewijs van de produ
cerskwaliteiten van de Gibbs, die in de jaren
tachtig de hits op bestelling ('Chain réaction'
voor Diana Ross, 'Woman in love' voor Barbra St
reisand en 'Heartbreaker' voor Dionne Warwick)
uit hun mouw leken te schudden.
Beladen is de trofee voor Andy Gibbs solo-al
bum 'Flowing rivers', waarmee de jongste Gibb-
broer als tieneridool werd gelanceerd. Het was
een veelbelovend begin van een carrière die in
1988 tragisch eindigde met de dood van Andy,
een gevolg van overmatig drank- en drugsge
bruik.
De interviewtijd is krap bemeten. Een half uur
mag een van de broers ondervraagd worden over
de stand van zaken anno 1997. Kort geknipte ha
ren en gesoigneerde zwarte kostuums vormen
het nieuwe image. Een ding is duidelijk: tegen
hun vijftigste hebben The Bee Gees nog geen en
kele behoefte aan vernoegd uittreden. Met hun
nieuwe cd zijn ze terug in de hitlijsten en er staat
een wereldtournee op stapel.
„Ik vraag me altijd af waarom mensen denken
dat we zouden willen stoppen," zegt Robin op de
vraag wat The Bee Gees na een leven van bijna
veertig jaar in de popmuziek nog drijft tot het
maken van platen. „Het is helemaal nooit in ons
opgekomen om te stoppen. Een kunstenaar gaat
door met wat hij doet, uit de behoefte om iets te
scheppen. Elton John stopt ook nog niet, Rod Ste
wart niet. Omdat ze kunstenaar zijn en blijven."
„De term popmuziek wordt ook vaak verkeerd
gebruikt. In de jaren vijftig en zestig was popmu
ziek muziek voor tieners op weg naar de volwas
senheid. De veertigers uit die tijd luisterden naar
Frank Sinatra. Maar die tieners van toen zijn
meegegroeid met de muziek en andersom. In
plaats van Sinatra draaien ze Phil Collins, Elton
John, Fleetwood Mac. De markt is veranderd,
veertigers luisteren naar dezelfde muziek als
twintigers."
De lijst met hits van The Bee Gees is minstens
zo indrukwekkend als die van The Beatles en The
Rolling Stones. Zeker als de wereldhits in aan
merking worden genomen die het in Nederland
niet of matig deden. „Nederland is een vreemde
markt," weet Robin, die feilloos jaartal en hoogste
notering van Bee Gees-singles kan produceren.
„Nummers die het overal goed deden, sloegen in
Holland niet aan. 'You win again' bijvoorbeeld.
Precies andersom was het overigens bij de aller
eerste Bee Gees-hit 'Spicks and specks'. Nergens
anders dan in Australië en Nederland werd dat
een hit.
Dat was in 1967, bij het uitbreken van de flower
power. Swinging Londen was in die tijd de hoofd
stad van de popmuziek. Robin Gibb: „Ik ben niet
iemand die vaak terugkijkt en gaat zitten beden
ken hoe mijn leven er dertig jaar geleden uitzag.
Wij hebben ons tegelijk met de popmuziek ont
wikkeld. De technologie is steeds verfijnder ge
worden en The Bee Gees hebben daarin een
voortrekkersrol gespeeld. Veel van de sounds die
vandaag gemeengoed zijn, zijn door ons ont
dekt."
„Je kunt wel vaststellen dat het tegenwoordig
complexer is dan in de jaren zestig als je als ar
tiest aan de bak wilt komen. Verder vind ik dat er
een gebrek is aan melodie. Ritme en sound zijn
veel belangrijker, teksten en melodie doen er niet
zo veel meer toe. Dan merk je dat platen met een
sterke melodie en een sterke tekst overal door
heen dringen en een enorme hit worden. 'I will
always love you' van Whitney Houston is eën
goed voorbeeld. Het is ook niet zo dat jongeren
geen melodieën willen, alleen: de artiesten ma
ken ze niet meer. Voor ons is de melodie altijd
heel belangrijk geweest. Melodieën blijven altijd
in de mode."
Voor het schrijven van een autobiografie heeft
Robin voorlopig geen tijd. „We willen nog wel
tien jaar aan onze carrière vastplakken. Mis
schien is dit wel onze laatste tour, maar zeker niet
ons laatste album."
j
IRIJSDAM, 071 -5356444
