ZATERDAGS
Nog duizend-en-één-nacht
BIJVOEGSEL
O
191
anaf vanavond
uaalfuur is het nog
redes duizend dagen
it het magische jaar
100. Op
udejaarsavond 31
=ecember 1999 breekt
nieuw tijdperk
nijrnMeteen nieuwe
'.uwen een nieuw
Dr \illennium, al begint
at laatste officieel pas
i januari 2001.
Massaler dan ooit
'tJillen overduizend-
n-één-nacht de
—hampagneflessen
'Zveral ter wereld
Ljorden ontkurkt. Naar
erwach ting zijn er
—80 miljoen nodig
tdensfeestjes
<e» laarvoorde
>ot
'i««oorbereidingen nu al
r- ij li begonnen. „En de
nillenniumkoorts zal
Heen nog maar
ijgen."
limme ondernemers verdienen al
V geld aan het terugtikhorloge, dat de
uren, minuten en seconden tot
2000 terug telt. In Haarlem is alleen vandaag
een 'count-down kalender' te koop. En de ge
meente Hengelo komt trouwlustigen tege
moet. Hun is beloofd dat in het gemeente
huis op 1 januari 2000 vanaf 0.01 uur de
trouwzaal beschikbaar is.
Sommige hotels, zoals Huis ter Duin in
Noordwijk, zijn voor de bewuste nacht nu al
volgeboekt. Op talloze feestzaaltjes liggen op
ties. Zaakwaarnemers van Nederlandse ar
tiesten beweren in koor dat de aanvragen
voor die avond binnenstromen. Binnen dui
zend dagen zal het allemaal nog gekker wor
den en zal de millenniumkoorts ons allen
overvallen, zegt een aspirant-millennium-
vierder.
Toch wordt het in Nederland allemaal niet
zoals in het buitenland. Over de grenzen lijkt
men als het om feesten gaat stukken gretiger.
Nagenoeg alle kastelen in Frankrijk en Ier
land zijn al besproken. In Engeland stelde de
regering zelfs een 'Millennium-Commissio
ner' aan, die de festiviteiten moet coördine
ren. En in Londen wordt momenteel hard ge
bouwd aan een futuristische Millennium-To
wer, die voor de eeuwwisseling op hoogte
moet zijn. Uit dezelfde stad vertrekt rond het
middernachtelijk uur van 31 december 1999
een Concorde naar New York. In de VS wordt
hard gestudeerd op een operavoorstelling die
tegen die* tijd rond de piramides in Egypte
moet worden uitgevoerd. De cultuurbarba
ren onder de Amerikanen hebben alle hotels
van Disneyworld reeds volgeboekt.
Ludiek is het Australische project 'Dancing
on the dateline'. Vlak voor 2000 varen twee
cruiseschepen richting datumgrens. Op het
ene schip wordt voor 40-plussers een klassiek
feestje gehouden, op het andere dreunt hou
semuziek. Precies 24 uur zullen de schepen
exact op de datumlijn 'dansen', zodat de op
varenden de eeuwwisseling twee keer kun
nen vieren. Een koorddanser zal over een
tussen beide boten gespannen kabel lopen.
Ter verhoging van de feestvreugde.
1998
Ook Hollandse particulieren willen wel met
een schip naar de datumgrens afreizen, maar
veel officiële instanties in Nederland hebben
nog nauwelijks over de viering nagedacht.
„Hou even op zeg!" zegt een woordvoerder
van de Rijksvoorlichtingsdienst zuchtend.
„Wij zijn nu nog volop bezig met het jaar
1998. Een echt herdenkingsjaar. Honderd-
jaar na de inhuldiging van Wilhelmina. Drie
honderdvijftig jaar na de vrede van Münster.
Honderdvijftig jaar na de grondwetherzie
ning."
Amsterdam dan, onze hoofdstad.
„Tweeduizend, pfff. Nog niet over nage
dacht," zegt een woordvoerder. „We richten
ons eerst maar eens.op de Eurotop."
Gelukkig bestaat de Rooms-Katholieke
Kerk nog. De Nederlandse kerkprovincie wil
de komende mijlpaal - 2000 jaar na de ge
boorte van Jezus Christus - niet zomaar voor
bij laten gaan. Naar een idee van de paus zel
ve zal 2000 in het teken staan van een ge
loofsverdieping, een dialoog met andere
godsdiensten én een schuldbekentenis voor
misdaden uit het verleden, zoals de inquisitie
en de kruistochten. Maar of dat feestelijk is?
Evenementjes
In Nederland zullen, zo zijn de voortekenen,
vooral kleinschalige feestjes worden gevierd.
Er is een enkele groep die het groots heeft
aangepakt - zoals in Haarlem - maar de
meeste voorbereidingen wijzen toch op be
sloten feestjes voor familie en kennissen.
Door het hele land is het particulier initia
tief van de grond gekomen. In plaatsen als
Hazerswoude, Leiderdorp, Velsen, Breda, As
sen, Gouda, Nijmegen, Stolwijk en Apeldoorn
zijn al jaren geleden stichtingen opgericht
met namen als Club 2000, 1999-2000, Feest
2000 en Millennium. Het zijn gezelligheids
clubjes geworden. Maandelijks vindt men el
kaar in een plaatselijke kroeg of in de huiska
mer van de voorzitter.
Om de continuïteit te waarborgen, zijn
strenge regels bedacht. Maandelijks moet
een bedrag worden gestort. Wie zich na jaren
sparen wil terugtrekken uit de stichting is zijn
geld kwijt èn zal moeten toezien hoe de an
deren zijn centjes gebruiken voor een mooi
millennium-feest. Zo moet voorkomen wor
den dat velen op de bewuste avond niet als
nog kiezen voor een intiem partijtje bij moe,
de buren of de kinderen.
Pieter Spierings van het Tilburgse Feest
2000: „Wie stopt, die is bedankt. Na acht jaar
sparen, steeds vijftien gulden per maand,
stap je dus niet meer uit. Toen we in 1988 als
studenten bij elkaar zaten en iedereen leek
uit te vliegen, beseften we dat dit dé manier
was om een vriendenclub bijeen te houden."
Een woordvoerder van de Hazerswoudse
Stichting Feest 2000: „Wij zijn voortgekomen
uit de groep die al sinds het begin van de ja
ren tachtig om het jaar een feest geeft voor
400 tot 600 personen. Voor de gelegenheid is
die kleine groep in 1993 uitgebreid tot zestig
man. Die sparen nu tussen de 125 en 250
gulden per jaar om straks een feest voor dui
Het Millennium-monument in het hart van Haarlem. De terugtelklok laat het aantal seconden zien tot 2000.
FOTO UNITED PHOTO'S DE BOER POPPE DE BOER
Tallozen in de weer
voorfeesten
rond het magische jaar 2000
zend man te geven. Wie wegloopt is z'n cen
tenkwijt."
Jos Óts van de stichting Oud en Nieuw
1999-2000 (Breda): „Een donateur kan zijn
lidmaatschap in principe niet aan een ander
overdoen. Dat kan alleen bij overlijden en
dan via het erfrecht."
Het is niet vreemd dat het uitvallersper
centage klein is.
Vuurwerk
De clubs zelf kunnen zich volledig richten op
het feest. De stichtingen hebben heuse feest
commissies van wijze mannen aangesteld.
De meesten weten nog niet in wat voor soort
omstandigheden 31 december 1999 zal wor
den doorgebracht. De Tilburgse groep wil
'misschien Terschelling afhuren, misschien
op de Grote Oceaan naar walvissen gaan kij
ken of misschien een vliegtuig naar een
warm land nemen.'
In Assen (Stichting 1999-2000) zijn ze al
wat verder. Het plaatselijke Van der Valk-mo
tel is afgehuurd voor 'een feestavond over he
den, verleden en toekomst'. Bezoekers kun
nen een Bruegheliaans eetfestijn ('lekker met
de handen eten!') bijwonen en moeten zich
voorbereiden op de aanwezigheid van mars
mannetjes. En in Breda willen ze na 'Bam,
gewoon een lekker feest' ook nog even de
stad in.
„Ik vertel niets. Ons plan is nog geheim,"
zegt A. Hogenelst van de Club 2000 (Gouda).
„Het wordt een happening, dat is alles wat ik
erover zeg."
Ter voorbereiding op zo'n knalfeest is al
veel gedaan. Er is een clubblad en er is eigen
briefpapier. Er zijn eigen bierglazen. En er
worden maandelijks bijeenkomsten gehou
den.
Hogenelst, een terugtikhorloge om de pols:
„Tegen de tijd dat het zover is, moet je wel
samen door een deur kunnen. We zijn nu
met zijn honderden en ik ken iedereen per
soonlijk. Of het echte feestgangers zijn?" Een
tevreden lachje: „Je kunt zeggen dat het
mensen zijn die gewend zijn zich te bewe
gen."
Op het eiland Voorne, onder de rook van
Rotterdam, maakt het dorp Zwartewaal zich
op voor een spetterende eeuwwisseling met
onder meer house, salsa, en rock-and-roll. De
stichting Zwartewaalse Belangen leidt de
dans bij alle voorbereidingen. Volgens voor
zitter Trees Wolffers heeft het dorp een naam
hoog te houden wat betreft het organiseren
van evementen voor de dorpsgemeenschap
van 2000 zielen. Jaarlijks doet bijna iedereen
mee aan de Havendagen en de Kerstmarkt.
Rond de kerstdagen wordt#aan iedere lan
taarnpaal een kerstboom gebonden, zonder
dat één vernielzuchtige puber daar een vin
ger naar uitsteekt.
Dat bloeiende gemeenschapsleven moet
zich uiteindelijk ook uiten in een eeuwfeest
in een tent. Al zevenhonderd dorpelingen
hebben zich ingeschreven en betalen ieder
kwartaal vijf gulden. Wie zich nu nog wil aan
melden, is te laat. Wolffers: „We moeten
streng zijn. We houden alleen nog wat plaat
sen over voor noodgevallen. De meest gestel
de vraag is: 'Mijn dochter is nu twaalf en
straks vijftien. Tegen die tijd zal ze een
vriendje hebben. Wat als die die ook mee wil?
Voor die gevallen regelen we dus iets ex
tra's."
Fiji-eilanden
De Rotterdamse Christine van Onlangs
(Dubbel Duizend) is al sinds de jaren tachtig
in de weer voor een exotische eeuwwisseling,
die ze ook nog eens twee keer wil vieren. Of
dat kan? En of dat kan! Men reist daarvoor
naar de Fiji-eilanden en viert daar oud en
nieuw. Als 2000 inderdaad gekomen is, neme
men een boot naar de nabijgelegen datum
grens. Daar is het dan nog 1999. Wacht men
wat uurtjes dan kan het millennium nog eens
worden onthaald.
Zo wil Van Onlangs het. En inmiddels doen
75 mensen met haar mee. De hotelkamers
zijn geboekt. De boot is gehuurd. Van On
langs popelt: „Het jaar tweeduizend was
steeds nog zo ver weg. En nu, nog maar dui
zend dagen.. Het zal wel druk worden. Bij die
datumgrens kunnen heel wat schepen lig
gen."
In Haarlem begon het plannenmaken tien
jaar geleden. Jaap Sluis van de stichting Mil
lennium: „In 1987 besloten we met een aan
tal vrienden om op 31 december 1999 het
feest der feesten te vieren." Gewoon een
plan, zoals dat van de anderen dus.
Maar 't was nog dertien jaar wachten en de
vriendengroep sloeg aan het denken. Sluis:
„We hebben het omgebogen tot iets cultu
reels. We meenden dat kunstenaars een
mooi tijdsbeeld zouden kunnen schetsen."
Bedacht werd om tot de eeuwwisseling jaar
lijks een musicus, kunstenaar, schrijver of ar
chitect de opdracht te geven zijn visie op het
naderende jaar 2000 te geven. De in 2000
ontstane verzameling kunstwerken wordt
dan ingepakt en geschonken aan het plaatse
lijke Teylers Museum.
Sluis: „Het is onze bedoeling dat het pak
ket pas ergens ver in de volgende eeuw weer
wordt uitgepakt. Dan kan diegene die in 2081
door het museum scharrelt zomaar stuiten
op een kunstcollectie uit het einde van de
twintigste eeuw. En denken: 'Goh, wat leuk'
of 'Ach, wat een kneuzen'."
Er is nog meer. De Amsterdamse kunste
naar Sjoerd Buisman maakte voor de stich
ting Millennium een bomensculptuur van
linden in een Haarlems bos. En voor V&D in
het hart van Haarlem werd van sponsorgel
den een heus Millennium-monument ge
bouwd. Het werden twee bogen, met een op
een paviljoentje rustende terugtelklok (vorige
week vrijdagmiddag om tien over een was
het nog 87.123.744 seconden tot het jaar
2000). In het paviljoentje kan men te midden
van langsrazende auto's achter een cap
puccino en een broodje mozzarella mijme
ren over het naderen van het nieuwe millen
nium.
In het Millennium-café en in drie Haar
lemse boekhandels is uitsluitend vandaag
met nog precies 1000 dagen voor de boeg
het nieuwste product van de stichting te
koop: een countdown-kalender die aftelt
naar het jaar 2000. Met een grafische compu
ter manipuleerde ontwerper Lex Reitsma in
totaal zo'n tweehonderd foto's, wat resulteer
de in een overdonderd futuristisch boek
werkje. De kalender is een bombardement
van tekstflarden en visuele prikkels, dat de
gebruiker het gevoel geeft door de tijd heen
te zappen, van de dood naar de geboorte van
de 'nieuwe mens'.
Of er nog een feest komt ook? Jawel. Op de
avond van 1 januari 2000. „Want," zegt Sluis.
„Dan weet je zeker dat iedereen komt. Dan is
oudejaarsavond in intieme sfeer met de fa
milie gevierd en kan zo'n versleten rotdag als
nieuwjaarsdag alsnog met een knalfeest wor
den afgesloten, 't Is nog op een zaterdag ook.
Kan je de hele zondag bijkomen."
Rotterdam
Vergeleken met alle vruchtbare inspanningen
in Haarlem, is een en ander in het Rotter
damse stukken moeilijk van de grond geko
men. Rotterdam had graag het nationale mil
lennium-feest willen vieren. Stadspartij
raadslid Kneepkens droomde al van een Ko
ningin-met-champagne op het balkon, een
bezoek van de Dalai Lama en van een in de
oudejaarsnacht overvliegende zeppelin, Mil
lennium genaamd. Bovendien stelde hij voor
alle Rotterdammers een steen op het 600.000
stenen tellende plein Binnenrotte te geven.
„Dus geen Walk of Fame, maar een Walk of
total Rotterdam. Dat past bij een horizontale
stad als Rotterdam."
Het viel uiteindelijk tegen. De Binnenrotte
blijft onaangeroerd, geen zeppelin zet koers
naar Rotterdam en waarschijnlijk heeft de
Dalai Lama op die bewuste avond al een an
der partijtje. Kneepkens mistroostig: „Op het
balkon zal het wel Bram Peper met cham
pagne worden."
Geheel ontevreden is hij echter niet. Vol
gens Kneepkens wordt in het stadhuis nage
dacht over een 'mooi congres in reflectieve
zin'. „Dan kan Roterdam, dat nu vooral be
kend is als kennisstad, met een congres over
spiritualiteit ook filosofisch en cultureel wat
meer op de kaart komen." Rotterdam als
geestelijke haven, zoiets moet het worden. En
als 't aan Kneepkens ligt wordt het congres
besloten met een spetterend debat in de ou
dejaarsnacht.
De vraag is nu: Zit de Rotterdammer op
zo'n feestje te wachten?
De vraag is sowieso: Zit de nuchtere Ne
derlander te wachten op een heus Millenni
um-feest? Want, eh, een happening kan toch
op iedere willekeurige dag plaatsvinden?
Moet dat per se op 31 december 1999? Is de
te nemen millennium-grens werkelijk zo ma
gisch?
Kneepkens: „Ik zie het relatieve van het
moment natuurlijk ook wel in. De Chinezen,
de Mohammedanen, die hebben een andere
kalender. Voor een deel van de wereld is onze
Millennium-viering dus waardeloos. Maar
waarom zouden we 't niet gebruiken als een
dag van bezinning van de Westerse wereld."
Hogenelst (Gouda): „Generaties lossen el
kaar af. We zijn op weg naar een climax.
Stappen een nieuw tijdperk in. Dat vier je
niet op een achternamiddag. Het land zal op
z'n kop staan. Joh, die nacht zal niemand
nuchter zijn."
Sluis (Haarlem): „Alles springt op nul. Alle
maal nullen en een tweetje ervoor. Als de
twee in de telling komt, ontstaat toch een
soort gekte."
Kneepkens weer: „Die koorts zal de wereld
overgaan en iedereen aansteken."
Immuun
Dat laatste valt nog te bezien. Er zijn ook
mensen die nu juist niét mee willen doen en
zich heilig hebben voorgenomen immuun te
blijven voor de millennium-koorts. Zo wil het
Roterdamse Hotel New York - toch een be
grip in trendsettend Nederland - zich verre
houden van de 2000-gekte. Hoewel het hotel
al sinds de week van de opening reserve-
ringsaanvragen kreeg voor de bewuste nacht.
Bedrijfsleider Ada Wolvekamp: „Zoals het
er nu uit ziet wordt 31 december 1999 voor
ons een oudejaarsavond als alle andere.
Twee jaar geleden hebben we een oude
jaarsfeest gehouden. Vonden wij gezellig.
Vond iedereen gezellig. Toen dacht iedereen:
'Dat doen ze het volgend jaar ook'. Dat de
den we dus niet. En het jaar erna weer niet.
Waarom moet je eigenlijk op die avond een
feest vieren? Je kunt toch ook op andere data
uit je dak gaan. Dat gedoe rond dat millenni
um is allemaal zo vreselijk commercieel. Ik
verwacht niet dat wij nog gegrepen worden
door die koorts. De kans is heel groot dat die
avond niets bijzonders gebeurt in Hotel New
York. Misschien gaan we er zelf wel een keer
slapen. Maken we een groot feest voor onze
eigen vrienden."
MISREKENINGEN
Altijd wil de mensheid voorspellingen doen. Niet ie
dereen die in de toekomst keek - en het waren niet
de minsten - had het altijd bij het rechte eind. Op
weg naar 2000 de Top-tien van de grootste misreke
ningen aller tijden.
„De platenspeler heeft geen commerciële betekenis."
Thomas Edison, 1880
„Zo moet het hangen."
De conservator van het Museum of Modern Art in New
York. Het museum stelde in 1961 het schilderij Le Bateau
van Henri Matisse tentoon. Het duurde 47 dagen voor ie
mand ontdekte dat het ondersteboven hing.
„Niemand wil thuis een computer."
Ken Olson, president van DEC, 1977
„In triomf trekken wij het ros de stad binnen."
De bevolking van Troje voordat deze inziet dat het ge
schonken houten paard, gevuld met krijgers, een list is van
de Griekse belegeraars (sage, rond 1200 v.C.)
„Vliegtuigen zijn onpraktisch en van weinig of geen
betekenis, zo niet geheel en al onmogelijk."
De Amerikaanse astronoom Simon Newcomb (1835-1909)
„Zware voorwerpen vallen sneller dan lichte."
Aristoteles (384-322 v.C.)
„Ik ben geen schilder. Ik voorspel u, dat niemand mijn
werk zal waarderen."
Michelangelo tegen de paus die hem opdroeg de befaam
de muurschildering op de Sixtijnse Kapel aan te brengen
„Er zijn geen omwentelingen van betekenis te ver
wachten."
Politicus en wijsgeer Marie-Jean Markies de Condorcet in
1784. Vijf jaar later brak de Franse Revolutie uit.
„De werkloosheid in de Europese Unie moet in het
jaar 2000 gehalveerd zijn."
De Europese Commissie in 1994. Toen waren er 17 miljoen
werklozen, nu 19 miljoen.
„Op 15 juni 1985 vergaat de wereld."
Radio Vaticaanstad, 11 augustus 1982.
ZATERDAG 5 APRIL 1997
