Denksport
TERDAG 5 APRIL 1997
—BRIDGE
Kf
Het meedoen aan de Europese Kampioen-
Fkchappen Paren in den Haag was een hele
belevenis. In drie zittingen van 14 rondes
elk met 2 spellen per ronde werd de eerste
v|chifting aangebracht. Er bleven 112 paren
^bver die in drie zittingen moesten strijden
e.'eom de veertig plaatsen in de A-finale. De
'.t'efcnderen speelden in de B-finale of in het
ierjj0osttoernooi. Meest vermoeiend was het
eeigebrek aan tijd. In 15 minuten moesten
i twee spellen op hoog niveau worden ge
speeld tegen tegenstanders, die vaak heel
vreemde bied- en speelsystemen gebruik
te n. Het meest succesvolle Nederlandse
f paar in parentoernooien jansma-Van Cleeff
eindigden ook hier het hoogst met een zes-
n Ofle plaats. In de A-finale deden ook de paren
muit Leiden e.o. Hoogenkamp-Verhees en
lerVerhees-Franken volop mee. Wel in de A-
renjialve finale, maar uiteindelijk in de B-finale
infioog scorend waren de jonge jongens uit
tieflaarlem De Haas-Kuiphof, Heinsman-Pi-
/jelet (Leiden) en Charles Schutte-Jan Tesse-
T akar(Schagen/Warmenhuizen).
^Ijl'arenwedstrijden winnen doe je niet door
r tam te bieden. De deelscore-gevechten en
hoge biedingen om de manche zijn
plaatsbepalend. Ze laten je heus geen laag
pontractje spelen. In een van de spellen had
West deze verzameling: sch 10 8 3; ha A 9 5;
hj H B 9; kl 10 8 7 3. Oost was de gever en
NZ waren kwetsbaar. Oost opende met de
tnulti 2 ru, meestal een zeskaart harten of
-(schoppen en 6-10 punten. Zuid volgde met
2 ha. Nu wist West, dat zijn partner de
schoppenkaart had. NZ kunnen hoogst-
9 Olwaarschijnlijk een kwetsbare manche ma-
—Jcen. Het is goed als West met deze kwets-
baarheid wat roet in het eten kan strooien.
~~Wat moet West bieden?
(Onze trainer van het nationale team Erik
Kirchhoff bood meteen 3 sch. Maar was dat
pu zo'n goed bod? Als Oost schoppens heeft
ponder het aas zullen OW toch geen schop-
penslag maken. Hartenaas is een zekere
slag. Andere slagen voor OW moeten uit de
ruitenkleur komen. Maar dan moet Oost
daar wel mee uitkomen! En na het bieden
van schoppen door West zal Oost niet met
jedilruiten uitkomen! Het bod, dat het beste
sowooruitziet is dus 3 ru. En dat maakt het
verschil tussen een uitstekende of een abo-
jminabele score. Ditwas het spel:
b 1083
A95
H B 9
b 10873
w 4-
v HB1086
A765
B65
'Na 3 sch bood Noord gewoon 4 SA en. na
twee azen werd 6 SA het eindbod. Dat werd
ia de schoppenuitkomst moeiteloos ge
naakt voor een zaaltop voor NZ. Na een
uitenuitkomst is 4 SA het maximum voor
vlZ en moet 3 sch vier down gedoubleerd!
n een deelscore-gevecht had Noord deze
;aarten: sch 10 3; ha 9 8 4; ru A V 3; kl A V
10 9 7. Oost was de gever en NZ waren
kwetsbaar. Oost opende met 1 ha; Zuid pas;
West 1 sch; Noord pas; Oost 2 sch; Zuid en
West pasten; Noord? Sommige Noordspe-
_[lers pasten, sommigen boden nog 3 kl, dat
ze al of niet gedoubleerd mochten spelen
en bij sommigen boden OW nog verder tot
3 sch. Maarin wezen heeft Noord al in een
eerder stadium niet goed geboden en zit er
k enu niets anders op dan te passen. Als.Noord
meteen in de eerste biedronde 2 kl had ge
volgd, had Zuid nog mee kunnen beslissen,
hflwant Oost had zeker 2 sch geboden. Dit was
11 het spel:
103
984
A V 3
AV1097
A V 7 4 N H B 6 5
*53 T v A H 7 6
B 9 6 5 w T- 0 8 4 2
H 5 4 Z +B6
982
v VB102
H 10 7
3j *832
De OW-top ging naar die paren, die 3 kl
^doubleerden en zelfs twee down speelden.
Dat ging na de schoppenstart en hartenver-
volg. De derde harten werd laaggetroefd.
Oost kwam opnieuw aan slag met schop
pen en liet ook de laatste harten aftroeven,
,Brl maar nu met de heer. Tenslotte zorgde troef
boer voor de tweede gedoubleerde down
slag. OW gewoon 2 sch laten spelen leverde
J4 voor NZ al een goede score op, maar de
HsOW-paren, die nog 3 sch boden kregen te-
onrecht de OW-nul. Het laatste spel zag er zo
'e
West
Oost
r\[
H 8 7
A 9
3
H 102
VB763
1
8654
A H 9 2
V 9 5
A 7
Oost was de gever en allen waren kwets-
M baar. Het bieden: Oost 1 ha; Zuid pas; West
1 SA; Noord 2 kl; Oost 3 ru; Zuid pas; West
bepaalde meestal het eindbod op 3 of 4 ha.
Zuid kwam met kl 6 uit voor het aas van
Oost. Noord nam de eerste troef meteen en
speelde ruitenvrouw voor het aas. De leider
haalde de troeven (Zuid had er twee) en
speelde klaveren (Zuid had er weer twee).
Zuid gooide steeds schoppens af. De derde
klaveren werd getroefd. In 3 ha gaat het om
de overslag, maar in 4 ha gaat he.t om het
contract. Slechts enkelen wisten 10 slagen
te maken. Hoe? Door de schoppens te eli
mineren in drie slagen. De laatste wordt in-
getroefd. Daarna speelde de leider een klei
ne ruiten!!. Zuid was ingegooid en moest
ruiten brengen. Dit was het spel:
A 9
A 7
4. H B 10 8 4 3
k H 8 7 N
H 10 2 4_
8654 w
b V95 Z
106432
*85
B 10 7 3
Alleen de Franse international Cronier
maakte zo de manche.
PUZZEL
Nummer 14
Horizontaal: 1. zinnebeeld; 6. persoon van adel; 12.
reservoir; 13. voorteken; 14. klaar; 16. blaam; 18. insek-
teneter; 19. buiten dienst; 20. nogmaals; 22. onwezen
lijk; 23. aanwijzend vnw.; 24. houtsoort; 26. plaats in
Duitsland; 28. meer in Canada; 29. vioolbouwer; 32.
kruisopschrift; 33. bijbelse reus; 34. hol; 35. effen; 37.
onbegroeid; 38. rivier in Duitsland; 41. gehoorzaal; 43.
bloem; 46. koorhemd; 48. geestdrift; 50. brede sjaal; 51.
beteuterd; 52. individu; 55. bewonderaar; 56. voorzet
sel; 57. ik verbied!; 58. kaartterm; 60. de dato; 61. bo
terton; 62. denkbeeld; 64. schaaldier; 65. onderwijzer.
Verticaal: 1. evenwichtig; 2. meterton; 3. jongens
naam; 4. onenigheid; 5. gele verfstof; 7. Venetiaans be
stuurder; 8. larve van de langpootmug; 9. deel van het
oor; 10. met name; 11. onderdanig; 15. trots; 17. ver
voermiddel; 18. verharde huid; 19. alcoholische drank;
21. kleine wig; 23. voorwerp; 25. alleen; 27. van riet ge
maakte mat; 29. welpenleidster; 30. bereklauw; 31. ri-
*vier in Duitsland; 36. overijld; 37. rots; 39. pantoffel; 40.
rivierkromming; 42. verbond; 44. gedorste korenhal
men; 45. god van de liefde; 47. deel van de plant; 49.
muziekdrama; 50. insnijding; 53. vulkaan; 54. brand
stof; 57. voorzetsel; 59. deel van het bestek; 61. krypton;
63. Frans voegwoord.
Welke twee woorden worden gevormd door de letters
in de volgende vakjes: 47 4 26 53 27 20 9 49
35 65 en 9 63 11 56 28 3 34 13 38 21
8*40.
Oplossing
nummer 13
De twee woorden van de opga
ve van vorige week waren:
MOTTENBAL en KLERENKAST.
'ATR B
Winnaars
De winnaars van een luxe
dominospel zijn:
J. van de Geest, Nokweg 26,
Leimuiden (kruiswoord)
I. Bonnet-Hogervorst,
Muiderkring 202, Leiden
(cryptogram).
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, per briefkaart, dienen
uiterlijk woensdag a.s. in ons bezit te zijn. Indien per post wordt ingezonden, als
volgt adresseren: Redactiesecretariaat Leidsch Dagblad, Postbus 54,2300 AB Lei
den.
Cryptogram
nummer 14
Horizontaal: 5. Hij maakt geen overtredingen in de
gemeenteraad (9); 6. Ontmoeting van twee personen?
(10); 9. Ontwerpen voor de werkgelegenheid in de we
genbouw (12); 11. Pakken en terugpakken (5); 13. Sme
rige mop? (8); 15. Ontploft hij in Hoorn? (15); 16. Geen
rund te bekennen in Noorwegen (6); 17. Regelbreker
(4); 18. Stralende Sint (12); 20. Onervaren onder de wol
inde tuin (10).
Verticaal: 1. Galamaal met bijbehorend gebak (11); 2.
Het winkelliedje is gewijd aan één onderwerp (11); 3.
Vermogen van geslachten (6); 4. Tastbare ziekte? (17);
7. Die plaats is geboren uit Engelse ouders (3); 8. Door
marathons aan lagerwal geraakt (8); 10. Haast die er
achterzat (8); 12. Troep vissen in gevaar? (10); 14. Ordi
naire herrie? (10); 18. Volgens Frans een verstandig ver
haal (4); 19. Aardig, toch is het weer niet goed! (4).
Oplossing
cryptogram 13
Horizontaal: 4. uitgeblust; 9.
arbeiden; 10. Koeman; 11. com
positiefoto; 13. plezierjachten;
14. spelen; 15. reuzin; 16. pijn-
bos; 17. gebelgd; 20. klaaglied;
21. toonsoort.
Verticaal: 1'. vuurdoop; 2.
streepjespantalon; 3. leed; 5.
lijnstoring; 6. sukkelaar; 7. de
pothouder; 8. nakomeling; 12.
stille omgang; 18. elders; 19.
viool.
DAMMEN
De meeste lezers zullen de op
gaven uit de voorgaande ru
briek tot een goed einde heb
ben gebracht. Slechts de oplos
sing van het vierde vraagstuk
heeft in een aantal huiskamers
de nodige problemen opgele
verd. Daar begin ik deze afleve
ring dus maar mee. Het ging
om de volgende (cijfer) stand:
wit 25, 27, 28, 32, 33, 34, 35, 37,
38, 39, 45, 48; zwart 7, 8, 10, 13,
16, 17, 19, 21, 23, 24, 26 en 36.
Deze compositie is van Rien
Hühl en hij werkte als volgt naar
een dubbele oppositie toe: 1.
35-30 24x35 2. 37-31 26x37 3.
32x41 21x43 ad 1. 4. 25-20 36x47
ad 1. 5. 20-15 47x40 6. 15x4
23x32 7. 4x2 43x34 8. 2x21 16x27
9. 45x34 met winst. Alvorens we
naar het NK in Uithuizen gaan
kijken, vraag ik uw aandacht
voor het volgende. Dit jaar
wordt de derde editie van het
Willem Jurg Toernooi gehou
den. In tegenstelling tot de eer
ste twee keer waarbij het om
eendagstoernooien ging, duurt
het toernooi nu zeven dagen.
De samenwerking met Stichting
Prodam heeft er tevens toe ge
leid dat het toernooi in Haarlem
wordt gehouden. Plaats van
handeling is de fraaie bovenzaal
van café-restaurant Brinkmann
aan de Grote Markt in Haarlem,
Een betere lokatie is nauwelks
denkbaar. Tijdens het toernooi,
dat van vrijdag 4 juli tot en met
donderdag 10 juli duurt, zullen
er op de markt zelf diverse ne
venactiviteiten worden georga
niseerd. Er wordt gespeeld vol
gens het Zwitsers Systeem en
9
h
b
O
O.
b
b
hi
O
h
O
O'
9
9
9
9
9
9
bi
O
O
O
9
O
h
3
a
dankzij een sponsor zijn er tal
van forse geldprijzen te verdie
nen. Het organisatiecomité be
staat uit Jeroen Sterel, Ton de
Haas, Herman van Westerloo,
Mac Liems en Gonda koster.
Voor meer informatie kunt u
bellen met Prodam, 023-
5323086 of Ton de Haas, 0226-
395474.
Overigens is nu al zeker dat het
toernooi een internationaal
tintje zal krijgen. Onder de deel
nemers zult u mogelijk ook na
men aantreffen uit het NK
waarvan vandaag (zaterdag 5
april) de slotronde wordt ge
speeld. Op het moment dat de
ze rubriek gemaakt werd, waren
er vijf ronden gespeeld. Opval
lend is dat het in slechts zeven
van de vijfendertig partijen tot
een beslissing kwam. Het is te
hopen dat daar in de resterende
partijen verandering in is geko
men. Spannend is het daar door
echter wel. Na vijf ronden staat
bijvoorbeeld nummer acht
maar twee punten achter op de
koploper. Dat kan dus nog leuk
worden.
Maar nu de techniek. In de vier
de ronde zag Paul Oudshoorn
zijn remise-reeks onderbroken
door Rob Clerc, die bereid was
zijn clubgenoot wat bijlessen in
het klassieke genre te geven.
Hetgeen geen overbodige luxe
blijkt. Wit: P. Oudshoorn;
zwart: R. Clerc (NK '97). Partij:
1. 32-28 19-23 2. 28x19 14x23 3.
33-28 23x32 4. 37x28 10-14 5.
39-33 5-10 6. 44-39 20-24 7. 41-
37 17-22 8. 28x17 12x21 9. 34-30
14-19 10. 30-25 10-14 11. 40-34
7-12 12. 33-28 18-23 13. 46-41
23x32 14. 37x28 12-18 15. 41-37
1-7 16. 38-32 7-12 17. 31-27 21-
26 18. 43-38 11-17 19. 34-30 18-
23 20. 49-43 17-21 21. 45-40 13-
18 22. 50-45 12-17 23. 39-33 17-
22 24. 28x17 21x12 25. 40-34 2-7
26. 34-29 23x34 27. 30x39 9-13
28. 32-28 18-23 29. 38-32 4-9 30.
42-38 14-20 31. 25x14 9x20 32.
47-42 7-11 33. 45-40 20-25 34.
37-31 26x37 35. 42x31 3-9 36.
48-42 11-17 37. 42-37 9-14 38.
40-34 17-21 (zie diagram 1) 39.
34-30 25x34 40. 39x30 21-26 41.
30-25 6-11 42. 43-39 12-18 43.
27-22 18x27 44. 31x22 11-17 45.
22x11 16x7 46. 36-31 7-11 47.
31-27 8-12 48. 39-34 11-16 49.
34-30 12-17 50. 27-21 16x27 51.
32x12 23x41 en wit gaf het op.
Na 12-7 volgt 14-20 en 41-46 en
dus geen puntje voor Ouds
hoorn. Tijd: 2.07/1.55 uur. Kees
Thijssen boekte in de tweede
ronde een nuttige zege op Bert
Raven aan wie het spelen op re
mise doorgaans niet besteed is.
En gelukkig maar. Wit: B. Ra
ven; zwart: Thijssen (NK '97):
Partij: 1. 33-29 17-22 2. 39-33
11-17 3. 44-39 6-11 4. 50-44 1-6
5. 31-26 16-21 6. 29-24 20x29 7.
33x24 19x30 8. 34x25 14-19 9.
35-30 10-14 10. 30-24 19x30 11.
25x34 5-10 12. 34-30 14-19 13.
36-31 10-14 14. 31-27 22x31 15.
41-36 21-27 16. 32x21 17-22 17.
36x27 22x31 18. 21-16 18-23 19.
40-34 12-18 20. 38-33 14-20 21.
30-25 9-14 22. 44-40 8-12 23.
46-41 31-36 24. 42-38 4-9 25.
34-29 23x34 26. 40x29 20-24 27.
29x20 15x24 28. 37-32 18-23 29.
32-27 13-18 30. 26-21 9-13 31.
27-22 18x27 32. 21x32 12-18 33.
32-28 23x32 34. 38x27 19-23 35.
48-42 14-19 36. 43-38 11-17 37.
38-32 3-9 38. 49-44 9-14 39. 45-
40 7-12 40. 33-28 6-11 41. 16x7
12x1 42. 41-37 2-7 (zie diagram
2) 43. 39-33 17-21 44. 27x16 18-
22 45. 28x17 24-30 46. 25x34 23-
29 47. 33x24 19x50 en wit gaf
hetop. Tijd: 1.58/1.52 uur.
SCHAKEN
Paul Bierenbroodspot
Veel schakers worden in het
eindspel nonchalant. Het idee is
dat er met weinig materiaal im
mers weinig kan gebeuren. Zelfs
de grootste schakers gaan soms
in de fout. (Zie diagram 1)
Bernstein-Smyslov, Gronin
gen 1946
Smyslov is een groot kenner
van toreneindspelen en het mag
dan ook verbazen dat /hij deze
stelling niet naar winst wist te
voeren. Hij was zich ongetwij
feld van geen gevaar bewust.
I...b2?
Na l...Te3+ was de winst niet
echt moeilijk meer geweest.
2.Txb2!
Smyslov heeft overzien dat het
na 2...Th2+ 3.Kf3 Txb2 pat is.
2...Kg4 3.Kfl
En hier werd tot remise beslo
ten.
Matwendingen kunnen ook niet
uitgesloten worden in toren
eindspelen. (Zie diagram 2)
Chiut - Atalin, USSR 1952
l...f4+l?
Stelt een mooie val. Wit loopt er
met open ogen in.
2.Ke4?
Met 2.Ke2 had wit goede remi
sevooruitzichten behouden.
2...Td6!
Wit geeft op. Na 3.Txa7+ Ke6 is
llllll
1
a
||fH|
III
lij
111
A
III
1
IE
D
111
111
II
HI
I
A
A
het ondekbaar mat en het pion-
neneindspel na 3.Txd6 Kxd6 is
kansloos.
Soms kan een matwending ge
bruikt worden om een beslis
sende pionnendoorbraak te for
ceren. (Zie diagram 3)
Shamkovic -Bannik, USSR
1954
Analysestelling.
1.g6! Td8
l...fxg6 2.Th3 is direct mat.
2.g7 Tg8 3.Kf5 Kh6 4.KT6
En wit wint.
Eeuwig schaakwendingen kun
nen ook nog wel eens voor een
halfje zorgen in schijnbaar ho
peloze stelling. (Zie diagram 4)
Sikora - Peng, 1991
1.g3!?
De goede zet, met het verkeerde
idee.
I...f3
En wit gaf op.
Na 2.Txe3 f2 kost de vrijpion
een toren. Wit beschikt echter
over een verrassende wending
middels een tussenschaakje. Na
2.Te7+ kan de zwarte koning
niet over de f-lijn komen. Op
2...Kf6 volgt namelijk wel 3.Txe3
en na 3...f2 4.Tf3+. Indien de
zwarte koning niet naar de f-lijn
gaat, volgt simpel eeuwig
schaak.
FILATELIE
Tot 1993 stonden, tot genoegen
van veel (thematische) filatelis
ten, ons culturele erfgoed en
landseigen onderwerpen cen
traal op de jaarlijkse serie zo-
merzegels. Maar toen bleken de
bakens plotseling drastisch te
zijn verzet. Iemand was op het
onzalige idee gekomen om op
de zegels meer (of alleen maar)
aandacht te vragen voor oude
ren. De zegels moesten een
soort tegenhanger van de kin
derzegels worden.
Sindsdien heet de emissie dan
ook zomerzegels/ouderenze-
gels. Vanaf het begin (1993) heb
ik een aversie gehad tegen de
ouderenzegels. Want wat moet
je ook als onderwerper
jaar in jaar uit met hetzelfde
onderwerp. Je kunt nog zulke
leuke themés verzinnen, het
blijft (net als vaak met de kin
derzegels) fröbelen. De onder
werpen zijn gezocht en de uit
werking is gemaakt, gekunsteld.
Dat begon direct al in 1993. Het
thema was 'beschermd wonén'.
Dat blijkt dan alleen uit sleutel
tjes onderop de zegels. Verder
zien we geposeerde ouderen
met gezichten van 'ben ik ook
in beeld', of 'moet je mij zien'.
De enige aardige zegels zijn die
van 1994 met als thema 'tele-
fooncirkel'. Voor de rest is het
behelpen.
Dit jaar beleven de ouderenze
gels hun eerste lustrum. De vijf
de serie (drie zegels van 80 c.
met een bijslag van 40 c., en
evenals voorgaande jaren een
velletje, met daarin nu twee van
elke waarde) verschijnt 15 april
en heeft als thema 'beeldvor
ming over ouderen'. Dit beeld
wordt op de zegels vormgege
ven door delen van een roos en
teksten.
Op de drie zegels achtereenvol
gens: een rozenknop met de
tekst 'Het jeugdgevoel is een
ouderdomsverschijnsel'; een
bloeiende roos met de regel
'Een familie die een grijsaard in
haar schoot heeft, bezit een ju
weel'; een stengel met doornen
met de tekst 'Het komt er niet
op aan hoe oud wij zijn, maar
hoe wij oud zijn'.
De teteten (van wie zijn die
overigens) zijn goed gevonden.
Helaas harmoniëren ze nauwe
lijks met de delen van de roos,
waardoor het opnieuw een ge
forceerd, gekunsteld produkt is
geworden. Ze doen me ook
nogal denken aan hedendaagse
condoléancekaarten.
Zoals u ziet bestaat de serie uit
drie zegels met identieke waar
den. Dat is voor het eerst in de
geschiedenis. De laatste jaren
gelden zowel voor de zomer- als
voor de kinderzegels afge
zien van de bijslag waarden
van 70,80 en 100 cent.
Waarom ook deze keer niet een
zegel van 100 cent opgenomen,
vraag je je dan af. Naar mijn ge
voel heeft dat een diepere ach
tergrond. Welke, daar kom ik
een volgende keer op terug bij
de behandeling van de Rode-
Kruisemissie die voor 27 mei
staat gepland.
Faroer Heeft net als vorig jaar
(15 april) op 17 februari twee
zegels uitgegeven met daarop
zgn. invasievogels. Op de ze
gels, beide 4,50 kr„ twee goud
vinken (Pyrrhula pyrrhula) en
twee sijsjessoorten (Carduelia
flammea). De zegels zitten ook
in velletjes van tien stuks, vijf
van elk-
Behalve de vogelzegels ver
schenen 17 februari vier zegels
met daarop kleine, bleke, fletse
paddestoelen: Hygrocybe chlor-
ophane (4,50 kr.), Hygrocybe
psittacina (6,00 kr.), Hygrocybe
helobia (6,50 kr.) en Hygrocybe
virginea (7,50 kr.).
Verenigde Naties In de periode
1980-1989 gaven de Verenigde
Naties jaarlijks vier velletjes uit
(in elk velletje steeds vier blok
jes van vier zegels) met daarop
de vlaggen van de lidstaten. Elk
jaar kwamen op deze manier de
vlaggen van zestien landen aan
de orde en na tien jaar telde de
collectie veertig velletjes met
vlaggen van 160 landen. De vlag
van Nederland zat in 1989 in de
laatste set, velletje 37.
Het zat er al enige jaren aan te
komen dat de serie door de uit
breiding van de Verenigde Na
ties een vervolg zou krijgen. Op
12 februari was het zo ver. Er
verschenen twee velletjes met
daarin, net als voorheen, vier
blokjes van vier zegels. In velle
tje 41 de vlaggen van Tadsjikis-
tan, Georgië, Armenië en Nami
bië en in 42 die van Liechten
stein, Zuid-Korea, Kasachstan
en Letland.
De VN vervolgden 13 maart
haar velletjes-beleid met de uit
gifte van drie velletjes met ook
daarin steeds vier blokjes van
vier zegels (4 x 0,80 Zw. fr;4x
32 c.; 4 x 7 Os.). Op de zegels
bedreigde dieren.
