Plant eens een kiwi
Tuinieren
Vraag en antwoord
Minister
haalt natuur
de tuin in
TERDAG 5 APRIL 1997
GREET BUCHNER
de zeventiger jaren is de
in opmars bij de groente-
gr. We kennen ze allemaal
de bruingroene harige
Schten, knalgroen van bin-
Een toenemend aantal
ibezitters wil ze wel zelf
eken en dat kan.... mits er
muur op het zuiden be-
[likbaar is. De kiwi (Actenidia
lensis) houdt van warmte en
rdt groot. Kan wel 9 meter
worden en kan tot 25 cm.
groeien. De via Nieuw-
ïland van oorsprong Chinese
|icht kennen we gek genoeg
Ier de naam van een in
kiw-Zeeland populaire vogel:
leschikken we over een war-
muur dan is het nu tijd om
kiwi aan te schaffen. Maar
eraan: er zijn eenhuizige
iten in de handel die tenge-
van allerlei ingrepen zo-
|T vrouwelijke als mannelijke
lemen hebben en er zijn
'huizige planten die ofwel
tuwelijk, ófwel mannelijk
In dat geval zal men dus
echtpaar' moeten kiezen,
Iers komt er niets van
ichtzetting en daar is het
_:h om begonnen. Beide, zo
el de mannelijke als de vrou-
"7 planten, brengen in
jei/juni mooie grote bloemen
jjeiijki
voort in wit/roze. Alleen heeft
de één vooral meeldraden en de
ander stempels zodat er niets
van vruchten kan komen als we
er maar een van hebben.
Om te voorkomen dat de
plant te vroeg gaat bloeien en
dus kans loopt te bevriezen,
hangen kiwi-liefhebbers in het
voorjaar dunne witte vitrage
rond de takken. Wit houdt
warmte tegen en de bloem
bloeit dus later. Maar we zijn nu
nog bezig met de beginners die
een kiwi gaan planten. Die
moeten flink wat turf en humus
in de grond spitten. De plant
houdt van vochtige, iets zure
grond. Verder heeft hij veel or
ganische mest nodig die rijk is
aan stikstof. Daaraan heeft deze
harde groeier met het vele blad
behoefte. Snoeien mag nu in
géén geval. Evenals de druif
mag de kiwi na 15 januari niet
meer gesnoeid worden omdat
er dan kans is op veel verlies
van sap. De sapstroom komt
namelijk vroeg op gang.
Voor gevorderde kiwi-bezit-
ters is het zinvol te weten dat de
kiwi, die pas na een jaar of drie
vruchten voortbrengt, ongeveer
net als een druif gesnoeid moet
worden. Leggers met daarop
korte takjes met 3 - 5 ogen ge
ven de meeste kans op veel
vruchten. Deze vruchten wor
den pas heel laat rijp in ons kli
maat. Zo rond november begint
het er op te lijken en dan heb
ben we, normalerwijze, de eer
ste nachtvorsten al gehad. Geen
nood. Een paar graden onder
nul kunnen de kiwi's verdragen,
maar als het harder gaat vriezen
moeten ze geplukt worden om
binnen, bij matige temperatuur,
na te rijpen.
Is er strenge vorst op komst,
dan dekken we de stam nog af
met kranten of ander spul. Je
weet maar nooit en voorkomen
is bij al deze exoten beter dan
(te laat) genezen!
■5(
van der Meij uit Haarlem is
BBSj verstandig geweest om de to-
laten elk jaar in geheel ver-
[euwde grond te zetten. De
■aag luidt nu: moet ik daarmee
Korgaan? Helaas, dat blijft
odzakelijk. De tomaat heeft
lelijk snel last van een
immel die in de grond over-
jjft. Zet men tomaten op de
ind waar vorig jaar ook toma-
jn hebben gestaan, dan is er
Jjn goede kans dat ze ziek wor-
Wpn. Dus vernieuwen die grond,
^twel elke keer op een ander
lekje zetten. Naar maar waar.
je Christusdoorn, Euphorbia
iilii krijgt gele blaadjes. Wat
ik eraan doen?, vraagt me-
vrouw van Tongeren uit IJmui- den. Dus daarom in het kort de niet genoeg van de zon krijgen,
den. Vooral ook: wat doe ik ver- beschrijving van de verzorging. Warmte en een droge licht zijn
keerd? Dat laatste kan ik op af- Deze Euphorbia vraagt om een ook welkom en bij kamertem-
stand helaas niet beantwoor- zeer lichte plaats en kan maar peratuur onder de 13 graden C.
-s-Grayendamseweg 49A
Voorhout
Sierhekwerk
S Spijlen hekwerk
Schuifhekken
Plantsoenhekken
Gaasafrastering
Sportveldafrastering
Tennisbaanafrastering
Schoorsteenkappen
Oudhollandseverlichting
Lisse - Vo^hc^it
verliest hij blad. Gieten op de
goede wijze is van groot belang:
teveel is gevaarlijk. Altijd wach
ten tot de bovengrond weer
droog is en na de hoofdbloeitijd
nog wat minder en ook nog iets
lagere temperatuur, liefst rond
de 16 graden. Vanaf het voor
jaar tot vroeg in de herfst om de
twee weken wat mest en mocht
de plant ook 's winters blijven
bloeien, daarmee doorgaan als
het wintert. In het voorjaar kan
men 8 cm lange topstekken ne
men. Wél een dag laten droge
vanwege het melksap en pas
dan in de stekgrond. Succes
met deze handleiding.
Haal de natuur in je tuin.
Minister De Boer van
milieu heeft een boekje ge
presenteerd met 51 tips
over de mogelijkheden om
milieuvriendelijk te tuinie
ren. Er zullen ook recla
mespotjes op radio en tele
visie worden uitgezonden.
En ruim 150 tuincentra
gaan de komende periode
extra aandacht schenken
aan milieuvriendelijke
producten.
Tuinieren is, als vorm
van vrijetijdsbesteding,
ongekend populair. Maar
op milieugebied gaat er
nog heel veel mis in het
groen rondom de woning.
Kunstmest, slakken- en
mierendood, rupsengif,
enzovoorts. Het lijkt soms
meer op chemische oor
logvoering dan op zorg
voor alles wat groeit en
bloeit.
Daar moet, vindt minis
ter De boer, wat aan ver
anderen. 'Haal de natuur
in je tuin' geeft daarvoor
richtlijnen. Bijvoorbeeld
gft-compost of stalmest
gebruiken in plaats van
kunstmest, en vooral geen
gif. Wie slakkendood ge
bruikt, doodt immers ook
de beesten die - vergiftigde
- slakken eten: bijvoor
beeld lijsters en egels.
Er zijn andere mogelijk
heden om slakkenvraat te
beperken. Zoals de klassie
ke bierval. Een jampotje
ingraven, met op de bo
dem een laagje liefst wat
zoetig bier. De slak komt
op geur af, valt in potje en
verdrinkt in gerstenat...
Tuinverlichting kan tegen
woordig goed branden op
zwakstroom, of zonne-
energie. Bodembedekken-
de planten voorkomen
overtollige onkruidgroei,
waardoor de gifspuit in de
knotwilg kan blijven han
gen. Enzovoorts.
Er kan een hoop gedaan
worden om meer natuur
in de tuin te krijgen: spe
ciale plantensoorten waar
vlinders op af komen, of
nestkastjes voor vogels.
Veel vogels in de tuin is
goed: genieten van de
zang, en profiteren van
hun eetlust. Een paartje
mezen met jongen vreet
duizenden rupsen op.
Het boekje met tuintips
is verkrijgbaar bij tuincen
tra, postkantoren en bi
bliotheken.
1
M
P
E
O
O
N
T
K
2
T
A
O
N
N
O
1
M
3
E
K
W
T
A
R
G
K
4
S
E
T
N
A
O
R
T
5
E
B
G
O
D
O
S
1
6
K
N
R
G
U
1
E
S
7
S
P
N
A
E
A
K
N
8
T
N
E
A
A
W
E
F
9
T
I
A
N
F
E
L
10
S
G
N
U
M
1
T
E
11
P
A
N
A
S
E
R
N
12
L
S
P
1
A
E
N
T
13
K
F
A
H
A
E
S
B
14
K
R
B
U
E
N
1
K
PGAVE
OPLOSSING
CITAAT
|treep op elke regel de letters
die samen het woord vor-
ïen dat overeenkomt met de
mschrijving. De resterende let-
^rs vormen van boven naar be-
ede.n en van links naar rechts
en citaat.
KRUISWOORDRAADSEL
,1'
lorizontaal:
deel v.e. dier; 2. leidsel; 3.
zuivelprodukt; 4. vertrek; 5.
kwaad; 6. Romeinse strafpaal; 7.
wielstaaf8. deel v.e. wiel; 9.
(Meubelstuk; 10. snoet; 11. stel;
12. dakgebint; 13. zuivelpro
dukt; 14. aarden of metalen fles.
HEINZ
0OO/V A/ér/A/2?
WAT cif TOO/A £ÖV
/y££&/T/kr£ gO/MAATT/COS
SAMT/V AWOS OA
SOfA //V SÏAAA
l'AU-AA//
TOMPOES
Heer Bommel en de Pikkin Ring
Heer Bommel verviel tot een verstard
stilzwijgen. Met puilende ogen en ge
jaagde ademhaling volgde hij de be
wegingen van de jonge medicus, die
zich met een spuitje over hem heen
boog. „Een flinke koorts!" sprak de
student deelnemend. „Maar we zullen
je helpen, hoor. Zo'n prikje doet geen
pijn en daarna zul je je veel prettiger
voelen." De beklagenswaardige heer
trachtte te spreken, doch er kwam
slechts een hoge pieptoon over zijn
lippen. „Hoe vreselijk", dacht hij. „Een
weerloos heer op de slachtbank - ge
prikt door de eerste de beste lummel.
Ach, hij moest hier eens liggen in mijn
plaats." Op hetzelfde moment beving
hem een duizeling - en toen hij bij het
overtrekken de ogen opsloeg bemerkte
hij dat hij voor de brancard stond, ter
wijl de aankomende arts door riemen
omkneld op het zeildoek lag. Heer 01-
lie gaf niet lang toe aan zijn verbazing.
Hij sloeg een korte blik op de injec
tiespuit die hij in zijn hand had en
wierp het instrument vol afschuw weg.
Daarop liep hij de gang in met zo'n
snelheid, dat zijn witte doktersjas ach
ter hem aanfladderde. Hij was echter
nog niet ver gekomen toen hij werd
staande gehouden door een verpleeg
ster. „Dokter!" riep ze, „kunt u even
helpen?"
„H-helpen?" stamelde heer Bommel
verward. „W-wat... ik hoor hier niet,
bedoel ik. Ik moet weg! Ik..."„Ja, dit is
uw afdeling niet, dat zie ik", zei de
zuster. „Maar het is een noodgeval.
Mevrouw Kwaalberg heeft een inzin
king en ik weet echt niet, wat ik met
haar aan moet. Ik ben ook pas nieuw,
ziet u?" Heer Ollie luisterde even naar
het aanzwellende geroep van de stu
dent achter hem en volgde toen vol
wanhoop.
H
W
R
DOOR JAN VISSER
Het weerbeeld wordt vandaag bepaald door een storing die het op zijn
heupen krijgt. Het systeem trekt sterk uitdiepend van Schotland via
Denemarken naar Polen en veroorzaakt aan de kust een harde tot
stormachtige wind. De windrichting is aanvankelijk west tot zuidwest,
later ruimt de wind naar west tot noordwest. Verder valt er nu en dan
regen, al ligt het accent van de nattigheid op de oostelijke helft van
het land. Vanmiddag nemen de neerslagkansen af en later kan ook de
zon tevoorschijn komen.
Morgen zoy er nog een enkele sneeuw- of hagelbui kunnen vallen,
maar overheersend is het droog met dikwijls zonneschijn. Tijdens de
avonduren kan de buiigheid weer iets gaan toenemen. Belangrijk is
dat de noordwestenwind afneemt tot matig. Alleen langs de kust
waait het aanvankelijk nog krachtig. Dankzij de sterke instraling is het
morgen in de luwte best uit te houden. De thermometers moeten we
maar even buiten beschouwing laten want de temperatuur bereikt
geen hogere waarden dan een graad of 8-9. De weersverbetering die
morgen gestalte krijgt hangt samen met een krachtig IJslands hoge-
drukgebied. Dit systeem verplaatst zich naar de Britse eilanden en
neemt verder in betekenis toe.
Onder invloed van het hogedrukgebied is het gedurende de eerste
helft van de volgende week droog en vooral maandag is er flink wat
zonneschijn. Dinsdag zouden er weer enkele wolkenvelden kunnen
binnendrijven. Het blijft wel koud met in de nacht van maandag op
dinsdag temperaturen rond het vriespunt en op veel plaatsen vorst
aan de grond.
Gisteren vielen er vooral in de middag enkele buitjes met hagel en
korrelsneeuw. De temperaturen waren aan de lage kant. Het werd in
ons gebied nergens 10 graden en in buitjes daalde het kwik in Lisse
naar 5 graden. Later op de middag werden de opklaringen breder
maar 's avonds kwamen wolkenvelden van de nieuwe storing binnen
drijven.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Noorwegen:
Wolkenvelden en vooral
langs de westkust een
aantal winterse buien. In
het zuidoosten ook nu en
dan zon en waarschijnlijk
droger. Middagtempera-
tuur uiteenlopend van en
kele graden onder nul in
het noorden tot +8 in het
zuidoosten bij zon.
Zweden:
Soms wolkenvelden, soms
zon en op de meeste
plaatsen droog. In het ui
terste zuiden zaterdag mo
gelijk veel wind en regen
of sneeuw. In het noorden
maxima iets onder het
vriespunt, in het zuiden
iets daarboven.
Denemarken:
Zaterdag stormachtige
weer met enige tijd regen,
voorafgegaan door
sneeuw. Zondag later op de dag opkla
ringen, afgewisseld door een winterse
bui. Middagtemperatuur rond 5 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Zaterdag onstuimig, bewolkt en van tijd
tot tijd regen, maxima tussen 10 en 15
graden. Zondag enkele graden kouder
maar geleidelijk wel rustiger, droger en
meer zon.
België en Luxemburg:
Zaterdag veel wind, bewolkt en af en toe
regen. Middagtemperatuur rond 11 gra
den. Zondag maxima rond 8 en enkele
winterse buien, afgewisseld door wat
Noord- en Midden-Frankrijk:
In het westen perioden met zon en vrij
wel droog. Naar het noorden en oosten
toe meer bewolking en vooral later enke
le buien, ook met winterse neerslag.
Middagtemperatuur meest tussen 10 en
15 graden
Portugal:
Veel zon maar in het zuiden geleidelijk
meer bewolking en later mogelijk een re-
gen- of onweersbui. Middagtemperatuur
tussen 22 en 27 graden; vlak aan zee in
het zuiden iets lagere maxima.
Madeira:
Nu en dan zon en kans op een enkele re
gen- of onweersbui. Temperatuur 's
middags rond 21 graden.
Spanje:
Veel zon. Zondag later op de dag in het
zuidwesten een toenemende kans op
een regen- of onweersbui Zaterdag rond
Gibraltar veel wind. Middagtemperatuur
meest tussen 20 en 25 graden maar
langs sommige kusten iets lager en in
het binnenland lokaal hoger.
Canarische Eilanden:
Naast zon ook wolkenvelden en kans op
enkele buien, ook met onweer. Middag
temperatuur tussen 21 en 25 graden.
Marokko:
Westkust: perioden met zon en daar
naast kans op een regen- of onweersbui;
eerst vooral in het zuiden en later ook in
het noorden. Maxima tussen 20 en 25
graden.
Tunesië:
Flinke zonnige perioden en droog. Mid
dagtemperatuur meest rond 21 graden.
Zuid-Frankrijk:
Flinke perioden met zon. Zondag in de
oosteli|ke departementen meer bewol
king en kans op regen; in de Alpen daalt
de sneeuwgrens naar 1200 meter. De
Mistral gaat zaterdag tijdelijk liggen
maar komt zondag weer terug Middag
temperatuur tussen 15 en 20 graden.
Mallorca en Ibiza:
Vrij zonnig en zondag een aantrekkende
wind. Maxima rond 20 graden.
Italië:
Perioden met zon. Vooral zondag ook
wolkenvelden en later van het noorden
uit mogelijk regen. Zaterdag tijdelijk
kouder met maxima tussen 14 en 18
graden.
Corsica en Sardinië:
Flink wat zon en tamelijk veel wind.
Droog. Middagtemperatuur ongeveer 18
graden.
Malta:
Flinke perioden met zon en droog. Mid
dagtemperatuur rond 19 graden.
Griekenland en Kreta:
Vooral zaterdag een aantal regen-en on
weersbuien. Zondag geregeld zon en op
veel plaatsen droog. Rond de Egefsche
Zee tijdelijk veel wind. Zaterdag nogal
fris met maxima rond 13 graden.
Turkije en Cyprus:
Zaterdag meest bewolkt en een aantal
fikse buien, vaak met onweer en hier en
daar veel neerslag. Zondag van het wes
ten uit opklaringen en geleidelijk droog.
Vrij lage maxima; zondag variënd van 8
graden op de Dardanellen tot 14 op Cy-
Duitsland:
Zaterdag in het noordwesten kans op
storm-, verder bewolkt en enige tijd re
gen, hier en daar ook sneeuw. Zondag
winterse buien, afgewisseld door wat
zon Middagtemperatuur meest tussen
6 en 12 graden.
Zwitserland:
Aan de noordzijde van de Alpen bewolkt
en af en toe regen, vanaf 1200 meter
sneeuw en middagtemperatuur rond 11
graden. In het zuiden droger, meer zon
en maxima tot 20 graden
Oostenrijk:
Veel bewolking en van tijd tot tijd regen,
boven 1200 meter sneeuw. In Karinthie
en Stiermarken kleinere neerslagkans
en soms ook zon Middagtemperatuur
rond 12 graden maar zondag in het
noordoosten wat lager.
Polen:
Zaterdag eerst lokaal mist. Daarna
vanuit het westen bewolkt, regen en
vooral in het zuiden van Polen een harde
wind. Zondag een koude noordenwind
en winterse buien afgewisseld met zon
Middagtemperatuur zaterdag 7 tot
graden, zondag dalend naar 2 tot 5 gra-;
Tsjechië en Slowakije:
Zaterdag eerst lokaal mist. Daarna
vanuit het westen bewolkt en regen. Bo
vendien een harde wind. Zondag een
koude noordenwind en enkele winterse
buien afgewisseld met zon. Middagtem
peratuur zaterdag rond 10 graden, zon
dag enkele graden lager.
Hongarije:
Zaterdag eerst zonnige perioden, later
op de dag meer bewolking gevolgd door
wat regen. Zondag wolkenvelden en van
tijd tot tijd regen. Later op de dag moge
lijk ook zon. Middagtemperatuur rond
14 graden.
ZONDAG 6 APRIL 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 07 03 Zon onder 20.20
Maan op 06.40 Maan onder 19.15'
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 03.29 15.50 03.02 15.23
Laag 11.30.--.-- 11.11 -J
MAANDAG 7 APRIL 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 07.01 Zon onder 20.22
Maan op 07.10 Maan onder20.35
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 04,16. 16.36 03.49 16.09
Laag 01.46. 12.05 01.27 11.46
Weerrapporten 04 april 17 u
Amsterdam halfbew. wnw9 11 5 0.1
Eindhoven half be
Rotterdam licht be
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
Cyprus
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
regenbui
half bew
sneeuwbui
8 1 2.0
17 10 0.2
19 11 0.0
w8 12 3 1,0
w 12 21 6 0.1
w 10 4 2 0.1
22 17 0.0
5 24 16 0,0
23 7 0.0
Luxemburg licht bew.
Madrid licht bew
Malaga onbew.
Mallorca licht bew
Rome half be
Splil onwee
Stockholm licht b
Warschau half be
Wenen sneeui
Buenos Aires
Casablanca hall bew.
Johannesburg licht bew
Los Angeles licht bew
licht bew
New Orleans
New York
Tel Aviv
wil 20 5 1.0
w4 18 5 1.0
38 27 0.0
6 0.0
16 0.0
w3 24 14 8.0
I 17 11 00
5 23 20 0.0
9 18 12 0.0
w3 22 9 0.0
)3 19 11 2.0
wl 16 1 0.0
iw 13 20 10 00
