Elke haag vangt wind >k T 1 1 Tuinieren Oplevende belangstelling voor de tuin van toen L R u u D a yyy aua u! r ZATERDAG 29 MAART 1997 Als we het spreekwoord mogen geloven dan vangt elke haag wind, maar dat niet alleen. Een haag tempert ook de geluiden van de straat en de buren, zorgt voor geregelde verdamping zodat het microklimaat in de tuin aangenaam blijft. Bovendien laat de haag iets luchtstroom door en daarmee wordt de turbulentie (valwind) die achter een gesloten afscheiding optreedt voorko men. Een levende haag heeft dus voordelen boven een schutting of muur. Maar er zijn ook nadelen. Daar is ten eerste het onderhoud. Afhankelijk van de gekozen haagplanten zal wel twee- of driemaal per jaar moeten worden gesnoeid. Geen karwei van niks. Bovendien heeft een haag ruimte nodig; ruimte, die onttrokken wordt aan het stuk grond dat onze tuin is. Bij sommige haagbomen zullen we de ruimte voor de wortels zelfs binnen de perken moeten houden met een ingegraven afscheiding. Dat geldt met name voor sommige liguster- soorten die tot 90 centimeter ver kunnen groeien met hun wortels. Kiezen we voor een levende haag, dan is het nu tijd om te planten. Voor coniferen is de ze tijd prima en de bladverliezers kunnen er ook in. De grond is vochtig en de lucht ook. Maar vóór we gaan planten moeten we de grond goed voorbereiden. De haag blijft im mers vele jaren op dezelfde plaats. Het is belangrijk om dat te bedenken. Eerst dus goed spitten, dan zorgen voor veel organi sche mest, eventueel aangevuld met droge organische mest met lange werking. Gaat het om een coniferenhaag dan mag er bo vendien flink wat turï in de grond. Als dat allemaal is gebeurd, spannen we een lijn om alle bomen op de juiste plaats te kunnen planten. Dan maken we gaten op de goede afstand en tot slot gaan de plan ten erin met de wortels zo ruim mogelijk GREET BUCHNER gespreid. Denk eraan dat wortels nooit lang aan de lucht mogen worden blootgesteld. Dat geeft kans op uitdrogen en dus misluk ken. Staan de planten in de grond dan gaat er goede grond, liefst gemengd met com post respectievelijk turf in het plantgat. Daarna aantrappen en tot slot veel, heel veel gieten. Ook als het regent. Het water moet immers de aarde tussen de fijne haar wortels spoelen en dat gebeurt te weinig als het alleen maar regent. Ziezo, de haag staat er, maar we zijn nog niet klaar. Jammer genoeg zullen we de snoeischaar te baat moeten nemen om on geveer eenderde van de hoogte weg te knip pen. Dat gaat een mens aan het hart, maar het is noodzakelijk. Immers door het ge sjouw en verplaatsen van de planten is al tijd een groot deel van de wortels bescha digd. Willen we voor evenwicht tussen wor tel en bovengronds gewas zorgen dan zal er moeten worden getopt en liefst flink. Dan krijgen we een mooie dichte haag. Slaan we die eerste snoeibeurt over dan lopen we kans op een kale onderkant. Nu nog de allerbelangrijkste vraag: welke haagplanten kiezen we. Tot de jaren vijftig was dat steevast Liguster, toen kwam de co- niferenrage en nu is er variatie: van haag- beuk tot forsytia, van taxus tot hulst. In gebieden met veel zeewind wordt vooral de Cypressocyparis leylandii aangeraden, evenals de traaggroeiende hulstsoorten en jenerverbes. Onder de bladverliezers blijken vlier, duindoorn, olijfwilg en kardinaals mutsje het te doen, evenals de meidoorn. Deze laatste mag helaas niet in alle delen van het land worden aangeplant, omdat hij onderdak biedt aan een schadelijke bacte rie. Overigens doen Rosa rubiginosa en R. rugosa het ook goed als haag, zelfs bij zee wind. Maar wat de keuze ook moge wor den: kies en plant met zorg. En zorg het eer ste jaar voor voldoende vocht in de grond. Vraag en antwoord M. Hopman uit Bennebroek vraagt hoe dat nu precies moet met koffiedik in de tuin. Steeas maar doorgaan, op alle planten? Koffiedik in de tuin op de grond heeft diverse voordelen. De grond wordt donkerder en houdt dus beter de warmte vast. Tot slot komen er bij het verte ren ook nog voedingsstoffen vrij. Helaas heb ik nergens de chemische samenstelling van geroosterde koffiebonen en dus óók van koffiedik kunnen vin den. Mocht een van de lezers wel over deze informatie be schikken dan houd ik me aan bevolen. Overigens is bekend dat de meeste vaste planten en vooral rozen zeer goed reageren op koffie in de grond. Wanneer moet ik pompoen zaaien?, vraagt Miep Holtslag- West uit Santpoort. Vorig jaar werden een paar zaadjes in de grond gestopt en toen bleek het oogstresultaat ver beneden de maat te blijven. Waarschijnlijk werden de zaadjes te laat en in te koude grond gestopt. Gevolg: laat kiemen, laat in groei en bloei en dus weinig pompoe nen. De pompoen kan, evenals meloen en komkommer, het best binnenshuis voorgezaaid worden. Lekker warm op de vensterbank zodat de zaden snel kiemen. Zodra het tweede blad (dus niet de kiemblaadjes) flink is. in een grotere pot met goede potaarde en dan wachten tot na de eerste nachtvorsten. Veiligheidshalve tot eind mei. dan mogen de inmiddels flinke planten naar buiten. In de zon, en als het even kan op lekker warme grond. De compost- hoop, mits niet diep in de scha duw gelegen. Is prima omdat de ondergrond altijd lekker warm is. Bedenk wel dat pompoenen als ze het naar hun zin hebben woekeraars zijn en tot in hagen en heggen klimmen. De vruch ten oogsten als er rond het steeltje kleine scheurtjes optre den en dan binnenshuis na la ten rijpen bij kamertempera tuur. Tja, en dan-.de margriet. Ze noemen alle composieten met witte blaadjes en een geel hart simpelweg margriet. De vele verkopers van al deze planten weten meestal bij benadering niet of het over eenjarige of vas te planten gaat. De klant weet dus ook niets. Meestal zijn mar grieten met glad, iets langwer pig blad vaste planten: Chrysan themum maximum. De laagblij- vende margrieten met blad dat wat op chrysantheblad lijkt, zijn éénjarig. Chr. paludosum. Ook de struikmargriet Chr. frutes- cens is éénjarig. Het raadsel welke margriet in het bezit van de briefschrijfster is, blijft dus. Jaren geleden schreef ik eens over de Kombuka, oftewel thee- zwam. Sedertdien is de familie Lentz aan het 'zwammen'. Maar nu is de zwam kennelijk aange tast door een schimmel. Te pro beren valt om de zwam in een bakje met zout water te leggen en na 24 uur goed af te wassen en op te zetten met nieuwe thee en suiker. Verder is mijn erva ring om op kant-en-klaar Kom buka, afkomstig uit een reform zaak, een zwam te laten groei en. Gewoon een jampotje apart met iets extra suiker op een warme plaats en na verloop ontstaat bovenop een nieuwe zwam. Rest nog de mogelijk heid dat lezers in het bezit zijn van kerngezonde theezwam- men. De vraag om Kombuka is afkomstig van de familie Lentz, Nieuw Guineaplein 30, 2022 PE Haarlem. een complete face-lift voor uw tuin met houten schuttingen, deuren, vlonders, pergola's, borderranden, picknicktafels en banken, kunststof vijvers en vijverfolie, alles uit voorraad leverbaar. bloemendaal bv. hoogmadeseweg leiderdorp Ed de Vries zegt het triom fantelijk: „Wij mogen trots zijn op onze tuinen. Engel sen hebben weliswaar de naam tuiniers bij uitstek te zijn, maar wij doen er zeker niet voor onder. Dat durf ik zonder blozen te stellen." Als secretaris van de Ne derlandse Tuinenstichting draagt hij vooral ook de tuinkunst een warm hart toe. De stichting waakt over wat De Vries 'uniek cultuur goed' noemt. En de Neder lander is geïnteresseerd. De belangstelling voor tuinen en tuinieren, ontstaan in de jaren tachtig, groeit nog steeds. Hoe anders was dat in de jaren dertig. De rampzalige economische crisis trof ook tuinarchitecten. Opdrach ten waren er nog nauwe lijks. Op een vergadering in 1939 van hun bond vroegen zorgelijke vakgenoten zich af hoe zij hun werk onder de aandacht van een breed publiek konden brengen. Tot iemand opperde: 'Maak een fototentoonstelling van projecten die in uitvoering zijn en stuur de expositie op reis'. Het plan vond bijval. De opening was op 9 maart 1940 - twee maanden voor het uitbreken van de Twee de Wereldoorlog - in de Haagse Kunstkring. Daarna ging de tentoonstelling op tournee en deed tot maart 1941 steden aan als Utrecht, Rotterdam, Amers foort en Hengelo. Binnenkort is in de Resi dentie de herhaling. Dezelf de expositie nu onder de titel 'Heggen in Den Haag'is onlangs in de zelfde locatie opnieuw ge opend. Tegelijkertijd is in de Kunstkring de presenta tie van de vierde aflevering van de serie 'Nederlandse Tuinarchitectuur 1850- 1940'. Het boek staat vooral in het teken van het leven en werk van tuinarchitecten die in de regio Den Haag waren gevestigd. Daarom kreeg burgemeester Deet- man het eerste exemplaar aangeboden. De tuinhistoricus Eric Blok schreef het boek. Hij geeft daarin ook een over zicht van welke tuinen er nog (gedeeltelijk) bestaan. Bovendien beveelt hij aan welke én behouden moeten worden en bescherming verdienen. De historicus is trouwens de ontdekker van de fototentoonstelling van de vroegere Bond van Ne- derlandsche Tuinarchitec ten. Hij trof de expositie aan in de bibiotheek van de Landbouw Universiteit Wa- geningen. „Hij kwam bij ons met de idee de ten toonstelling opnieuw te houden in de Kunstkring", zegt De Vries. „Wij vonden het mooi plan, want we wa ren nog op zoek naar een geschikte plek voor de pre sentatie van het boek". De stichting die zetelt in, jawel, het tuinhuis van een monumentaal Amsterdam se grachtenpand, bestaat sinds 1980. Haar doel is te zorgen dat tuinen met een karakteristieke vormgeving, liggen en beplanting blijven bestaan. Secretaris De Vries: „De stichting is opge richt door bevlogen men sen. Zij zagen dat er niet goed werd omgesprongen met het werk van belangrij ke tuinarchitecten. Er was al veel verloren gegaan; er moest niet nog meer ver dwijnen." Zo'n achtduizend dona teurs telt de stichting nu. Een van haar activiteiten is het organiseren van tuinex- cursies. „Daar kunnen al leen donateurs aan mee doen", vertelt medewerk ster Illy van Lynden. „De tuinen liggen in alle regio's. Komende zomer gaan we naar Amerongen, Dalfsen en de Lopikerwaard." Daar naast zijn er nog tweehon derd donateurs die hun bij zondere tuin openstellen voor mede-donateurs. „Dit soort activiteiten heeft ze ker ook bijgedragen tot on ze groei", weet De Vries. De stichting heeft meer op haar programma. Zo be heert zij de internationaal befaamde tuinen van het Hof van Walenburg, gele gen in de buurt van Doom. In juni en juli zijn er weer open dagen. Ook geeft zij vier keer per jaar 'Tuinjour- naal' uit. Was dat in de be ginjaren een gestencild blaadje, tegenwoordig is het een fraai geïllustreerd tijd schriftje. Ed de Vries heeft een werkplek om jaloers op te zijn. Het romantische tuin huis biedt ook nog zicht op een fraaie tuin. „Het is een soort borduurwerk van buxushaagjes", zegt de se cretaris. „De tuin is na de oorlog aangelegd, maar wel in de stijl van de achttiende eeuw." dagen bij uitgeverij Toth en kost 44,50 gulden. De toto-expositie 'Heggen in Den Haag* duurt tot en met 15 april. De Haagse Kunstkring, Denneweg 64, Den Haag is van dinsdag tot en met zaterdag open van 12-17 uur, op zon- 1 D B R E U I L N 2 P A I A E R F S 3 B D L E A K U W 4 A B N E H G E 5 Z O W P A E R T 6 s T N E W R K A 7 A P L R O E H G 8 S E L A A T F V 9 E P L R A A S T 10 S P T O A N E L 11 G D R O K E N A 12 S P N O W E A D 13 N T H R A O S 14 B R P A E A F N OPGAVE OPLOSSING CITAAT Streep op elke regel de letters weg. die samen het woord vor men dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende let ters vormen van boven naar be neden en van links naar rechts een citaat. Horizontaal: 1. kleur; 2. kleur; 3. kleur; 4. kleur; 5. kleur; 6. krachtig; 7. landbouwwerktuig; 8. lijfeigene; 9. prent; 10. klos; 11. kleur; 12. haast; 13. sleepnet; 14. oppas send. KRUISWOORDRAADSEL "D R TT p y B y y y B B B S T O O M y X D B s c O 7) T y y L9 U yyy E EG B ED Ei] J ld u U au Q yyy B uuuu u L> U Ld u au yy EJD □L3EJUU LJU yyu uuu y lR. ij TJ ,S| Hl u M «1 TOMPOES Heer Bommel en de Pikkin Ring Commissaris Bas ontdeed Heer Ollie van zijn uniformstukken en schoot er grimmig zelf in. Daarop vatte hij zijn arrestant bij de kraag en duwde hem haastig de straat op. „Nu is het welle tjes", gromde hij. „Het is al mooi ge noeg, dat je je gazon met de rivier besproeit en datje de burgemeester onder de tafel werkt in zijn eigen raadzaal. Maar dat je het gezag op een openbare gang in zijn hemd zet zal je duur te staan komen. Ik draai je er achter, Bommel!" Heer Ollie antwoordde niet. Hij was diep terneergeslagen door de ge beurtenissen van die ochtend en nu liet hij zich willoos meevoeren. „Ach, wat een schande!" sprak hij tot zich zelf. „Als een misdadiger word ik op gestuwd naar het bureau - en ner gens vind ik begrip of een vriendelijk woord." Zijn blik gleed droevig over de nieuwsgierige omstanders en bleef rusten op een ambulance-auto die geruisloos uit een zijstraat kwam glijden. „Het is ver met mij geko men", prevelde heer Bommel. „Ik benijd zelfs de stakker, die daar in die ziekenwagen rijdt. Hij is tenmin ste veilig voor hoon en spot..." Op hetzelfde moment lag hij languit op een brancard. Om hem heen rook het naar ontsmetting en het kleine hokje waarin hij zich bevond bewoog zich schommelend voort. „Winter sport, poeh", sprak de ziekendrager, die naast hem zat. Op uw leeftijd moest u beter weten dan op gladde latten te gaan staan!" De oplettende lezertjes zullen begrepen hebben, dat heer Ollie van plaats geruild had. H W R DOOR JAN VISSER Vandaag, paaszaterdag, wordt het weerbeeld door overwegend veel bewolking gekenmerkt. Bovendien kan er wat lichte regen of een bui vallen. Dit niet al te fraaie weer hangt samen met vochtige luchtmas- sa's die om een hogedrukgebied heen het Noordzeegebied zijn bin nengedrongen. De temperaturen lopen op tot maximaal zo'n 9 graden en er waait eer matige, aan de kust een krachtige west tot noordwestenwind. Het weer tijdens de paasdagen wordt bepaald door een krachtig hoge drukgebied waarvan het zwaartepunt zich via Het Kanaal naar Frank rijk verplaatst. Zowel op paaszondag als paasmaandag zal het daar door rustig weer zijn (matige wind uit westelijke richtingen) en rege nen doet het niet. De temperaturen lopen morgen op tot 11 graden (aan zee wat lager) maar paasmaandag gaat het kwik naar een graad of 13. Dan ook pe rioden met zon. Morgen is de zon voornamelijk in de kustgebieden van de partij. Elders nog vrij veel (stapel)bewolking. Ook op dinsdag 1 april is het hoogstwaarschijnlijk nog redelijk weer. Daarna opnieuw kouder en stijgende neerslagkansen in een sterk aan trekkende west tot noordwestelijke luchtstroming. De storing die gisternacht zoveel wind heeft veroorzaakt kwam gis terochtend al boven Polen aan. Aan de achterzijde stond er vrijdag overdag veel wind uit het noordwesten (aan zee windkracht 7) maar het bleef droog en 's middags waren er brede opklaringen, 's Ochtends was er al volop zon op het strand. De temperaturen haal den echter de 10 graden niet (Bloemendaal 7,9 graad). Komende dinsdag, 1 april, staat de komeet Hale-Bopp in zijn perihe lium. Dat betekent het punt van zijn baan, dat het dichtst bij de zon ligt. De afstand tot de zon is dan 137 miljoen kilometer en tot de aar de 202 miljoen. Hale-Bopp is zo dichtbij de zon op z'n helderst en schittert aan de avondhemel in het noordwesten tot noorden. KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met zaterdag. Noorwegen: Rond Oslo geregeld zon. Verder meest bewolkt, soms regen, hogerop in de bergen sneeuw. Boven dien veel wind. Maxima zaterdag uiteenlopend van iets boven nul in het noor den tot rond 6 graden in het zuiden; Paaszondag wat zachter. Zweden: Half tot zwaar bewolkt en overwegend droog. Mid- dagtemperatuur meest van 3 tot 8 graden. Denemarken: Half tot zwaar bewolkt en op veel plaatsen droog. Middagtemperatuur eerst rond 8 graden, zondag iets Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Rustig, droog en geregeld zon. In de nacht en ochtend plaatselijk mist. In het westen van Schotland kans op veel bewolking en wat regen. Middag- temperatuur zaterdag op veel plaatsen ongeveer 10 graden, zondag vooral in Engeland hoger. België en Luxemburg: Meer zon, meest droog en rustig weer. Middagtemperatuur eerst tegen de 10 graden, zondag wat hoger. Noord- en Midden-Frankrijk: Vooral in Midden-Frankrijk zon, in het noorden meer kans op wolkenvelden. Op veel plaatsen droog. In de nacht en och tend plaatselijk mist. Middagtemperar tuur zaterdag 10 graden of iets lager; zondag wat hogere maxima. Portugal: Vrij zonnig. Middagtemperatuur rond 23 graden. Madeira: Perioden met zon en droog. Middagtem peratuur iets boven de 20 graden. Spanje: Veel zon maar in het noorden en oosten soms ook bewolking. Vrijwel overal droog. Rond Gibralter een aanhoudende Levanter. Maxima meest tussen de 18 en 23 graden, zaterdag in het noorden wat lager. Canarische Eilanden: Perioden met zon en misschien een re gen- of onweersbui. Middagtemperatuur rond 23 graden. Marokko: Westkust: geregeld zon, ook kans op een regen- of onweersbui. Middagtempera tuur tussen 22 en 27 graden. Tunesië: Meer kans op wolkenvelden en mogelijk een regen- of onweersbui. Vooral aan de noordkust een frisse noordenwind. Mid dagtemperatuur zaterdag vlak aan zee nog 20 graden, zondag enkele graden lager. Zuid-Frankrijk: In het algemeen flink wat zon en droog. In het Rhonedal eerst een stevige Mistral. Zaterdag fris en maxima van 12 tot 16 graden; zondag een beetje zach ter. Mallorca en Ibiza: Flinke zonnige perioden, maar zaterdag ook kans op een bui. Bovendien dan een stevige noordenwind. Maxima rond 17 graden. Italië: Overgang naar koud weer met een straf fe noordoostenwind. Zaterdag in het midden en zuiden regen, wellicht ook onweer. Zondag op veel plaatsen droog. Maxima zondag rond 13 graden, maar in het zonnige noorden enkele graden ho ger. Corsica en Sardinië: Fris, flink wat wind en vooral zaterdag kans op een regen- of onweersbui. Ook geregeld zon. Middagtemperatuur 15 graden of iets hoger. Malta: Zaterdag nog zon en middagtempera tuur rond 20 graden. Zondag meer be wolking, kans op een bui, meer wind en kouder. Griekenland en Kreta: Overgang naar frisser weer met flink wat bewolking en plaatselijk fiks wat regen, hogerop in de bergen sneeuw. Winderig. Op Rhodos en Kreta op beide dagen (nog) maxima rond 19 graden, in Grie kenland uiteindelijk rond 15. Turkije en Cyprus: Kusten: Flink wat zon. Zondag vooral langs de Turkse westkust meer wind, meer wolken en buiige regen. Middag temperatuur van 15 graden rond de Dar- danellen tot 20 op Cyprus. Duitsland: Eerst wolkenvelden en enkele buien, soms met een winters karakter. Boven dien flink wat wind. Zondag rustiger en stilaan wat zon; in de oostelijke helft nog kans op een bui. Maxima zaterdag soms amper 9 graden, zondag vooral in het westen wat hoger. Zwitserland: Vooral aan noordkant van de Alpen ge ruime tijd bewolkt en regen of sneeuw; sneeuwgrens iets onder de 1000 meter. Aan de zuidkant droger en soms zon. In de bergen veel wind. Maxima van een graad of 8 in het noorden tot 18 in het zuiden Oostenrijk: Aan de zuidflank van de Alpen overwe gend droog en soms zon. Aan de noord kant geruime tijd bewolking en regen of sneeuw; sneeuwgrens rond 1000 meter. In de bergen veel wind. Middagtempera t bewolkt tg* regen opklannge c£& sneeuw hagel T~ koufront L lagedruk H hogedruk zonnig 19 temperatuu hecto pascal tuur vaak een graad of 10. Polen: Guur en vooral zaterdag enkele wintersjtri buien. Zondag minder wind maar a< houdend fris. Nu en dan zon. Midd; temperatuur van 5 tot 8 graden. Tsjechië en Slowakije: Half tot zwaar bewolkt en van tijd tot tij buien, soms met een winters karakte Met name zaterdag nog flink wat w Middagtemperatuur iets onder de graden. Hongarije: Half tot zwaar bewolkt en soms een Maxima 10 graden of iets lager. ZONDAG 30 MAART 1997 Zon- en maanstanden Zon op 07.19 Zon onder 20. Maan op 00.50 Maan onder 10. Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 08.20 20.41 07.53 20.1 Laag 04.06 16.14 03.47 m MAANDAG 31 MAART 1997 Zon- en maanstanden Zon op 07.17 Zon onder 20.1 Maan op 02.47 Maan onder 11.4|tsla Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 09.06 21.40 08.39 21. Laag 04.45 16.54 04.26 16.3h.25 DINSDAG 1 APRIL 1997 Zon- en maanstanden •Zon op 07.15 Zon onder 20.1 Maan op 03.39 Maan onder 12 5 tra: Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 10.05 22.54 23.38 22. Laag 05.46* 18.15 05.27 17. Weerrapporten 28 maart 19 u station weer wind Amsterdam licht bew. wnw 10 De Bilt halt bew. nw6 Óeelen zwaar bew. nw7 Eelde zwaar bew. wnw 11 Eindhoven licht bew. nw 6 Den Helder onbew. wnw 10 Rotterdam onbew. nw9 Twente regenbui wnw 7 Vlissingen licht bew. wnw 4 Maastricht half bew. wnw 7 Aberdeen Athene Barcelona Bordeaux Frankfurt Helsinki Innsbruck Klagenfurt Kopenhagen Las Palmas Lissabon Luxemburg regenbui Madrid temp n« ilinÉ 1 I uit: <5 'n had bew. half bew. licht bew. sir Stockholm Warschau Wenen licht bew. zwaar bew half bew. licht bew. licht bew. licht bew. half bew licht bew. licht be licht bew Buenos Aires onbew. Casablanca onweer Johannesburg zwaar bew. Los Angeles zwaar bew New Orleans half bew New York zwaar bew Tel Aviv licht bew. Tokyo zwaar bew Toronto zwaar bew Tunis onbew. Vancouver licht bew.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1997 | | pagina 12