Honderd simpele vragen
naar eigen persoonlij kheid
Wetenschap Techniek
Druivensap
helpt tegen
hartaanval
Mechanische meneer Honda
Zindelijk
Type graan bepaalt of
het plak-deeg wordt
DONDERDAG 27 MAART 1997
redactie: saskia stoeunga 023-5150265
'Maakt makkelijk vrienden', 'kan veel heb
ben van een ander', 'is snel aangedaan'. Het
zijn willekeurig drie van de honderd korte
zinnetjes die met een vijfpuntsschaal van
nee tot ja een nieuwe persoonlijkheids
test vormen. „Het was de bedoeling een test
te ontwerpen die ook door mensen met een
mavo-opleiding goed kan worden ge
maakt", zegt drs. A.A.J. Hendriks, verbon
den aan de vakgroep Psychologie van de
RU Groningen.
„Vrij algemeen wordt in de psychologie
aangenomen, dat onze persoonlijkheid
door vier, mogelijk vijf verzamelingen van
eigenschappen wordt bepaald", legt psy-
chologe Hendriks uit. „Onze persoonlijk
heidstest is op alle vijf gebaseerd. De eerste
vier verzamelingen van eigenschappen
gaan over het vermogen (of onvermogen)
tot communicatie, het leggen van contac
ten, de wijze waarop iemand zijn of haar
houding tegenover een ander bepaalt
(mildheid); ordelijkheid en emotionele sta
biliteit. Als vijfde wordt daar wel 'autono
mie' aan toegevoegd".
Of die er wel of niet bijhoort, is nog steeds
onderwerp van wetenschappelijke discus
sie. Hendriks:„Het is ook nog niet helemaal
duidelijk wat er onder 'autonomie' moet
worden verstaan. Sommigen houden het op
intellect, anderen op reactiviteit of op ver
beeldingskracht. Wij hebben deze verzame
ling in onze vragenlijst opgenomen in de
betekenis van intellect.
Bij het opstellen van de persoonlijkheidstest
is als het ware het woordenboek erbij ge
haald om het hele gebied van persoonlijke
eigenschappen in kaart te brengen. „Dat
heeft alles te maken met wat in de psycho
logie de 'lexicale theorie' heet. Die theorie
zegt dat verschillen in persoonlijkheid tot
uitdrukking zijn gebracht in de taal.
Voorbeelden: 'Maakt makkelijk vrienden'
valt in deze test onder contacten leggen,
'kan veel van een ander hebben' onder
mildheid, 'is snel aangedaan' met emotio
nele stabiliteit. Onder de verzameling auto
nomie valt een zin als 'wil zich een eigen
mening vormen' of 'is het overal mee eensL
Bij het begin van het onderzoek naar een
nieuwe persoonlijkheidstest zijn er door
een groep psychologen van de Groninger
vakgroep Psychologie zoveel mogelijk zin
netjes geformuleerd. „Die korte zinnen
moesten aan een aantal richtlijnen voldoen.
Ze moesten heel concreet zijn, in eenvoudi
ge taal gesteld, en zo weinig mogelijk aflei
ding geven of irritatie veroorzaken. Ze zijn
daarom in de derde persoon gesteld en be
vatten geen ontkenningen. Bovendien
moesten ze in een andere taal vertaald kun
nen worden. We wilden een internationaal
toepasbare persoonlijkheidstest maken.
Na een eerste overleg bleven er ruim 1300
korte zinnen over. Omdat een groot aantal
niet of nauwelijks te vertalen waren in
eerste instantie in het Engels en Duits
vielen er vervolgens nog eens bijna 400 zin
nen af. Bleven er 914 over. „Maar dat waren
er natuurlijk nog veel te veel. Op grond van
onderzoek met studenten en een aantal
stafleden die zichzelf met deze test hebben
beoordeeld kwamen we na uitvoerig over
leg en uitgebreide analyse uiteindelijk tot
honderd."
De test van honderd vragen, te beantwoor
den met nee, enigszins, matig, grotendeels
en ja (vijfpuntsschaal), is in een kwartiertje
te maken, aldus Hendriks. Waarschijnlijk
volgend jaar zal deze persoonlijkheidstest
in ons land voor de praktijk beschikbaar
zijn. Hendriks legt de laatste hand aan een
gebruiksaanwijzing. Ze denkt dat de test
een goed hulpmiddel kan zijn bij het ma
ken van een beroepskeuze, bij het zoeken
van de juiste behandeling voor mensen met
psychische problemen en bij het bepalen of
iemand in zijn werk al of niet goed functio
neert.
In het nieuwe in aanbouw zijnde weten-
schaps- en technologiemuseum New Me
tropolitan (voorheen NINT) in Amsterdam
vormt een aantal vragen straks een onder
deel van de tentoonstelling. Voor wie geïn
teresseerd is in zijn eigen of andermans
persoonlijkheid. En wie is dat niet?
Rode druivensap bevat net als
rode wijn stoffen die kunnen
helpen een hartaanval te voor
komen. De stoffen die deze
werking hebben, flavonoïden,
kunnen bijdragen bloedstolsels
te voorkomen. Ze zitten in veel
voedsel en dranken zoals si
naasappel- en grapefruitsap, al
dus dr. John Folts van de medi
sche faculteit van de Universi
teit van Wisconsin in Amerika.
Maar de flavonoïden in wijn en
sap van rode druiven hebben
een sterkere werking en ze be
vatten mogelijk ook anti-oxi-
danten.
Folts denkt dat dagelijkse con
sumptie van sap van rode drui
ven goed is, „zeker voor men
sen die geen wijn mogen heb
ben."
Folts herinnerde er nog even
aan dat veel mensen hem uit
lachten toen hij een paar jaar
geleden kwam met het verhaal
dat aspirine hartaanvallen kan
voorkomen. Nu is toepassing
van aspirine voor dat doel geac
cepteerd. „Ik zie het aspirine-
verhaal zichzelf helemaal her
halen met de flavonoïden."
De Honda robot is 180 centimeter lang en weegt 210 kilo.
De eerste advertenties zijn in
middels verschenen waarin
autobouwer Honda zich een
nieuwe profilering aanmeet.
Het motto is: 'first man, then
machine', ofwel het idee dat in
Honda's producten technologie
ondergeschikt is aan de behoef
ten van de mens. Met een we
reldwijde campagne wil het
merk benadrukken dat techni
sche hoogstandjes weliswaar
Honda's handelsmerk zijn,
maar dat merkoprichter Soichi-
ro Honda altijd de mens voorop
stelt en geen bedrijf is van op
hol geslagen techneuten.
Techniek in dienst van de mens
krijgt een heel bijzondere di
mensie in Honda's nieuwste
product, een experimentele 'hu
mane' robot. Hij kan zelfstandig
zijn weg vinden, tot op zekere
hoogte zichzelf in evenwicht
houden en daardoor ook op
hellingen of trappen lopen. Nu
spreekt men nog van simpele
taken die de robot kan doen,
zoals een gereedschapwagen
ergens heen duwen of bouten
indraaien. Uit verder onderzoek
moet blijken of zo'n robot pro
ductiewerkvan mensen kan
gaan overnemen, die zich dan
aan uitdagender en gevarieer
der werk kunnen wijden.
wageningen Door gebruik te maken van het zindelijk gedrag van
varkens is de ammoniak uitstoot in de stal met de helft terug te
brengen. Dat concludeert André Aarnink in zijn proefschrift waarop
hij vorige week promoveerde aan de Landbouwuniversiteit Wage
ningen. Van huis uit zijn varkens zindelijk. Ze willen zo ver moge
lijk bij de mestplaats vandaan liggen. In de bestaande stallen kun
nen de dieren overal gaan liggen en bevuilen op die manier de hele
vloer. Door contact van urine met mest ontstaat ammoniak. Het is
dus zaak om de varkens te stimuleren hun behoefte op een vaste
plek te doen, waarna de mest snel in de afgesloten kelder ver
dwijnt. Aamink heeft dat bereikt door noppen aan te brengen op
een deel van de mestvloer, waardoor ze niet kunnen gaan liggen.
De vervuiling neemt met de helft af, evenals de ammoniakgassen.
De stal wordt nog schoner door verse buitenlucht aan te voeren
en de lucht net boven de roostervloer en de mestkelder af te zui
gen. FOTO ARCHIEF
Een Britse wetenschapper heeft
een beurs van 6.000 pond (ruim
18.000 gulden) gekregen om de
wereld rond te reizen op zoek
naar het antwoord op de vraag:
waarom plakken sommige
deegsoorten wél en andere niet.
De 43-jarige professor Gordon
Wiseman zal zijn stelling onder
zoeken dat het culinaire geheim
wel eens gelegen kan zijn in het
type graan dat in de bereiding
wordt gebruikt. Hij zal geduren
de zeven weken onder meer
Hongarije, Marokko, Koerdis-
tan, Griekenland, Rusland en
India aandoen. In die landen
hoopt hij te weten te komen op
welke manier de onderscheiden
graansoorten zich ontwikkelen.
Het geld voor de reis komt van
de Winston Churchill Travel
ling, een stichting die beurzen
toekent aan projecten die een
potentieel belang hebben voor
het grote publiek. Zijn conclu
sies zal Wiseman tezijnertijd
voorleggen aan het Britse mi
nisterie van Landbouw.
OPGAVE
OPLOSSING
CRYPTOGRAM
Horizontaal:
1Dieren met een vleesboom
(6); 4. Ode aan de rivier zonder
vochtverlies (8); 6. Niet goed
voor Engelsen om erin te zwem
men (3); 7. Kernachtige geest
kracht (3); 9. Honden zullen er
moeite mee hebben! (7); 11.
Koude gemeente (5).
Verticaal:
1Onnozele Frans (4); 2. Koffie
van een wrevelige vrouw (5); 3.
Voor het venster in België (4); 5.
Vindt men in heel Nederland,
vooral in N.-Holland! (6); 6. Op
dit dier kan men zitten (3); 8.
Amerikaan die betaald wordt (4);
10. Het zijn mensen zonder
werklust (3).
KRUISWOORDRAADSEL
grasmaand
last-draw
al-ara-ra
n-kramp-r
sta-m-sas
-rat-rag-
kar-d-lam
r-stram-a
af-aal-ha
naj a-vlag
standaard
HEINZ
TOMPOES
Heer Bommel en de Pikkin Ring
Tom Poes wachtte totdat de vloed
een stuk boomstam langs zijn steen-
voerde dat hij als vaartuig gebruiken
kon en toen ging hij snel op Weg naar
de stad. „Ik moet zo gauw mogelijk
heer Olïie spreken", mompelde hij al
pagaaiend. „Want ik geloof niet, dat
die de ring begrijpt. Ik moet hem uit
leggen waar hij aan toe is, anders
komt er geen einde aan de narigheid.
Wie weet wat er intussen gebeurd is!
Nu, inderdaad bevond heer Bom
mel zich in grote moeilijkheden. De
gemeenteraad van Rommeldam had
zich van de ongelukkige meester ge
maakt en drong hem onder ruw ge
roep en geschreeuw naar de deur om
hem aan de politie over te leveren.
Toevallig was commissaris Bulle Bas
net onderweg naar de raadzaal om
verslag van zijn bevindingen te gaan
uitbrengen. „Nou, nou, dat is een be
wogen zitting!" prevelde de politie
chef, naar zijn revolver tastend. „Het
schijnt me toe dat de burgemeester
de zaak niet meer in de hand heeft!"
Op dat moment trad de magistraat
wankelend naar buiten. Zijn kleding
was gekreukt en zijn gelaat was door
menige buil ontsierd. „Orde!" riep hij
met overslaande stem. „De raad is
met uit de hand gelopen en heeft me
met voeten getreden! Ik ben door een
woesteling van mijn ambtszetel ge
worpen." „Niet zo mooi!" zei de
commissaris. „Wie heeft dat gedaan,
burgemeester?" „Bommel!" riep de
ander uit. „Arresteer hem, Bas! Ik kan
niet over me heen laten lopen." „Al
weer Bommel?" gromde de politie
ambtenaar. „Dijkdoorbraak, versto
ring van orde en mishandeling. Nu is
hij er gloeiend bij; ik zal hem eens
uitleggen waar hij aan toe is. Reken
maar!"
H
E
W
E
R
DOOR JAN VISSER
In deze tot dusver droge maand maart (Schiphol circa
23 mm) draaien de regenmeters vanavond op volle toe
ren. De computers van het Duitse weerinstituut bereke
nen voor onze streken meer dan 10 mm. Bovendien
neemt de westen- tot zuidwestenwind langs de kust toe
tot hard of stormachtig. Regen en wind worden veroor
zaakt door een golfvormige frontale storing die over het
Waddengebied naar het oosten trekt. Aan de achterzij
de wordt morgen koude lucht aangevoerd. De verwach
ting is dat de temperaturen morgenmiddag geen hogere
waarden zullen bereiken dan omstreeks 8 graden. Het
weerbeeld zal verder tamelijk guur van karakter zijn
omdat er enkele (hagel)buien vallen en de noordwes
tenwind langs de kust hard tot stormachtig is. Toch laat
ook de zon zich nu en dan zien. Het gure weer speelt
zich af tussen een krachtig hogedrukgebied nabij Ier
land en een diepe depressie boven de Botnische Golf.
Rond het hogedrukgebied worden op zaterdag vochtige
luchtmassa's aangevoerd. Daarin komt vrij veel bewol
king voor waaruit wat regen of een bui kan vallen. Te
vens staat er nog vrij veel wind.
Tijdens Pasen wordt het onder invloed van het dichter
bij komende hogedrukgebied droog en rustiger weer. De
kern van het luchtdrukmaximum wordt ten zuiden van
Nederland gesitueerd. De wind blijft dan ook uit het
westen waaien waardoor het kwik in de kustgebieden
de 10 graden niet zal passeren. Elders zijn wat hogere
maxima mogelijk. Verder komt er bewolking voor maar
de zon zal met Pasen niet verstek laten gaan. Kortom
een redelijke Pasen ligt in het verschiet.
Gisteren bleef het de hele dag bewolkt. Tegen en tij
dens de avonduren trok een regengebied over en aan de
kust nam de wind toe tot hard. In windstoten werden
snelheden gemeten tot maximaal circa 75 kilometer
per uur. De aangevoerde lucht was wel zacht. Leiden
rapporteerde 12,4 graden en Schiphol 12,9.
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
vrijdag.
Noorwegen:
Vandaag vooral langs de
zuidwestkust veel regen
en stormachtige wind.
Morgen wisselend bewolkt
en langs de kust aanhou
dende kans op een winter
se bui. In het zuidoosten
af en toe zon. Maxima van
2 tot ongeveer 11 graden.
Zweden:
In de zuidelijke helft eerst
nog onstuimig met regen
en wind. In de loop van
vandaag van het westen
uit "opklaringen en overwe
gend droog. Morgen iri het
zuiden geregeld zon, el
ders ook wolken. Kans op
een bui. Maxima van 0 tot
ongeveer 12 graden.
Denemarken:
Vandaag vrij veel wind, be
wolkt en af en toe regen.
Morgen wat zon, maar ook
kans op een bui. Middagtemperatuur
rond 12 graden, morgen frisser.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Vrij veel wolken en af en toe regen of
motregen. Morgen vooral in het zuiden
wat zon. Met name in het noorden en
langs de Noordzee kust ook een enkele
bui. Iets lagere middagtemperaturen: in
Schotland ongeveer 9 graden, elders on-'
geveer 12.
België en Luxemburg:
Meest bewolkt en van tijd tot tijd wat re
gen. Morgen naast wolken ook een enke
le opklaring, maar nog steeds kans op
een bui. Middagtemperatur ongeveer 13
graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wolkenvelden, eerst ook af en toe zon.
Plaatselijk mist. In de loop van vandaag
van het noordwesten uit toenemende
kans op regen of motregen. Middagtem
peratuur ongeveer 14 graden.
Portugal:
Veel zon en droog. Middagtemperatuur
rond 23 graden.
Madeira:
Geregeld zon en meest droog. Flink wat
wind. Maximumtemperatuur iets boven
de 20 graden.
Spanje:
Vandaag in het zuidoosten opnieuw kans
op wolkenvelden en misschien een bui.
Verder flink wat zon en droog. Met name
rond Gibraltar eerst nog veel wind. Mid
dagtemperatuur ongeveer 20 graden, in
het binnenland plaatselijk hoger.
Canarische Eilanden:
Eerst kans op een regen- of onweersbui.
Vooral morgen flink wat zon. Soms win
derig. Middagtemperatuur rond 22 gra-
Marokko:
Westkust: Geregeld zon, maar ook kans
op een regen- of onweersbui. Vrij veel
wind. Middagtemperatuur uiteenlopend
tussen 22 en 27 graden.
Vandaag nog kans op een enkele bui.
Verder flink wat zon. Middagtempera
tuur vandaag aan zee rond 20 graden,
morgen iets hoger
Zuid-Frankrijk:
Flinke zonnige perioden. Morgen vanuit
het noorden wat meer bewolking en een
toenemende kans op wat regen. Middag
temperatuur meest tussen de 17 en 21
graden.
Mallorca en Ibiza:
Flink wat zon. Droog. Middagtempera
tuur vandaag iets onder de 20 graden,
morgen iets erboven.
Italië:
Flinke zonnige perioden, vooral in het
noorden soms wolken. Op de meeste
plaatsen droog. Middagtemperaturen
tussen 14 en 20 graden.
Corsica en Sardinië:
Perioden met zon en vrijwel droog. Maxi
ma rond 18 graden, op Corsica wat la
ger.
Malta:
Eerst nog kleine kans op een bui, verder
flink wat zon en droog. Middagtempera
tuur dichtbij de 20 graden.
Griekenland en Kreta:
Perioden met zon, maar vandaag ook
kleine kans op een bui. Morgen steeds
meer zon. Maxima rond 14 graden, mor
gen warmer.
Turkije en Cyprus:
Kusten: Flink wat zon, maar met name
langs de Turkse westkust vandaag nog
kans op een bui. Maxima rond 15 gra-
Duitsland:
Wolkenvelden en af en toe regen of mot
regen. Vandaag in het zuiden eerst nog
zon en droog. In ochtend plaatselijk
mist. Maxima van 10 in het noorden tot
15 plaatselijk in het zuiden.
Zwitserland:
Vandaag droog en flinke zonnige perio
den. Morgen van het noorden uit toene
mende wind, toenemende bewolking en
later enkele buien, mogelijk fikse buien.
Vandaag erg zacht met maxima van 17
graden, morgen in het noorden minder
Oostenrijk:
In het zuiden geregeld zon. Maar ini
noorden toch vrij veel wolken e
morgen kans op wat regen. Middagte
peratuur in bewolkte gebieden ongev v
10 graden, in het zuiden met zon pis
selijk 17 graden.
Vrij veel wind en wolken. Van tijd totI
regen. Morgen van het noorden uitw
selvallig: soms zon, maar ook enk
buien. Middagtemperatuur tussen 8
13 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Eerst nog geregeld zon en vrijwel drojuS
Morgen meer wolken en af en toe reg j
Middagtemperatuur ongeveer 14
Hongarije:
In de nacht en vroege ochtend kans
mist. Naast zon vrij veel wolken. Morj |g
meer bewolking en mogelijk wat reg Qe
Middagtemperatuur ongeveer 15
den, op een enkele zonnige plaats
ïkt
VRIJDAG 28 MAART 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 05.24 Zon onder 19
Maan op 23.48 Maanonder08
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 06.05 18.26 05 38 U
Laag 01.45» 14.15 01.26
Weerrapporten 27 maart 07 uur:
station weer wind temp n Gr
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Athene
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Malta
grondmist
motregen
Wenen regen
Bangkok licht bew'
Buenos Aires onbew
Casablanca onbew
Johannesburg hall bew.
Los Angeles zwaar bew
New Orleans half bew
New York zwaar bew
31 19
21 13
20 16 I
17 15 1
regen
