Mannen van staal
woest op banken
VS sturen Ross weer naar Midden-Oosten
Buitenland
Zaïre moet leren zonder Mobutu te leven
Van Mierlo krijgt steun
voor plannen met EU
WOENSDAG 26 MAART 1997
CSU-politicus
wil stop joodse
immigratie
BONN PETER VAN NUIJSENBURG
CORRESPONDENT
Een prominente parlementari
ër van de Duitse regeringspar
tij CSU heeft gisteren voor op
schudding gezorgd door een
einde aan de immigratie vali
joden uit de voormalige Sov
jet-Unie te eisen.
Wolfgang Zeitlmann, woord
voerder voor binnenlandse za
ken voor de Beierse zusterpar
tij van de CDU van bondskan
selier Kohl, zei in het Keulse
boulevardblad Express dat 'de
opvang van joden niet einde
loos door kan gaan; daar moet
een keer een einde aan ko
men'. Hij wil onderhandelin
gen met de joodse gemeen
schap voeren om een 'bo
vengrens voor joodse immi
granten' vast te stellen. Sinds
de ondergang van de Sovjet-
Unie hebben 65.000 Russische
joden, die vaak vervolgd wer
den, hun toevlucht in Duits
land gezocht.
De leider van de Duitse Cen
trale Raad der Joden, Bubis,
heeft het voorstel van Zeitl
mann verontwaardigd van de
hand gewezen. Hij zei dat hij
daarmee in de zelfde positie
werd gemanoeuvreerd als de
Joodse Raden in de Tweede
Wereldoorlog. Deze joodse or
ganisaties waren door de nazi's
ingesteld eii moesten meewer
ken aan de deportatie van jo
den naar de gaskamers. „Ik zal
nooit met een regering gaan
onderhandelen over de vraag
hoeveel joden in Duitsland
kunnen leven", aldus Bubis.
Hij wees er op dat voor dé
Tweede Wereldoorlog ruim
600.000 joden in' Duitsland
woonden.
Politici van CSU en CDU
hebben vaker voorstellen ge
daan om de opvang van Russi
sche joden aan banden te leg
gen. „Dat is praat voor de
Stammtischwaar ik niet aart
meedoe", aldus Bubis.
Premier Chan
van Papoea
treedt af
PORT MORESBY AP-Rtr
Premier Julius Chan van
Papoea-Nieuw-Guinea is van
morgen afgetreden. Chan stond
onder zware druk nadat aan het
licht was gekomen dat de rege
ring het Britse huurlingenbedrijf
Sandline International had in
gehuurd om de rebellie op hét
eiland Bougainville de kop in te
drukken.
Demonstranten en muitende
militairen haddén gisteren het
parlement in Port Moresby om
singeld en zo parlementsleden
belet het gebouw te verlaten.
Het parlement had gisteren een
motie van wantrouwen tegen
Chan afgewezen. De premier
schortte vorige week het om
streden besluit huurlingen in te
huren op.
De regering-Chan was iri
moeilijkheden geraakt nadat le
gerleider Jerry Singirok had ge
weigerd te werken met de Britse
en Zuid-Afrikaanse huurlingen
die Sandline had geleverd. De
regering hoopte dat de opstand
op het kopereiland Bougainvil
le, die al negen jaar duurt, be
ëindigd zou kunnen worden
met harder ingrijpen. De leger
top reageerde echter woedend
toen bekend werd dat de regéf
ring 36 miljoen dollar aan de
huurlingen had uitgegeven.
Nederlandse
zwaar gewond
in Albanië
RUSWUK AFP-DPA-ANP
Een 39-jarige Nederlandse jour
naliste is gistermiddag in hef
zuiden van Albanië levensge
vaarlijk gewond geraakt. Zij is in
kritieke toestand opgenomen in
het ziekenhuis van het Griekse
eiland Corfu.
De vrouw kreeg in haar
woonplaats Sarande een kogel
in de buik terwijl zij voor een
huis een gesprek voerde yia een
mobiele telefoon. De journalis
te, die al vijf jaar in Albanië
woont, werkt daar voor Ameri
kaanse en Britse media. Zé
werkt vooral als fotojournalist^;
Ook werkt ze incidenteel voot
Radio 1.
De vrouw zou zijn geraakt
door een kogel van een sluip
schutter. De journaliste heeft
zowel een Nederlands als eeri
Australisch paspoort.
Maandag en gisteren kwamén
in Albanië zeker acht mensen,
onder wie vier politiemensen,
.door kogels om het leven. Sinds
burgers zich eind februari door
plundering van militaire wa
pendepots massaal begonnen te
bewapenen, zijn meer dan 160
mensen op gewelddadige wijze
om het leven gekomen.
Mobutu zoekt
Miderhandelaars
met rebellen
'AAPSTAD/KINSHASA AP
3e Zaïrese president Mobutu
iese Seko zal een zeven man
ellend onderhandelingsteam
lanwijzen om gesprekken te
leginnen met rebellen die het
lostelijke deel van Zaïre bezet-
i en. Volgens zijn woordvoerder
al Mobutu een nationale raad
nstellen om de regering te ad
viseren bij de overgang naar de-
nocratie. De aankondiging, de
fcrste sinds Mobutu vrijdag te-
ugkeerde na een medische be-
'andeling in Europa, was voor
eel mensen een teleurstelling.
'ij hadden gedacht dat Mobuto
elf op televisie zou verschijnen
een nieuwe premier zou
anwijzen. Sinds zijn terugkeef
ja maandenlang verblijf in
rankrijk heeft Mobutu zich
niet in het openbaar ver-
aond.
CORRESPONDENT
De Zaïrese president Mobutu strijdt tegen
rebellen en prostaatkanker. De man die
Zaïre 32 jaar lang onder de duim heeft ge
houden en leeggeroofd is aan het eind van
zijn latijn, maar kennelijk nog altijd on
misbaar om de huidige impasse in zijn
land te doorbreken. Sinds zijn terugkeer
uit Frankrijk, afgelopen weekeinde, zijn
namelijk alle ogen op hem gericht om te
zien hoe hij lijn brengt in de politieke cha
os en of hij direct contact met rebellenlei
der Laurent Kabila nastreeft.
Wat de ziekelijke leider ook besluit,
vaststaat dat het Mobutu-tijdperk voor
goed ten einde is. Met een wijs besluit kan
Mobutu alleen nog voorkomen dat de
laatste restjes van zijn regime met bloedig
geweld worden weggevaagd.
De tactiek van verdeel-én-heers die Mo
butu decennia lang heeft toegepast om
zichzelf en zijn regime in stand te houden,
werkt nu duidelijk tegen hem. Tijdens zijn
afwezigheid bleek niemand in staat een
duidelijk beleid uit te stippelen, waarmee
interne politieke chaos kon worden voor
komen en de vanuit het oosten oprukken
de rebellie tot staan gebracht.
De politici struikelden over elkaar heen
om het eigen vege lijf te redden. Ze tracht
ten zich in een vooraanstaande positie te
manoeuvreren die uitzicht bood op een
politieke toekomst na het overlijden van
Mobutu. Ook probeerden ze om zowel het
eigen leger als de oprukkende rebellen aan
zich te binden. Premier Kengo wa Dondo
ging z'n eigen gang, het parlement stuur
de hem naar huis, maar bleef ernstig in
gebreke waar het ging om het aandragen
van goede alternatieven. Ondertussen
bleef iedereen hopen dat maarschalk Mo
butu in een handomdraai orde op zaken
zou stellen.
Zaire's politici zullen moeten leren 'op
eigen benen te staan, nu Mobutu's dagen
geteld zijn. Zijn heerschappij is voorbij,
zijn volk is hem beu en er is dus geen en
kele reden meer voor hen die hun land uit
de huidige malaise willen halen om zich
zelf aan hem te blijven vastklampen.
De nieuwe machtsfactor in Zaïre heet
Alliantie van Democratische Krachten
voor de Bevrijding van Congo-Zaire (AD-
FL) van Laurent Kabila en het is zaak dat
de nieuwe premier en aanverwante politi
ci zo spoedig mogelijk onderhandelingen
beginnen met hem. Op die manier kan'
mogelijk een aanval op en bloedbad in de
hoofdstad voorkomen worden en kan een
vreedzame overgang naar een nieuw be
stuur en uiteindelijk vrije en democrati
sche verkiezingen worden bewerkstelligd.
Zowel Kabila als de oppositiepartijen in
Kinshasa hebben dezelfde doelstellingen.
Het zou treurig zijn als ze elkaar niet aan
de onderhandelingstafel konden vinden,
maar aansturen op een militaire confron
tatie in de hoofdstad. Hoopvol is dat op
aandringen van Zuid-Afrika Kabila heeft
laten weten ook met anderen dan Mobutu
te willen praten.
Kernvraag daarbij is natuurlijk wat het
leger van plan is. De afgelopen weken is
herhaaldelijk gespeculeerd over een mili
taire coup, maar op de keper beschouwd
heeft het leger weinig te winnen bij een
dergelijke ingreep. Het is er veel meer bij
gebaat, zeker gezien het falende optreden
tot nu toe van de nationale strijdkrachten,
om aan te sturen op een vergelijk met de
rebellen.
CORRESPONDENT
Het Nederlandse voorstel voor
hervorming van de EU is 'zeer
positief ontvangen door het
overgrote deel van de Europese
ministers van buitenlandse za
ken. Dit heeft minister Van
Mierlo gezegd nadat hij gisteren
in Rome bij zijn collega's de
eerste reacties had gepeild.
Eind mei wil Den Haag al een
complete ontwerp-tekst voor
een nieuw Europees verdrag
aan de overige veertien lidsta
ten voorleggen. Om vaart te
maken wordt op 6 en 7 april al
vast een extra 'conclaaf' van de
ministers van buitenlandse za
ken gehouden in Noordwijk.
Van Mierlo toonde zich na
een halve dag vergaderen met
zijn collega's optimistisch over
de kans dat in juni in Amster
dam een akkoord kan worden
bereikt over de herziening van
het Verdrag van Maastricht. In
september 1991 verging het Ne
derland bij zijn toenmalige
voorstel voor een nieuw verdrag
anders. Toen steunde alleen
België de Nederlandse tekst,
een gebeurtenis die als 'zwarte
maandag' de geschiedenis in
ging.
Voordat Van Mierlo de lof
trompet stak, had alleen de Brit
se minister van buitenlandse
zaken Malcom Rifkind in Rome
duidelijk gemaakt dat zijn Con
servatieve regering weinig heil
ziet in de Nederlandse plannen.
De regering-Major, die op 1 mei
naar de stembus moet, ziet
niets in het opgeven van het ve
torecht in justitiezaken en bij
onderdelen van het buitenlands
beleid en keert zich fel tegen de
door Frankrijk en Duitsland be
pleitte opname van de WEU-
defensieorganisatie in de EU.
Bemiddelaar moet brand blussen
Palestijnse jongens gooien stenen naar Israëlische soldaten in de straten van Bethlehem, dat net als Hebron al vier dagen toneel is van onlusten. Bethlehem ligt even ten zuiden van Har
Horna, de heuvel aan de zuidgrens van Jeruzalem waarop Israël een omstreden nederzetting bouwt. foto epa menahem kahana
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
De Amerikaanse regering stuurt
haar speciale gezant Dennis
Ross naar het Midden-Oosten,
in een poging de contacten tus
sen Israëli's en Palestijnen te
herstellen en het vredesproces
te redden.
Een woordvoerster van het
ministerie van buitenlandse za
ken in Washington zei vanmor
gen vroeg dat Ross besprekin
gen zal voeren met de Israëli
sche premier Netanyahu en de
Palestijnse president Arafat. De
laatste zou bereid zijn daarvoor
vervroegd terug te keren van
een internationale rondreis.
Het diplomatieke initiatief is
genomen na intensief telefo
nisch contact tussen de betrok
ken partijen. Daarbij heeft Ross
gesproken met Netanyahu en
met hoge Palestijnse vertegen
woordigers, maar niet met
Arafat. De Amerikanen zouden
de Palestijnen te verstaan heb
ben gegeven dat het afgelopen
moet zijn met het geweld. Israël
zou de raad hebben gekregen
de bouw van de omstreden ne
derzetting Har Horna, in het ui
terste zuiden van Jeruzalem,
stop te zetten.
Premier Netanyahu is volgens
zijn media-adviseur bereid
Arafat te ontmoeten, maar er
zou nog niets zijn georgani
seerd. Arafat op zijn beurt ver
klaarde op een persconferentie
in Sri Lanka dat hij alleen met
de Israëlische leider wil praten
als deze vrede wil. „Overleg om
propaganda-redenen heeft geen
zin", zei hij.
De Israëlische politie verkeert
na de bomaanslag van afgelo
pen vrijdag in Tel Aviv nog
steeds in een verhoogde staat
van waakzaamheid. Volgens
commandant Assaf Hefetz zijn
er meer terreuracties op komst.
Hij zei dat de afsluiting van de
Gazastrook en de Westelijke
Jordaanoever gehandhaafd
moet blijven zolang de samen
werking met de Palestijnen niet
is hersteld.
Volgens Israëls regeringscoör
dinator voor de terreurbestrij
ding, generaal Meir Dagan,
heeft de Israëlische veiligheids
dienst de afgelopen dagen een
reeks terreuraanslagen verij
deld. Dagan herhaalde maar
weer dat de Palestijnse Autori
teit sinds kort laks optreedt als
het gaat om radicale groeperin
gen als de Harnas en de Islami
tische Jihad. Volgens hem ma
ken zowel de Palestijnse oppo
sitie als de Palestijnse regering
zich schuldig aan het opruien
van het publiek tegen Israël.
George Bush aan een touwtje
Bush komt keurig omlaag. foto ap mike nelson
yuma De vorige Amerikaanse president George Bush leidde de
afgelopen vier jaar terug in Texas het kalme bestaan van een za
kenman in ruste. Tot gisteren. Met een spectaculaire sprong uit
een legervliegtuig haalt de 72-jarige opnieuw de publiciteit. In
1944 moest Bush uit zijn door de Japanners in brand geschoten
bommenwerper springen. Bijna 53 jaar later deed.hij dat, voor
zijn plezier, nog eens over op de legerbasis Yuma in de staat Ari
zona.
Spion gearresteerd in Rusland
moskou Een hoge officier van de Russische strategische ra
keteenheden is door de geheime dienst gearresteerd en aange
klaagd wegens deelname aan een complot om militaire gehei
men aan een buitenlandse natie te verkopen. Dat heeft een
woordvoerder van Federale Veiligheidsdienst (FSB) gisteren ge
zegd. Hij zei niet voor welk land de man zou hebben gespio
neerd.
Ambassadeur VS weg uit Minsk
minsk. De Verenigde Staten hebben hun ambassadeur in Wit-
Rusland teruggeroepen voor overleg. De VS zijn verbolgen over
de arrestatie en uitwijzing van een Amerikaanse diplomaat, die
vorige week zou hebben deelgenomen aan een demonstratie te
gen de regering in Minsk. Veertig mensen die aan de betoging
hebben deelgenomen zijn volgens de Wit-Russische oppositie in
geheime processen veroordeeld tot twee weken gevangenisstraf.
Nieuwe baan voor Willy Claes
brussel. Ex-secretaris-generaal van de NAVO Willy Claes krijgt
een nieuwe baan. De Vlaamse regering ging gisteren akkoord
met zijn benoeming tot voorzitter van de Dienst voor de
Scheepvaart. Claes moest in oktober 1995 zijn topfunctie bij de
NAVO opgeven als gevolg van een schandaal rond de aankoop
van Italiaanse legerhelikopters door de Belgische defensie.
Brits meisje krijgt levenslang
londen Een Brits tienermeisje heeft gisteren een celstraf voor
onbepaalde tijd gekregen, voor een moord die zij op 12-jarige
leeftijd pleegde. In 1992 bracht zij een zes jaar oudere kapster
met 29 messteken om het leven. De straf voor onbepaalde tijd
valt binnen het Britse jeugdstrafrecht en komt overeen met le
venslang. De rechter in de Zuid-Engelse stad Winchester noem
de haar „een extreem gevaarlijk persoon"
Worm valt tegen als vuilverwerker
brussel/gent Biologische tuinders hebben een totaal verkeerd
beeld van het vermogen van de regenworm om plantaardig afval
om te zetten in vruchtbare;humus. Hij is zelfs totaal ongeschikt
als verwerker van groenten-, fruit- en tuinafval, concludeert de
Belgische wetenschapper Ward Devliegher na diepgravend on
derzoek naar het dagelijks leven van de worm.
O.J. Simpson in hoger beroep
los angeles Advocaten van O.J. Simpson hebben op de laatste
dag van de toegestane termijn beroep aangetekend tegen het
vonnis tegen hun cliënt. Dit heeft een medewerker van de recht
bank gisteren meegedeeld. De voormalige football- en filmster
werd onlangs in een civiel proces aansprakelijk gesteld voor de
dood van Nicole Brown en Ronald Goldman, die beiden in juni
1994 werden vermoord. Simpson werd veroordeeld tot het beta
len van 33,5 miljoen dollar aan de nabestaanden. Op 4 oktober
1995 werd Simpson tijdens de-strafzaak vrijgesproken wegens
moord.
Bomexplosies in Engelse stad
londen In het centrum van de Engelse stad Wilmslow, ten zui
den van Manchester, hebben zich vanmorgen twee krachtige ex
plosies voorgedaan. De bommen ontploften kort na elkaar voor
het station en voor het politiebureau. Over slachtoffers en scha
de is nog niets bekend. Een half uur voor de eerste explosie had
de brandweer in Wilmslow volgens de Britse omroep BBC een
waarschuwing gekregen dat er twee bommen waren geplaatst.
De opbeller gebruikte daarbij het codewoord waarvan het ver
boden Ierse republikeinse leger IRA zich normaliter bedient.
Protest in Frankfurt tegen rol bij fusie Thyssen-Krupp
Ruim 20.000 staalarbeiders uit het Ruhrgebied hebben
gisteren in Frankfurt geprotesteerd tegen de rol van de
banken in de fusie tussen de twee grootste Duitse staal
concerns, Thyssen en Krupp. De bonden vrezen dat die
fusie ten koste gaat van tienduizenden banen.
BONN PETER VAN NUIJSENBURG
CORRESPONDENT
De banken, waaronder de twee
grootste, de Deutsche Bank en
de Dresdner Bank, zouden de
'vijandige overname' van Thys
sen door Krupp gearrangeerd
hebben. Die gedwongen fusie is
inmiddels van de baan, maar de
werknemers vrezen dat ook bij
de 'vrijwillige' krachtenbunde
ling duizenden banen verloren
gaan.
De demonstranten hadden
het hoofdkwartier van de Deut
sche Bank tot mikpunt van de
actie gekozen. De voorzitter van
IG Metall, Duitslands grootste
vakbond, Zwickel, zei dat zijn
bond de fusie alleen zal accep
teren als er geen gedwongen
ontslagen zullen vallen. Ge
vreesd wordt met name dat de
zesduizend werknemers van
Krupp in Dortmund op straat
komen te staan. De hoogovens
in Dortmund gelden als verou
derd.
Zwickel wil de invloed van de
banken op de economie, het
'casino-kapitalisme', aan ban
den leggen en noemde hen een
'sociaal gevaar'. Ook de finan
cieel deskundige van de opposi
tiepartij SPD, Ingrid Matthaeus-
Maier, eiste wetgeving om de
macht van de banken aan ban
den te leggen.
In Dortmund zijn de arbei
ders van de bedreigde hoog
ovens dinsdag voor onbepaalde
tijd in staking gegaan. Zij zullen
weer aan het werk gaan zodra
ze de verzekering hebben dat
hun banen behouden blijven.
De fusie tussen Thyssen en
Krupp wordt vermoedelijk mor
gen in hoofdlijnen afgerond.
Daarna zullen nog vier weken
nodig zijn om de details van het
akkoord te regelen. De fusie
moet van Thyssen en Krupp een
van de grootste staalconcerns
van Europa maken. Thyssen
zou de leiding van de nieuwe
staalreus op zich nemen. Vol
gens onafhankelijke deskundi
gen heeft de Duitse staalindus
trie zonder fusie geen overle
vingskansen.
Vorige week had het kleinere
en financieel zwakkere Krupp
bekend gemaakt zijn grootste
concurrent te willen overne
men. Deze 'vijandige overname'
strandde op het verzet van de
vakbeweging, de politiek en het
verzet van de werknemers bij
beide concerns. De banken
zouden zich tenslotte uit angst
voor 'image-verlies' hebben te
rug getrokken.
s
Boze staalarbeiders voor de kantoren van de Deutsche Bank in Frank
furt. foto reuters kaipfaffenbach
