'Moord Palme toch
werk van Petterson'
Bill en Boris aan de Finse ganzensoep
Buitenland
Intifadah herleeft
'Toch politiemacht
Europa naar Albanië'
De oorlog met de hemel
xfet
erste voedsel
)or Irak na
rkoop olie
Rebellen verwerpen oproep Mobutu
Bethlehem Palestijnse jongeren en Israëli
sche soldaten voerden gisteren bij het graf
van Rachel in Bethlehem een soort veldslag,
die deed denken aan de intifadah die Israël
teisterde tot 1993 toen een voorlopig vredes
akkoord werd getekend.. De Palestijnen gooi
den met stenen en benzinebommen, de sol
daten schoten met rubber kogels en traangas.
Vanmorgen braken in Hebron op de Westelij
ke Jordaanoever opnieuw rellen uit. De Pales
tijnen protesteren tegen de aanleg van Har
Horna, de omstreden joodse nieuwbouwwijk
in het Palestijnse Oost-Jeruzalem. Het Israëli
sche leger is in hoge staat van paraatheid. Is
raël vreest meer onlusten na de islamitische
gebedsdiensten.
foto afp thomas coex
Australië brengt
troepen in staat
van paraatheid
SYDNEY/PORT MORESBY Rtr-DPA
De Australische regering heeft
een deel van het van leger in
staat van paraatheid gebracht
in verband met de crisis in
Papoea-Nieuw-Guinea. Briga
de-generaal Tys bevestigde dat
er troepen „in gereedheid zijn
gebracht om snel in te kunnen
grijpen". Papoea-Nieuw-Gui
nea stond binnen de Gemene
best tot 1972 onder bestuurlijk
Australisch beheer.
In het land is het al een week
onrustig wegens het besluit van
de regering huurlingen in te
zetten tegen de opstandelingen
op het eiland Bougainville. On
der zware binnen- en buiten
landse druk heeft de regering
het contract met het huurlin-
genbedrijf opgeschort. Premier
Chan ontsloeg eerder deze
week de opperbevelhebber van
het leger, Singirok, nadat die
zijn aftreden had geëist over
deze kwestie. In Port Moresby,
hoofdstad van Papoea-Nieuw-
Guinea, was het gisteren op
nieuw onrustig waarbij winkels
werden geplunderd. De meeste
scholen, banken en winkels
bleven gesloten. Woensdag was
de toestand geëscaleerd toen
legerofficieren zich achter hun
ontslagen bevelhebber schaar
den.
EU-missie pleit voor scheppen veiligheid
De Europese Unie moet een po
litiemacht naar Albanië sturen,
die noodhulpzendingen gaat
begeleiden. Dat is de kern van
het advies dat een EU-missie
gisteren heeft gepresenteerd
aan minister Van Mierlo, die
momenteel de unie voorzit. Het
gaal daarbij „eerder om enkele
honderden dan om duizenden"
politiemensen, zo verklaarde de
leider van de missie, graaf De
Marchant et d'Ansembourg,
gisteren bij terugkomst uit Alba
nië.
Volgens d'Ansembourg moet
in Albanië in de eerste plaats
veiligheid worden geschapen,
omdat anders grootschalige hu
manitaire en financieel-econo-
mische hulp niet mogelijk is. De
Europese Unie was afgelopen
weekeinde nog huiverig voor
het sturen van een militaire of
politiemacht. Maar Van Mierlo
achtte het voorstel van de mis
sie gisteren „acceptabel".
De EU-missie stelt voor de Al
banese politie, die volgens
d'Ansembourg de slechtste re
putatie in Europa heeft, te on
dersteunen met adviseurs uit
het buitenland. Daarnaast is het
idee gelanceerd om bij te dra
gen aan de herbouw van twee
gevangenissen in Tirana. Een
onbekend aantal misdadigers is
in de chaos op vrije voeten ge
komen, nadat hun bewakers
verdwenen en gevangenissen
werden verwoest.
De Albanese interim-premier
Bashkim Fino heeft gisteren op
nieuw zijn reis naar de rebellen
leiders in het zuiden van het
land uitgesteld. De rebellen blij
ven bij hun eis dat president Sa-
lih Berisha aftreedt. Fino staat
ook onder druk van rebellen uit
het noorden, die met geweld
dreigen als de premier met de
opstandelingen in het zuiden
gaat onderhandelen.
De Italiaanse marine heeft
gisterochtend vierhonderd Al
banese vluchtelingen op een
strand in hun vaderland afgezet.
Ze waren woensdag van een
zinkend schip gehaald dat hen
naar Italië had moeten varen. In
een week tijd zijn al elfduizend
Albanezen naar Italië gevlucht.
tirana marcel van silfhout
In konvooi met drie auto's van
Sarande naar Tirana, ruim ze
ven uur rijden, is de veiligste
manier van reizen door ro-
versland Albanië. En we heb
ben de steun van boven. De
grijsgrauwe lucht is openge
barsten en stort hagel uit over
Shqiperia, het land van de
arend. „Eindelijk afkoeling
voor de heethoofden", zegt
vertaalster Ledi Abaziop weg
terug naar haar huis in de
hoofdstad. „Voor het schieten
in de lucht hebben ze hier een
nieuwe Albanese uitdrukking:
de oorlog met de hemel".
Onderweg passeren we de
sporen van een gevecht tussen
de gewapende inwoners van
Sarande en een kleine leger
eenheid. Even achter de heu
vel waartegen de havenplaats
is gebouwd, liggen drie volle
dig uitgebrande vehikels. „Van
de geheime politie", legt de
chauffeur uit. Hier werd een
paar weken geleden een kleine
veldslag gevoerd waarbij een
leger- annex geheime politie-
eenheid tot achter de bergpas
richting Gjirokaster werd te
ruggedrongen.
De eerstvolgende tekenen
van de zuidelijke volkswoede
vinden we in Gjirokaster zelf.
Net als in Sarande zijn ook
hier diverse gebouwen, zoals
het politiebureau, de recht
bank en de legerkazernes, ver
woest. In Gjirokaster, horen
we tijdens een bliksemstop in
de stad, is alles rustig. „Zijn er
problemen dan?" vraagt de
vice-voorzitter van het plaat
selijke militaire comité op ver
ontwaardigde toon. We be
sluiten hem maar niet lastig te
vallen met vragen over de
twee bankovervallen op klaar
lichte dag deze week.
Bij Tepelene, een strate
gisch gelegen stadje waar de
prachtige Drinos-vallei met de
enorme bergen zich vernauwt,
staan twee forse kanonnen
roerloos naar de hemel ge
richt.' Ook hier is het, om half
tien 's ochtends rustig. Daarna
worden we enkel een mi
nuutje door drie jonge Alba
nezen met een kalasjnikov
aangehouden bij het dorpje
Kras. De jongens, eentje ge
kleed in een leren jas, de an
deren in semi-militaire
tenues, dragen alledrie mut
sen over het hoofd. Drie paar
ogen kijken ons slechts kort
en indringend aan. „Gazet-
tar", zegt de chauffeur, jour
nalisten. „Ska problema, ga
maar", is het antwoord.
Na Patos en Lusjhne is wei
nig meer te merken van de
onrust in Albanië. Wel stuift er
eventjes een tank voorbij, met
een Albanees voorop die vro
lijk zit te zwaaien. In Tirana
lijkt het op het eerste gezicht
ook rustig. Maar dat verandert
na zeven uur 's avonds. Vanaf
dat tijdstip geldt er een strikte
avondklok, en iedereen die
dan nog buiten loopt is vogel
vrij, aldus de vertaalster. De
oorlog met de hemel voeren
ze in Albanië vooral 's nachts.
Albanese wapens voor een spotprijs
Uit opslagplaatsen van het Al
banese leger gestolen wapens
zijn tegen afbraakprijzen te
koop op zwarte markten in het
zuiden van Bulgarije, zo meldde
gisteren het Bulgaarse per-
sureau BTA.
Een kalasjnikov kost momen
teel zeven dollar (dertien gul
den) en een Beretta-pistool vijf
tig dollar, aldus BTA. De prijs
van een Makarov-pistool is ge
zakt van honderdtien naar tien
dollar. De wapens worden vol
gens het persbureau voorna
melijk geleverd door Macedo-
niërs van Albanese afkomst.
Deskundigen vrezen dat de wa
pens vooral worden gekocht
door de georganiseerde mis
daad. Het misdaadcijfer in Bul
garije is sinds de val van het
communisme in 1989 bijna
vervijfvoudigd.
Kerk werft met mannequins en dj's
iomden Een tv-spotje met mannequins, dj's en basketballspe-
;ers is de nieuwste poging van twee anglicaanse bisdommen in
Engeland om de aandacht van jongeren te trekken. Het filmpje
jan dertig seconden wordt in de dagen voor Pasen uitgezonden.
Een stem zegt: „Deze mensen doen iets wat jij op de tv nog
nooit hebt gezien: zij bidden. Als jij meer over het christendom
uilt weten, kom dan met Pasen naar de kerk."
rjOeigoeren in China voor de rechter
tfKiNGMeer dan honderd Oeigoerse moslims moeten terecht
P laan omdat zij zouden hebben deelgenomen aan de opstand in
februari in de Chinese provincie Xinjiang. Bij de gewelddadighe
id den kwamen ten minste twaalf mensen om het leven. De Chine
se regering probeert met al haar macht het separatisme in het
ifgelegen noordwesten van China te onderdrukken. De Oeigoe-
ien daar voelen zich gediscrimineerd door Han-Chinezen.
lelg wil niets van condoom weten
De seksueel actieve Belg gebruikt jaarlijks gemiddeld
condooms. Dat is de laagste score van heel Europa. Neder-
idse vrouwen en mannen doen het met vier preservatieven
er jaar echter nauwelijks beter. In vergelijking met andere Eu-
ppese landen lopen de twee Benelux-staten duidelijk achterop.
)e Britten gebruiken gemiddeld zeven condooms per jaar, de
Hansen en Duitsers houden het bij 5,5. De Spanjaarden zijn met
0,3 exemplaren de Europese recordhouders, zo blijkt uit een
inderzoek van fabrikant Durex.
1 "istoolmitrailleurs voor politie LA
ns angeles De politie in de Amerikaanse stad Los Angeles krijgt
e beschikking over zwaardere wapens. Het stadsbestuur heeft
lesloten agenten te voorzien van grote aanvalsgeweren en
listoolmitrailleurs met zware munitie. Eerder deze maand was
echtstreeks op de lokale televisie te zien hoe de politie het in
ïurkracht moest afleggen tegen twee bankrovers. Met 9 mili-
ïter-pistolen, de standaarduitrusting van de politie van Los
hadden de agenten niets in te brengen. De overvallers
leschikten over automatische geweren waarmee zij muren en
ito's aan flarden schoten.
ortuin voor telexen moord Kennedy
w York Een twee meter lang stuk telexrol van het persbureau
ssociatedPress met eerste berichten over de moord op de Ame-
ikaanse president John F. Kennedy heeft op een veiling in New
ork tienduizend dollar (19.000 gulden) opgebracht. De origine-
i telexberichten werden gekocht door Judi Kaller, die handelt in
andtekeningen en historische documenten. Het stuk telexrol
al tentoon worden gesteld in een galerie van Kaller in het wa-
enhuis Macy's in Manhattan, New York. „Dit is Amerikaanse
:hiedenis, een zeer belangrijk stuk geschiedenis", aldus Kal-
ku" ipanjaarden grootste softwarepiraten
iadrid Spanje ligt in Europa op kop bij de illegale vermenig-
uldiging van computersoftware, zo is gisteren bekendgeworden
een internationaal politiecongres over de bestrijding ervan in
adrid. Bijna 75 procent van de programma's in Spanje is we-
errechtelijk gekopieerd vergeleken met een Europees gemid-
p' lelde van 50 procent. Wereldwijd bedraagt de economische
etali: [hade door softwarepiraterij bijna 25 miljard gulden.
'ools parlement schaft doodstraf af
y arschau Het Poolse parlement heeft gisteren besloten de
lde' oodstraf af te schaffen. De afgevaardigden namen met 190
emmen voor en 162 tegen een nieuw wetboek van strafrecht
an waarin de doodstraf vervangen wordt door een levenslange
ïkenl ivangenisstraf. De nieuwe wet moet nog door de Senaat en
oor de president goedgekeurd worden.
lexy dames helpen bankrovers in Rio
ode Janeiro» In Rio de Janeiro maken bankovervallers steeds
ter gebruik van sexy dames die de bewakers, al is het maar
in seconde, afleiden. Gaat de metaaldetector af, dan kijken de
ooggehakteschoonheden met lage decolleté's en korte rokken
iet een argeloze glimlach even naar hun draagbare telefoon,
iraplu of bos sleutels. Een fractie later zijn zij al binnen en de
nwapens uit aan de overvallers. In de afgelopen twaalf maan-
en hebben al meer dan twintig dames op deze wijze aan een
eroving deelgenomen. Gemiddeld hebben er in Rio 32 gewa
lde bankovervallen per maand plaats.
f, (loze kamelendrijvers bij piramides
ÜEO» De kamelen- en paardendrijvers die toeristen rondleiden
de wereldberoemde piramides van Gizeh zijn woedend. De
recteur antieke kunstschatten in Gizeh, ten westen van Cairo,
aagt dat de kamelen en paarden overal schijten en pissen en
ide archeologische monumenten verwoesten. De Egyptische
ting heeft een plan goedgekeurd om de hordes auto's, auto-
issen en viervoeters bij de laatste van'de zeven wereldwonde-
n te verwijderen. Er komt een rondweg van tien kilometer, een
liking en een cultureel centrum. De kamelen, paarden en
ailezels krijgen een nieuw station, enkele kilometers verderop.
ner Int-
Irak is gisteren het eerste
dsel gearriveerd dat het land
uil voor olie kon kopen na
speciale overeenkomst met
Verenigde Naties. Acht
htwagens met plantaardige
en kikkererwten zijn vanuit
aje het noorden van Irak
binnengereden. De Irak-
a mochten jarenlang geen
lel met het buitenland drij-
als straf voor de bezetting
Éeweit in augustus 1990.
10 december vorig jaar
tten de VN hun sancties.
)lutie 986 legde de VN-
ïeidsraad vast dat Bagdad
het motto Olie Tegen
kei elke zes maanden voor
miljard dollar olie mag ex-
eren. Met de opbrengst kan
onder streng toezicht van
N, levensmiddelen en me-
Denten kopen. De uitvoer
-Julie was drie maanden gele-
^jljiervat. Irak klaagt al lange-
^jjd over vertragingen in de
Vice-pre-
Fif Tariq Aziz sprak gisteren
D interview in de krant As-
Al-Awsat over „olie-voor-
■akkoord". Westerse func-
oL ^ssen zeggen dat de voed-
eranties door de Iraakse
^ücratie zijn opgehouden.
helsinki hans hoogendijk
correspondent
Buiten demonstreerde gisteren
in een koud, maar zonnig Hel
sinki een handvol Litouwers.
„Wij willen in de NAVO", riepen
ze. Binnen zaten de Amerikaan
se president Clinton en zijn
Russische collega Jeltsin aan de
ganzensoep met paddestoelen,
rendierfilet met saus, gelardeerd
met Franse wijnen. Volgens
Jeltsins woordvoerder was de
sfeer tijdens het galadiner dat
hun Finse collega Achitsaari
aanbood buitengewoon ont
spannen - en maakten beide
staatslieden grappen over hun
gezondheidstoestand
Hoewel het appèl van de Li
touwers ongetwijfeld niet ter
sprake is gekomen, speelt hun
wens vandaag op de top wel de
gelijk een rol. Het gaat immers
om de aanstaande uitbreiding
van de NAVO met ex-War-
schaupactlanden. En als die wel
lid mogen worden, waarom dan
soevereine oud-Sovjetstaten als
bijvoorbeeld de drie Baltische
republieken niet? Ineens dook
dat verfoeide woord
'Finlandisering' weer op. Krijgt
het Europa van de 21ste eeuw
twee veiligheidsdivisies? Eén
voor de NAVO-staten en één
voor de anderen, die de pech
hebben door hun ligging Rus
land hoofdpijn te bezorgen?
Clintons Air Force One land
de gisteren exact om twaalf uur
op het vliegveld van de Finse
hoofdstad. Het duurde ruim een
kwartier voordat de Amerikaan
se president in zijn rolstoel over
de rode loper reed. Het was dui
delijk zichtbaar dat hij zich door
zijn immobiliteit behoorlijk op
gelaten voelde.
Altijd heeft Clinton gezegd
dat Franklin D. Roosevelt zijn
grote voorbeeld is, maar dat hij
nu uitgerekend net als zijn idool
in een rolstoel naar een topont
moeting moest reizen, zinde
hem helemaal niet. Te meer
daar zijn gesprekspartner dat
drie uur later wilde demonstre
ren hoe fit hij weer is na zijn
vijfvoudige bypass-operatie en
dubbele longontsteking. Jeltsin
kwam breed lachend, maar toch
enigszins voorzichtig de vlieg
tuigtrap af.
Elf maanden geleden spraken
Clinton en Jeltsin voor het laatst
persoonlijk met elkaar. De kan
sen dat het tweetal het eens
wordt over de aanstaande
NAVO-uitbreiding gering is.
Verwacht wordt wel vooruit
gang op het gebied van de stra
tegische raketten en het stokou
de anti-raketverdrag ABM, ter
wijl Clinton verder steun zal
toezeggen bij de opbouw van de
Russische economie. De top
wordt vanavond afgesloten.
Clinton moet Jeltsin vandaag
overtuigen dat de uitbreiding
Ook Oekraïne wil in de NAVO
BRUSSEL» ANP
Oekraïne wil zfch op termijn
aansluiten bij de NAVO, zo liet
de Oekraïnse minister van
buitenlandse zaken Oedoven-
ko gisteren weten na bespre
kingen in het NAVO-hoofd-
kwartier in Brussel. Het is de
eerste keer dat Kiev zich on
omwonden uitspreekt voor
lidmaatschap van de alliantie.
„Het is het strategische doel
van Oekraïne zich geheel te in
tegreren in de Europese en
transatlantische veiligheids
structuren, waaronder de
NAVO", zei Oedovenko tegen
over de ambassadeurs van de
NAVO-Raad. In eerste instan
tie wil Kiev de onderlinge be
trekkingen vastleggen in een
handvest, waarover Oedoven
ko en NAVO-secretaris-gene-
raal Solana gisteren besprekin
gen zijn begonnen.
van de NAVO ook in Russisch
belang is en hem zo veel
'wisselgeld' meegeven dat de
Rus zonder gezichtsverlies naar
huis kan. Jeltsin op zijn beurt
moet laten zien dat hij weer he
lemaal terug is, én hij moet de
opvatting van de nationalisten
en communisten logenstraffen
dat de NAVO-uitbreiding een
nieuw bewijs is van de erosie
van de Russische macht.
Het Westen zal enkele verlan
gens van de Russen inwilligen.
Zo komen er geen NAVO-kern-
wapens op het grondgebied
van de nieuwe leden en Rus
land krijgt in een of andere
vorm een inspraak bij NAVO-
besluiten die de nieuwe landen
betreffen. Maar een veto-recht
krijgt het net zo min als een
door de parlementen van de
NAVO-staten te ratificeren ver
drag waarin de betrekkingen
tussen Rusland en de NAVO
worden geregeld.
De Russische media reageer
den vanmorgen gemengd. De
meeste kranten prezen Jeltsins
vasthoudendheid, maar er werd
ook gesteld dat het al lang niet
meer gesprekken zijn tussen
twee gelijkwaardige partners.
„De Amerikaanse president
heeft zijn knie bezeerd, maar
Rusland is op zijn knieën geëin
digd. De enige taak van de
'twee broeders' is nu Ruslands
gezicht te redden", schreef de
Moskovksi Komsomolets.
Advocaat komt met verklaring van overleden opdrachtgever
De moordenaars van de Zweede premier Olof Palme
hadden het eerst gemunt op koning Carl Gustav XVI. De
moord is toch het werk van Christer Petterson. Dat be
weert de advocaat van een vier jaar geleden overleden
terrorist. Hij zegt over een verklaring te beschikken waar
in de terrorist, Lars Tingström, zegt opdracht te hebben
gegeven voor de moord.
Tingström zegt volgens zijn ad
vocaat dat het Christer Petters-
son was die Palme op 28 febru
ari 1986 doodschoot toen de
premier samen met zijn vrouw
in Stockholm een bioscoop ver
liet. Pettersson, een alcoholicus
en drugsverslaafde, is de enige
die ooit voor de moord op Pal-
me terecht heeft gestaan. Hij
werd in 1989 vrijgesproken we
gens gebrek aan bewijs.
Tingström en Pettersson ken
den elkaar van de gevangenis
waar de eerste een levenslange
straf uitzat voor een bomaan
slag die één leven kostte. Hij is
in 1993 in gevangenschap aan
kanker overleden.
Zijn advocaat, Pelle Svensson,
kreeg de testamentaire verkla
ring op voorwaarde dat hij de
inhoud hem pas minstens tien
jaar na de moord bekend zou
maken. Hij deed dat gisteren in
de Zweedse media. Volgens
Svensson wilden Tingström,
Pettersson en twee andere sa
menzweerders met de aansla
gen op de koning en Palme
„een plaats verwerven in de
Zweedse misdaadgeschiede
nis". Ze zouden van een bom
aanslag op koning Carl Gustav
hebben afgezien omdat „te veel
onschuldigen het slachtoffer
zouden worden".
Svensson zegt dat hij van zijn
cliënt ook een nauwgezette be
schrijving heeft gekregen van de
bij de moord gebruikte revolver,
een Smith Wesson, die de po
litie nooit heeft teruggevonden.
Hij zei het wapen te kunnen
traceren. „Als dit gebeurt, her
openen wij het onderzoek", al
dus de Zweedse politie gisteren.
Deskundigen twijfelen aan de
onthullingen van de advocaat.
Zij wijzen erop dat Pettersson
geen motief had en het bio
scoopbezoek van Palme zo
spontaan was dat zelfs zijn kin
deren en lijfwachten er niet van
wisten. Volgens Svensson was
die moord een toevalligheid, zei
Svensson. Pettersson liep de
premier tegen het lijf toen die
uit een bioscoop in Stockholm
kwam en schoot hem dood.
Afgelopen najaar werd in
Zweden nog druk gespeculeerd
over de mogelijkheid dat Palme,
wegens zijn ijver tegen de
apartheid, door leden van de
Zuid-Afrikaanse veiligheids
dienst was vermoord.
NICE AFP-AP
De Zaïrese rebellen hebben een oproep van pre
sident Mobutu tot een staakt-het-vuren verwor
pen. Ze zijn vastbesloten een eind te maken aan
het bewind van Mobutu, zo zei Mawampanga
Mwana Nanga, 'minister van financiën' van de
rebellenalliantie, in Kisangani.
Vanuit het Zuid-Franse Roquebrune-Cap-Mar-
tin zei Mobutu gisteren in een verklaring dat een
bestand noodzakelijk is om het Zaïrese volk van
zijn lijden verlossen en te zorgen dat de humani
taire hulp degenen bereikt die hem nodig heb
ben.
„Mobutu gaat alle middelen zoeken om ons te
paaien, maar het is te laat", zei Mawampanga
Mwana Nanga gisteravond. „We hebben de wa
pens niet opgenomen om ons nog steeds door
hem te laten bedriegen. De dag dat hij zegt dat hij
de macht neerlegt, leggen wij de wapens neer.
Maar zolang hij niet zegt dat hij opstapt, zullen
we de strijd voortzetten."
Mobutu's zoon Nzanga zei gisteren dat zijn zie
ke vader vandaag vanuit Frankrijk naar Zaïre zal
terugkeren „om de crisis op te lossen". Het is niet
duidelijk hoe Mobutu senior eraan toe is. De pre
sident, die zeven maanden geleden een operatie
wegens prostaatkanker onderging, was woensdag
vanuit een ziekenhuis in Monaco teruggekeerd
naar zijn villa aan de Franse Riviera.
Een dozijn soldaten van het Zaïrese leger steekt in de buurt van Kisangani de rivier de Kongo over om zich
aan te sluiten bij de rebellen. foto reuters corinne dufka
