'We hebben onze dealers overleefd'
C D
n
Een Sneeuw' met
perfecte bezetting
Gouden Uil Van Leeuwen
Etty en Van der Heijden
wider vasareiy overleden Filmregisseur Frank Zinnemann overleden
Cultuur&Kunst
it
imonis heeft twijfels
ver Boekenweekthema
1 BAANDAG 17 MAART 1997
chef jan rijsdam, 071 -5356444
Zenker/Kappe 4Tet winnaar Jazzprijs
juwARDENDuits-IJslands-Nederlandse Zenker/Kappe 4tet is
Je winnaar van het Nederlands Jazz Concours, dat vrijdagavond
'in De Harmonie te Leeuwarden werd gehouden. De uit Den
Haag afkomstige formatie won 5000, beschikbaar gesteld door
mede-organisator VPRO, en mag dit jaar spelen op het North
Sea Jazz Festival. Drummer Eddy Lammerding won bovendien
desolistenprijs van 1000.
Panorama Mesdag gedagvaard
itfm haag Het Openbaar Ministerie in Den Haag heeft Panora
ma Mesdag BV en de technisch-restauratieleider van het schil
derstuk gedagvaard om op 16 mei voor de politierechter te ver
schijnen. De verantwoordelijken zouden onvoldoende maatre
gelen hebben genomen om de gezondheid van de personen die
waren betrokken bij de restauratiewerkzaamheden te bescher
men. Bij het verdoeken is tolueen en xyleen vrijgekomen bij de
bespuiting van doek met verwarmde lijm. Beschermingsmidde
len en ventilatie schoten tekort. Een persoon heeft mogelijk li
chamelijk letsel opgelopen.
Architectuurprijs Franse Bibliotheek
ggussELDe door de architect Dominique Perrault ontworpen
Nationale Bibliotheek - de Trés Grande Bibliothèque - in Parijs
is bekroond met de Europese architectuurprijs 1996, de Pavilion
Mies van der Rohe-prijs. In totaal dongen 127 projecten mee,
waarvan 35 het tot de tweede ronde brachten. De prijs - 50.000
ecu - is in 1987 ingesteld door de Europese Commissie, het Eu-
H lopees Parlement en de Stichting Mies van der Rohe in Barcelo-
leien
ond
s wel
s wat
Aerosmith klaar voor weer een nieuw leven
theater
recensie wijnand zeilstra
A Sneeuw' van Willem Jan Otten door
(Toneel Speelt Regie: Albert Lubbers.
4 Lou Landré, Annet Nieuwenhuijzen,
den Brink, Jack Vecht, Marcel
rsema, Gerben van der Werf, Petra
tair, Moniek Kramer en Chiara Tissen
Gezien: 15/3, schouwburg, Leiden.
idrukkelijk, ja bijna provoce-
lijkei nd wordt 'Een Sneeuw' een
intedie genoemd. In het tekst-
jekje uit 1983, het jaar waarin
ven tstukbij Toneelgroep Theater
première ging, is deze type-
Ég niet terug te vinden. Nu
watei at het natuurlijk niet om de
nderl aag, of dit stuk echt wel een
Ned imedie is. Het gaat om de dui-
i op! lijke regie-opvatting die hier-
:er 11 spreekt. Regisseur Albert
hoe bbers wenst de komedie-
Noc specten in het verhaal te ac-
utueren. Wat hij daarmee be-
Sp !t, is een aanscherping van
watei thematiek van het stuk: het
vrij I fdeloze gestuntel van de fa-
Ie Quint met aanhang komt
te schrijnender over. Welis-
ar zijn ze niet zelf liefdeloos,
:rl iar hun toenaderingspogin-
No n blijven desondanks onbe-
ten a ipen.
Het is op de eerste plaats me-
iuvv Quint die het vooral 'ge-
probeert te houden. Ze
(vangt haar kinderen en
ini inkinderen ter ere van de
re qui [jaardag van haar vriend, met
ze al zo'n vijftien jaar sa-
ivvoont. Van deze vriend
de koosnaam Panda ko-
/ijkrrv: n we eigenlijk heel weinig te
ten'. Duidelijk wordt dat hij in
concentratiekamp heeft ge-
ten. Als gevolg van een opera
tie kan hij niet meer spreken.
Zijn zwijgende aanwezigheid
maakt de anderen praatziek.
Al dat gepraat leidt tot span
ningen, want omwille van de
gezelligheid dient er heel veel
onbesproken te blijven. Over
zaken in het heden en verleden.
Dat lukt niet. Steeds gaat er ie
mand al dan niet met opzet iets
te ver. De zaak escaleert, wan
neer de ex-vrouw van de zoon
van mevrouw Quint verschijnt.
De scheiding en alle onverwerk
te herinneringen hebben van
haar een psychotisch wrak ge
maakt. Zij en .Panda lijken el
kaar zonder veel woorden te be
grijpen. Op verzoek van Panda
leest ze voor uit een oude krant
over vrijgesproken verdachten
tijdens het Majdanek-proces.
Dat is de ernstig zieke Panda te
veel en schaars gekleed stapt hij
de besneeuwde tuin in, de dood
tegemoet.
'Het Toneel Speelt', de nieu
we theaterkern rond Hans Croi-
set, speelt dit stuk in een perfec
te bezetting. Annet Nieuwen
huijzen imponeert door de wij
ze, waarop zij met stramme
motoriek als een oudere dame
loopt te redderen. Lou Landré
in de rol van Panda geeft zijn
zwijgen iets dreigends mee. De
zorgzame dochter, de tobberige
zoon, de aarzelende kleinzoon
met zwangere vrouw, de pube
rale kleinzoon, de ernstig ver
warde ex-vrouw en de naïeve
vriendin: alles en iedereen heeft
in deze voorstelling een passen
de invulling gekregen. En achter
ieders woorden gaat het nodige
schuil.
Aerosmith had tot aan het
mega-succesalbum 'Get A
Grip' (1993) al genoeg seks,
drugs rock 'n roll ver
werkt voor een eindeloze
serie sappige stripverhalen.
De heavy-rockformatie uit
Boston was in de afgelopen
twintig jaar roekeloos door
de allerdiepste dalen ge
gaan, maar nestelde zich
via die twaalfde langspeler
ten slotte gedecideerd aan
de top. Zanger Steven Tyler
en de zijnen hadden eieren
voor hun geld gekozen,
voortaan zou bij hen nog
uitsluitend het verstand ze
gevieren. Na een triomf
tocht langs de grootste
concertarena's was het
wachten slechts op de vol
gende klapper.
londen louis de moulin
Maar tot ieders verbazing wilde
nummer dertien maar niet ver
schijnen. Mede daardoor ont
stond er intussen wel een wild
groei aan onheilspellende ge
ruchten: Steven Tyler zou weer
zwaar aan de dope zijn, drum
mer Joey Kramer was ontslagen,
de opnamen met producer Glen
Ballard wilden maar niet vlotten
en tot overmaat van ramp kreeg
de band mot met manager Tim
Collins, alom erkend als de
slimbo die Aerosmith ooit uit
het moeras had getrokken.
Aan de meeste onzekerheden
kwam een eind met enkele
spetterende release-party's van
'Nine Lives', de nieuwe cd die
nu in de winkel ligt. Daags na
de Europese lancering in het
Londense Café de Paris gaven
'big mouth' Tyler, gitarist Joe
Perry en bassist Tom Hamilton
tekst en uitleg over het zoveel
ste leven van Aerosmith.
Onkosten
Steven Tyler, de pezige zanger
met de grootste mond na Rub
ber Lips, schat dat er meer dan
een jaar arbeidstijd plus zo'n
anderhalf miljoen dollar aan
onnodige onkosten in 'Nine Li
ves' zitten. „Maar daar denken
we maar liever niet meer aan,
want we zijn allang blij dat deze
plaat er is zoals die er nu is."
Over de moeizame totstandko
ming hebben zijn maatjes zo
juist aan een andere tafel alles
tot in de details verteld. Maar de
flamboyante frontman weet
zich meestal iets smeuïger uit te
drukken. „Wat we eerst hadden,
de banden uit Miami, was zeker
niet slecht. Omdat de liedjes al
goed waren kon je genieten van
een leuke dans. Maar wat je nu
hoort, de New York-tapes, is re
gelrechte cancan met alles dr'
Aerosmith: in de afgelopen twintig jaar roekeloos door allerdiepste dalen gegaan.
op en dr' an, de mooiste strik
ken, de romigste dijen, hier kun
je gewoon niet koud onder blij
ven."
Het kwajongensachtige nieu
we elan mag voor een deel wor
den toegeschreven aan produ
cer Kevin Shirley, die naam
maakte met Journey en meer
recent met de Australische
snotneuzen van Silverchair. On
der zijn supervisie werd eerst de
over de reling gevallen Joey Kra
mer weer aan boord gehesen en
vervolgens werd gestreefd naar
het ouderwetse 'bandjesgevoel'.
Aan de aanstelling van de ver
lossende aanjager ging zo veel
'shit' vooraf dat er soepeitjes
een boekenplank 'Inside Aeros
mith' over kan worden volge
schreven. Een breuk met pro
ducer Glen Ballard was het
dieptepunt van de onverkwik
kelijkheden. Tam Hamilton en
Joe Perry hebben duidelijk niet
zo veel zin om al die interne el
lende weer op te lepelen, maar
Steven Tyler lucht nog maar al
te graag zijn hart. Met een tira
de aan het adres van de kwade
genius, ex-manager Tim Col
lins.
„De man heeft ons zonder
meer op het goede spoor gezet
en de afgelopen tien jaar heel
veel uitstekende initiatieven
voor Aerosmith ontplooid. De
fout die wij als band hebben ge
maakt is dat we Collins te na
drukkelijk in ons midden heb
ben toegelaten. Tussen een
manager en een artistieke een
heid behoort een afstand te be
staan, bij ons was die er niet
meer. Waardoor dus niet meer
duidelijk was waar de ene on
derneming begon en de ander
ophield. Wij hebben te veel over
onze kant laten gaan. Zoals on
der meer de benoeming van
Glen Ballard en het aangaan
van een nieuw studio-avontuur
zonder Joey Kramer.
Overspel
De bom barstte toen op grond
van Collins' uitlatingen Tyler
andermaal naar het verdach
tenbankje werd verwezen we
gens onwelvoeglijk gedrag. He
roïne en overspel zouden we
derom zijn actieradius beper
ken. „Coüins roept nu dat hij
ons alleen maar heeft willen
prikkelen, maar dat slaat ner
gens op", meent Tyler. „Je gaat
dan niet verdeeldheid zaaien
door te verkondigen dat ik weer
constant high zou zijn en dat ik
mijn vrouw zou lopen bedrie
gen. Vooral met die laatste be
wering heeft hij zich belachelijk
gemaakt. De dagen waarin dat
gebeurd zou moeten zijn lag ik
met Sylvester Stallone op het
strand in Florida, terwijl mijn
vrouw in het hotel gewoon bij
me was."
Zijn woede over het ventile
ren van onheilsberichten over
zijn drugsbehoeften is niet min
der groot. „Ik gebruik al jaren
helemaal niets meer. Ja, de
doorsnee drugs waar niemand
in het dagelijks leven omheen
kan, maar geen andere rotzooi.
Die tijd is geweest en heb ik ge
lukkig overleefd. Onze grootste
maatschappelijke verdienste als
Aerosmith is geweest dat we on
ze dealers hebben overleefd, zeg
ik altijd."
Wilde hij eerst vooral een
bruisend rockidool zijn, in de
loop der jaren heeft zijn per
soonlijk leven meer betekenis
gekregen. Niet in de laatste
plaats door de rappe carrière
van dochter Liv, een van zijn
vier kinderen, als filmactrice via
onder meer Bertolucci's 'Stea
ling Beauty'. „Of ik trots ben?
Ach man, hou op! Alleen al haar
succes was voor mij voldoende
om alle ellende van het afgelo
pen jaar te kunnen verdragen.
Temeer daar het een bevesti
ging was van wat ik jaren gele
den reeds zag aankomen. Liv
wist al heel vroeg dat ze filmster
wilde worden en zeurde daar
dan ook over. Ik weet nog dat ik
zei: 'Ik verdien mijn poen op
het podium, jouw moeder (su
pergroupie Bebe Buell) was een
Playboy-centerfold, dus wie zijn
wij om je tegen te houden?"'
idinaal Simonis ziet goéde en
per goede kanten aan het
ftenweekthema Mijn God.
ïaard verheugt de voorzitter
Ide Nederlandse bisschop-
iconferentie zich over de
Kiende belangstelling voor
lie, maar hij constateert ook
jende vormen van blasfe-
|zoals op het Boekenbal.
Idens de zitting van het
Jelijk Pastoraal Overleg van
[Rooms-Kathölieke Kerk za-
g in Vught kwam de vraag
I de orde waarom de bis-
joppen niet gereageerd heb-
J op de blasfemische uitin-
lin het kader van de Boeken-
jhEr bestaat volgens media-
pop Wiertz het gevaar dat
jplaats van een correctie op
Pjecte uitingen een verdub-
J daarvan komt. De bis-
jippen vinden het belangrij-
positief deel te nemen aan
Jebat over normen en waar
din de samenleving dan op
li incidenten te reageren,
aldus bisschop Van Luyn.
Desgevraagd sprak kardinaal
Simonis de onvoorwaardelijke
steun van alle bisschoppen uit
voor de wijze waarop bisschop
Muskens de armoede in Neder
land aan de orde stelt. Simonis
riep de LPO-deelnemers op de
analyse van Muskens te onder
schrijven.
Het gaat volgens de kardinaal
niet alleen om materiële armoe
de, maar vooral om geestelijke
leegte. Dat leidt tot de mentali
teit van „ieder voor zich, maar
God voor niemand." Individua
lisering en egoïsme leiden tot
de tweedeling in de samenle
ving.
den haag anp
Vrouwen kopen meer boeken dan mannen en het zijn ook vooral vrouwen die komen opdagen als de schrij
ver zich ergens aandient 'ter signering'. Bij boekhandel De Kier ging het al niet anders toen Marcel Möring
daar zaterdag zijn nieuwe boek 'In Babyion' presenteerde. foto taco van der eb
De Nederlandse schrijvers
A.F.Th, van der Heijden, Elsbeth
Etty en Joke van Leeuwen heb
ben in hun categorie De Gou
den Uil 1997 gewonnen. De jury
van deze Nederlands/Vlaamse
boekenprijs heeft dat zaterdag
bekendgemaakt.
Van der Heijden krijgt de tro
fee in de categorie fictie voor De
tandeloze tijd, deel 3: het Hof
van Barmhartigheid en Onder
het plaveisel het moeras. De an
dere vier genomineerden in de
ze groep waren de Vlaming
Hugo Claus (De Geruchten),
Renate Dorrestein (Verborgen
gebreken), J.J. Voskuil (Het Bu
reau I - meneer Berta - en Het
Bureau II - vuile handen) en de
dichter Benno Berhard voor zijn
bundel De Schipbreukeling. In
totaal kwamen 220 inzendingen
binnen.
Elsbeth Etty viel in de prijzen
met haar biografie Liefde is heel
het leven niet. Henriëtte Roland
Holst 1896-1952. Andere geno
mineerden in deze categorie
waren Hans Goedkoop (Geluk.
Het leven van Herman Heijer-
mans), Barbara Smit (Heineken.
Leven in de brouwerij), Reinout
van der Heijden (De vloek van
Oesovo) en Gerard Mulder en
Paul Koedijk (Lees die krant!
Geschiedenis van het naoorlog
se Parool).
In de categorie Kinder- en
Jeugdboeken won Joke van
Leeuwen met Iep. Zij kreeg
daarvoor onlangs al de Wouter
tje Pieterse Prijs. Andere geno
mineerden waren Willy Van
Dorselaer (De wraak van de
marmerwerker), Harrie Geelen
(Jan en het gras), Bart Moeyaert
(Mansoor) en Karlijn Stoffels
(Mosje en Reizele).
Aan de Gouden Uil is een be
drag van 40.000 gulden verbon
den. Het is de derde keer dat de
prijzen zijn toegekend. De Gou
den Uil is een initiatief van de
'ANP O
Standaard Uitgeverij, het
Vlaamse blad Humo en de
BRTN.
Van der Heijden was zaterdag
wegens ziekte niet bij de be
kendmaking van de winnaar.
Hij liet zondag in een verklaring
weten dat hij het prijzengeld zal
investeren in een nieuw boek
over misdrijven tegen kinderen.
Dat doet hij in het licht van (on
der andere) de affaire-Dutroux.
„In Nederland heeft men er
na recente gevallen van kinder
doding voor gekozen de pers
zoveel mogelijk buiten de deur
te houden; in België beweert
men nu al dat de waarheid om
trent de kindertragedies nooit
integraal aan het licht zal ko
men omdat allerlei hoogwaar
digheidsbekleders elkaar de
hand boven het beboterde
hoofd houden. Werk aan de
winkel dus voor de roman
schrijver die er zijn methoden
van onthullen op nahoudt", al
dus Van der Heijden.
Sassenheimer wint
componistenduel
ise schilder van Hongaarse afkomst Victor Vasarely is in de
jWan zaterdag op zondag in een ziekenhuis in Parijs overle-
eineZf JHij werd 88 jaar.
vancs asarely was een van de grote pioniers van de zogeheten op-art,
'bij bepaalde optische effecten een rol spelen,
tndw asarely werd in april 1908 geboren in het Hongaarse Pecs. In
it ze, I vestigde hij zich in Frankrijk, waar hij in de reclame ging wer-
in dej Meer dan dertig jaar later werd hij beroemd met zijn abstracte
de m metrische werken die een wereld van optische illusies teweeg-
hten.
gio°" H976 richtte de kunstenaar in Aix-en Provence een stichting op
een Vasarely-museum annex studiecentrum geheel volgens
'deeën ingericht en ontworpen. Afgelopen maand raakte de
Jing in staat van faillissement. Uit een rapport van de belas-
tanst bleek dat honderden werken met een waarde van zo'n
en miljoen gulden op onverklaarbare wijze zijn verdwenen.
los angeles efe/anp
De Amerikaanse filmregisseur
Frank Zinnemann is in zijn wo
ning in L'onden op 89-jarige
leeftijd overleden. De in Oos
tenrijk geboren Zinnemann re
gisseerde beroemd geworden
films als 'High Noon' (1952),
'From Here to Eternity' (1953)
en 'Oklahoma!' (1955). Hij won
drie Oscars: voor een korte film
(1938), 'From Here To Eternity'
(1952) en 'A Man of All Seasons'
(1966). Een belangrijk thema in
zijn werk is het gewetenscon
flict van het individu dat moet
kiezen tussen enerzijd zijn ei
gen normen en waarden, en
aanpassing aan zijn omgeving.
In Wenen raakte Zinnemann
na zijn rechtenstudie geïnteres
seerd in de film. Nadat hij als
assistent-cameraman aan een
paar films had meegewerkt,
emigreerde hij in 1929 naar de
Verenigde Staten. Hij werkte
voornamelijk als regie-assistent
mee aan films en documentai
res, totdat hij in 1937 voor de
maatschappij MGM ging wer
ken. Aanvankelijk maakte hij
vooral korte films, maar hij kon
vanaf 1942 speelfilms regisse-
De enige belangwekkende
film uit zijn MGM-tijd was 'The
Search', waarin Montgomery
Clift een Amerikaanse soldaat
speelt die in het naoorlogse Eu
ropa vriendschap sluit met een
gevluchte jongen. Zinnemann
kreeg voor deze film een Oscar
nominatie.
De glorietijd van Zinnemann
kwam in de jaren vijftig, nadat
hij met producent Stanley Kra
mer was gaan werken. Hij regi-
seerde in 1950 'The Men', de
eerste film van Marlon Brando,
waarvoor hij opnieuw een Os
car-nominatie kreeg. Grote be
kendheid kreeg Zinnemann met
'Hign Noon' (1952), een van de
eerste psychologische westerns.
In 1953 had hij zowel bij de cri
tici als bij het publiek veel suc
ces met 'From Here to Eternity',
een film die zich op Hawaii ten
tijde van de aanval op Pearl
Harbor afspeelt. De film kreeg
acht Oscars, waaronder die voor
de beste regie. In 1955 regiseer-
de hij de film naar de musical
'Oklahoma!' van Richard Rod-
gers en Oscar Hammerstein II.
Na 'Oklahoma' maakte Zin-
neman diverse films die als de
gelijk golden, maar het grote
publiek niet vermochten te
boeien. Maar in 1966 maakte hij
zijn faam waar met 'A Man For
All Seasons', een film over het
conflict tussen de Engelse ko
ning Hendrik VIII en zijn advi
seur Thomas More over de
breuk van de Engelse kerk met
Rome. De film kreeg vijf Oscars,
waaronder die voor de beste re
gie. In 1973 regiseerde Zinne
mann de film 'The day of the
Jackal', naar het boek van Fre
derick Forsyth over de mislukte
aanslag op de Franse president
De Gaulle.
den haag gpd
De wedstrijd voor jonge compo
nisten, tijdens hét Prinses
Christina Concours, is zaterdag
gewonnen door Bas Kaptijn uit
Sassenheim. Tweede werd Mar
lijn Holdor uit Den Haag, derde
Joey Roukens uit Vlaardingen.
Maria Beatriz Ramos uit Den
Haag plaatste zich tijdens de
demi-finale, voor de finale in de
categorie zang van het 28ste
Nationale Prinses Christina
Concours. Die finale is op 23
maart in het Lucent Dansthea
ter in Den Haag.
