I
M
1
r^F\ i
Denksport
mn
m
ZATERDAG 15 MAART 1997
BRIDGE
A I
Off
liaan
ll gum
In het volgende spel had Noord de volgende
verzameling: sch 9 3; ha H 4 2; ru H 10 8 3;
ld AH B 4.
Noord was de gever en allen waren kwets
baar. Noord opende met 1 kl (echt); Oost
pas; Zuid 1 sch; West pas; Noord 1 SA; Oost
en Zuid passen; West 2 ru; Noord Aan de
meeste tafels paste Noord. Maar het goede
bod is doublet. Noord is maximaal, heeft
een goede vierkaart tegen en een doubleton
in partners kleur. Noord moet zich niet on
gestraft een hoger laten liften. Er werd ver
der rondgepast en hier kwam West van een
koude kermis thuis:
B 2
V105
Aan veel tafels had Noord met 1 ru geopend
en was het eindcontract 1 SA door Noord.
Dat werd net gemaakt. Het gedoubleerde 2
ru-contract kon na de uitkomst met klave
renaas, en schoppen na, gemakkelijk twee
down gespeeld worden voor de zaaltop.
Maar ook de 200 punten
een down was al voldoende geweest
debijna-top.
Ook in het tweede spel had de tegenpartij
tegengeboden na 1 SA. Maar daarna werd
het eindbod 4 ha als volgt bereikt: Noord
was de gever en OW waren kwetsbaar. Na
passen van Noord bood Oost een 15-17
punten 1 SA. Zuid bood 2 ru (ruitens en een
hoge kleur, waarschijnlijk twee vijfkaarten);
West 3 kl (transfer voor ruitens en vraagt
hier dus om een hoge vierkaart); Noord pas;
Oost 3 ha. Dat werd door West verhoogd tot
4 ha. Het probleem is niet het maken van
het contract, maar het organiseren van zo
veel mogelijk overslagen:
West Oost
52 HB106
V 8 7 4 A H 3
Het is goed, dat Oost het spel speelt, want
Noord was met ruiten uitgekomen en dan
hebben NZ tenminste twee slagen. Zuid
kwam uit met klaverenboer. Hoe moet de
leider het spel afspelen? Er kan niet veel ge
beuren als eerst schoppen wordt gespeeld
naar de 10. Daarom moet de eerste slag in
de dummy worden genomen. Verrassend
blijkt Noord over schoppenvrouw te be
schikken als Zuid met het aas moet nemen.
Klaveren door is voor de heer. Het is nu
het aantal troeven bij Zuid te we
ten te komen. Dat blijkt er na twee troefron-
te zijn geweest. Hierna heeft
de leider een gewonnen spel voor 12 slagen.
De tweede troefronde moet in de Oosthand
Iworden genomen. Dan volgt klaverenaas.
De derde troefronde is voor het aas. Een
klaveren wordt afgetroefd. West kan met
ruitenaas aan slag gebracht worden. De
laatste troef wordt gehaald, waarop bij Oost
ruiten wordt afgegooid. Iedereen heeft nu
nog maar drie kaarten over, West een
schoppen en ru 10 6, Noord schoppen
kleine schoppen en een ruiten
twee ruitens, Oost sch H B 6 en Zuid
t of zijn ruitenhonneurs weggooien of
Oost de laatste drie schoppenslagen
gunnen. Dit was het hele spel:
V84
9853
projec
De tweede overslag leverde precies een ver
hoging op van een 45% score naar een 82%
score. Maar zoals te zien, was de zaaltop
voor het NZ paar, dat het kwets-
bod opknoopte. Zuid kan niet
meer dan vijf slagen maken en dat kost nog
altijd 800 punten.
(ken
52
10962
armer In het laatste spel moet Noord bieden na
terial een preëmptieve opening van zijn partner.
Oost was de gever en NZ waren kwetsbaar.
Na passen van Oost opende Zuid met 3 ru.
Met deze kwetsbaarheid geeft dat zeven sla-
aan met ruiten als troefkleur. West pas
te en Noord had: sch B 9 2; ha H B 9 6 2; ru
A 6; kl H 8 6. Noord heeft twee of drie slagen
Moet hij nu 3 SA bieden? De betekenis
het bod van 3 ru moet van te voren af
gesproken zijn. Het zijn zeker twee van de
drie tophonneurs in ruiten. Met ruitenaas
erbij zijn dat zeker zeven slagen. Na de uit
komst in harten of klaveren worden dat er
al acht. Maar een zevenkaart zonder aas is
ivensi niet voldoende voor 3 ru bij deze kwets-
ïkt he: baarheid. Er moet nog een honneur in een
bijkleur zitten. Maar de vraag is of dat in
ïchoppen is of in een andere kleur. In de
praktijk gokte Noord op een honneur in
schoppen en dat leverde meteen een zaal
nul op, want dit was het spel:
t A10863
f V109
542
4*o :to75
HVB9873
V 10 3 2
iar Het 3 SA-contract ging na de uitkomst met
choppen drie down. Het was ook een
kansloos contract. Dan is 5 ru nog beter,
vant dat gaat maar een down voor een uit-
tekend NZ-score. Het beste bod van Noord
[a 3 ru is 3 ha. Dat moet een hartendekking
hartenkleur) en een klaverendekking aan-
even. Als Zuid de schoppenhonneur heeft,
»3 SA het goede vervolg van Zuid. Zo niet,
an eindigen NZ in 4 ru en scoren daarmee
pNZ-top. De meeste OW-paren zaten in
en schoppencontract en daarin zijn 10 sla-
en te verdienen. Maar slechts een paar van
20 was optimistisch genoeg om bok de
hanche in schoppen te bieden. Met 20
noeilijke
'unten samen was dat
PUZZEL
Ï6 17 |Ts 19 iHpÖ 21
22 r-.- IMp
25 SnBT
BH93Ö 31 W32 33 WÊÊ
36 ^^W37 38 4t5^^B41
42 43 :»44 45 ^7
48 ■rinfflp
51 5^^HB53
57 ■■■58 59 Hfl
6ö jndmn^ëï mhB
Nummer 11
Oplossing
nummer 10
'olgende week, 22 en 23 maart, is het Kaas-
tadtoernooi. Opgave kan nog via 072 -
053455.
De twee woorden van de opgave va
ge week waren:
REKENKAMER en STATISTIEKEN.
Horizontaal: 1. gangbaar; 5. getekende
mop; 10. wisselgebruik (It.); 11. watering;
12. leefregel; 14. fout; 16. eertijds; 18. ver
steende moeder; 20. open plaats in een bos;
22. dierenverblijf; 23. strafwerktuig; 24.
brandgang; 25. punt van een lijst; 27. soort
schildpad; 29. grondsoort; 30. boekverhaal;
32. achteraf; 34. buidel; 35. prul; 37. jaarge
tijde; 39. sedert; 42. betemming; 44. uitge
lezen gezelschap; 46. schrijfvloeistof; 48.
boom; 49. door; 50. nageslacht; 51. koppel
riem; 53. Europees geberte; 55. durende vij
andschap; 56. vrouwelijke godheid; 58.
boomwol; 60. vordering; 61. aanwijzend
vnw.; 62. apparaat; 63. luchtklep.
Verticaal: 1. warmte-eenheid; 2. breed; 3.
Noorse godheid; 4. middag; 6. koorhemd; 7.
mannelijk dier; 8. metalen bak; 9. hartver
scheurend; 12. middagmaaltijd; 13. dwin
geland; 14. populier; 15. halfgod; 17. Euro
peaan; 19. gehoororgaan; 21. oppervlakte-
maat; 26. logeergelegenheid voor automo
bilisten; 27. afgescheiden bevolkingsgroep;
28. takel; 29. Italiaanse componist; 31.
echtgenoot; 33. gewicht; 36. afgodisch; 37.
leem bevattend; 38. ivoren; 39. gespannen;
40. roofvis; 41. strijkstok; 43. Spaanse uit
roep; 45. Europeaan; 47. plakmiddel; 52. \A/i n flrlrl 1*9
gebak; 53. rivier in Frankrijk; 54. bergplaats;
55. lichaamsdeel; 57. aanwijzend vnw.; 59.
kleine metalen staaf.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters in de volgende vakjes: 49
16 34 54 19 50 57 15 8 2 60
38 59 en 63 10 35 49 44 4 36 9
47 62.
De winnaars van een luxe dominospel zijn:
Mevr. C. Pleij, Fred. Hendrikplantsoen 33,
Leiderdorp (kruiswoord).
H. Vogelzang-de Jeu, Oranje Nassaustraat
45, Noordwijk (cryptogram).
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, per briefkaart, dienen ui
terlijk woensdag a.s. in ons bezit te zijn. Indien per post wordt ingezonden, als volgt
adresseren: Redactiesecretariaat Leidsch Dagblad, Postbus 54,2300 AB Leiden.
Cryptogram
nummer 11
Horizontaal: 6. Zitplaats in een spreekkamer (10); 7.
Kikvorsmannen die zich verbergen in de duinen (11);
10. Dat paard heeft geen transfusie nodig (8); 12. On
bereikbaar doel (6); 13. Geen woning om bij stil te
staan? (13); 14. Ellendige verzoeken (5); 15. Dubbel
fragment (8); 17. Van de schrik gerepareerd (8); 18.
Smaakt het onderwijs niet in Engeland? (4); 19. Jan
Blokker als collegeloper (10); 20. Gelderse plaats in de
Alpen (4,2,3).
Verticaal: 1. Door vertraging gestopt (10); 2. Ze ver
kopen prima! (5,8); 3. De sociale dienst? (16); 4. Oud en
stijf (4); 5. Eetwaren (16); 8. Onmatige woning (6); 9. Er
kan flink wat geld in (4); 11. Mooi filosofisch? (11); 16.
Via deze route geeft men tweemaal niet thuis (6); 18.
Maja (6).
Oplossing
cryptogram 10
Horizontaal: 2. dakpan; 5.
Nieuwegein; 6. stopplaats; 10.
uitlijnen; 11. Hamlet; 12. kies
keurig; 13. wet; 15. drijver; 17.
dopeling; 18. blojan; 19. alkoof;
20. keetbaas.
Verticaal: 1. waterlandkerkje;
2. driftkikkers; 3. kruipolie; 4.
wegaanduidingen; 7. schuil
plaats; 8. Mimi; 9. overeen
komst; 14. bliklak; 16. velo.
DAMMEN
Op het moment dat deze regels
geschreven werden is de stand
in de match Tsjizjov-Clerc nog
in evenwicht: 3-3. Gelet op het
spelbeeld gunnen beide spelers
elkaar geen centimeter speel
ruimte. De angst om een keer te
verliezen in een slechts zes par
tijen tellende tweekamp is te
groot, zo lijkt het. Met als resul
taat uiterst vlakke partijen die
ruim vóór de tijdcontrole beslist
zijn. Nee, van de fascinatie die
deze tweekamp volgens FMJD-
president Wouter van Beek voor
velen zou worden, is vooralsnog
geen sprake. Daarom maar
geen tijd verspild aan deze
kleurloze vertoning en over
naar de veel leukere partijen die
de clubcompetitie oplevert. Ik
begin voor het gemak dicht bij
huis. In de tiende ronde moest
mijn club DCIJ bij DEZ Culem-
borg op bezoek. De 13-7 neder
laag was onder meer te danken
aan Cees Pippel, die het slacht
offer werd van een huisvlijtvari-
ant. Wit: C. Pippel (DCIJ);
zwart: T. Harmsma (DEZ). Par
tij: 1. 32-28 18-22 2. 37-32 12-18
3. 41-37 7-12 4. 46-41 1-7 5. 31-
26 19-23 6. 28x19 14x23 7. 32-28
23x32 8. 37x28 10-14 9. 41-37
13-19 10. 37-31 16-21 11. 34-29
8-13 12. 40-34 3-8 13. 45-40 5-
10 14. 50-45 20-24 15. 29x20
15x24 16. 34-29 10-15 17. 29x20
15x24 18. 40-34 11-16 19. 34-30
18-23 20. 38-32 13-18 21. 42-38
Diagram 1
7-11 22. 47-42 (zie diagram 1)
21-27 23. 32x21 23x32 24. 38x27
18-23! 25. 27x20 14x34 26. 39x30
16x27 27. 31x22 17x50 en wit gaf
het op. Een zeer verrassende
combinatie! Tijd: 0.58/0.55 uur.
Een klasse hoger moest het
reeds gedegradeerde RDG het
opnemen tegen Maas van
't Hoog. De tactische opstelling
bleek goed voor een boeiende
wedstrijd die met 12-8 Maas
van f Hoog ging. Aan het vijfde
bord troffen twee originele
dammers elkaar. Wit: H. Wiers-
ma (MH); zwart: E. Bronstring
(RDG). Partij: 1. 33-28 18-23 2.
31-27 12-18 3. 39-33 7-12 4. 44-
39 20-24 5. 37-31 14-20 6. 27-22
18x27 7. 31x22 10-14 8. 34-30
13-18 9. 22x13 9x18 10. 36-31 8-
13 11. 41-36 2-8 12. 46-41 4-9
13. 30-25 18-22 14. 31-27 22x31
15. 36x27 17-21 16. 41-37 11-17
17. 40-34 24-29 18. 33x24 20x40
19. 45x34 15-20 20. 38-33 20-24
21. 42-38 12-18 22. 34-29 23x34
23. 39x30 18-23 24. 43-39 5-10
25. 49-44 10-15 26. 44-40 1-7 27.
50-45 7-12 28. 39-34 12-18 29.
34-29 23x34 30. 40x20 15x24
(zie diagram 2) 31. 27-22 18x27
32. 45-40 24-29 33. 33x24 8-12
34. 24-20 21-26 35. 32x21 16x27
36. 20-15 12-18 37. 40-34 27-31
38. 38-33 31x42 39. 48x37 6-11
40. 25-20 14x25 41. 15-10 3-8 42.
10-4 8-12 43. 33-29 11-16 44. 4-
10 9-14 45. 10-5 18-22 46. 30-24
19x39 47. 5x2 22x24 48. 2x48 en
zwart gaf het op. Tijd: 1.48/1.48
We blijen nog even bij deze
wedstrijd. Aan het eerste bord
deed de Hagenaar Fred Ivens
iets terug door Peter van Splun-
ter te verslaan. Dat gebeurde
vanuit de volgende (cijfer)stand:
wit 15, 27, 28, 31, 33 37, 39, 40,
44, 47, 50; zwart 4, 8, 9, 13, 16,
Diagram 3
17, 18, 19, 22, 25 en 26. Van
Splunter wist in deze stand met
wit niets beters te bedenken
dan de wanhoopscombinatie
35. 27-21 16x36 36. 47-41 36x47
37. 15-10 47x45 38. 10-5 22x33
39. 5x38 waarna Ivens de zo
veelste zege in zijn loopbaan
boekte: 13-18 40. 39-33 18-22
41. 44-39 45-23 42. 38-21 23x41
43. 21x12 41-47 44. 33-28 22x44
45. 50x39 47-41 en wit gaf het
op. Tijd: 1.58/1.07 uur.
Om de aanhoudende roep
om eindspelopgaven weer wat
te stillen, besluit ik deze afleve
ring met een werkje van J. Vier
gever uit 1966 (zie diagram 3).
Het gaat hier om een leuke be
werking van het zogeheten 46/5
motief. Wit speelt en wint uiter
aard. Hopelijk kan ik u volgende
week wèl iets aardigs van Tsji-
zjov en Clerc laten zien. Graag
tot dan.
SCHAKEN
Paul Bierenbroodspot
Combinaties zijn voor veel
schakers het zout in de pap. Ze
zijn niet alleen aardig om te
zien, vaak ook noodzakelijk om
voordeel te verwezenlijken.
Het eerste diagram komt uit de
partij X. Schouwerwou - O. De
Jong, 14e ronde onderlinge
competitie schaakklub Sant
poort. De witspeler kan een
tweede pion winnen met l.Pxg5
fxg5 2.Dg2, maar kiest voor een
combinatieve oplossing.
1.e5! De8.
De beste verdediging. Na
l...dxe5 2.Txg5 fxg5 3.Lxg6+
Txg6 4.Pf8+ wint wit een dame.
2.Lxg6+?
Beter was 2.Txg5! met direkte
winst. 2...Dxa4 3.Ta3! bxa3
4.Lxg6+ Txg6 5.Pf8+ en het is
uit.
2...Txg6 3.b3 dxe5 4.Df5 Kh8?
Maakt het wit erg gemakkelijk.
Er was echter geen redding mo
gelijk. Na bijvoorbeeld 4...Ta8
wint 5.Txg5 fxg5 6.Pxg5+ Kh8
7.Pf7+ Kh7 8.Tg3 Taa6 9.d6
Taxd6 10.Pxd6.
5.Txg5 Txg5 6.Dxf6+ Kg8
7.Dxg5+ Kh7 8.Df5+ Kg8 9.h7+
1-0.
Ook de tweede diagramstelling
trof ik in het onderhoudende
clubblad 'Caissa', van de
schaakklub Santpoort. In de
M
i
i
Hl
i
ll
4
(fll
A
A
-
l...Pxf4. Wit had dit kunnen
weerleggen met 2.Lxg6 Pe2
3.Lxf7+ Kxf7 4.De3!,
geen mat meer inzit. Zwart
heeft natuurlijk beter. Zo wint
l...Dg5 een stuk. Xander Schou
werwou vond de volgende
dwingende winst. l...Pg3+
2.Lxg3 hxg3 3.h3 De6! 3...Dg4 is
ook een aardige zet. 4.Tgel?
Dxh3+! 5.gxh3 Lxf3+ 6.Kgl
Txh3 7.exd6+ Kfö 8.dxc7 Thl
Een aardige variant, maar wit
kan zich met 4.Lfl nog verdedi
gen, zodat het prozaïsche
l...Dg5 toch de beste zet is.
De derde diagramstelling komt
uit de partij K. Muller - K. Bis-
schoff, Bundesliga 1996. De
zwarte stukken staan dreigend
opgesteld, maar wit dreigt Lxg6.
Met een paar harde ldappen
haalt zwart het punt binnen.
l...Tg3!
Dreigt 2...Tgl mat.
2.Pxg3 fxg3 3.Lxg6
3.Dg2 was hardnekkiger. Zwart
wint dan met 3...gxh2 4.Lxg6
Del+ 5.Kxh2 Le3 6.Dhl Dh4+
7.Kg2 Df2+ 8.Kh3 Lf4 9.Dg2 Dh4
3...L12! 0-1
Diagram 4 komt uit de partij
Kaminski - Czerwonski Polen
1996. De winst is thematisch.
l.Dxe7! Dxe7 2.d6+ Df7 3.Lxf7
Txf7 4.Pe5 1-0.
FILATELIE
Hoewel de nieuwe secretaris
generaal van de Verenigde Na
ties, de Ghanees Kofi Annan, de
vorige week bij zijn bezoek aan
ons land opmerkte dat de Ne
derlandse militairen geen blaam
treft omtrent de val van Scre-
brenica zal er hier toch niet di
rect een zegel worden gewijd
aan de Blauwhelmen. Dit in te
genstelling met België waar 10
maart een postale hulde werd
gebracht aan de Blauwhelmen.
Een 17 fr.-zegel toont een mili
tair op een uitkijkpost met op
de achtergrond de VN-vlag.
De Belgische Europa-zegels
verschenen eveneens 10 maart.
Op de zegels verhalen en legen
den uit Wallonië en Vlaanderen:
17 fr., de Bokkenrijders en 30 fr.,
de legende van Jean de Ber-
Tot slot werd 10 maart de
permanente serie 'vogels' uitge
breid met een 15 fr.-zegel waar
op een matkop.
Denemarken heeft 13 maart
een fijngetekende serie gewijd
aan het 100-jarig bestaan van
het Openlucht Museum bij Ko
penhagen. Vier zegels tonen:
een molen uit de buurt van
Karlstrup (3,50 kr.), een water
molen uit Ellested (3,75 kr.), een
boerenschuur uit Fjellerup
(5,00 kr.) en een boerderij van
Römö (8,75 kr.).
De serie levert ook drie boek
jes op. Eén met 10 x de 3,75 kr.-
zegel, één met 10 x de 5,00 kr.-
zegel en het jaarlijkse boekje
(het 4e) met twee mini-velletjes
(42,00 kr.), waarin de vier zegels
van de serie. Tevens verscheen
een postkaart met een opdruk
van de 3,75 kr.-zegel (CP 19;
prijs 4,75 kr.).
Luxemburg, Rozenland. Deze
titel verwierf Luxemburg bij de
Wereldtentoonstelling in 1889
in Parijs, en titel die het tot 1945
wist te behouden. Om de rozen-
kweek weer nieuw leven in te
blazen werd in 1980 de Lëtze-
buerger Rousefrënn opgericht.
In het hele land bloeide daarop
de rozencultuur weer op met als
resultaat dat de Luxemburgse
Rozenvereniging op 5 juli in
Bad Mondorf gastvrouw is van
het 11e Wereldcongres van de
Internationale Rozenvereniging.
Onder thematische verzame
laars zijn ook veel rozenliefheb
bers. Zij kunnen sedert 3 maart
drie zegels toevoegen aan hun
collectie: de roos Groothertogin
Charlotte (16 f.), De mooie sul
tane (20 f.) en Herinnering aan
Jean Soupert (80 f.).
De tweejaarlijkse toeristische
serie met als titel 'landschappen
en steden' werd 3 maart uitge
breid met twee zegels waarop
deze keer de barokkerk in Koe-
rich en het Servaishuis in
Mersch (beide 16 f.).
Veertig jaar Romeinse verdra
gen (EEG en EURATOM) werd 3
maart postaal gevierd met de
uitgifte van een 16 f.-zegel. Mo
tief: het geboortehuis van Ro
bert Schuman, bekend als één
van de 'vaders van Europa'. Dit
huis in Luxemburg-Clausen is
de huidige zetel van het Eu
ropese Studie- en Onderzoeks
centrum.
Deze zegel hoort absoluut
thuis in een Europa-verzame
ling. Goed beschouwd ook de
20 f.-zegel die het 75-jarig be
staan van de Belgisch-Luxem
burgse Economische Unie (UE-
BL) markeert. Op de zegel een
vleugel van Mercurius, god van
de handel in de Romeinse my
thologie.
Naar nu pas blijkt heeft
Luxemburg 2 januari in verband
met een tariefsverhoging een
permanente zegel van 8 f. uitge
geven met de beeltenis van
groothertog Jean.
Zweden heeft op 28 februari
voor binnenlands gebruik por-
toloze zegels geïntroduceerd.
De eerste set van dit type is de
tweede uitgave in de serie 'Die
ren uit de Noordse Ark'. Het
gaat om vier zegels. Een rolzegel
(5,00 kr.) met twee Przewalski-
paarden, een rolzegel (4,50 kr.)
met een poolvos en twee zegels
(2 x 5,00 kr.) in boekjes (3 paren;
prijs 30 kr.) met daarop een
sneeuwpanter en twee jongen.
Bij deze ene serie portoloze
zegels bleef het op 28 februari
trouwens niet. Ook verschenen
de eerste Zweedse paaszegels.
Twee stuks (beide 5,00 kr., in
boekjes van zes zegels) met een
kleurige haan en een bos narcis-
Dan nog een rolzegel
(5,00 kr., paarsblauw) met de
beeltenis van koning Carl XVI
Gustaf. De zegel is groter dan de
permanente koningszegels.
Er verscheen ook nog een ze
gel waarop de waarde wel staat.
Een 8,00 kr.-zegel (steenrood)
met de beeltenis van koningin
Silvia.
