Ik zoek nog steeds
't volmaakte'
Poëtische is aloud handelsmerk van Eric Hirdes
Justitie vervolgt
directie Mesdag
Cultuur&Kunst
RMO
Soerjadi zet huis open voor jong talent
)k amechtige bewegingen
(ijken mooi te kunnen zijn
Viktor Liberman nu
chef-dirigent NNO
Concert Suede in Utrecht
Driestuiversopera
■ERDAG 15 MAART 1997
CHEF JAN RIJSDAM, 071 -5356444
Ritmes als knappende broodjes
recensie •lidy van der spek
Voorjaarsconcert muziekvereniging 'Har
monie Katwijk' o.l.v. Jaap Bol, m m v. An-
dré Vooys (tenor-sax). Gehoord op 14/3
in Tripodia, Katwijk.
De 'Harmonie Katwijk' heeft
vanaf november een feestelijk
logo. Langs een notenbalk flad
dert een roodgrijze rechthoek
als een muzieknoot naar bene
den; daar kan nog van alles mee
gebeuren. Honderd jaar bestaan
en de laatste jaren een enorme
ledentoeloop, dat zegt iets over
de gesteldheid van dit gezel
schap. Onder de enthousiaste
leiding van Jaap Bol heeft deze
club een grote muzikale allure
Bij Bol vind je altijd een door
wrocht beleid. Het tempo is sta
biel en aangepast, de orkest
klank over het algemeen homo
geen en helder. Bols' ritmege
voel verslaat alles, zijn directie
is absoluut en steungevend. En
af en toe gaat het natuurlijk wel
eens minder. Zo liep er in een
overigens heel mooie 'Medita
tion' van Pieter Goemans
(1925), de man van de 'Amster
damse grachten', een vervelen
de zeur tussen de warme klari
netklank door van een versterk
te synthesizer. Met name de
grote lage blazers inclusief de
fagot klonken geweldig in het
'Kol Nidrei'. Het ritme, op de
drie eerste blaastoontjes na, was
spannend en echt Japans in
Puccini's 'Madame Butterfly',
de bewegelijkheid in klankkleur
in 'Mercury' was als kwikzilver.
In 'Tenoromantic' van Koos
Mark voerde de solist Andre
Vooys letterlijk de boventoon.
De top van de avond was de
'Antilliaanse Suite'; drie oerdan-
sen van de benedenwindse ei
landen. De slagwerkers speel
den perfect, de verschillende
ritmes van bolero en bayon
zwiepten als vers knappende
broodjes over de plank, de bla
zers swingden de pan uit.
DOCENTENDAG
RIJKSMUSEUM
VAN OUDHEDEN
22 maart 13.30 - 17.00 uur
INFORMATIE
PROGRAMMA
SEIZOEN 1997-1998
deelname gratis
informatie: 071 -5163134
aanmelding: 071 -5149941
(fax vóór 18 maart)
Rapenburg 28 Leiden
twisk gpdproject nog te nieuw. Maar gehoopt wordt dat
deze zomer de eerste 'gasten' kunnen optreden.
Wibi Soerjadi zal de concerten van jongeren mo
gelijk gaan koppelen aan masterclasses. Ervaring
daarmee, in het kader van een optreden in de te
levisie-show van Paul de Leeuw, is hem goed be
vallen.
De virtuoos die zelf net 27 is geworden, gelooft
dat het goed is om jong talent te begeleiden op
de moeilijke weg naar het concertpodium.
Soerjadi heeft inmiddels een gouden exem
plaar ontvangen van zijn laatste cd met daarop
een greep uit zijn debuut in de Newyorkse Carne
gie Hall. Er zijn binnen een maand 15.000 exem
plaren van verkocht.
Wibi Soerjadi heeft zijn eigen concertzaal. De
klassieke pianist verhuisde onlangs van Abbekerk
naar het Westfriese Twisk, waar hij bij zijn woon
huis een ruimte liet inrichten voor kleine concer
ten.
De zaal biedt ruimte aan zo'n 120 bezoekers en
is in overleg met de architect zodanig aangepast
dat de akoestiek volgens de pianist optimaal mag
worden genoemd. Het is de bedoeling dat Soeija-
di daar incidenteel voor publiek gaat optreden,
maar daarnaast hoopt hij met dit nieuwe podium
jong talent een kans te geven concertervaring op
te doen. Over de precieze invulling van het pro
gramma is nog weinig bekend, daarvoor is het
[aarten concert René Froger
In de krant van afgelopen donderdag stond ten onrechte
Triëid dat kaarten voor het concert dat René Froger op 26 april
.ft in de Leidse Groenoordhallen verkrijgbaar zijn bij de grote
jtkantoren. De kaartverkoop vindt plaats bij de VW-Leiden,
de Groenoordhallen en via de Nationale Theaterkassa.
ogziekte van invloed op stijl Monet?
wuKi De beroemde wazige schilderstijl van de Franse im-
'f ssionistische schilder Claude Monet (1840-1926) is mogelijk
oorzaakt door een erfelijke oogziekte. Dat stellen drie Ameri-
nse onderzoekers en de Britse neuroloog R. Lane in een arti-
in het Britse medische tijdschrift The Lancet van deze week.
wetenschappers komen tot deze conclusie nadat Lane een
ter-achterneef van Monet had onderzocht die aan een ern-
evorm van de oogziekte leed. Uit DNA-onderzoek en onder-
k naar de stamboom van de familie bleek dat de ziekte zich
verschillende familieleden had geopenbaard. Volgens de we-
schappers moet Monet al last hebben gehad van een troebele
lens toen hij nog geen dertig was. De onderzoekers veron-
stellen dat de opvatting van Monet over kleur, vormen en
jte beïnvloed was door de oogziekte.
Expositie in Bleijenberg Galerie in Leiderdoip
recensie roos van put
Expositie: Eric Hirdes. Te zien: t/m 6/4, do. t/m zo. 10.30-17.30
uur, Bleijenberg Galerie, Touwbaan 1Leiderdorp.
Bij sommige galeries weet je al bijna wat je te
zien krijgt, voordat je er geweest bent. De vaste
kunstenaars die door een dergelijke galerie verte
genwoordigd worden, krijgen ieder jaar weer een
solotentoonstelling. Het werk van dergelijke kun
stenaars laat zich gemakkelijk herkennen, omdat
zij vaak in beeldtaal niet bijzonder vernieuwend
bezig zijn. De grondtoon klinkt altijd nadrukkelijk
door, of je het werk nu vorig jaar of dit jaar hebt
gezien. Kleine veranderingen zijn bij de nieuwe
expositie weliswaar aanwijsbaar, maar echte gro
te wijzigingen vinden zelden plaats. Soms verrast
een dergelijke 'vaste' kunstenaar de toeschouwer,
maar meestal niet.
Dit kan negatief beschouwd saai en voorspel
baar zijn. Vanuit de positieve kant bekeken weet
je anderzijds weer wel wat je te wachten staat. Als
je dus iets specifieks zoekt, in die bepaalde stijl,
weet je waar je moet zijn. Andere galeries verte
genwoordigen bijvoobeeld meer conceptueel
werkende kunstenaars. Hier weet je welk genre je
te wachten staat, het hedendaags crème de la
crème is vertegenwoordigd, maar het eindresul
taat is toch altijd weer verrassend.
Bleijenberg Galerie is zo'n galerie die een aan
tal kunstenaars vertegenwoordigt, waarbij de ma
kers zich onmiddellijk laten herkennen. Het eind
resultaat is gesneden koek. Neem bijvoorbeeld
een Eric Hirdes, een Martin van Dijk of een Wil
lem van Scheijndel. Goede bekenden van deze
galerie én van de vaste bezoeker. Het is het soort
kunst dat bij een breed publiek goed aansluit. In
vorm, inhoud, compositie en kleurstelling laat
het zich goed combineren in een zakelijke omge
ving. Bij Bleijenberg weet je wat je krijgt op dit
gebied. Als je er van houdt, of toevallig een verza
melaar bent van dit soort kunst, dan ben je bij
hem aan het goede adres. Nieuw in de Bleijen-
bergstal is de Leidse kunstenaar Norman Beierle.
In het nieuwe pand van Bleijenberg in Leiderdop
leent de bovenruimte, met aparte vertrekken,
zich goed voor solotentoonstellingen van mini
formaat. Hier is werk van Beierle te zien.
In het recente werk van Eric Hirdes (tentoon
stelling op begane grond) valt niet onmiddellijk
op dat hij zich door landschappelijke verschij
ningsvormen heeft laten inspireren, veel eerder
dringt het kleurenpalet zich op. Warm geel tegen
ultramarijn blauw, zacht oranje dat overvloeit in
zwoel okergeel dringen zich aan je op. Overigens,
op niet onaangename wijze.
De vormen die opdoemen in het werk doen
denken aan van die kleine rieteilandjes in een
meer. Sprieten, takken en draadachtige lijnen
spelen een fragiel spel op het doek. Alsof in de
ondergaande zon een rieteiland zich voorbereidt
op het invallen van de nacht. De sfeer van dit
werk van Hirdes is wederom lyrisch, zoals de toe
schouwer van hem gewend is. Toch ben je be
nieuwd of hij zich ooit nog eens laat verleiden om
een zwaar verwoest, door een tornado aangetast
landschap, te schilderen. Ook al is de kleurenkeu-
ze geslaagd en is er op compositie en inhoud
niets aan te merken, dat poëtische is inmiddels
wel een aloud handelsmerk van Hirdes.
kerbollenbakker en zijn
6 VrOUW. illustratie van de
Levenswerk
De kunstenaar is vooral bekend
geworden door de duizenden il
lustraties die hij maakte voor de
kinderboeken van zijn vader,
W.G. van de Hulst. Die schreef
zo'n honderd boeken, waaron
der 'In de Soete Suickerbol'.
Van zijn boeken werden alleen
al in Nederland 13 tot 14 mil
joen exemplaren verkocht.
Maar Van de Hulst illustreert al
35 jaar niet meer. Hij stopte er
na dertig jaar mee, toen zijn va
der overleed.
Het illustreren van zijn vaders
boeken was eigenlijk altijd al
bijzaak voor hem. Het was iets
dat hij in zijn vrije tijd deed, een
kensie maarten baanders
llling: 'Every night I put to sea in
lams' door Angelika Oei Dance
voorstelling een groot loom
heidsgehalte. Het is een prach
tige ervaring om te zien dat ook
amechtige bewegingen mooi
kunnen zijn. De ene danseres
laat zich slap in de armen van
de ander vallen. Ze liggen op ta
fels en op de grond. Ze slapen
diep, geven zich over aan dro
men die heftige bewegings-
schokken door hun lichamen
jagen, dromen waaruit ze aan
gedaan wakker worden.
Wat we zien zijn willoze li
chamen, net zo willoos als het
water, dat rust zoekt in diepte,
maar onrustig blijft golven. Wa
ter speelt een grote rol in de
voorstelling. Op een filmscherm
zien we water stromen en er
zijn passages waarin de drie
danseressen kriskras over de
vloer bewegen, achteruitlopend,
vertragend en versnellend met
het ritme van af- en aanrollende
golven.
Angelika Oei heeft meer van
dit soort meeslepende scènes in
de voorstelling opgenomen,
maar daarnaast zijn er passages
waarin ze de moed heeft zich
tot zeer kleine bewegingen te
beperken. De danseressen staan
op tafel en gaan tastend met
hun hand over hun gezicht en
hun lichaam. Meer gebeurt er
niet, gedurende lange tijd. De li
chamen staan stil, maar af en
toe schiet er een schok door
heen. Dit komt meermalen in
de voorstelling voor: een klein
stuipje als een luchtbel die in
het water opwelt en dan ineens
een heftige schok en het li
chaam richt zich op als een fon
tein of een hartstochteljk brui
sende geiser.
igrafe Angelika Oei gaat in
len zijn li reld van de moderne dans
INCTI0, ekt haar eigen weg. Veel
-VIO.BEI a zuiien aan haar stijl
fen wennen, maar voor wie
ichtig kijkt valt er veel te
n. Oei kiest heldere uit-
punten en werkt die uit
;Nif r verrassende en interes
bewegingen. Zo ook in
night I put to sea in my
s'. 'Zwaarte' bepaalt de
ingen in deze choreogra
fe lichamen geven zich
an valbewegingen, aan de
tekracht en aan de aarde,
'amen naar zich toe trekt
te laten slapen.
lópschoei
sch( zijn krachten van buiten-
het lichaam laten bewe-
!!|||j| Angelika Oei beperkt zich
|H||P >t de zwaartekracht, maar
If gegeven uit. Magi-
EN PALL 1s °Pening- Een danse-
jung ;st de krant, maar telkens
y\aten 32 haar hoofd weggetrokken
er naad if l0r een onzichtbaar touw.
teriaalcoi chaam komt uit de stoel
Ideaal vo >pt achter het kronkelend
in 48 letr°kken hoofd aan.
pachtige bewegingen ma-
'peflichtj meester van de licha-
/oorelke ,an de danseressen. Hoe
issendew deze passages op het eer-
is te vindf zicht ook zijn, de bewe-
ten: maa* zijn toch scherp omlijnd,
por een grote felheid en
™17"ïii mgontstaan.
de 7waat
de zwaarte heeft de
Willem G. van de Hulst: „Ik maak toch vooral kunst voor mezelf, niet voor anderen."
foto hans van den boogaard
dan wel lekker je eigen baas,
maar je moet jezelf wel discipli
ne opleggen, anders komt er
niets uit je handen." En dus
neemt hij op vakantie zijn mo
biele atelier mee: een omge
bouwde bestelbus.
Een leven hard werken is nog
geen garantie voor goed werk,
zo ondervindt de kunstenaar.
„Routine en ervaring heb je no
dig, maar kunnen zich ook heel
gemakkelijk tegen je keren. Ze
doden de kunst, nemen de
spanning uit je werk. Je zoekt
gemakkelijke oplossingen, ter
wijl kunst nooit gemakkelijk
mag worden. Hoe ouder je
wordt, hoe moeilijker het is om
goede kunstwerken maken."
Desondanks piekert Van de
Hulst er nog niet over om te
stoppen, ook al wordt hij dit
jaar tachtig. Hij zit nog vol idee-
en en naarmate hij ouder wordt
krijgt hij steeds meer haast om
de top van zijn kunnen te berei
ken.
„Sommige mensen staan wel
eens gek te kijken dat ik nog
steeds werk. 'Dat is toch niet
meer nodig', zeggen ze dan.
Maar dat is niet waar. Finan
cieel hoeft het misschien niet
meer, maar wel voor mezelf. Als
ik geen kunst meer kan maken,
ga ik dood, al haal ik nog
adem."
Het Openbaar Ministerie in Den
Haag gaat Panorama Mesdag
BV vervolgen voor het in gevaar
brengen van een of meerdere
medewerkers tijdens de restau
ratie van het beroemde schilde
rij. Zowel de directie als de
technisch leider van de restau
ratie is gedagvaard voor een zit
ting bij de politierechter op 16
mei.
Vorig jaar heeft ten minste
één medewerker langdurig
blootgestaan aan dampen van
verwarmde lijm, waaronder to
lueen en xyleen. Het slachtoffer
is nu arbeidsongeschikt en ver
telde met de giftige stoffen te
hebben moeten werken zonder
bescherming of afdoende venti
latie. De giftige stoffen zijn vrij
gekomen bij het bespuiten van
verwarmde lijm op steundoe-
ken. Deze steundoeken zijn na
bewerking achter het Panorama
van schilder Hendrik Mesdag
geplakt.
Volgens een arts die de Hage
naar, C. Pors, onderzocht is vrij
wel zeker dat hij door deze na
latigheid hersenletsel heeft op
gelopen. Pors heeft twee jaar
lang tevergeefs genoegdoening
gevraagd bij de directie van Pa
norama Mesdag, zo blijkt uit
briefwisselingen in het proces
verbaal.
Justitie begint nu een straf
zaak vanwege de overtreding
van de Wet milieugevaarlijke
stoffen. Hierop staat volgens de
officier van justitie ten minste
Viktor Liberman wordt met in
gang van 1 augustus de nieuwe
chef-dirigent van het Noord Ne
derlands Orkest. De in 1931 in
het Russische Leningrad gebo
ren musicus, die dit seizoen bij
het NNO al actief was als gast-
dirigent, wordt de opvolger van
de Duitser Hans Drewanz die
het orkest aan het eind van het
seizoen verlaat.
Met Liberman krijgt het NNO
een dirigent op de bok die, in
tegenstelling tot Drewanz, bin
nen het orkest in brede kring op
steun kan rekenen. De concer
ten die hij dit seizoen leidde,
werden over het algemeen gun
stig beoordeeld. Liberman wist
weer bezieling aan het orkest te
geven, zo luidde de algemene
opinie binnen en buiten het or
kest.
Viktor Liberman, die viool
studeerde aan het conservatori
um van Leningrad, woont sinds
1979 in Nederland, waar hij tot
1985 eerste concertmeester was
van het Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest. In 1985 volgde hij
Theo Olof op als concertmees
ter van het Concertgebouwor
kest. Liberman is ook verbon
den aan het Conservatorium
van Utrecht en vervult tal van
gast-dirigentschappen in bin
nen en buitenland.
De Engelse band Suede geeft maandag 21 april een eenmalig con
cert in Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht. Kaarten zijn ver
krijgbaar bij de 150 grotere postkantoren en bij de overige bekende
voorverkoopadressen.
lem Van de Hulst (79) exposeert in Katwijks Museum
1
leiden/den haag Toneelgroep De Appel brengt op 16 april 'De Driestuiversopera' van Bertolt Brecht en
Kurt Weil in het Appeltheater in Den Haag. Vrijwel het gehele Appel-ensemble, aangevuld met gasten en
een orkest, speelt in deze productie mee. Bij het Uit-bureau van K&O, aan de Oude Vest 45 in Leiden, zijn
tot uiterlijk 7 april toegangskaarten verkrijgbaar. Het is bovendien mogelijk om vanaf 18.30 uur een maal
tijd te gebruiken in het Appeltheater. foto pan sok
mooie manier om wat geld bij
te verdienen. „Wanneer mijn
vader een verhaal schreef over
een zielig hondje, dan tekende
ik het allerzieligste hondje dat je
ooit gezien hebt. Maar dat komt
niet uit jezelf. Echte kunst wel."
Toen Van de Hulst als vijf
tienjarige begon met illustreren,
realiseerde hij zich dit al. „Op
die leeftijd al ging mijn hart uit
naar schrijven, beeldhouwen en
schilderen. En dat is eigenlijk
nooit veranderd.
In en rond zijn huis in Nieuw-
huizen, waar hij woont met zijn
vrouw, is dat goed te zien. In de
tuin staan enkele van zijn bron
zen beeldhouwwerken, veelal
replica's van beelden die elders
in het land staan. Binnen han
gen overal schilderijen aan de
muur, of aan touwtjes aan het
plafond, en er staat een grote vi
trinekast vol beelden. Een apar
te kamer is ingericht voor de
acht panelen die sommige criti
ci zijn levenswerk noemen: het
Metro-project. Eigenlijk is het
huis één grote expositieruimte,
van de woonkamer tot het toi
let.
Spanning
Buitenshuis is het werk van de
kunstenaar maar zelden te zien.
„Ik heb niet zo'n behoefte aan
exposeren," zegt Van de Hulst.
„Ik maak toch vooral kunst voor
mezelf, niet voor anderen. Bo
vendien heb ik altijd het idee
gehad dat mijn \verk eerst beter
moest worden, voordat ik het
wilde laten zien. Zelfs nu nog,
na zestig jaar." Hij begrijpt dan
ook niet waarom sommige jon
ge kunstenaars onmiddelijk wil
len exposeren, en voortdurend
de publiciteit zoeken. „Dat is
het paard achter de wagen
spannen. Het werk moet voor
zichzelf spreken. Dan komt die
aandacht vanzelf.' Concentreer
je dus eerst op je werk."
Volgens Van de Hulst is kunst
maken vooral hard werken. Zelf
is hij nog zeven dagen per week
in touw, tien uur per dag in zijn
atelier. „Als kunstenaar ben je
van een berg beklimmen kan iedereen. Daar
de sneeuw in de zon. Maar hoger en hoger te klim-
naar de top, dat is iets anders. Daar raast de storm
de wind en de lucht is zó ijl dat je longen dreigen
Om op die hoge top zijn vlag te plaatsen is
een enkeling gegeven." Deze wijze woorden klin-
de mond van een oude kunstenaar in het boek
verhalen' van Willem G. van de Hulst. Ze zijn ook
voor het leven van deze 79-jarige schrijver,
en schilder, aan wiens werk het Katwijks
momenteel een expositie wijdt.
nieuwhuizen/katwu k
natascha smit
Van de Hulst kwam er achter
dat de top van je eigen kunnen
bereiken niet gemakkelijk is. „Ik
zoek nog steeds, ook al is het
een zwaar woord, naar het vol
maakte. Pas als Ik dat bereikt
heb, stop ik."
In hoeverre zijn werken nu al
volmaakt zijn, kunnen bezoe
kers van het Katwijks Museum
tot en met 12 april zelf beoorde
len op de expositie 'In licht en
ruimte' die wordt gehouden ter
gelegenheid van zijn 80ste ver
jaardag. Maar ook televisie
kijkend Nederland kan binnen
kort kennis maken met het werk
van Van de Hulst. Op maandag
19 mei zendt de NCRV een drie
kwartier durende documentaire
over hem uit.
