Katwijkse SGP geschokt
door Lebbis en Jansen
Renovatie Schouwburg
met maand uitgesteld
Lokua Kanza:
yoyoyo of lalala
New Age of de teloorgang van de strijdbare mens
Nederlander heeft voorkeur
oor abstract schilderij
Cultuur&Kunst
Boekenbal
Carmiggeit
verdwenen
Santingh soms tè perfect en daardoor stijf
VRIJDAG 14 MAART 1997
ieipen cees van hoore
Een sober zaaltje, ergens weg
gestopt in de catacomben van
Ie Openbare Bibliotheek te
Leiden. Op vurenhouten klap
stoeltjes kraakte gisteravond
;en niet te duiden publiek dat
yas gekomen voor de New
[ge-lezing van R. Kranenborg,
taiversitair docent aan de
Geologische Faculteit van de
pje Universiteit van Amster-
am. ,-Mag de meneer van het
Jidsch Dagblad er gratis in?",
heg een dame in een gele
ieater. Ja, hoor, dat mocht,
•liikkig maar. Anders hadden
i misschien onverrichterzake
moeten uitwijken naar een van
de bruine etablissementen, in
de buurt. Kranenborg ging in
het gedeelte voor de pauze in
op de kenmerken van New Age.
Hij typeerde de stroming als
een religieuze, omdat deze net
als andere religies gericht was
op een andere, betere werke
lijkheid. Alleen komen bij New
Age de energie en het licht niet
van God, maar van een soort
onpersoonlijke oerbron die het
goede op den duur wel zal
brengen. Het toverwoord van
de New Age-stroming is: er
komt een andere, betere tijd.
Het gaat in New Age zeer sterk
om zelfverwerkelijking. Wie
een goed en volledig mens
wordt, zal ook die uitstraling op
anderen hebben en daar zal de
wereld beter van worden. Een
van de toe
hoorders
voor anderen, verloren zou
gaan. Kranenborg gaf toe dat er
bedenkelijke kanten aan som
mige zaken zaten en dat kriti
sche distan
tie altijd no
levisie geweest. In Lelystad
woont een groep mensen die
zich bezighoudt met transcen
dente meditatie. Het idee was
dat men met die meditatie zo'n
uitstraling zou hebben naar de
buitenwereld dat de omgeving
er beter door zou worden.
Maar daarvan is in de statistie
ken niets gebleken.
„De New Age-beweging zegt
dat toeval niet bestaat", zei een
toehoorder. „Dat - geredeneerd
vanuit de holistische gedachte -
alles wat voorvalt met elkaar
samenhangt en zin heeft. In die
zin hebben oorlogen en hon
gersnoden dus ook hun nut?"
„Inderdaad", zei Kranenborg,
„Dat klopt. Als je alles als een
groot samenhangend geheel
wilt zien, is dat waar. Ik heb
ook sommige mensen al horen
beweren dat concentratiekam
pen zin hebben gehad. Daar
schuilt iets zeer gevaarlijks in."
Waarop een vrouw in het pu
bliek meteen inhaakte: „Maar
heb je dat eigenlijk ook niet in
het christendom? Kijk maar
naar de psalmregels: 'Wat de
toekomst brengen moge, mij
geleidt des Heren hand'." En zo
kwamen New Age en christen
dom toch even .bij elkaar, ge
heel naar de wens van een be
zoeker op de eerste rij. Maar
dan wel op een zeer griezelige
wijze. New Age? Oude wijn in
nieuwe zakken.
D gaat kunst verkopen
tfrdam De Haagse vestiging van V D (centrum) gaat vanaf
tril werk van binnen- en buitenlandse kunstenaars verkopen
ti standaardprijzen van 150,250 en 500 gulden. De koper
kiezen uit werken op drie formaten en rekent zijn voorver-
e kunstwerk af bij de kassa. Arte Limitado, de organisatie die
:t via het warenhuis aan de man brengt, denkt de potentiële
»r over de streep te trekken met een laagdrempelig concept,
it warenhuis staat een kijkexemplaar van een in een flinke
vervaardigd kunstwerk. De prijzen liggen beduidend lager
n de galerie.
estatie wegens moord zoon Cosby
;eles Het Openbaar Ministerie in Los Angeles heeft een
materialen ?e Russische immigrant in staat van beschuldiging gesteld
B t moord op Ennis Cosby, de enige zoon van de acteur Bill
Marchasev woont al acht jaar in de Verenigde Staten,
heeft geen aanleiding te vermoeden dat de moord het
is van een bende van Russische immigranten. Ennis Cos-
in januari doodgeschoten terwijl hij langs de snelweg
i verwisselde. Roof was waarschijnlijk het motief van de
?t wapen dat is gebruikt, is na een tip van een krant te-
den.
•onde Werfpop in LVC
i het Leids Vrijetijds Centrum (LVC) aan de Breestraat
31 mei een voorronde voor de openingsact van Werf-
uden. Bands uit Leiden en de regio die hieraan willen
kunnen zich tot 1 april inschrijven door een demo,
afie en een foto op te sturen naar het LVC. De winnaar
jorronde mag op 13 juli het Leidse openluchtfestival
jeres LaVern Baker overleden
(K De Amerikaanse rhythm blues zangeres LaVern Ba-
p 67-jarige leeftijd in New York overleden. Baker was de
2 vrouw, die na Aretha Franklin, werd opgenomen in de
Roll Hall of Fame. Ze scoorde tussen 1955 en 1965 twin-
waaronder 'Tvtfeedle-Dee' en 'See See Rider'. Eindjaren
jg zong ze op de soundtrack van de film 'Dick Tracy'.
Jerlands Instituut in St. Petersburg
n St. Petersburg, de tweede stad van Rusland, krijgt een
irlands wetenschappelijk en cultureel instituut. Het Neder-
s Instituut Petersburg (NIP) wordt beheerd door de Univer-
van Amsterdam en door de Rijksuniversiteiten van Leiden,
lingen en Utrecht. Het instituut moet de banden tussen Ne-
indse en Rusland verstevigen, onder meer op cultureel en
inschappelijk gebied. De eerste directeur van het Neder-
k Instituut Petersburg wordt de journalist Alexander Mün-
jhoff. Münninghoff was tussen 1986 en 1991 correspondent
joskou voor de AVRO en de Haagsche Courant.
De cabaretiers Lebbis en
Jansen hebben de christe
lijke gemeenschap in Kat
wijk diep geschokt. Tijdens
de afgelopen zaterdag ge
houden voorstelling in het
Katwijkse zalencentrum
Tripodia bedienden beide
heren zich volgens
SGP/GPV-fractievoorzitter
M. van Rooijen 'van lieder
lijk taalgebruik in de vorm
van allerlei schuttingwoor
den'.
katwuk peter van der hulst
Tevens zou het optreden een
'godlasterlijk karakter' hebben
gehad. Reden voor Van Rooijen
om te pleiten voor een 'zwarte
lijst'. Hij wil daarmee bereiken
dat 'groepen worden geweerd
waarvan je van te voren weet
dat ze zich kwetsend opstellen'.
Van Rooijen wees op de discus
sies die in Katwijk zijn gevoerd
over het gemeentelijk takenpak
ket. Daarbij werd uitdrukkelijk
gesteld dat Katwijk een thuisha
ven voor iedereen moet zijn.
„Een thuishaven wil zeggen dat
iedereen die in die haven ligt,
zich thuisvoelt; veilig en be
schermd. Dat houdt onder meer
in respect hebben voor elkaar
en de ander niet willen kwetsen
of krenken in zijn of haar
diepste gevoelens. In dit bewus
te optreden zijn duidelijke gren
zen overschreden. Er is een ab
soluut gebrek aan respect ge
toond voor hen die in hun ge
loof hun voornaamste bron van
Lebbis en Jansen: „Liederlijk taalgebruik."
vreugde en troost ervaren."
De fractievoorzitter, die steun
kreeg van RPF'er J. Post, ver
wees om zijn opmerkingen
kracht bij te zetten naar vragen
van CDA'er A. van der Plas.
Laatstgenoemde stelde vier jaar
geleden vragen over een lande
lijke bijeenkomst van de Cen
trumdemocraten in Tripodia.
„Als reactie daarop werd des
tijds besloten om geen zalen
van Tripodia meer te verhuren
aan genoemde partij. Maar, of
het nu gaat om beledigingen op
grond van anti-raciale of anti
religieuze motieven, beide ach
ten wij verwerpelijk." SGP/GPV
en RPF drongen er daarom op
aan dat het college van burge
meester en wethouders ge
sprekken aangaan met de orga-
'Vorstelijk programma' in plaats van verbouwing
leiden. pablocabenda
l'Wfl, Vliegende Panters brengen 'Sex' in de Leidse Schouwburg.
De verbouwing van de Leidse
Schouwburg is een maand uit
gesteld. Volgens het oorspron
kelijke plan zou in april een be
gin worden gemaakt met sloop
werkzaamheden. Nu begint de
renovatie begin mei. Dit heeft
tot gevolg dat de schouwburg
een maand langer open blijft en
dus het seizoen voor het theater
aan de Oude Vest is verlengd
met een ingelast programma
van dertig dagen.
Naar aanleiding van het to
neelstuk 'Emily, of het geheim
van Huis Ten Bosch' is de reeks
voorstellingen, waarvan er en
kele al eerder in het Leidse the
ater waren te zien een 'Vorste
lijk Programma' gedoopt. 'Emi-
foto Chris goeken ly' het stuk van Theatergroep
Toetssteen vol monarchistische
familiedynamiek en de proble
men van een moderne kroon
prins is op 4 en 5 april te zien.
Op de eerste dag van april
brengt Josée Koning met haar
band een muzikaal eerbetoon
aan de Braziliaanse componist
Antonio Carlos Jobirh. Ton Lutz
draagt onder meer voor uit
Homerus' Odyssee en Raymond
van het Groenewoud treedt tij
dens zijn concerttoernee op als
'minister van landsverdediging'.
Verder brengt Toneelgroep Am
sterdam een voorstelling over
operadiva Maria Callas en
speelt Toneelgroep de Appel
Becketts 'Eindspel'.
Een aantal succesvolle caba
retprogramma's gaan in april in
de herhaling. Zo zullen onder
meer Lebbis Jansen, Lenette
chef jan rijsdam, 071 -5356444
Elk jaar wanneer het voorjaar is hij als zodanig gesjeesd en een
en de krokusjes in bloei staan, café in de pitoreske Groningse
bel ik naar een bevriende direc- binnenstad begonnen. Daar
teur vafi Uitgeverij De Bezige Bij kwam ik hem destijds, na afloop
met de mededeling dat het voor- van een optreden van Jules Deel-
jaar is en dat de
krokusjes in
bloei staan. Hij
weet dan onmid
dellijk wat er
aan de hand is.
De volgende dag
liggen twee
kaartjes voor het
Boekenbal in de
bus.
Afgelopen
dinsdag was ik
dus weer paas-
best gekleed aan
wezig in de Am
sterdamse Stads
schouwburg.
Zoals gebruike
lijk flitsten bij de
ingang van deze
nationale cul-
tiairtempel weer
talloze cameras
en liepen jour
nalisten driftig
pennend rond.
Binnen was het
jaarlijkse ritueel van het min
zaam begroeten der collegds en
andere bekenden al volop aan
de gang. Bekende schrijvers als
Harry Mulisch en Remco Cam-
pert waren weer het middelpunt
van grote groepen bewonde
raars.
In alle zaaltjes van de
schouwburg stonden artiesten
zich uit de naad te werken, ter
wijl het thema van de boeken
week door allerhande acteurs op
uiteenlopende manieren werd
uitgebeeld. Het thema is dit jaar
is, zoals u weet, 'Mijn God'.
Daarom werd er in de befaamde
decoraties uitgebreid naar reli
gieuze onderwerpen verwezen.
Nadat ik de drie rondjes over de
verdiepingen had gemaakt en
zoveel mogelijk mensen een
hand had gegeven, was ik terug
in de entreehal. Daar stond in
tussen een haringstal opgesteld.
Achter de viskraam herkende ik
tot mijn verrassing een oud-Lei-
denaar en vroegere schoolkame
raad.
Begin jaren tachtig was Bart
uit Leiden vertrokken om in
Groningen medicijnen te gaan
studeren. Na een paar jaar was
der, weer te
gen. Ik ver
loor Bart
opnieuw uit
het oog, om
hem jaren
later weer
tegen te ko
men als ha-
ringboer.
VALLENTGOED
zijn verle
den met cle
artsenstudie
heette hij nu
Dokter Bart.
Bij elk be
zoek aan de
Martini-to
ren zocht ik
ook Bart op,
consumeer
de meerdere
van zijn
voortreffelij
ke harinkjes
en hielp
soms even
mee de koopwaar schoon te ma
ken. Bij een van deze laatste ge
beurtenissen liet Bart een foto
van ons beiden maken. Voorzien
van het onderschrift 'Als ik de
jouwe mag zien, mag jij de mij
ne' kregen alle relaties van Bart
deze foto als briefkaart toege
stuurd. Ik werd zowaar een be
kende Groninger.
Drie jaar geleden stopte ik met
toeren door het, land en verloor
andermaal Dokter Bart uit het
oog. Op het Boekenbal kwam ik
hem weer tegen. Alle bekende
Nederlanders en verzamelde
media ten spijt, was dat voor
mij toch het absolute hoogte
punt van het feest! Maar toen ik
de volgende ochtend vroeg thuis
kwam, bleek ik toch een ietsje
pietsje teveel harinkjes gegeten te
hebben.
Omdat ik de gewoonte heb om
op de gelegenheid waar dit soort
calamiteiten hun digestieve be
loop krijgen, altijd een boekje te
lezen, had mijn ontmoeting met
Dokter Bart ondanks alles dus
toch een soort literair gevolg. Ik
heb er drie dichtbundels, een
kort verhaal en het boekenweek-
geschen k gelezen.
foto chris de jongh
nisator, te weten K&O en het
bestuur van Tripodia om in de
toekomst vergelijkbare optre
dens te vermijden."
Burgemeester B. van Wouwe
zegde in een reactie toe de
kwestie te zullen bekijken.
Lebbis en Jansen zijn donder
dag 3 april in de Leidse
Schouwburg te zien.
van Dongen, De Vliegende Pan
ters, Niet Uit Het Raam en De
Bloeiende Maagden wederom
in de schouwburg te zien zijn.
De kaartverkoop voor de extra
voorstellingen is voor abonne
mentshouders reeds begonnen.
Tot 19 maait kunnen abonne
menthouders ook telefonisch of
aan de kassa reserveren. De los
se kaartverkoop aan de kassa
begint donderdag 20 maart om
8.00 uur. De telefonische ver
koop begint dezelfde dag om
12.00 uur.
Het uitstel van de verbouwing
heeft verder geen consequen
ties voor de programmering in
het nieuwe seizoen. De feestelij
ke opening van de gerenoveer
de schouwburg is, zoals ge
pland, eind november.
recensie erna straatsma
Concert: Lokua Kanza. Gezien: 13/3,
Leids Vrijetijds Centrum (LVC), Leiden
Halverwege de avond raakt Lo
kua Kanza een beetje geïrri
teerd: „In Afrika wordt heus niet
alleen gedanst op muziek, er
wordt ook wel eens naar muziek
geluisterd." De Zaïrese zanger-
/gitarist heeft het wat dat be
treft niet gemakkelijk. Het LVC-
publiek is gekomen om te dan
sen, maar krijgt louter ballads.
Kanza houdt het klein. Zijn
'big band', zoals hij het zelf
noemt, bestaat uit drie perso
nen. Hijzelf zingt en speelt gi
taar en laat zich begeleiden
door twee zangers. That's all.
Ook behoorlijk klein is het pro
gramma: na krap drie kwartier
houdt de groep het voor gezien.
De grote groep Afrikanen die
op het concert is afgekomen
wordt teleurgesteld. Geen
sprankje 'roots' zit er in de mu
ziek van Kanza. Wie zijn ogen
dicht doet waant zich bij tijd en
wijle bij een concert van 3T.
Zoetige liefdesliedjes worden op
ingetogen wijze ten uitvoer ge
bracht. Met veel aansporingen
om het refrein (veelal in de trant
van 'yoyoyo' of 'lalala') mee te
zingen. Geen enkele muzikqle
of tekstuele verwijzing naar
Kanza's geboortegrond, mo-
mentéel toch geteisterd door de
ellende tussen de Hutu's en
Tutsi's.
Kanza is een goede zanger,
evenals achtergrondzangeres
Julia Sarr die een van de liedjes
alleen mag zingen. Maar de
man die grootheden als Yous-
sou N'Dour, Papa Wemba en
Manu Dibango de afgelopen ja
ren meermalen mocht bijstaan
kan als solist de aandacht niet
lang vast houden. Aan het eind
van het coqcert zegt 'ie het nog
één keer: „In Afrika wordt ook
wel eens naar muziek geluisterd
hoor." Maar bij Lokua Kanza in
Leiden niet echt.
Springpopfestival op 11 en 12 april
Het vijfde Springpopfestival wordt dit jaar gehouden op vrijdag 11
en zaterdag 12 april. Tijdens het eerste lustrum van het festival zul
len bands te horen zijn die al eerder op Springpop hebben ge
speeld. Op vrijdag zijn dat onder andere Freaks and Hairy's, A' Bis
cuit Party en Inner Sanctum. Op zaterdag treden Panic in Detroit,
Crackerman, Maximum Overdrive en Tulpe Bolle op. Het Spring
popfestival wordt gehouden in het Antonius Zalencentrum, aan de
Lange Mare.
JtERDAM ANP
Nederlander geeft de voorkeur aan abstracte
nst. Het mooiste schilderij is klein en een
etje new age-achtig. De kleuren vloeien in el-
ar over. Blauw overheerst. Dat blijkt uit onder-
ek van het bureau Plasschaert Quality in Re-
arch en Interview International naar het meest
wenste en meest ongewenste schilderij van Ne-
rf^'er'and. Op basis van de resultaten maakte de
anputer een voorstelling die het kunstenaars-
110 Komar Melamid aan het doek toever-
•uwde. Nêerlands mooiste en lelijkste schilderij
n vanaf morgen in de Kunsthal in Rotterdam te
e&- The People's Choice duurt tot en met 18
e'- Op het lelijkste schilderij, twee bij drie meter
■- A°0t'staat een interieur afgebeeld met op tafel
En fruitmand. De kat kijkt naar buiten de stad
waar hij in de vrieskoude Jezus aan het kruis
t hangen. Binnen hangt een portret van presi-
!nt Clinton aan de muur.
Nederlanders hebben een andere smaak dan
de meeste buitenlanders. Komar. en Melamid
voerden hun project eerder uit in tien landen,
waaronder China, Frankrijk, Denemarken, Rus
land, de VS en IJsland. Die inwoners geven de
voorkeur aan figuratieve kunst, liefst een land
schap met een bekend persoon. Alle buitenlan
ders blijken te gruwelen van abstracte kunst,
vooral mosterdkleuren vindeh ze vreselijk. Op het
most-wantedschilderij van de Amerikanen staat
George Washington, terwijl de Russen de voor
keur geven aan Jezus. Nederlanders zien het liefst
een onbekend persoon in vrije-tijdskleding. De
kunstenaars willen het project in vijftien landen
uitvoeren. Alle gewenste en ongewenste kunst
werken zullen over één of twee jaar te zien zijn in
het Ludwig Museum in Keulen. Uit het onder
zoek blijkt ook dat driekwart van de Nederlanders
een kunstwerk bezit. Bij de aankoop speelt de
prijs een belangrijke rol: bijna 80 procent wil niet
meer dan duizend gulden betalen.
amsterdam anp
De Amsterdamse Stadsschouw
burg is de bronzen kop van Si
mon Carmiggeit kwijt. Het
beeld is dinsdagavond waar
schijnlijk per ongeluk meegeno
men door een gast van het Boe
kenbal. Boekenbalgangers bre
ken traditioneel d$ versiering
van dit feest af. „Dat is meestal
al vanaf een uur of elf en dan
wordt er flink geraust, hoor",
zegt Jacqueline Verheugen van
de Stadsschouwburg. „Waar
schijnlijk heeft iemand zich niet
gerealiseerd dat het beeld hele
maal geen onderdeel uitmaakte
van de Boekenbal-aankleding.
Het is echter een van de stuk
ken uit de permante protretten-
collectie."
recensie susanne lammers
Concert: Luckybug, Matilde Santingh
The Whole Band (première). Gehoord.
13/3, Schouwburg, Leiden.
'The Whole Band' wordt steeds
completer, en ze spelt haar
naam anders, maar ze klinkt
natuurlijk zoals je verwachtte.
Matilde Santingh modelleert
liedjes naar haar eigen vorm.
Ladybug wrerd Luckybug: het
thema van haar nieuwste pro
gramma is geïnspireerd op het
onzelieveheersbeest: 'spiritueel
optimistische riedeltjes', maar
dan wel gelardeerd met 'dingen
waar we niet op zitten te wach
ten: ontrouw, dood, verlies,
wraak, belastingen'. Dat ze lek
ker in haar vel zit, zie je en
hoor je. Aan haar liedjes en
haar verhalen daartussenin.
Santingh bouwt, nog meer
dan vroeger, systematisch op.
Ze begint ingetogen met veel
Todd Rungren-covers en ande
re nogal gelijkvormige pop
nummers. Zo tegen de pauze
wordt het wat uitbundiger om
uiteindelijk helemaal los te ko
men. Zelfverzekerd is ze, en te
recht, want ze heeft weer een
prachtig evenwichtig program
ma in elkaar gezet. Iets te even
wichtig misschien. Het duurt
betrekkelijk lang voor je eens
iets anders hoort. Ook al gaan
de gekozen liedjes allemaal
over erg nauw aan ieders hart
liggende emoties, er zijn maar
een paar die echte voltreffers
zijn. 'Ready for the war' van Ja-
nis Ian is zo direct. Dat veelbe
lovende liefdesliedje doet ze
loom en zwoel met een licht
dreigende begeleiding. 'Where
is my soul' klinkt als een diepe
vijver in een donkere nacht.
Daar heeft ze die verontrusten
de sfeer feilloos te pakken.
Maar echt prachtig wordt Ir
ving Berlins 'How deep is the
ocean' waaraan cellist Kris Bar-
czewski en Eddy Koopman op
vibrafoon een substantiële bij
drage leveren. De vragen - en
antwoorden - die elke verliefde
bezighouden, zingt Santingh
met hartveroverende eenvoud,
zonder de loopjes en riedeltjes
die andere liedjes wel eens wat
te gemaniëreerd doen klinken
en aan haar overtuigingskracht
afbreuk doen. Als je, zoals zij,
werkelijk wat wilt zeggen, moet
je het ook niet tè mooi verpak
ken.
Santingh is natuurlijk be
roemd om haar zorgvuldigheid,
die in veel gevallen leidt tot
voorbeeldige interpretaties,
maar haar perfectie maakt het
soms ook wel een heetje stijf.
Daarom zijn die liedjes over de
liefde die gaat lukken, zoals
'Crazy she calls me', zo'n pret
tige afwisseling, want die zingt
ze losjes en vrij. Dan komen
evenwichtigheid en perfectie
samen met basale emoties, die
ze echt lijkt te voelen. En dat
spreekt heel erg aan.
