'Titanic'
op
tij
Bevroren kunst
in de Horta
Toerisme
li
Centrum voor wetenschap en techniek in opzienbarend bouwwerk
Passie voor pontjes
TERDAG 8 MAART 1997
een zinkend, of juist
het water oprijzend
lip. Zo ziet Amsterdam
opzienbarende
i uwwerk dat in het hart
het historische
terfront, op de kop van
n filj-tunnel verrijst. Het
*o».od; aan het Oosterdok pal
W het
leepvaartmuseum en
wpct maritieme omgeving
Q-pireerde de
i-^sreldberoemde
liaanse architect Renzo
tot het nautisch
Bardoende onderkomen,
t in juni zal worden
^«rokken door het
n tru m voor
a itenschap en Techniek
tv Metropolis.
^3 DE MOOR»
nieuwe museum (opvolger
^^Ihet inmiddels gesloten Ne-
landse Instituut voor Nijver-
d en Techniek, NINT) moet
lerwijsinstellingen, gezin-
i, toeristen en zakenlieden
hett de modernste hulpmidde-
wegwijs maken in de com-
t rrKe wereld van de jongste
- wikkelingen op het gebied
[denken en doen.
ienv?rrassing van het gebouw
op het dak. Dat bestaat uit
ïm9 trapsgewijs oplopend plein
t terras. Je kunt langs het dak
hoog lopen maar ook de lift
nen, of een speciale voetgan-
{brug. Het dak is vanaf de
r fe voor een ieder vrij toegan-
in kjjk. maar wie daar eenmaal
at, genietend van een adem-
Oljjemend uitzicht over de stad,
,rdt al gauw in de verleiding
tracht een kaartje te kopen,
nt behalve beneden heeft het
itrum ook een loket op het
t Overigens is tevens ge-
gd voor een voetgangersbrug
t de andere zijde, zodat het
ltraal Station makkelijk be-
cbaar is.
tanic
[sterdam spreekt inmiddels
jan 'de Titanic op 't IJ'. Archi-
f Renzo Piano is daar niet
Terdeeld gelukkig mee. „Ik
pijn creatie meer in samen-
lig met de IJ-tunnel. Het is al-
I moeilijk om in zo'n histori-
ie omgeving iets te maken.
tïzijds moetje de plaats res
teren, anderzijds mag je je
jt laten verlammen door de
igeving. Respecteer je de om-
dwijnen richting plafond.
Op de tweede verdieping laat
een waterval zien welk nuttig
gebruik kan worden gemaakt
van vallend water en daar be
vindt zich ook een imposante
theaterzaal met een projectie
scherm van zeven bij vier meter
en tevens een exclusieve, door
Renzo Piano zelf ingerichte ver
gaderruimte in de kop van het
gebouw. Op de derde verdie
ping kunnen kinderen experi
menteren met video, licht en
geluid of een huis bouwen van
bamboe. Ook bevindt zich daar
een laboratorium waar bezoe
kers van huis meegebrachte za
ken (als tuingrond) zelf kunnen
onderzoeken.
Sober
Alleen de begane grond, met
centrale hal,'heeft een buiten
wand van glas, verder kan wor
den gesproken van een 'black-
box'. Het gebouw omvat op ver
schillende verdiepingen een
verzameling pleinen, te berei
ken via stalen trappen. Inwen
dig is soberheid troef, leidingen
en akoestisch materiaal zijn niet
weggewerkt, met de bedoeling
zo min mogelijk 'ruimte' in te
leveren.
New Metropolis was tot nu ge
vestigd in een voormalige dia
mantslijperij aan de Tolstraat in
De Pijp, onder de naam NINT.
Het ontstond in 1954,'geïnspi
reerd door het succes van het
Evoluon (1966) in Eindhoven.
Rijk, provincie, gemeente en
bedrijfsleven hebben het nieu
we science-centrum, waarvoor
onder andere het Exploratorium
in San Francisco model stond,
mede-gefinancierd. „We gaan
van zestienhonderd naar ruim
twaalfduizend vierkante meter
vloeroppervlak. Het NINT was
goed voor 120.000 bezoekers
per jaar, hier hopen we een half
miljoen te halen, maar met
350.000 draaien we al renda
bel", zegt woordvoerder mr.
Hugo van Bergen. „New Metro
polis is echt een fenomeen, Am
sterdam is een belangrijke at
tractie rijker."
Grrrriezelen
Net als vorig jaar organiseren 21 Achterhoekse
campings in 1997 een aantal speciale activiteiten.
Daaronder een Introductieweekeinde (11 tot en
met 13 april), waarin voor 35 gulden per staan
plaats kan worden kennisgemaakt met de Achter
hoek, de Kinderweken (tussen 30 april en 12 mei)
met onder meer Indianendagen, stripfigurenwe-
ken en paardrij-arrangementen en natuurlijk de
al enigszins befaamde Grrrriezelweken (van 11
tot en met 19 oktober en van 18 tot en met 26 ok
tober) met heksentochten en horror-avonden. Al
le informatie staat opgetekend in een brochure
('Kamperen in de Achterhoek' geheten) die kan
worden opgevraagd bij de Streek VW Achter
hoek, Postbus 4106, 7200 BC Zutphen. Daar is
onder de noemer 'Fietsen in de Achterhoek' ook
een pas verschenen folder beschikbaar over de
rijwielmogelijkheden in deze regio.
Argonauten-fietstochten
Wat begon als een kleine reisorganisatie die per
jaar één fietstocht organiseerde door de voorma
lige Sovjet-Unie, is uitgegroeid tot een specialist
met een zich steeds verder uitbreidend program
ma. In de nieuwe brochures van 'De Argonauten'
worden nu rijwieltrips aangeboden naar onder
meer Oekraïne (Karpaten), Centraal Azië (Zijde
route), Nepal, India, Pakistan (Karakorum High
way), Costa Rica, Noorwegen en Oost-Europa.
Het zijn allemaal meerdaagse ritten (soms van
een maand lang) langs over het algemeen een
voudige accommodaties.
Informatie: Cok Oostveen, telefoon 020 - 66 28 54 6.
Survival Island
In het Omniversum te Den Haag draait de ko
mende maanden David Attenborough's film 'Sur
vival Island'. De met een IMAX-projectcamera
opgenomen rolprent geeft een spectaculair beeld
van het dierenleven op het Engelse eiland South-
Georgia, dat tussen Antarctica en de Argentijnse
kust ligt. Veel pinguïns, veel zeeleeuwen, veel
robben en - het meest imponerend - veel zee-oli
fanten. En dat allemaal gefilmd onder barre om
standigheden.
Informatie: Omniversum, telefoon 070 - 35 47 47 9.
Informatiegids Den Haag
In de onlangs door Stichting Promotie Den Haag
uitgegeven informatiegids ook deze keer weer
veel informatie over musea, attracties en overige
bezienswaardigheden in 's Gravenhage en omge
ving, Tevens bevat de brochure vier aanbiedin
gen voor onder meer een twee-daags verblijf in
hotels in verschillende prijsklassen.
Het opvallende, op de toegang van de U-tunnel verrijzende museum van de Italiaanse architect Renzo Piano, die wereldfaam verwierf met het ont
werp van het Centre Pompidou in Parijs. foto gpd
geving te veel dan krijg je een
pittoreske creatie die geforceerd
aandoet."
Piano nam de tunnel als uit
gangspunt en kwam al werken
de vanzelf op deze vorm, geïn
spireerd door de schepen die
rondom liggen aangemeerd. De
Italiaan: „Inderdaad heeft het
wel iets gekregen van een zin
kend schip, maar ik vind het
niet juist daar al te veel de na
druk op te leggen. Zelf vind ik
dat hoogste plein van Amster
dam met fabelachtig uitzicht
toch opmerkelijker. En de con
structie boven op de tunnel. Het
gebouw rust op een bodem van
massieve baksteen en het krijgt
een bijzonder accent door het
gebruik van geoxydeerd koper.
Baksteen en koper, dat zijn ma
terialen die behoren bij dit
land." Piano bouwde in Parijs
het Centre Pompidou en in
Osaka (Japan) Kansai Airport.
Hij werkt op het moment aan
de reconstructie van de Pots
dammer Platz in Berlijn. Verge
leken bij deze projecten is zijn
Amsterdamse creatie maar een
kleintje. Toch wordt er 77,5 mil
joen gestoken in de met 4.100
m2 koper bedekte, ruim twee
honderd meter lange, vier ver
diepingen tellende noviteit. Het
440.000 kilo wegende gebouw
drukt de IJ-tunnel zelfs iets om
laag. Voorheen maakte de tun
nel op die plaats geen gebruik
van de fundering maar van de
zwaartekracht van het water, nu
wordt hij op de fundatie ge
drukt.
De constructie is voor de be
trokken aannemers een uitda
gend experiment. Niets loopt
recht in het gebouw, dat iets ge
bogen de lijn van de tunnel
volgt. Schuine wanden met ra
men geven de bezoeker aan de
'boegzijde' de indruk dat hij
zich bevindt in het stuurcen-
trum van een reusachtige tan
ker. Het schuin oplopende 'pl
eindak' is nog niet eerder toege
past en voorts zit het science
and technology center vol tech
nologische hoogstandjes, op het
gebied van elektronische simu
latie, projectie en geluid.
Pronkstuk
Op de parterre brengt interactie
de bezoeker in de wereld van
het geld, onder meer met be
hulp van een groot transactie
spel 'Superbankier' genaamd.
Hier bevindt zich ook het
pronkstuk van het centrum, 'De
Fabriek'. Bezoekers kunnen zelf
bezig zijn met productie. Ge
kleurde ballen springen, rollen
en vallen door een complexe
machine en het is dan de be
doeling daarmee zelf aan de
slag te gaan: uitkiezen, sorteren
en inpakken.
Spectaculair is de tentoonstel
ling 'Ken je zelf op de vierde
verdieping, handelend over het
unieke karakter van de mense
lijke denkprocessen en emoties.
Geraffineerde projectie zorgt
voor beelden die als het ware
neerdalen op de bezoekers. Ze
veranderen in reactie op je be
wegingen. Wat je ook doet, het
heeft steeds een gevolg, een
zacht schopje is al voldoende
om een plots verschijnende
menselijke figuur te laten ver-
Over geluk heeft de directie v£?n de
Horta in Haren (Groningen) tot nu
toe nauwelijks te klagen. Zodra was
bedacht dat de tuin - die in het 'Ver
borgen Rijk van Ming' zijn grootste
attractie heeft - in het voorjaar van
1997 een Chinese ijsbeeldenten-
toonstellingzou moeten herbergen,
viel de winter in. Tien dagen later
reeds zaagden twintig man van de
vrijwillige brandweer van Haren de
eerste van tweeduizend gigantische
ijsblokken uit het stijfbevroren water
in de omgeving van Groningen.
Blokken die bij een gunstige tempe
ratuur van enkele graden onder nul
naar koelcellen in Zoutkamp werden
getransporteerd, waar ze op 19
maart weer uit te voorschijn zullen
komen.
Op die datum immers, zullen ze
naar de Horta in Haren worden
overgebracht. Daar, in een speciale
'koeltent' (50 x 20 x 3,50 meter), zul
len achttien uit het noorden van
China (Harbin) ingevlogen ijsbeeld-
houwers de blokken met beitels, za
gen en ander gereedschap te lijf
gaan teneinde ze te modelleren tot
een voor Nederland uniek 'ijsfesti-
val' dat op zaterdag 29 maart voor
het eerst bekeken zal kunnen wor
den. De bevroren, typisch Oost-
Aziatische kunstwerken, zullen on
der meer bestaan uit pagodes, glij
banen, bruggen, torens, fabeldieren,
lantaarns, goden en godinnen, die
allemaal in een kleurig schijnwer-
perlicht zullen worden gezet.
Bevreesd dat het ijs onder al dat hete
spotlight-geweld zal smelten, zijn de
inrichters blijkbaar niet, want vol
gens de agenda zal de expositie tot
Goede Vrijdag (1 juni) geopend blij
ven. Horta-woordvoerster Rian Wil-
lems: „Ten eerste zorgen koelaggre-
gaten in de tent voor een constante
temperatuur van -5 tot -10 graden
en ten tweede hebben de Chinese
experts ons verzekerd dat al dat licht
weinig invloed op het ijs zal hebben.
Nou, dat nemen we dan maar aan."
Voor alle zekerheid blijven in elk ge
val wel vier Chinese ijsbeeldhouwers
achter om eventuele reparaties uit te
voeren.
Informatie: Hortus Haren, Kerldaan 34,
9751 NN Haren, telefoon 050 - 36 32 01 0.
Zwitserse Spoorwegen
Dat de Zwitserse Spoorwegen dit jaar 150 jaar be
staan. wordt op grootse wijze gevierd. Tentoon
stellingen, rijtuigenshows, spoorwegmodelbouw-
dagen en stoomritten met historische locs zijn
bijna aan de orde van de dag in dit paradijs voor
railfreaks. Bijna zestig particuliere maatschappij
en onderhouden diensten over een net van 3.000
kilometer normaal- en 2.000 kilometer smal
spoor. Wereldberoemde treinen zijn de Glacier
Express (Sankt Morritz - Zermatt) en het boemel-
tje naar het hoogst gelegen spoorwegstation
(3.454 meter) van Europa, het Jungfraujoch (bij
Interlaken). Maar de Bemina Express en de Gol
den Pass winnen ook snel aan populariteit.
Om die belangstelling nog wat aan te wakkeren
verscheen er bij Zwitserland Toerisme in Amster
dam, een speciale brochure over het Swiss Travel
System met daarin inlichtingen over allerlei kor
tingen op bijvoorbeeld de Swiss Pass, het algeme
ne abonnement waarmee door heel Zwitserland
kan worden gereisd of dat nu per trein, per bus,
per schip of (in veel gevallen) per gondelbaan ge
schiedt.
Informatie: Zwitserland Toerisme in Amsterdam, telefoon
020 - 62 22 03 3.
Noord-Holland brochure
In een nieuwe opmaak verscheen zojuist de door
de Provinciale VW Noord-Holland uitgegeven
brochure 'Noord-Holland, je lust en je leven'
Daarin niet alleen aandacht voor de reeds beken
de attracties als de kust, de kaasmarkt van Alk
maar en de Zuiderzeestadjes, maar ook informa
tie over actieve vakanties en culturele beziens
waardigheden. Uiteraard bevat de 36 full-color
pagina's omvattende folder ook een uitgebreide
lijst vap allerlei accommodatie- yormen. De
brochure is af te halen bij alle grote ANWB/VW-
kantoren in Nederland en bij de reisbureaus.
Nieuwe scopekaart
Om maar aan te geven dat de mogelijkheden
waarschijnlijk onuitputtelijk zijn, heeft PTT-Tele-
com alweer een nieuwe manier van telefoneren
vanuit het buitenland geïntroduceerd. Ditmaal
betreft het een variant op de scopekaart, drie jaar
terug met groot succes geïntroduceerd in de Ver
enigde Staten van Amerika. Met deze kaart, die
25 gulden gaat kosten, kan vanuit 24 populaire
vakantielanden worden getelefoneerd volgens het
in Nederland geldende tarief. Gebruikers van de
nieuwe kaart vermijden niet alleen hoge toesla
gen in bijvoorbeeld hotels en restaurants, maar
kunnen zonder muntjes ook bellen vanuit tele
fooncellen. De 'direct scopekaart' is te koop bij
onder meer Primafoon, de grotere postkantoren,
de Grenswisselkantoren en de ANWB.
Geen volk bezit zoveel passie voor pontjes als het Hollandse. Natuur
lijk, er zijn eenvoudiger manieren om van de ene naar de andere oe
ver te komen. Bruggen, dammen, tunnels... Drs. P. legde in het onver
getelijke chanson 'Heen en Weer' zelfs uit dat een veer in bepaalde
omstandigheden z'n trossen niet eens hoeft los te gooien. Want: 'Als
de pont zo lang was als de breedte van de stroom/Dan kon hij blijven
Wiggen, zei me laatst een econoom'.
TVlaar dat is niet romantisch. Nederlanders willen overvaren. Zoals
blijkt uit de gestaag toenemende populariteit van de Vereniging Vrien
den van de Voetveren, die ontstond uit de strijd om het pontje over de
j Nieuwe Maas (Slikkerveer-Kinderdijk-Krimpen aan de Lek) in de vaart
te houden. Dat was eind jaren zeventig/begin jaren tachtig en nog
steeds mag de actievoerster van toen, Meta de Visser uit Ridderkerk,
worden gezien als hoedster der vaderlandse voet- en fietsveren.
Zij immers, is voorzitter van de club, voert de ledenadministratie en
redigeert het boekje 'Overzetveren in Nederland, Vlaanderen en de
Nederlands-Duitse grensstreek'"waarvan de eerste druk in 1992 ver
scheen en de tweede de afgelopen maand. Opvallend van die nieuw
ste uitgave is vooral het feit dat uit de opsomming blijkt dat het aantal
voet- en fietsveren in vijfjaar tijd met meer dan twintig stuks is toege
nomen tot ruim 160. Bovendien wordt met gepaste trots aangekon
digd dat er binnenkort opnieuw ten minste twaalf zullen bijkomen.
'Niettemin blijft de in een voormalig veerhuis wonende Meta de Visser
waakzaam. Zo werd het pontje IJsselmonde-Kralingseveer opgeheven
na verbreding van de Van Brienenoordbrug. Meta: „Veel oudere vaste
ft) '"klanten vinden de hoge brug een te steile belemmering en we hebben
f ,er daarom bij de gemeente Rotterdam op aangedrongen dat het reeds
geplande veer Bolnes-Stormpolder versneld wordt ingezet." Ook pleit
de preses voor nieuwe 'heen-en-weer-bootjes' tussen Abcoude-Nigte-
vecht (Amsterdam/Rijnkanaal), Ketelhaven-Schokkerhaven (Ketel
meer) en Numansdorp-Willemstad (Hollands Diep).
Het tij is gunstig: ze krijgt van veel kanten steun. Is het niet van de
overheid of verenigingen als ROVER (Vereniging Reizigers Openbaar
Vervoer), de Fietsersbond ENFB, de Stichting Fiets! of het Wandelplat
form, dan is het wel van de leden ter plaatse. Over het hele land ver
spreid heeft de Vereniging er nu meer dan duizend. Maar, meent Me
ta de Visser, dat mogen er best nog wat meer worden. „Want het mag
de laatste jaren dan heel voorspoedig gaan, het kan natuurlijk altijd
nog beter."
j Informatie: Het boekje met daarin de gegevens van meer dan 160 Nederlandse
I overzetveren, kost 14,95 gulden per stuk en is te bestellen bij de Vereniging Vrien
den van de Voetveren, Ringdijk 432,2983 GS Ridderkerk, telefoon 01 80 - 41 33 04,
girorekening 5265803.
•Het pontje dat de verbinding tussen Blokzijl en Jonen onderhoudt.
Een Chinees sprookje in ijs.
foto hortus
