'Leids kunstbeleid
wordt onduidelijk'
'ondag twaalfde
.eidse Stripdag
^irque du Soleil
overdondert
ubliek opnieuw
Zo zouden Herman en
Diana het gewild hebben
Cultuur&Kunst
Stadsgehoorzaal
Prijs Joke van Leeuwen
IDAG 7 MAART 1997
chef jan rijsdam. 071-5356444
ivitser chefdirigent Balletorkest
ctfrdam De Zwitserse dirigent Thierry Fischer wordt de
ve :uvve chefdirigent van het Nederlands Balletorkest. Hij volgt
l. eiof van Driesten op, die om gezondheidsredenen is vertrok-
De 40-jarige Fischer heeft met het balletorkest vorige
iand al het Nationale Ballet begeleid tijdens The Sleeping Be-
van Tsjaikovski.
fibzing over Henriëtte Roland Holst
^^erdorp^ Ze was afkomstig uit een welgesteld Noordwijks no-
jKgëzïnrmaar koos voor de marxistische arbeidersbeweging,
arvan zij één van de internationale leiders werd: Henriëtte
land Holst. Elsbeth Etty houdt een lezing over Henriëtte Rol-
j Holst op dinsdag 11 maart in Partycentrum 't Oude Dorp in
(tderdorp. De lezing begint om 20.30 uur.
oncerten Marillion en Supertramp
haag» Marillion komt voor een concert naar Nederland. Op
jiei en 25 mei staat de symfonische rockband respectievelijk
iet Utrechtse Muziekcentrum Vredenburg en het Congresge-
fc«iw in Den Haag. Supertramp geeft vanwege de grote belang-
Hfiling een extra concert in Ahoy' Rotterdam op woensdag 1 ok-
'~j Ier. De kaartverkoop voor beide concerten begint morgen bij
1150 grote postkantoren en andere bekende voorverkoop-
«essen.
fjpkoor bij Streekmuziekschool
(ENDe streekmuziekschool Leiden Omstreken begint met
1 nieuwe vorm van 'Close Harmony': Het Popkoor. Iedereen
lenige zangervaring heeft en graag in een popkoor wil zingen,
izich aanmelden bij de muziekschool. Er wordt twee a
estemmig gezongen onder leiding van een band. Als afslui-
g van de tien geplande sessies van een uur zal het koor voor
bliek optreden. Het Popkoor begint op woensdag 26 maart.
Yvonne van Baarle, hoofd sector kunsten, vertrekt naar Haarlem:
n« pablo cab en da
n tien jaar geleden tekende
I Leidenaar Rob van Zanten
derde en laatste album vol
jturen van de ruige journa-
a" jTrevor Callahan. Sinds die
js er niets meer in album-
n van zijn hand verschenen,
freselijk jammer," vond
6 Edink, eigenaar van de
Jse Stripshop'. Hij besloot
ook in eigen beheer Van
tens nieuwste stripalbum
leven trekt aan mij voorbij'
3 ie brengen. Van Zanten sig-
11 [t zijn vierde album zondag
f jiaart, tijdens de twaalfde
se Stripdag in de centrale
l' lotheek. De Stripdag is voor
publiek geopend van 11.00
m ,6.00 uur.
aast Van Zanten signeren
isy èr anderen Marc van der
jt, bekend van Spekkie Big,
jAlex Turk, tekenaar van
r ézel', hun nieuwste werk.
ï1" istgenoemde zal ook kinde-
10 begeleiden die graag zelf
is willen tekenen (van 12.00
12.30 en van 14.00 tot 14.30
Ook de Belgische uitgeve-
ilent zal een aantal stripte-
aars uitvaardigen. Verder la
de amateurtekenaars van
II blad 'Insanity' hun werk
wordt een veiling gehou-
en bieden standhouders
lies', zeefdrukken, en curio-
ïn. Volgens traditie wordt er
een flesje bier (150 stuks) aan
geboden waarvan het etiket dit
jaar door Martin Lodewijk is
ontworpen.
Er gebeurt het één en ander
op Nederlands stripgebied,
maar striphandelaar Edink is
toch een tikje pessimistisch.
„Die verhalen van Van Zanten
hebben een diepgang die je in
Nederlandse strips zelden ziet.
Over het algemeen blijft het
toch in het platte steken. Dat
Nederlandse is zo herkenbaar.
Het is niet internationaal ge
richt, en de interesse taant een
beetje."
„Vroeger had je vier Neder
landse stripbladen voor een
jong publiek en twee bedoeld
voor volwassenen. Nu heb je al
leen nog maar de Robbedoes en
de Sjosji en die zijn allebei voor
kinderen. Wel kan je met allerlei
geavanceerde reproductietech
nieken zelf je album in elkaar
knutselen. Dat is natuurlijk
weer een goede ontwikkeling.
Maar het blijven strips voor een
beperkt publiek. De nieuwe
lichting van de doe-het-zelf te
kenaars zoals Marc van der
Holst heeft al een vrij bekende
naam, maar ze verkopen nog
niet zoveel. Vergeleken met Bel
gië is Nederland totaal geen
stripland. Daar wordt de strip
echt als negende kunst gezien.
Hier is het nog iets voor kinde
ren. Typisch Hollands, hè."
Ze heeft zich nooit grote
zorgen gemaakt over de re
organisatie die de ophef
fing van haar functie tot
gevolg heeft. Yvonne van
Baarle (54), hoofd sector
kunsten van de gemeente
Leiden: „Ik heb altijd ge
zegd dat ik wel voor mijn
eigen mobiliteit zorg." Vol
gende maand verhuist ze
naar Haarlem, om daar
hoofd culturele zaken te
worden. Net op tijd ont
vlucht ze de ondergang van
haar eigen Leidse afdeling.
„Er wordt iets heel ondui
delijks van gemaakt. Ik ben
daar heel ongerust over."
leiden erna straatsma
Haar vertrek valt precies samen
met de opheffing van haar func
tie. Toeval, zegt ze zelf. „De
hoofdreden van mijn vertrek is
dat ik in Leiden zeven jaar mijn
best heb gedaan en ik nu weer
verder ga. Als je mijn cv bekijkt
zie je dat ik tot nu toe steeds na
zeven jaar zo'n stap heb ge
maakt."
Dat ze op het juiste moment
een mooie nieuwe baan in de
wacht heeft gesleept is wel
'wonderbaarlijk', vindt ze. „Ik
heb hier altijd wel gezegd: jullie
hoeven je niet druk te maken
over mij. Maar zo'n mooie baan
als ik in Haarlem krijg is niet
vaak voor handen. In hanen
land is 54 jaar ook geen gemak
kelijke factor, al heb ik zelf nooit
last gehad van leeftijdsdiscrimi
natie."
Het verdwijnen van Van Baar-
les functie vloeit voort uit een
reorganisatie die een eind moet
maken aan de 'eilandjescultuur'
binnen de dienst cultuur en
educatie. Onderwijs, welzijn en
kunst zijn per 1 april geen af
zonderlijke clubs meer. Sport en
recreatie worden verzelfstan
digd. Van Baarle vreest dat de
nieuwe werkwijze slecht uitpakt
voor het gemeentelijke kunstbe
leid, juist omdat het opgaat in
een groter, nog onduidelijk ge
heel. „Wij zijn de afgelopen ja
ren een doe-club geweest. De
werkwijze was zakelijk. Ik had
de regie en de lijntjes naar an
deren waren heel duidelijk. Ik
ben bang dat in de nieuwe set
ting de daadkracht en producti
viteit minder worden. Je krijgt
veel meer papierwerk en veel
meer'lijntjes'."
„De regie valt weg. Alle sec-
Yvonne van Baarle: „De regie valt weg. Alle sectorhoofden vallen weg en waar hun verantwoordelijkheden
terecht komen is onduidelijk." foto jan mark lamers
torhoofden vallen weg en waar
hun verantwoordelijkheden te
rechtkomen is onduidelijk. Lies-
beth Hesselink van onderwijs is
weg, Jan Duivesteijn van sport
recreatie is weg en nu ga ik
ook weg. Wat je er voor terug
krijgt zijn 'aanspreekpunten'. Er
zijn nu drie senior-beleidsme
dewerkers - als ik het doorheb
hoor - die de 'aanspreekpunten'
worden. Maar dat zijn alledrie
ambtenaren die nog nooit iets
met kunst te maken hebben ge
had: twee komen van welzijn en
een van onderwijs." „Ik ben
bang dat er veel kennis en erva
ring 'weglekt'. Er komt niemand
terug voor mij. Mijn netwerk,
ervaring en kennis vervallen."
In de vier thema's waarmee
de nieuw opgezette dienst gaat
werken, ziet Van Baarle niets.
„Die vier thema's zouden hel
derheid verschaffen: 'stad van
culturen', 'ontspannen stad',
'activerende stad' en 'gezonde
stad'. Daar moet dus iets mee
gedaan worden. Ik vind dat dus
gelul. En in gelul, zei Jan
Schaeffer altijd, kun je niet wo
nen."
Ze is blij dat Haarlem 'dat
soort gekkigheid' niet voorne
mens is. „De afdeling kunsten
in Haarlem heeft een traditie
van zelfstandigheid. In Leiden
gaat kunst in een kluwen op. Ik
hoop dat ze 'm op een gegeven
moment nog kunnen ontwar
ren. Er zijn veel organisaties
denkbaar waarin het kunstbe
leid vorm kan krijgen, in die van
Leiden pas ik nu het minst."
In Haarlem krijgt Van Baarle
de taak het gehele cultuurbeleid
onder de loep te nemen. „In
Haarlem wordt jaarlijks 23 mil
joen gulden uitgegeven aan cul
tuurbeleid, in Leiden 15 miljoen
gulden. De afdeling waar ik ga
werken heeft ook drie keer zo
veel medewerkers als ik nu heb
in Leiden, namelijk negen. Dat
is wel prettig, de werkdruk in
Leiden vond ik al jaren veel te
hoog. Haarlem geeft zo veel
geld uit aan kunst, maar dat is
niet zichtbaar. De stad zou zich
wat beter kunnen profileren: ik
hoor nooit iets van Haarlem.
Het is wel leuk om te kijken
waar dat beter kan.
Op haar Leidse periode kijkt
Van Baarle, die daarvoor alge
meen secretaris van de Raad
voor de Kunst was, met tevre
denheid terug. „Ik vind dat er
een hoop bereikt is. Er is een
centrum voor Beeldende Kunst
opgericht en een nieuwe Stads
gehoorzaal geopend. Dat mu
ziekcentrum zit nog in een aan
loopfase: niet iedereen heeft
door dat het daar goed gaat lo
pen. Maar over een paar jaar zal
de Stadsgehoorzaal een absolu
te aanwinst voor Leiden zijn.
Wel jammer dat die kleine zaal
er nog niet is."
„Voor het Centrum Beelden
de Kunst zou meer waardering
moeten zijn. Het CBK doet het
beter dan men denkt. Misschien
dat het fenomeen 'moderne
beeldende kunst' daarbij een rol
speelt: mensen vinden dat nog
vaak een beetje eng. 't Enige
wat nu vaak blijft hangen van
het CBK is dat 'hoger opgelei
den' er de Kunstuitleen bezoe
ken, terwijl veel publiek is be
reikt met projecten als mART,
de Hollandse Tuin, en In Ver
voering."
„Verder wordt de schouwburg
binnenkort verbouwd en staat
de uitbreiding van De Lakenhal
op het programma. Ja, ik vind
dat er behoorlijk wat tot stand is
gebracht."
Al jaren zijn we eraan gewend
dat Leiden meedraait in de ab
solute top van de eredivisie van
duurste steden. Volgens Elsevier
staat Leiden thans op de derde
plaats, achter
koploper Lely
stad en Den
Haag. Voor
Leidse burgers
zijn de lasten
twee keer zo
hoog als in
Kativijk of
Wassenaar.
Hoog scoort
Leiden ook in
het klasse
ment van de
duurste vrij
staande hui
zen in Neder
land. Het ge
brek aan
bouwmoge
lijkheden voor
Leiden zal de
prijs van Leid
se woningen
verder opdrij
ven. Landelij
ke politici
houden Leidse
stadsbestuurders aan het lijntje
door steeds weer andere poten
tiële bouwlocaties te noemen,
die uitvoerig en langdurig op
hun (on)mogelijkheid moeten
worden bekeken. Wonen in Lei
den wordt zo steeds meer een
voorrecht voor de rijken.
Elsevier concludeert in haar
special over wonen en werken in
Nederland dat de regio Leiden
dankzij de centrale ligging en
voorzieningen het meest aan
trekkelijke woongebied van de
randstad is. Strand en zee zijn
dichtbij, evenals het Groene
Hart en de twee belangrijkste
cultuursteden, Amsterdam en
Den Haag.
Gezien deze zware concurren
ten en haar eigen inwonertal
doet Leiden het niet slecht in de
rangorde van cultuursteden. Ge
meten naar het aantal uitvoe
ringen van professionele po
diumkunsten is Leiden de der
tiende cultuurstad van Neder
land; naar aantallen bezoekers
van zowel professionele als
amateunntvoeringen zestiende.
Dergelijke gegevens doen ver
moeden dat het geld om de
Stadsgehoorzaal en de Leidse
Schouwburg op te knappen,
goed besteed is.
Vorig jaar oktober verrichtte
staatssecretaris Aad Nuis de fees
telijke heropening van de Stads
gehoorzaal. Met velen deel ik het
enthousiasme over de vernieuw
de Stadsgehoorzaal. Bewonde
ring heb ik ook voor het feit dat
het beschikbare budget van ze
ven miljoen niet is overschreden;
alle ingredi
ënten daar
voor leken
immers aan
wezig.
In het
Leidsch Dag
blad liet de
directeur van
de Stadsge
hoorzaal. Pe
tra Unger.
vorige week
weten niet
tevreden te
zijn over de
functie die de
Stadsgehoor
zaal voor po
diumkunsten
vervult. Met
name geldt
dat voor de
muziek. Zij
signaleert
onder meer
dat er men
sen zijn die
voor een goed concert naar Den
Haag of Amsterdam reizen.
Haar inziens zijn nieuwe inves
teringen bij de Stadsgehoorzaal
noodzakelijk. Unger wil een
concertzaal, die kan concurreren
met zalen elders in de Randstad.
Of zij hierbij ook aan de zielto
gende Anton Philipszaal in Den
Haag dacht stond er niet bij.
De opvatting van de directeur
van de Stadsgehoorzaal prikkelt
tot een reactie. Burgemeester en
wethouders, bij wie de directeur
in dienst is, zouden hierover ze
ker een mening moeten hebben.
Tot dusver heeft de Leidse poli
tiek nooit het standpunt ingeno
men dat Leiden voor de uitvoe
ring van podiumkunsten in de
top van het klassement van cul
tuursteden zou moeten staan. Ik
vind dat de culturele voorzienin
gen in Leiden hun typisch Leids
karakter behoren aan te scherp
en. Het is juist heel positief dat
Leidenaren van tijd tot tijd cul
turele activiteiten elders in de
Randstad bezoeken. De kracht
van Leiden ligt niet in groot
steedse kwantiteit, maar in
unieke kwaliteit. De kwaliteit
van de Stadsgehoorzaal laat
zich illustreren aan de hand van
een citaat van de violiste Vera
Beths: één van de mooiste zalen
in Nederland, qua akoestiek ver
gelijkbaar met het Concertge
bouw van Amsterdam.
amsterdam anp
Joke van Leeuwen heeft met
haar kinderboek Iep! de Wou
tertje Pieterse Prijs 1997 ge
wonnen. Juryvoorzitter Hedy
d'Ancona overhandigde haar
gisteren in De Balie in Amster
dam de oorkonde en het bij
behorende prijzengeld van
25.000 gulden. Het was de
tiende keer dat de kinder- en
jeugdboekenprijs werd uitge
reikt. Iep! is geschikt voor kin
deren vanaf zes jaar. Vorig jaar
won Anton Quintana met het
Boek van Bod Pa, geschreven
voor de wat oudere jeugd.
circus wim spruit
ie du Soleil, voorstelling 'Alegria', Ge-
Olympisch Stadion. Amsterdam op
iuropese première van 'Ale-
gisteravond in een tent bij
llympisch Stadion in Am-
lam, is net zo uitzinnig ver
in als de eersteling van het
idese Cirque du Soleil, twee
jeleden. Toen liep Amster-
en wijde omgeving weken
tereen uit om 'Saltimbanco'
aen. Ofschoon de voorstel
en flink van elkaar verschil-
ijn de reacties niet minder
•usiast.
|t publiek weet nu wat het
Cirque du Soleil kan ver
aten en ook deze keer wordt
plijk niemand teleurgesteld:
j een brok in je keel, soms
Itijf stilzitten op je stoel,
1 ademloos toekijken, dan
een overdonderend ap-
jtque du Soleil laat de kijker
plegria' - dat staat voor op-
Igenheid en extase - het cir-
jopnieuw beleven in een ei-
Pjdse omgeving. Cirque du
pl kiest voor adembenemen-
fcrobatiek met 1
t- en geluidstechnieken.
Ben met de excentrieke
ikters van de kleurrijke figu-
die gedurende de hele voor
lag zijn te zien, de sprook-
fchtige kostuums, magische
chting en de meeslepende
riek dyg een mix is van kletz-
mer, tango, cabaret en violen,
vormen zij de magische wereld
van 'Alegria'.
Er wordt een sfeer opgeroe
pen die jong en oud tot de ver
beelding spreekt. Net als 'Sal
timbanco' is ook 'Alegria' een
mengeling van straattheater en
circus. Bijna 2,5 uur lang is het
een komen en gaan van narren,
aristocraten, dwazen, engelen
en clowns.
Het zijn slechts enkele tot de
verbeelding sprekende karak
ters die het publiek leiden naar
een spectaculaire, fantasievolle
wereld. Drama, theater en dans
worden tot een totaalspektakel
samengesmeed. Enerzijds roept
de voorstelling nostalgische ge
voelens op, anderzijds is zon
neklaar dat dit een circus is van
deze tijd.
Een van de grote ontdekkin
gen en absoluut ook een van de
hoogtepunten in 'Alegria' is de
Rus Yuri Maiorov, de Vliegende
Man, die tot voor kort verbon
den was aan het Staatscircus
van Moskou. Als een Griekse
god hangt de atleet aan doeken
in het middelpunt van het cir
cus en zweeft, vliegt als een vo
gel door de tent. Adembene
mend, net als meer onderdelen
van dit werkelijk unieke circus.
Het ziet er na het succes van
'Saltimbanco' en 'Alegria' naar
uit dat Cirque du Soleil over een
paar jaar Amsterdam weer als
uitgangspunt van een Europese
tournee zal kiezen. De fans kun
nen nu al niet wachten.
Première Circus Heiman Renz in Leiden
recensie cees van hoore
Circus Renz. Gezien op 6/3 op terrein
Leidse Groenoordhallen Aldaar nog
tot en met 9/3.
Tromgeroffel, rillende bek
kens, en ja hoor, als een le
vend projectiel wordt de
bloedmooie Griekse dame
door twee acrobaten, die op
een wip springen, gelanceerd.
Na een salto komt zij met
haar voeten terecht op het
hoofd van een jongeman, on
der wie nog drie andere man
nen zich in evenwicht probe
ren te houden. Ze wankelt
even en dan staat ze. Met
haar vingertoppen kan ze bij
na de sterrenhemel aanraken,
de nok van de tent. Een le
vende pyramide van vijf
mensen.
Ziedaar een van de topat
tracties van Circus Herman
Renz, dat gisteravond een
weergaloze première beleef
de op het terrein van de Leid
se Groenoordhallen. Voor
een afgeladen tent presen
teerde spreekstalmeester Ro
bert Ronday een programma
dat van het ene naar het an
dere hoogtepunt wervelde.
Het nieuwe programma van
dit legendarische circus kent
weinig saaie momenten.
Soms is het oog gewoon te
traag om het spervuur van
glitter en glamour te volgen.
Circus Herman Renz is de
dood van het circuspaar Her
man en Diana Renz niet ver
geten. Maar het leven gaat
door en the show must go on.
Al hebben ze er misschien op
dat moment niet zo'n zin in,
de clowns moeten lachen en
het publiek met hun grappen
en grollen vermaken. Milko
en zijn compaan moeten met
hun flapschoenen en ge
schminkte lach de toekomst
in, kinderen laten schudde
buiken van het lachen in de
ze wereld, waarin op dit mo
ment door veel kinderen zo
weinig vreugde wordt geno
ten. Zo zouden Herman en
Diana, die het circus zagen
als hun levenswerk, het heb
ben gewild.
Met zijn paardendressuur
dwong Gerry Jahn, die de
moeilijke taak had om Her
man Renz te evenaren, be
wondering af bij het publiek.
De zwarte hengsten maakten
onder zijn bezielende leiding
de wonderlijkste arabesken,
de olifanten met hun wijze
ogen zorgden met hun komi
sche dansjes voor ontroering
bij groot en klein. Jahns part
ner, een circuskoningin die
het mannelijk publiek met
haar donkere oogopslag in de
ban hield, troonde hoog als
een amazone op de perka
menten rug van deze edele
dieren.
Dat het circus in haar ont
wikkeling niet stil is blijven
staan, bewezen twee dames
met een hoepelact en een
trapezenummer. Hoog boven
de van verwondering gapen
de hoofden zwaaiden zij
heen en weer in hun fluores
cerende pakken. Een sprook
je, een gevaarlijk sprookje.
Natuurlijk waren er ook
weer de leeuwen, acht stuks
in getal. Met hun vervaarlijke
tanden beten zij naar de
dompteur, die zijn zweep liet
knallen boven hun gele ma
nen. Geen mak zooitje, zeker
niet. Je moet er even niet aan
denken wat deze dieren zou
den kunnen aanrichten wan
neer hun dirigent de controle
over hen zou verliezen. Een
ijzingwekkend nummer, een
gevaarlijk samenspel tussen
mens en dier, dat door het
publiek met ingehouden
adem werd gevolgd.
Bijna twee uur lang hield
Circus Herman Renz het pu
bliek met een droom vol snel
heid, gratie en schoonheid in
de ban. Je had vroeger in en
cyclopedieën van die karton
nen brilletjes waarmee je
naar de afbeelding van het
menselijk lichaam kon kijken.
Door die brilletjes kreeg de
afbeelding ineens meer diep
te. Wat je zag, kreeg er een
dimensie bij. Dat gevoel had
ik gisteren bij Circus Herman
Renz. Alsof al die artiesten
mij plotseling lieten zien hoe
diep en warm rood het leven
was.
Drama, thf/.ter en dans worden in de voorstelling tot een totaalspektakel gesmeed.
