Leidsch Dagblad | 1997 | 6 maart 1997 | pagina 9

Nieuwe John Cleese kan
niet tippen aan 'Wanda'

Films

[ars Attacks! is één
fote parade van losers

Milos Forman laat het aan kijker over of Larry Flynt deugt of niet

Kolya: Originele
film van Jan Sverak

1ERDAG 6 MAART 1997

(ANL

Burton trakteert publiek op pure film

STAN LAPINSKI

Bcks! Te zien: Luxor, Leiden; Tus-
I chinski 2, Den Haag

.ttacks! heet de nieuwe
n Tim Burton. Mars valt
"""PI een titel die ogenblikke-
sfeer van science-fiction -
5 uit de jaren zestig in de
Bring roept. Niet toevallig
het in de film wemelt
use groene marsmanne-
van vliegende schotels
ijken te zijn weggevlogen
sf-film van Ed Wood,
ons vorige film was een
age aan deze legendari-

__ult-trash-cineast die van

inbeholpen knulligheid
indelsmerk wist te ma-

Éfat Burton in Wood be
rt moet vooral diens gek-
L diens onbeschaamde
ling van de 'slechte
Maar anders dan zijn
uit de jaren zestig is
allerminst knullig en on-
|en. Hij is juist een van de
jste filmers die momen-

J Hollywood rondlopen,

h ongekende greep op de
?k en een uitgesproken
hlijke stijl. Mars Attacks!
lis een trein. Van het al-
te begin tot en met de af-
/burg; zit je naar pure film te
TO Hl

verhaal van de film is
Het scenario is geba-
op de gelijknamige serie
werk iielplaatjes (om te ruilen!)
115 ul Jaren zestig- waarop
iannetjes de meest sadis-
handelingen verrichten
n 2-6 (12e soortgenoten. Het
tuig landt op aarde (in

lespeBuiteraard)'fgt'inVre~

GutrrJ komen, en begint met
ev enjeweren om zich heen te
0.15 h, waarmee ze u, terwijl u
itste zin nog aan het vol-
ddoojbent'jn een poen ge-
t Fran? veranderen. Niets houdt
.00 uÊgen, zelfs geen atoom-
Het hun superieure tech-
terkleinen ze die tot een
entje, slikken het in en
n in vrolijk gelach uit. Zo
ri die kleine rotzakken de
STjVarde onder de voet te lo
rn et v )als wel vaker, en zeker in
htenc

een Tim Burton-film, zit de red
ding in een onverwachte hoek.

Net als in Burtons Batman-
films draait het in Mars Attacks!
niet in de eerste plaats om een
doortimmerd verhaal (dat is ge
woon zot), maar om zijn extra
vagante stijl en zijn enigszins
zieke humor. Daarmee werd hij
populair, niet alleen bij het pu
bliek, maar tevens bij menige
Hollywoodster. Ze laten zich
graag door hem regisseren,
want dat levert gegarandeerd
iets eigenaardigs op.

Ga maar na. Jack Nicholson
neemt meteen een dubbelrol
voor zijn rekening; hij speelt
U.S.-president Dale (geheel in
stijl), benevens de uitermate
louche makelaar Art Land (om
zich uit te leven). Glenn Close
speelt zijn vrouw, Nathalie Port
man zijn dochter. Sarah Jessica
Parker doet een televisie-inter
viewster die altijd een schoot
hondje bij zich draagt, een
combinatie die de marsmanne
tjes zo tot de verbeelding
spreekt, dat zij het duo ontvoe
ren voor een vergaand medisch
experiment. Rod Steiger speelt
een domme generaal, Danny
DeVito een dolgedraaide gok
ker, en Tom Jones is gewoon
Tom Jones, wat op zichzelf al
apart is. De marsmannetjes ko
men daarentegen uit de com
puter, afgezien van die ene die
zich vermomd heeft als sexbom
en wordt vertolkt door Lisa Ma
rie, op de leipe wijze die we van
haar kennen uit Ed Wood.

De humor van Mars Attacks!
is minder hilarisch dan in de
Batman-films. Niettemin valt er
veel te lachen. De film heeft al
les weg van een parodie op In
dependence Day. Dat Burton al
aan het draaien was toen die
nog moest uitkomen zegt niets,
je hoeft immers alleen de adver
tentie van die film te zien om te
weten hoe laat het is. Hoe dan
ook is Mars Attacks!, in tegen
stelling tot Independence Day,
één grote parade van losers.
Misschien dat die Holly-
woodsterren dèt zo aantrekke
lijk vinden: eindelijk weer eens
met volle overgave een loser te
mogen neerzetten.

uit Mars Attacks!

/IS AMSTERDAM

20 lO. 13.30, 14.30. 15.30, 16.30,
p, 19.30, 22.00 (di niet 12.30,
D, 16.30, 22.00): Microcosmos

5. The Portrait of a Lady

:rd pif> (beh di): Secrets and Lies
3and[30, 16.00, 19.30, 22.00: Tales
5 jJlinary Madness

PRA1 (020)6233192
p, madiook 14.00, 17.15: The
a Bh Patient
248«RA2

TH 5,21.00, ma di ook 14.15: Brea-
illanihe Waves

'UE CINERAMA [phone]
1.3015, 16.45, 20.30: The English Pa-

IMA2

,16.00, 19.15, 22.00-The
Club

101(020)6234876

.45, 21.30- Romeo

17.00, 20.30: Sleepers
iNTER(020)6236615
0,19.30, 22.00; zo ook 11.00,
10: Un Air de Familie
',19.00, 22.15; zo ook 11.15,

10 Sto: Bound
ia StlO (beh zo), 19.00,21.30; zo ook
to, 15.00: Secrets and Lies
10,19.45, 22.00; zo ook 11.15,
RuttlO: Trees Lounge

OSCAR [phone]
li wo 20.00: Sleepers
1(020)6151243
.azowo 13.00, 15.30, 18.45:
ai re (Echte Dalmatiërs
gerelO: Star Trek: First Contact
A2

L 5 U|0; do vr za zo wo ook 13.30,
]0: Space Jam

Extreme Measures
7(020)6234579
(iJUlO, 13.30, 16.00, 19.00,21.45:
IT I's Attacks!

14.00, 16.15, 19.00,21.30;
irvalt 11.30: Space Jam

J5, 13.45, 16.15, 18.45: Dragon-
15 The Glimmer Man

CITY 6

11.15, 13.45, 16.15, 18.45, 21.15:
Ransom
DESMET [phone]

18.30, 20.00, 21.30: Microcosmos'
18.45: Breaking the Waves
21.45, zo 16.30: Nénetteet Boni
za 24.15, zo 14.00- Synthetic Pleasu-

KRITERION 1 (020) 6231708
17.00, 19.15: Shine
21.30 (beh di): Secrets and Lies
df 22.15: Sneak Preview
KRITERION 2
17.30: II Postino

19.45, 22.00 (ma niet 22.00): Romeo
Juliet

ma 22.00: Alice doesn't live here any-

NEDERLANDS FILMMUSEUM (020)
5891400

20.30: Films van Mario Bava, Gothic

22.00: Weerpsiegelingen
RIALTO 1 (020)6753994

19.45, 22.00; do vrza zo ook 15.30;
wo ook 13.30: Kolya
17.45: Les Affinités Electives
RIALTO2

18.15 (beh vrwo);zo ook 13.30: Cha-
cun cherche son Chat
20.00 (beh ma wo): Salut Cousin!
22.15 (beh vr): Trees Lounge
vr 22.30: A.Parkins C.Wheeler: Salo-

vr 24.00: Rebecca Moore: Betty Page
ma 20 00: Dramma Delia Gelosia

di 14.00; wo 19.00: Narayama
THE MOVIES 1 (020) 6386016
16.45, 19.15, 21.45; do t/m zoook
14.15: The People vs. Larry Flint
THE MOVIES 2

18.00, 20.00, 22.00; do t/m zo ook
14.00, 16.00: Shine
THE MOVIES 3

17.00, 19.45.- Secrets and Lies
22.15; vr za ook 00.15: Bound
THE MOVIES 4

21.15; do t/m zoook 14.30: The
Portrait of a Lady
19.30; do t/m zo 14 .45: Fargo
17.15 (beh do): Looking for Richard
TUSCHINSKI1(020)6262633

13.45, 16.30; do vr zoook 11.00: 101
Echte Dalmatiërs
19.15,21.45:101 Dalmatians
TUSCHINSKI 2

12.15, 15.15, 18.15, 21.15: Evita
TUSCHINSKI 3

MARK VAN DEN TEMPEL

The People vs. Larry Flynt. Te zien: Tria
non, Leiden; Babylon 1Den Haag.

Voor een land dat het recht op
vrije meningsuiting als eerste
artikel in de grondwet heeft la
ten vastleggen is Amerika be
hoorlijk onverdraagzaam. Tijd
schriften over de geneugten
van het vuurwapenbezit vind je
in elke kiosk, maar het onver
bloemd tonen van de vrouwe
lijke anatomie geldt er bijna als
godslastering. Voor uitgever
Larry Flynt is er niets onzede
lijks aan een rijdschrift vol fo
to's van vrouwelijke geslachts
organen. 'God schiep de
vrouw, dus ook de vagina',
luidt zijn verweer tegen de vaak
religieuze tegenstanders van
zijn Hustler Magazine. Met dat
blad bouwt Flynt in de jaren
zeventig een imperium op dat
zich qua omvang kan meten
met dat van Hugh Hefners
Playboy. Alleen ontbreekt bij
Flynt het laagje vernis waarmee
'Hef zijn naaktfotós tot kunst
probeert te verheffen.

Larry Flynt, een geboren pro
vocateur en boerenslim zaken
man, lag een carrière lang
overhoop met instanties die
hem de mond wilden snoeren.
Televisiedominee Jerry Falwell
klaagde hem aan wegens
smaad toen Flynt een karika
tuur plaatste waarin de predi
kant de liefde bedrijft met zijn
moeder. Het is de laatste in een
reeks rechtszaken die in The
People vs. Larry Flynt de revue
passeert. Flynt bleef zich bij al-

Woody Harrelson zet Larry Flynt schitterend neer als boerenkinkel die bijna nog meer plezier beleeft aan het shockeren van hypocriet Amerika dan
aan de orgiën in zijn mansion.

les beroepen op het recht van luier gemaakt van de Ameri- had gejaagd bleek wel toen maar bleef vanaf zijn middel

vrije meningsuiting, en toonde kaanse vlag, en tijdens een an- Flynt bij het verlaten van een verlamd,

daarbij geen enkel ontzag voor der een t-shirt met 'fuck this rechtbank in Georgia door een In de fascinerende filmbio-

welke autoriteit dan ook. Zo court'. Hoezeer hij rechts Ame- sluipschutter werd neergescho- grafie The People vs. Larry Flynt

droeg hij tijdens een zitting een rika tegen zich in het harnas ten. Flynt overleefde de aanslag, laten regisseur Milos Forman en

producent Oliver Stone het aan
de kijker over of Flynt deugt of
niet. De vraag waar het hier om
draait is of je iemand mag ver
oordelen op puur morele gron
den. 'I'm guilty of bad taste'
'Ik ben schuldig aan slechte
smaak' is Flynts verweer, en
wie de film ziet beseft wat een
zwaar vergrijp dat in de VS is.
Zo wordt de uitgever zonder
borg naar de gevangenis ge
stuurd, en brengt hij een jaar
door in een zwaar bewaakte in
richting. De ironie wil dat de
dader van de moordaanslag
nooit veroordeeld is. Forman
waakt ervoor Larry tot held te
bombarderen, maar ondanks
alle getoonde excessen krijg je
nooit echt een hekel aan hem.
Daarvoor is zijn eerlijkheid te
prijzenswaardig, en zijn duivel
se gevoel voor humor te
amusant.

Woody Harrelson zet Flynt
schitterend neer als boerenkin
kel die bijna nog meer plezier
beleeft aan het shockeren van
hypocriet Amerika dan aan de
orgiën in zijn mansion. Onder
tussen gaat Forman niet voorbij
aan de schaduwkant van Flynts
levensstijl. Twee uur lang zijn
we getuige van de teloorgang
van zijn vrouw Althéa, die niet
beschikt over Larry's wilskracht
en langzaam opbrandt door
overmatig drugsgebruik. Het is
een monumentale prestatie van
debutante Courtney Love, en
een emotioneel hoogtepunt in
een film die precies verbeeldt
wat Flynt verwoordt: dit is de
waarheid, en als je het niet be
valt, dan kijkje toch niet?

Fierce Creatures: Onderbroekenlol en decolletéhumor

Hij werd beroemd als Basil in de tv-
serie Fawlty Towers, maakte op een
onvergetelijke manier reclame voor
'Giroblauw', was een van de drijven
de krachten achter Monty Pythons
Flying Circus en kreeg Amerikanen
en Engelsen plat met de film A Fish
Called Wanda. We hebben het over
John Cleese, een van de grootste En
gelse humoristen van de afgelopen
twintig jaar. Fierce Creatures heet de
film die hij bijna tien jaar na 'Wanda!
maakte en die niet anders dan kon
tegenvallen.

FILM RECENSIE

HENK MAURITS

Fierce Creatures. Te zien: Lido 1, Leiden; Tuschinski 3,
Amsterdam.

Zelden waren de Verwachtingen zo hoog
gespannen als bij deze nieuwe film van
John Cleese, die voor de regie ditmaal Ro
bert Young en Fred Schepisi inhuurde.
Maar de ervaring leert dat vervolgfilms (se
quels) per definitie minder goed zijn, een
enkele uitzondering daargelaten {The God-
father). Een wetmatigheid die ook geldt
voor Fierce Creatures-, een op zich niet on
aardige komedie met af en toe hilarische
momenten en schitterende woordgrappen,
maar lang niet zo briljant en geestig als A
Fish Called Wanda.

Het beste is om "Wandd te vergeten en
zo onbevangen mogelijk naar Fierce Creatu
res toe te gaan, al zijn er wel duidelijke pa
rallellen tussen beide films. Om te beginnen
natuurlijk de vier hoofdrolspelers, met op
nieuw John Cleese en Jamie Lee Curtis die
een sterke aantrekkingskracht op elkaar uit
oefenen, Kevin Kline die zich daar tussen
probeert te wringen en Michael Palin die
weer een karikaturaal type mag neerzetten.
Seks en baltsgedrag vormen, nog meer dan
in 'Wanda', een belangrijke drijfveer in de
film, al gaat het ogenschijnlijk om andere
dingen. Wat 'Wanda'echter zo leuk maakte
was de manier waarop de draak gestoken

werd met het verschil in leefstijl tussen
Amerikanen en Engelsen en dat is in Fierce
Creatures nauwelijks aan de orde. Optisch
speelt het nog wel een rol, want het zijn op
nieuw de Amerikanen die de Engelsen ko

men vertellen hoe het moet, maar de grap
pen zijn nu wat minder cultureel bepaald.

Centraal in het verhaal staat het voortbe
staan van een dierentuin, Marwood Zoo,
die geleid wordt door Rollo Lee (John Cle
ese). Op een dag blijkt de dierentuin te zijn
overgenomen door de Amerikaanse multi
national van Rod McCain (Kevin Kline), die
eist dat er twintig procent meer geld moet
worden verdiend. Rollo komt dan, tot ver
driet van de dierenoppassers met het on
zalige idee om alleen nog maar wilde en
gevaarlijke dieren ('fierce animals') te laten
zien. Maar hij wordt op zijn beurt over
troefd door Vince McCain (opnieuw Kevin
Kline), de zoon van de baas, die samen met
Willa Weston (Jamie Lee Curtis) een nieuw
marketingconcept introduceert met veel
reclameborden, sponsoring etc.

Achter de schermen broedt er van alles
tussen Vince en Willa, die een compleet
verkeerd beeld hebben van Rollo en den
ken dat hij er een ruig seksleven op na
houdt. Het ene misverstand lokt het ande
re uit en leidt tot onverwachte, humoristi
sche momenten, zoals we die kennen van
John Lanting's Theater van de Lach. Cleese
is hooguit wat snediger en zijn woordgrap
pen en Freudiaanse versprekingen zijn wat
intelligenter, maar het concept is hetzelfde.
Mensen laten lachen om situaties die an
ders lijken dan ze zijn. En dan het liefst
mensen in compromitterende situaties die
meestal eindigen in onderbroekenlol.

Ook Fierce Creatures heeft een hoog ge
halte aan onderbroeken- en decolletéhu
mor. Jamie Lee Curtis wordt vooral ingezet
vanwege haar voluptueuze vormen en
John Cleese is daar opnieuw zeer ontvan
kelijk voor. Kevin Kline mag zich uitleven
in een dubbelrol als vader en zoon, maar
voor Michael Palin valt er in deze film wei
nig eer te behalen in zijn bijrol als wereld
vreemde dierenoppasser. Het belangrijkste
gemis is echter een overtuigend verhaal.
Het gegeven is wel aardig, maar de film
heeft geen echte sterke plot. Natuurlijk valt
er genoeg te lachen bij Fierce Creatures,
maar het blijft beperkt tot wat gehinnik om
een paar momenten en het leidt nimmer
tot de lachsalvo's die 'Wanda'destijds ver
oorzaakte.

FILMS DEN HAAG

BABYLON 1 tel. [phone], naast
Den Haag Centraal Station.

The People vs Larry Flynt 12 jr., dag.
13.15, 16.00, 18,45, 21.30.
101 echte Dalmatiërs al., za. zo. ma.
di. wo. 13.15, 16.00.

BABYLON 2

Shine al., dag. 18.45, 21.30; ma. di.
ook 13.15 en 16.00.

101 echte Dalmatiërs al., do. vr. za.
zo. wo. 13.15, 16.00.

BABYLON 3

Microcosmos al., dag. 16.00,21.30.

The Portrait of a Lady 16 jr., dag.
13.15, 18.45.

METROPOLE 1 tel. [phone], Car-
negielaan 16.

The English Patient 12 jr., dag.
12.45, 17.15,20.45.

METROPOLE2

Romeo en Juliet 16 jr., dag. 16.00,
18.45, 21.30; ma. di. ook 13.15.
De Klokkenluider van de Notre Dame
al. (Ned. gespr.), do. vr. za. zo. wo.
13.15.

METROPOLE3

Evita al dag. 15.30, 18.15, 21.15.
Space Jam al. dag. 13.15
METROPOLE4

The Mirror has two Faces al. dag.
16.00, 18.45, 21.30; ma. di. ook
13.15.

The Leopard Son al., do. vr. za. zo.
wo. 13.15.

METROPOLE5

Secrets and Lies al., dag. 15.30,

Leonardo Dicaprio en Claire Danes in Romeo en Juliet.

18.15, 21.15; ma, di. ook 12.45.
De avonturen van Pinokkio kl. (Ned.
gespr.), do. vr. za. zo. wo. 13.15.
PATHÉ Scheveningen tel. 070-
3515738, Kurhausweg2.

Mars Attacks! 12 jr., dag. 14.10,
16.30, 18.50, 21.10; do, t/m zo. ook
11.50.

Fierce Creatures al., dag. 13.20,
16.10, 18.30, 21.50; do. t/m zo. ook
11.00.

Romeo en Juliet dag. 15.30, 18.10,

22.10; ma. di. ook 14.00.
Dragonheartal., dag. 13.30, 16.00;
do. t/m zo. ook 11.10.

101 Echte Dalmatiërs do.t/m wo
13.50, 16.40; do.t/m zo. ook 11.20.
Matilda do.t/m. zo. wo. 13.10; do.
t/m zo. ook 10.50.

De Klokkenluider van de Notre Dame
al. (Ned. gespr.), do.t/m zo. wo.
12.30, 14.40.

HAAGS FILMHUIS tel. [phone],
Spui 191.

Kolya al., dag. 19.15, 21.45; zo. wo.
ook 14.00, 16.15.

Un Air de Familie 16 jr., dag. 19.15;
zo. wo. ook 16.15.

Salut Cousin 16 jr., dag. 21.45; zo.
ook 14.00.

Trees Lounge 16 jr., dag. 21.45; zo.
wo. ook 16.15.

TUSCHINSKI tel. [phone], Bui
tenhof 20.

Mars Attacks 12 jr., dag, 12.00,
14.20, 16.40, 19.10, 21.50. Space
Jam al., dag. 11.50, 13.55, 16.00,
18.05,20.10,22.15.

Star Trek: first Contact 12 jr., dag.
12.10, 17.00, 19.30, 22.00.
The First Wives Club al., dag. 12.20,
14,40, 17.05, 19.20,21.40.
101 Dalmatians al., dag. 19.00,
21.30.

The English Patient 12jr.dag.
13.00, 16.30, 20.30.
De Klokkenluider van de Notre Dame

al.(Ned. gespr.), dag. 14.35.
101 Echte Dalmatiërs dag 12.10,
14.30, 16.50.

Onder het communistisch be
wind in Tsjechoslowakije verlo
ren mensen zonder geldige re
den hun baan, werden inwo
ners gedwongen de Russische
bezetters eer te bewijzen en on
dergingen de meeste wel eens
een verhoor door de geheime
politie. Vreselijke toestanden
natuurlijk, die ook allemaal aan
bod komen in de film Kolya.
Maar regisseur Jan Sverak pre
senteert ze niet als drama. Zijn
Kolya is geen politieke aan
klacht maar een humoristische
en verrassend genuanceerde
kijk op die moeilijke jaren. Sver
ak gelooft niet in goed of slecht,
het tonen van menselijk hande
len onder bijzondere omstan
digheden, daar is het om te
doen.

Centraal staat de middelbare
cellist Louka (Zdenek Sverak),
die na zijn ontslag uit het
Praags Filharmonisch Orkest
moeite heeft om de eindjes bij
een te knopen. Hij verdient zijn
geld met het spelen op begrafe
nissen en het herstellen van
grafstenen, maar daarmee komt
de tweedehands Trabant die hij
op het oog heeft niet snel ge
noeg naderbij. Een schijnhuwe
lijk met een Russin brengt uit
komst, maar de ring zit nog niet
om zijn vinger of de ellende be
gint: de vrouw vertrekt gehaast
naar haar minnaar in Duitsland,
haar zoontje Kolya (Andrei Cha-
limon) achterlatend bij Louka.

De twee spreken eikaars taal
niet en begrijpen eikaars cul
tuur niet, en Louka is er alles
aan gelegen het jochie zo snel
mogelijk te dumpen. Maar de
geheime politie is er als de kip
pen bij om Louka flink door te
zagen over zijn echtverbinding
met een vrouw wiens ja-woord
hij niet eens kon verstaan. Zijn
enige redding is zich een goed
vader te tonen en de opvoeding
van Kolya op zich te nemen.

Zoals regisseur Sverak weigert
de communisten botweg te ver
oordelen, zo waakt hij ervoor
Louka tot verzetsheld te bom
barderen. De Tsjech is een op
portunist en charmeur, die niet
rust voor hij elke vrouwelijke
student het bed in heeft gekre
gen. Het is de confrontatie met
Kolya die hem doet beseffen dat
er in zijn leven wel erg weinig
plaats is voor anderen. Hun
langzaam ontwakende harmo
nie is het warm klopend hart
van Kolya, en zeer bedreven do
seert Sverak het sentiment om
het publiek voor de twee te win
nen. Maar dat gaat nooit ten
koste van de geloofwaardigheid
van het verhaal. Sverak door
spekt de film met puntige ob
servaties, uit het leven gegrepen
dialogen en zeer grappige scè
nes. Ik wil niet beweren dat Ko
lya de meest originele film is die
ik ooit zag, maar wie er in slaagt
om een clichébeeld als een kin
derhandje in een mannenknuist
fris en ontroerend te presente
ren weet hoe hij een verhaal
moet vertellen. De glimlach die
Kolya oproept blijft nog uren
zitten.

De glimlach die Kolya oproept blijft nog uren zitten.