Verstandig stoken laat de kachel snorren
Consument
Geluiddempende vloeren
Doorzichtig ladesysteem
DINSDAG 25 FEBRUAR11997
157
REDACTIE SASKIASTOELINGA 023-5150265
In Nederland worden naar schatting 500.000 houtka
chels en openhaarden gestookt. Niet tot ieders vreugde.
Dat komt, omdat een deel van de installaties ondeug
delijk is en dat er behoorlijk vaak verkeerd wordt ge
stookt. Luchtvervuiling, veiligheids-, gezondheidsrisi
co's en overlast voor omwonenden zijn het gevolg.
Sinds 1 januari 1997 is voor nieuwe houtkachels dan
ook een TNO-keurmerk verplicht. Zes maanden nadien
mogen niet-gekeurde kachels niet meer worden ver
kocht. Rest nog de opdracht eigenaren duidelijk te ma
ken hoe zij hun nieuwe- of bestaande exemplaar ver
standig kunnen stoken.
Veel kachelproblemen zijn te voorkomen. De folders
'Verstandig stoken van openhaarden en houtkachels'
(ministerie van VROM) en 'Van snorrende kachels en
behaaglijke haarden' (Vereniging Haard en Rookka
naal) leren wat dat aangaat veel.
Raadpleeg voor een kachel wordt aangeschaft in elk ge
val een specialist. Die kan de gewenste kachel- en ven
tilatie-capaciteit berekenen en schoorsteen en rookka
naal (laten) vegen, inspecteren en zonodig renoveren.
Ook in bestaande situaties is geregeld schoonmaken en
controleren van het rookkanaal geen overdreven luxe.
Afhankelijk van de mate waarin wordt gestookt, moet
dat 1 of 2 keer per jaar gebeuren. Het is verstandig
daarvoor een bij de ASPB (Algemene Schoorsteenve
gers Patroonbond) aangesloten schoorsteenveger in te
schakelen.
Rook van openhaarden en houtkachels vervuilt de
lucht. Bij een slecht trekkende schoorsteen of een ge
brekkige ventilatie ook binnenshuis. Dat kan, zeker bij
openhaarden, leiden tot irritatie van de luchtwegen.
Carapatiënten ondervinden daar zeker uiterst onaange
name gevolgen van.
Bij verbranding komen overigens altijd schadelijke stof
fen vrij. De dosis hangt onder meer af van de mate van
verbranding. Bij volledige verbranding is de productie
minimaal, maar daarvoor is wel een maximale lucht
toevoer nodig. In ruimten waar een kachel staat moet
dus continu voldoende verse lucht aangevoerd kunnen
worden. Veelal is de bestaande ventilatie-capaciteit in
woningen onvoldoende en zijn bouwkundige aanpas-
Bij deze open haard wordt de luchttoevoer automatisch en
continu geregeld. foto cpd
singen nodig.
Ook de capaciteit van de kachel en de soort en de kwa
liteit van de brandstof spelen een belangrijke rol. Een
kachel met een te grote capaciteit zal al snel worden ge
temperd; 'gesmoord'. Dat leidt direct tot onvolledige
verbranding waarbij ook heel makkelijk het levensge
vaarlijke koolmonoxide kan ontstaan.
Als brandstof voor houtkachels en openhaarden komen
slechts enkele brandstoffen in aanmerking. Hout moet
droog en onbewerkt zijn. Niet geschilderd, geïmpreg
neerd of gebeitst. Europees hardhout en hout- of zaag-
THEA WAMELINK
In een appartement kan niet zo
maar een harde vloerbedekking
als parket, kurk, vinyl of lami
naat worden gelegd. Om klach
ten van buren over hinderlijke
loopgeluiden te voorkomen
dient men zich aan een aantal
voorschriften te houden. In de
meeste flats worden eisen ge
steld aan de geluiddempende
werking van de vloerbedekking.
Parket en dergelijke zijn vaak al
leen toegestaan als - door toe
passing van een speciale onder-
vloer - een geluidsreductie van
10 dB te realiseren is. Dat komt
overeen met het verschil in ge
luid tussen een gesprek voeren
en volledige stilte. Andersom:
een geluidstoename van 10 dB
wordt als twee keer zo hard er
varen.
De Parketmeesters, een lande
lijke organisatie van ambachte
lijke en zelfstandige parketspe
cialisten, hebben door TNO la
ten onderzoeken welke combi
natie van ondervloer en dek-
vloer voldoende geluidsreductie
geeft om voor flats acceptabel te
zijn. Want als mensen uit de
praktijk hadden zij al lang ont
dekt dat het geluiddempende
effect van een hoogwaardig type
ondervloer-platen niet bij alle
dekvloeren even groot was.
Over het feitelijke effect van ge-
luidsreducerendeondervloeren
heerst nogal wat verwarring. Bij
consumenten worden boven
dien vaak verwachtingen ge
wekt die in de praktijk niet wor
den gehaald. Zo biedt de aan
duiding 'zwevend parket' geen
zekerheid dat het geluiddem
pend effect altijd voldoende is
voor toepassing in een apparte
ment. In het TNO-onderzoek
zijn in totaal achttien typen
dekvloeren betrokken. Geble
ken is dat de combinatie van de
ondervloer en lamelparket over
het algemeen de norm van 10.
dB reductie niet haalt. Diverse
typen parket, kurk, laminaat en
vinyl halen die norm wel en
soms zelfs nog iets meer.
Om de consument exact te la
ten weten waar hij bij aankoop
aan toe is wordt door de parket-
meesters bij elke vloer die de
voorgeschreven norm - in com
binatie met de ondervloer -
haalt, een certificaat met TNO-
keurmerk afgegeven. Ook kan
men het volledige testrapport
inzien.
HAARLEMNu het Hollandse interieur zo'n beetje verzadigd is met stapel- en klapkratten lanceert de
grootste producent van dat spul, Curver, het ladekrat. Dat is een plastic doos, in uiteenlopende afmetin
gen, waar een lade in past, soms twee. Er kan van alles in en omdat doorzichtig plastic is gebruikt, is alle
rommel ook met een oogopslag weer terug te vinden. Stapelbaar zijn de dozen ook. Ze kunnen 15 kilo dra
gen voor ze gaan doorbuigen. Te koop in huishoudzaken. Prijzen van bijna twee tientjes tot 35 gulden.
WÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊimmÊam
U Z Z E L
7
2
2
3
7
2
2
3
6
3
5
9
2
3
7
1
10
2
9
8
9
10
7
4
9
10
2
2
5
9
7
7
3
2
3
7
4
9
10
5
1
5
9
OPGAVE
OPLOSSING
SLEUTELWOORD
In sommige vakjes staat een ge
tal dat correspondeert met een
getal in de balk onderaan. De let
ters die ingevuld worden in de
vakjes met een getal, kunnen ook
op de balk worden ingevuld. Ver
ticaal vormen de letters in de
eerste en derde kolom ook een
woord. Hoe luidt het sleutel
woord?
Horizontaal:
1. grensdocument; 2. repliek; 3.
vogel; 4. de plaats innemen van;
5. deugniet; 6. vogel; 7. versie
ringsmotief; 8. vervoermiddel.
WOORDZOEKER
Overgebleven woord:
HEFTRUCK
E X A 1
7/ HAN, U E X
e' R M' Q R E A R T
L e'w'ü A'» l >1
xVA I «t
X AA E P lil
0'V© T S M R
©kW^A .A n\ o N 'j E
er"® p^'X p^e e i v r eX (t
wmmm
S
HEINZ
TOMPOES
Droge lucht
geeft schimmels
sel/paraffine-briketten zijn heel geschikt. Behalve beuk,
eik, kastanje en acacia zijn ook zachtere houtsoorten
als populier, berk en linde te gebruiken. Zacht hout ver
brandt echter aanzienlijk sneller. Harsrijke, zachte
houtsoorten als den, spar en lariks branden als een lier,
maar vervuilen het rookkanaal ook heel snel en kunnen
bovendien vonken of een vonkenregen veroorzaken.
Alle andere 'brandstoffen' zijn uit gezondheids-,
milieu- en veiligheidsoverwegingen absoluut uit den
boze.
Door een paar regels in acht te nemen, is veilig, gezond
en sociaal stoken vrijwel altijd mogelijk. Rook, geur en
roet van houtkachel of openhaard kunnen voor ande
ren heel irritant zijn. Vooraf praten met omwonenden
kan problemen voorkomen. Stoken bij mist of windstil
weer is zondigen tegen het milieu. Een vuur aanmaken
gaat het beste met kleine houtjes en wat proppen pa
pier. Het gebruik van spiritus of benzine is overbodig
en bovendien bloedlink. Door af en toe kleine hoeveel
heden hout toe te voegen ontstaat na enige tijd een
vuur waar probleemloos grote stukken hout in te plaat
sen zijn. Door die niet te dicht op elkaar, maar losjes te
plaatsen, blijft de zuurstoftoevoer rondom optimaal.
Wie last ondervindt van andermans haard en met
klachten bij de 'stoker' geen gehoor vindt, kan terecht
bij een milieuklachtenpunt, politie of gemeente.
Handmatig regelen van de luchttoevoer kan heel lastig
zijn. In dat opzicht is de 'DAN-SKAN Harmony' (W.
Buddingh, Den Haag) een verademing. Hij is voorzien
van een automatisch circulatiesysteem dat continu
voor een optimale luchttoevoer zorgt. De eigen inbreng
blijft dus beperkt tot aansteken, bijvullen en deurtjes
sluiten. Deze kachel heeft daarnaast nog enkele, veilig
heids- en comfortverhogende voorzieningen. Een uit
gekiende ophanging en afdichting zorgen voor perfect
sluitende deurtjes. Die zijn bovendien voorzien van ke
ramisch glas en een kinderveilig dubbel slot. Ook hoeft
deze kachel bij het schoorsteenvegen niet te worden
verplaatst. Roet en stof komt in de kachel terecht en
kan nadien zonder knoeien verwijderd worden. Prijs
3.880 gulden.
Informatie: Ministerie van VROM, 079 - 34 49
2171412; ASPB, 020 - 69 43 34 4; W. Buddin{
32 51 71 3.
In ruim negentien procent van
de woningen in Nederland, zo
wel oude als nieuwe, doen zich
vocht- en schimmelproblemen
voor. Maar het is veel te simpel
om te denken dat de oplossing
gezocht moet worden in meer
ventileren.
Dat concludeert dr. ir. Olaf
Adan in de januari-editie van
het maandblad Natuur Tech
niek. Adan is senior weten
schappelijk medewerker bij
TNO Bouw in Rijswijk, op de
afdeling Bouwtechnologie,
waar hij zich bezighoudt met
bouwmateriaalkunde.
Gewoonlijk wordt nog steeds
gedacht, aldus Adan, dat de
'nationale kierenjacht' (isolatie
teneinde te besparen op ener
gie) de grote boosdoener is als
het om vochtvorming gaat en
dus ook om schimmels. Uit na
dere analyse blijkt echter dat
schimmelproblemen zich voor
al voordoen in ruimten waar
van de lucht gemiddeld droog
is. Zelfs de badkamer behoort
tot deze categorie, net als de
slaap- en de woonkamer.
Volgens Adan wordt vaak ver
geten dat de gevolgen van
schimmelvorming zich niet be-
pefken tot ontsierende effec
ten, zoals vieze plekken op
pleisterwerk, behang en muur
verven. Schimmels kunnen ze
ker ook de gezondheid scha
den. Zo'n tien procent van de
Nederlanders is potentieel pa
tiënt. Schimmels produceren
stoffen die bij mensen met er
felijke aanleg na inademing
kunnen leiden tot overgevoe
ligheid en allergische reacties
zoals astma. Recent onderzoek
in Europa en Noord-Amerika
bevestigt het verband tussen
luchtwegklachten en schim
mels in woningen.
Schimmels scheiden ook gif
stoffen af, waarvan de gezond
heidseffecten nog nauwelijks
onderzocht zijn, en bovendien
tal van vluchtige verbindingen
die riiet alleen de typische,
muffe reuk veroorzaken, maar
die ook verantwoordelijk zou
den kunnen zijn voor sympto
men als hoofdpijn en irritaties
aan keel en neusslijmvliezen.
Onvoldoende isolatie - een
probleem van oudere wonin
gen - zou oorzaak nummer één
zijn. En bij nieuwere woningen
juist de betere isolatie, gecom
bineerd met onvoldoende ver
versing van de lucht.
Ventileren, zegt Adan, krijgt als
instrument om schimmels te
bestrijden te veel gewicht. Wat
daarbij juist onderschat wordt,
is de rol van het afwerkmateri-
aal. Meer ventilatie maakt de
lucht droger, maar waar het
vooral om gaat, is de vraag hoe
lang (in de douche bijvoor
beeld) het afwerkmateriaal van
wand en plafond het vocht
vasthoudt.
Tom Poes en de Niks
Al voortlopende schudde Terpen Tijn
de slaap van zich af - en na enige tijd
begon nij er zelfs pret in te krijgen.
,,Er zit lente in de lucht!" verklaarde
hij. „Het wordt tijd om weer aan het
werk te gaan. En het is geen slecht be
gin om de onrijpe vibratie van een ge
zel te gaan fixeren. Dat maakt de tril
ling los."
„Ik weet niet of dat nu wel juist is", zei
heer Ollie op klagende toon. „Ik zou
liever zien, dat we het schilderij gin
gen vernietigen!"
„Dat was beloofd", vulde Joost aan.
„Uit alle donkere hoeken grijnst niks
ons aan, als ik zo vrij mag zijn."
„Dat komt omdat er pap in jullie bolle
koppen zit", zei de kunstenaar. „Niks
zal jullie altijd aangrijnzen want niks
is overal waar voze vleeslichamen
zijn."
„Misschien wel", zei Tom Poes.
„Daarom is het goed om niks te kun
nen zien."
Op dat moment kwam het laboratori
um in het zicht. Het lag rustig op een
heuveltop en niets verried wat er in
het inwendigeplaats greep. Toch was
dat erg genoeg. Professor Prlwytzkofs-
ky had met zenuwtrekkingen op het
gelaat zijn instrumenten gegrepen -
en nu was hij doende de electrische
bedrading los te rukken.
„Ach!" zo riep hij op snerpende toon.
„De aanstrenging is te groot voor mij;
de materie-ontbinder grijst mij aan en
de angst voor morgen werkt mij op de
nerven. Niks moet vernietigd worden!
Met bevende vingers verbond hij eni
ge draden, daarop schakelde hij de
stroom in en snelde naar buiten.
„Pas op!", schreeuwde hii tot de nade
rende kunstenaar. „Er volgt ener kort
sluiting! Achting!"
„Huh? 'vroeg Terpen Tijn ongerust.
„Waar is het schilderij?"
H
mmmmmmmm
ET WE
R
Door Jan Visser
Het onstuimige weer van de laatste weken groeide de
afgelopen nacht naar een climax. Een tot 966 hPa uit
diepende randstoring op weg van de Britse eilanden
naar Denemarken veroorzaakte een zware zuidwester-
storm die in onze streken op z'n hevigst was. Het hoog
tepunt van de storm viel tussen 1 en 3 uur. Op Schip
hol en op de marinebasis Valkenburg bij Leiden wer
den toen windstoten waargenomen van 115 en op de
pier van IJmuiden van 112 kilometer per uur. De storm
werd vergezeld door een striemende buiige regen.
In Santpoort-Noord werd 10 en in Bloemendaal aan
Zee 9 mm opgevangen. Zeer opmerkelijk waren de ho
ge temperaturen. In subtropische, uit de Azorenregio
afkomstige luchtmassa's was het midden in de nacht
ruim 12 graden. Aan dat hogetemperatuurniveau is
vandaag overdag een eind gekomen.
Morgen worden maximumtemperaturen omstreeks 10
graden verwacht, de dagen daarna komt het kwik op
ongeveer 9 graden uit. Verder vallen er woensdag op
nieuw buien maar de zon laat zich ook nu en dan zien
en de wind speelt niet meer de eerste viool. Boven land
staat een matige, aan de kust een krachtige wind uit
het zuidwesten. Dankzij een uitloper van een hoge-
drukgebied boven Spanje wordt op donderdag de
buiigheid vrijwel helemaal onderdrukt. Bovendien laat
de zon zich geregeld zien.
Op vrijdag bereikt een uitloper van een frontensysteem
ons land en zou er opnieuw wat regen kunnen vallen.
In het weekeinde worden oceaanfronten geweerd door
nieuwe hogedrukgebieden. Het is dan droog, waar
schijnlijk laat de zon zich niet onbetuigd en de tempe
raturen gaan opnieuw omhoog naar waarden richting
12-13 graden. Kortom een aardige start van maart en
niet in de laatste plaats de krokusvakantie. Minder
gunstig zijn de omstandigheden voor wintersporters.
De hoge temperaturen van de laatste tijd en het gebrek
aan verse sneeuw zijn daar debet aan.
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
woensdag.
Noorwegen:
Bewolkt en flink wat re
gen. Morgen ook natte
sneeuw, in het zuidoosten
dan enkele opklaringen.
Langs de zuidwestkust erg
veel wind. Middagtempe-
ratuur rond 5 graden, mor
gen wat lager en op de
Noordkaap lichte vorst.
Meest bewolkt en van tijd
tot tijd regen. Morgen in
het midden opklaringen
en waarschijnlijk droog.
Vooral in de zuidelijke
helft flink wat wind. Mid-
dagtemperatuur rond 4
graden. morgen in
Lapland maar iets boven
Oenemarken:
Bewolkt, winderig en en
kele buien. In het noorden
kans op een vlok sneeuw.
22
SK.
1 1 1 I I
111
hagel
19 temperatuur
-W- warmlef'
L lagedruk;
H hogedrul
000 hectopaT
Maximumtemperatuur rond 7 graden,
morgen wat lager.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Vaak bewolkt en een grote buienkans, in
het noorden van Schotland ook hagel of
sneeuw. Morgen in het zuidoosten enke
le opklaringen. In het zuiden een stevige
wind. Maxima van 6 graden in Schot
land tot 13 in de omgeving van Londen,
morgen frisser.
België en Luxemburg:
Bewolkt en perioden met regen. In de
loop van morgen droog. Veel wind. Mid
dagtemperatuur ongeveer 12 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Bewolkt, winderig en plaatselijk regen.
Morgen in de Jura en de Vogezen boven
1200 meter een pak sneeuw. Middag-
temperatuur oplopend tot ongeveer 16
graden, morgen weer lager.
Portugal:
In het zuiden nu en dan zon. Naar het
noorden toe meer bewolking en ter
hoogte van Porto kans op regen. In het
noorden maxima rond 15 graden, in de
Algarve bijna 20.
Madeira:
Geregeld zon en droog. Middagtempera-
tuur rond 20 graden.
Spanje:
Aan de costa's aanhoudend veel zon. El
ders wolkenvelden en met name langs
de Golf van Biskaje kans op regen en
een straffe wind. Maxima rond 18 gra
den, langs de zuidelijke costa's boven
de 20.
Canarische Eilanden:
Flink wat zon en droog. Maxima tussen
24 tot 28 graden.
Marokko:
Westkust: Veel zon en droog. Middag-
temperatuur ruim boven de 20 graden,
in het zuiden morgen tegen de 30.
Tunesië:
Droog en flink wat zon. Middagtempera-
tuur aan zee oplopend tot ruim boven
20 graden, bij wind van zee lager.
Zuid-Frankrijk:
In het uiterste zuiden en zuidoosten wat
zon en tot morgenavond waarschijnlijk
droog. Elders nu en dan regen, in de Al
pen vanaf 2000 meter sneeuw. Langs
de westkust flink wat wind. Morgen, la
ter op de dag steekt een sterke Mistral
op. Erg zacht met maxima rond 18 gra-
Mallorca en Ibiza:
Perioden met zon en droog. Morgen wat
meer wolken. Maxima ongeveer 20 gra-
Italië:
In het noorden wolkenvelden en kans op
wat regen. In het zuiden droog en perio
den met zon. Maxima rond 17 graden,
in het noorden slechts 10.
Corsica en Sardinië:
Perioden met zon en droog. Maxima
rond 16 graden.
Malta:
Flink wat zon en droog. Middagtempera-
tuur ongeveer 18 graden.
Griekenland en Kreta:
Perioden met zon en vrijwel overal
droog. Middagtemperatuur oplopend tot
18 graden op morgen, in het noordoos
ten wat frisser.
Turkije en Cyprus:
Kusten: flink wat zon en droog. Geleide
lijk wat minder fris. Maxima morgen uit
eenlopend van 15 graden rond de Dar-
danellen tot tegen de 20 op Cyprus.
Duitsland:
Veel bewolking en perioden met regen.
Plaatselijk valt veel neerslag. Morgen
hoog in de Alpen sneeuw. Het waait
hard. Middagtemperatuur tussen 10 en
15 graden. In de Alpen op 1500 meter
ongeveer plus 4 graden, in de loop van
morgen iets onder nul.
Zwitserland:
Veel bewolking en vooral in het westen
en noorden regen, hogerop in de bergen
sneeuw. Er valt veel neerslag. Veel wind.
Temperatuur op 2000 meter dalend van
iets boven nul tot iets onder nul. Maxi
ma in veel dalen tussen 10 en 15 gra-
Oostenrijk:
Vandaag in Tirol een kans op regenj
gerop in de bergen sneeuw
oosten toe droog en wat zon. Woel
aan de noordkant van de Alpen mee)
wolking en wat regen, boven 200CL
ter wat sneeuw. Maxima in de di
rond 12, in het zuidoosten ongev^
graden. L
Polen:
Sterk toenemende wind en bewolj
Van het westen uit regen. Vanda^
het zuidoosten nog geregeld z
ma uiteenlopend van 8 graden i
noordoosten tot 15 in het zuidwestef
Tsjechië en Slowakije:
Toenemende wind en nu en
In Slowakije vandaag waarschifl
droog. Stijging van temperatuur tql
graden op morgen.
Hongarije:
Vandaag geregeld zon. Morgen
wolken, maar waarschijnlijk droog.I
nemende wind. Middagtemperatuu
lopend tot rond 12 graden op morga
WOENSDAG 26 FEBRUARI 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 07.32 Zon onder 1
Maan op 22.40 MaanonderOj
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 06.05 18.15 05.38
Laag 01.35- 14.05 01.16-
Weerrapporten 25 februari 07 u
Amsterdam regenbui
Eindhoven zwaar bew.
Den Hi
Rotterdam
Twente
Maastricht
regenbui wzw 14
hagelbui wzw 8
regenbui wzw 22
regenbui zw 12
Aberdeen regenbui zzw 5
Athene onbew ws.O
Barcelona onbew. w 2
Berlijnzwaar bew zzw 11141490.1
Boedapest zwaar bew. z 4
Bordeaux regen zzw 4
Brussel hall bew. zw9
Cyprus onbew. wnw4
Dublin regen wzw 13
FYankfurt regen zw 11
Genève regen wzw 9
Helsinki regen zzw 10
Innsbruck hall bew. w 4
Istanbul onbew. w.s. 0
Klagenfurt licht bew. ver. 1
Kopenhagen zwaar bew zw 16
Las Palmas onbew. n 10
Lissabon zwaar bew, zzw 1
Locarno zwaar bew. ono 1
Londen regenbui wzw 8
Luxemburg regen zw 14
Madrid half bew. z2
Malaga onbew. nw 3
Mallorca grondmist nw 1
12 9C
arbew. nw3 11 10 Ij
Bangkok licht bew.
Buenos Aires onbew.
Casablanca zwaar bew.
Johannesburg half bew.
Los Angeles onbew
New Orleans zwaar bew
New York onbew.
Tel Aviv regen
SCHPO&ZA£<2>W, SAA/VZAE&'fi/, A\£SS/V,
SP/G'A£L&OC&/V, S0£V£&/EN&00& W.
L£P£L3CO&M, COMB'HAE-T/BTAA/GW,
IVA£T£&F>\ SSTV. KBUUSHCXSPA/, DR£VE£S,
6fiiO£PB£'T££S,-
7V
MPCrr'M PlATT£ 72Wd5'/V
SCH7?A£F?T-A£l-'A/,
P>P/£M '/V, l 'Jrt TAV6W,
■2N V,
