Van Mierlo: uitstel van
muntunie bedreigt EU
Opstand Franse cineasten doet Juppé wankelen
Buitenland
Europese Unie legt ruzie
over Cuba voor aan WTO
Peru begraaft eerste doden modderramp
Britse veroordeelden vrij na dwaling recht Duitsland 'vermomt'
betalingen aan SS'ers
Zjoeganov waarschuwt
tegen NAVO-uitbreiding
Scheepsramp: zeker 130 Tamils dood
roLQMBQZeker 130 Tamil-vluchtelingen zijn woensdag ver-
Ironken, toen een vissersboot waarop zij zaten voor de noord-
ust van Sri Lanka kapseisde. De slachtoffers zijn voornamelijk
irouwen en kinderen. Twintig Tamils en twee bemanningsleden
rijn gered. Volgens hen was de kapitein dronken. De Tamils
luchtten voor het oorlogsgeweld op Sri Lanka. Van de 100.000
Tamils leven er 57.000 in vluchtelingenkampen die de Indiase
egering in de deelstaat Tamil Nadu heeft opengesteld.
ierland ontwikkelt snelle BSE-test
wjBLiNMet een in Ierland ontwikkelde test is het volgens de fa-
irikant mogelijk binnen enkele uren vast te stellen of rundvlees
lesmet is met de gekke-koeienziekte BSE. De Ierse minister van
andbouw kondigde gisteren aan dat de regering de test in de
iraktijk gaat onderzoeken. Tot dusver zijn er alleen tests waarbij
iersenweefsel wordt onderzocht. Dat duurt ongeveer twee we
en. De nieuwe test richt zich op zenuwcellen. Het ministerie
an landbouw in Den Haag 'wacht met belangstelling af of en
10e de test werkt.
toord-Korea vervangt premier
jkyo Noord-Korea heeft vandaag de benoeming van een
rieuwe premier bekendgemaakt. Dat betekent dat Pyongyang
le huidige premier en één van de machtigste politici, Kang Song
ian, vervangt. Zijn opvolger is vice-premier Hong Song Nam, al-
lus Pyongyang Radio. Het bericht gaf geen reden voor de ver-
anging van Kang, die sinds 1992 premier was. De aankondiging
'oedt speculaties over politieke onrust die is ontstaan door de
- isielaanvraag die Hwang Jang-yop, een naaste adviseur van de
- Joord-Koreaanse leider Kim Jong-il, in Zuid-Korea heeft ge-
'ortugal handhaaft abortuswetten
ssabon Het Portugese parlement heeft gisteren voorstellen
an de Communistische Partij en de Jonge Socialisten voor libe-
alisering van abortus verworpen. De meerderheid van de afge-
aardigden voelde niets voor het laten vallen van alle voorbe-
loud op abortus in de eerste drie maanden van de zwanger-
:hap. Er ontstond enige verwarring omdat de stemmen staak-
:n. Pas toen de stem van een 'vergeten' parlementariër werd
leegeteld, bleek dat de motie was verworpen.
stronaut John Glenn verlaat politiek
/ashington De voormalige astronaut John Glenn, sinds 1975
inator voor Ohio, heeft gisteren zijn vertrek uit de Amerikaanse
inaat aangekondigd. Glenn werd op 20 februari 1962 een inter-
itionale beroemdheid. Hij draaide als eerste Amerikaan in een
[ercury-ruimtecapsule drie maal een baan rond de aarde. Pre-
dent Clinton zou de eminente Democraat onlangs hebben ver-
icht zich nog eens kandidaat te stellen. Glenn zou er echter
neer voor voelen in zaken te gaan. Hij zit nog steeds in de
chulden na zijn mislukte presidentscampagne in 1984.
.aatste tsaar niet heilig verklaard
qskouDe Russisch-Orthodoxe Kerk weigert de laatste tsaar
icolaas II heilig te verklaren. Dit heeft de synode gisteren be-
endgemaakt. Het proces dat moest leiden tot heiligverklaring
egon in 1993. De betrokken commissie heeft echter
involdoende redenen' gevonden om de synode een,positief ad-
es te geven. Ze vindt echter wel dat de tsaar en zijn familiele-
en, die door de communisten zijn terechtgesteld, tot martelaar
ïoesten worden verklaard. Omdat daarover geen eenstemmig-
eid bestond, is ook dat voorstel verworpen.
tol ven bedreigen Finse kinderen
elsinki In het Finse dorp Haukivaara gaan de kinderen met de
xi naar school, omdat er in de buurt hongerige wolven rond-
angen. Het dorpje ligt aan de grens met Rusland, op zo'n 500
lometer ten noordoosten van Helsinki. Finse functionarissen
batten dat er nog zo'n 140 wolven in het land over zijn, waar
in de meeste langs de bijna 1.300 kilometer lange grens met
usland rondschuimen. Wolven zijn een beschermde diersoort
iFinland.
laïre: geen ontmoeting met rebellen
iiDJANEr is geen sprake van een ontmoeting tussen de Zaïrese
igering en de Oost-Zaïrese opstandelingen. Dat heeft Ngbanda
zambo Ko Ayumba, de veiligheidsadviseur van president Mo-
utu, gisteren gezegd. De Zuid-Afrikaanse president Mandela
ïd eerder aangekondigd dat hetjoverleg zeer spoedig van start
du gaan in Kaapstad. Ngbanda verklaarde dat Zaïre vasthoudt
in de voorwaarden die zij aan eventuele besprekingen stelt,
en daarvan is dat de buurlanden Uganda, Rwanda en Burundi
hun troepen terugtrekken van Zaïrees grondgebied.
ladioactieve dollars in Wit-Rusland
nsk. Grenswachten in Wit-Rusland hebben een stapel radio-
heve dollarbiljetten gevonden in de bagage van een zakenman
t Moskou. Het ging in totaal om 300 biljetten van honderd dol-
r, waarvan er enkele zodanig radioactief waren dat ze een ge
ar voor de gezondheid opleverden. Het geldvervoer was niet
egaal. Wit-Russische en Russische veiligheidsdiensten probe-
n nu de herkomst van de biljetten te achterhalen.
raniër vindt geliefde na zestig jaar
heran» Een Iraniër heeft na zestig jaar zijn geliefde terugge-
inden. Hij is onmiddellijk met haar getrouwd. De 85-jarige
an ontdekte zijn jeugdliefde bij toeval in een sanatorium in
eheran. De twee waren in hun jeugd van elkaar gescheiden,
Dordat de ouders van het meisje tegen een huwelijk waren en
r: een andere stad verhuisden. De man is daarna heel zijn le-
naar zijn liefde op zoek geweest. ,,Mijn vrouw is mij al die
ren trouw gebleven", zei hij tegen een Iraanse krant.
Brits kabinet ruziet openlijk over deelname aan EMU
Het is niet ondenkbaar dat de Europese Unie uiteen valt
als de invoering van de Europese muntunie wordt uitge
steld. Dat zei minister Van Mierlo van buitenlandse za
ken gisteren in het NOS-Journaal. De discussie over wel
ke landen wel en welke niet kunnen toetreden tot de
Economische en Monetaire Unie (EMU) is hoogst actu
eel nu het in Duitsland economisch erg slecht gaat.
RiJSWiJK-BRUSSEL-LONDENmen. Voorzichtig duiken er dan
ANP-AFP-Rtr ook weer geluiden op over uit
stel van de EMU. Van Mierlo
Uit de laatste cijfers blijkt zelfs ziet daarin grote gevaren: „Dat
dat er een kans is dat Duitsland kan tot gevolg hebben dat je
eind dit jaar niet kan voldoen desintegratieverschijnselen
aan de toelatingseisen van de krijgt". Van Mierlo is bang dat
EMU. Algemeen wordt het on- lidstaten zich in dat geval weer
denkbaar geacht dat er een meer op zichzelf gaan richten
muntunie komt zonder Duits- dan op de Unie.
land. Ook in andere landen zijn Zijn pessimisme wordt niet
er grote problemen. Zo moet gedeeld door voormalig Euro-
Italië tussentijds flink bezuini- pees commissaris Frans An-
gen om zelfs maar in de buurt driessen. Hij twijfelt er niet aan
van de toelatingseisen te ko- dat Bonn tijdig zal voldoen aan
de criteria. De oud-minister van
financiën denkt dan ook niet
dat de Duitse recessie zal leiden
tot uitstel van de EMU. Voor de
VPRO-radio zei Andriessen het
vanmorgen 'jammer' te vinden
dat leidende politici zeggen dat
op uitstel mogelijk afsteL volgt.
Volgens hem is er 'geen man
overboord' als besloten zou
worden de EMU 'een jaartje la
ter' van start te laten gaan.
In Groot-Brittannië, traditio
neel al geen groot voorstander
van de muntunie, heeft de
kwestie de afgelopen dagen ge
leid tot een openlijke ruzie bin
nen de Conservatieve regering.
Minister Rifkind van buiten
landse zaken sprak zich onom
wonden tegen deelname uit, en
noemde de ïegering zelfs 'een
vijand van de EMU'. Zijn colle
ga Clarke op financiën sprak dat
tegen, maar Rifkind hield vast
aan zijn uitspraken. Premier
Major velde daarop gisteren een
Salomonsoordeel: beide minis
ters hebben gelijk, omdat de re
gering nog geen standpunt over
EMU-deelname heeft ingeno
men. Dat kwam hem op een
uitbrander van de voormalige
Conservatieve premier Heath te
staan. Die verweet Major 'ge
brek aan leiderschap' inzake
Europa.
Hij waarschuwde dat er een
scheuring dreigt binnen de re
geringspartij na de komende
verkiezingen. „Wij moeten deel
nemen, anders is er voor Groot-
Brittannië geen rol weggelegd",
zei Heath. Hij leidde Groot-Brit
tannië in 1973 de Europese Ge
meenschap binnen, en staat be
kend als een pro-Europeaan.
economische blokkade van Cu
ba zijn grotendeels ingegeven
door de machtige politieke lob
by van anti-Castro-gezinde Cu
banen, die met name in Florida
een grote politieke invloed
heeft. De VS hebben getracht de
Helms-Burtonsancties buiten
de arbitrage van de WTO te
houden, omdat nationale veilig
heidsoverwegingen naar de
smaak van Washington niets te
maken hebben met de wereld
handel.
De EU heeft echter voet bij
stuk gehouden en WTO direc
teur-generaal Renato Ruggiero
benoemde vandaag een panel
van drie neutrale scheidsrech
ters. Het zijn voorzitter Arthur
Dunkel, de voormalige Zwitser
se voorzitter van de GATT (de I
voorloper van de WTO), Tom-
my Koh, een vooraanstaand
Singaporees politicus en
Edward Woodfield uit Nieuw-
Zeeland, een expert op het ge
bied van internationaal han
delsrecht. Het panel krijgt zes v
maanden om tot een oordeel te -
komen over het conflict tussen -
Brussel en Washington.
CORRESPONDENT
De Europese Unie heeft het
conflict met de VS over handel
met Cu6a voorgelegd aan de
Wereldhandelsorganisatie
(WTO). Inzet is de Amerikaanse
Helms-Burtonwet, die buiten
landse bedrijven die zaken doen
met Cuba met represailles
dreigt. Zo kan buitenlandse za
kenlieden de toegang tot de VS
worden geweigerd als ze vol
gens Washington hun handen
vuil maken aan door Castro ge
nationaliseerde Amerikaanse
bedrijven.
Volgens de EU en praktisch
alle andere lidstaten van de
WTO is dit een illegale Ameri
kaanse ingreep in de vrije we
reldhandel, en daarmee een
schending van de bepalingen
van de WTO. Washington zegt
dat de Helms-Burtonwet te ma
ken heeft met 'nationale veilig
heid', omdat het communisti
sche regime de politieke stabili
teit op het westelijk halfrond in
gevaar zou brengen.
De Amerikaanse obsessie met
Castro en de al 37 jaar durende
Montenegro in
de aanval tegen
regime Milosevic
BELGRADO AFP
De kleine republiek Monte
negro, die samen met Servië de
Federatieve Republiek Joegosla
vië vormt, heeft gisteren de
frontale aanval op de Servische
president Milosevic ingezet. De
Montenegrijnse premier Djuka
novic vindt dat Milosevic uit het
politieke leven moet verdwijnen-
„omdat hij niet in staat is een
antwoord te geven op de uitda
gingen van de moderne we
reld".
Djukanovic is ervan overtuigd
dat het volkomen verkeerd zou
zijn om Milosevic op welke po
litieke post dan ook te laten, zo
zei hij in een interview met het
onafhankelijke weekblad Vrem-
je.
Deze uitspraken vormen de
zwaarste aanval op Milosevic
die tot dusver vanuit Monte
negro is gedaan. De verhoudin
gen tussen de twee partners in
de federatie zijn verslechterd
sinds het begin van de huidige
politieke crisis in Servië, die be
gon met de gemeenteraadsver
kiezingen op 17 november.
Milosevic liet toen de overwin
ning van de oppositie ongeldig
verklaren.
In de Servische hoofdstad
Belgrado is vandaag eindelijk
het nieuwe gemeentebestuur
ingezworen. Oppositieleider Dj-
indjic is de nieuwe burgemees
ter van de stad, die voortaan
door de oppositie wordt be
stuurd.
lima» Familieleden dragen de kist van één van de slachtoffers van de modderlawine, die deze week in Peru twee dorpen van de kaart veegde. Daarbij kwamên naar schatting 300 men
sen om. Er zijn inmiddels 85 doden geborgen. Naar de meer dan 200 vermisten wordt nog gezocht in de metersdikke modderlaag die de dorpen bedekt. foto reuters zoraida diaz
De Britse justitie heeft vandaag
één van haar spectaculairste
dwalingen toegeven. Drie man
nen die wegens moord tot le
venslang waren veroordeeld en
sinds 1978 gevangen zaten, ko
men daardoor in vrijheid. Zij
werden samen met een vierde
in 1981 in de cel overleden
man veroordeeld wegens
moord op de 13-jarige Carl
Bridgewater.
De Britse justitie besloot de
drie vrij te laten nadat nieuw
onderzoek had aangegeven dat
de vonnissen berustten op afge
dwongen bekentenissen. De
veroordeelden, de Bridgewater
Four, hebben altijd volgehou
den onschuldig te zijn en eisten
herhaaldelijk een nieuw proces.
Krantenbezorger Carl Bridge
water werd in 1977 dood aange
troffen nadat hij niet terugkeer
de van zijn bezorgronde. Hij
was met geweld om het leven
gebracht.
De Britse justitie is de afgelo
pen jaren herhaaldelijk in ern
stige verlegenheid gekomen. In
1992 liet zij een toen 43-jarige
vrouw vrij die in 1974 tot le
venslang was veroordeeld we
gens haar aandeel in een IRA-
aanslag op een bus militairen,
maar later onschuldig bleek te
zijn. De labiele vrouw bleek
haar 'bekentenis' te hebben ver
zonnen, en was daarbij 'een
handje geholpen' door de poli
tie.
De Guildford Four, die in
1975 tot levenslang werden ver
oordeeld wegens een IRA-aan-
slag in Guildford waarbij zes do
den vielen, moesten in 1990 na
een nieuw proces worden vrij
gesproken. Ook hun bekente
nissen waren met geweld afge
dwongen door de politie. Dat
gold ook voor alle leden van het
gezin McGuire, die de explosie
ven voor de aanslagen zou heb
ben geleverd. Zij zaten hun
straffen zelfs helemaal uit.
In maart 1991 vernietigde het
Britse Hof van Beroep het von
nis tegen de Birmingham Six,
die in 1975 tot levenslang waren
veroordeeld wegens de aanslag
in 1974 op twee cafés in Bir
mingham. Daarbij vielen 21 do
den. De zes hadden bekend,
maar verklaarden tijdens het
proces dat hun bekentenissen
onder dwang waren afgelegd.
Ook het forensisch onderzoek
bleek later onbetrouwbaar.
Opknapbeurt
letro Londen
lat niet door
opknapbeurt van de Lon-
ise underground gaat niet
)r. Exploitant London Trans-
tkan de 2,1 miljard gulden
het werk niet opbrengen.
Jens het bedrijf kost de uit-
iding van het metronet meer
voorzien en is de subsidie
t. Het nieuws is slecht ge
en bij de politiek en het be-
fsleven in de Britse hoofd
en aantal stations, zoals Ox-
I Circus en Covent Garden,
pt nu een grondige opknap-
irt mis. Erger nog is wellicht
de voorgenomen moderni-
van de baangeleiding
l doorgaat. Die was hoogno-
gezien de ernstige storingen
t slecht werkende seinen en
!e bedrading, die de metro
urenlang stilleggen. De
!en van achterstallig onder-
id zijn opgelopen tot 3,7 mil-
Igulden.
CORRESPONDENT
Het begon met een eenvoudige petitie,
ondertekend door 59 Franse cineasten.
Toen sloten de schrijvers zich aan.
daarna de acteurs, de journalisten, de
advocaten, de onderwijzers. De rege
ring werd nerveus; was de opstand van
1968 ook niet door een handjevol cine
asten ontketend? En ja, deze week
zwichtte zij. Inzet was de immigratie-
wet, die in de woorden van een oud
minister de toevloed van buitenlan
ders tot 'nul' moest reduceren.
Die wet was in 1993 door de toenmali
ge rechtse regering van Balladur inge
voerd. De huidige eveneens recht
se regering van premier Juppé had
echter voorgesteld die wet nog verder
te zullen aanscherpen. Een Fransman
die, zeg, zijn Algerijnse vriendin wilde
ontvangen, diende altijd al een forma
liteit te vervullen. Hij moest zich op het
gemeentehuis melden, een formulier
halen, en dat naar het Franse consu
laat in Algiers sturen. In het formulier
moest hij dan verklaren de vriendin
onderdak te zullen verschaffen. In ruil
daarvoor kon zij dan haar visum krij
gen.
Dat was de bestaande regeling. De re-
gering-Juppé wilde daar een bepaling
aan toevoegen. Als de vriendin weer te
rugkeerde naar Algerije, moest de gast
heer andermaal naar zijn stadhuis, de
ze keer om haar vertrek te melden.
Het was die toevoeging die de cineas
ten, gevolgd door duizenden anderen,
in het geweer bracht. Immers, als de
denkbeeldige Fransman ook het ver
trek van zijn Algerijnse vriendin moest
melden, was het stadhuis gedwongen
om hem in een bestand te stoppen zo
dra hij zijn eerste formulier kwam ha
len. Hoe kon het gemeentebestuur an
ders nagaan of hij ook het vertrek van
zijn vriendin meldde?
Fransen en vooral tot Fransen gena
turaliseerde buitenlanders die vaak
niet-Europese vrienden en familiele
den over de vloer hadden, zouden dus
in een bestand komen. Het was de
angst daarvoor die de aanleiding
vormde voor de actie van de cineasten.
Sommigen zeiden: had het collabora
tiebewind van Vichy tijdens de oorlog
burgers ook niet verplicht de aanwe
zigheid van joden in hun huis te mel
den?
Maar dat was slechts de aanleiding. De
oorzaak lag dieper. Óm te beginnen
had de linkse oppositie het volkomen
laten afweten, toen de nieuwe wetten
door het parlement werden behandeld.
Bij de eerste lezing in de Nationale As
semblee was vrijwel de gehele socialis
tische fractie zeifs afwezig.
Toen zette de burgemeester van Tou
lon, een exemplaar van het ultrarecht
se Front National, de directeur van het
stedelijk theater aan de kant omdat de
ze er anti-racistische opvattingen op
na hield. En vervolgens wonnen de
aanhangers van de racist Le Pen de ge
meenteraadsverkiezingen in Vitrolles,
waarmee ze een vierde stad in handen
kregen.
Alle voorwaarden waren aanwezig voor
een veenbrand, en alleen de lucifer
ontbrak nog. Die lucifer kwam in de
persoon van Jacqueline Deltombe, een
onderwijzeres uit Lille. Jacqueline werd
op een ochtend door twee agenten uit
huis gehaald, in een auto naar het poli
tiebureau getroond, helemaal uitge
kleed en voor 'vuile hoer' uitgemaakt.
Vervolgens werd ze voor de rechtbank
gedaagd, waar de procureur vijfjaar
celstraf en een boete van 200.000 fran
cs tegen haar eiste.
Had Jacqueline jarenlang kinderen in
een ondergrondse kelder misbruikt?
Een poging gedaan president Chirac te
vergiftigen? Gespioneerd voor de vij
and? Nee, ze had gedurende enkele
weken Zaïrese vrienden over de vloer
gehad die geen visum of verblijfsver
gunning bleken te bezitten. Het veen
vatte vlam, en luttele weken later al
maakte Juppé een knieval. Frankrijk,
zo wist de premier, is een land waar in
een oogwenk miljoenen betogers bezit
nemen van het plaveisel.
Gisteren liet hij weten dat de gewraak
te 'meld- en afmeldplicht' van de baan
was. Als er controle op immigranten
uitgeoefend moest worden, dan zou
den douane en politie dat gaan doen.
De burger werd ontheven van zijn
functie van spion. Maar de knieval
kwam te laat. De actievoerders hebben
de zege geroken, en eisen nu dat de ge
hele immigratiewet van 1993 op de
helling gaat.
Eerste demonstratie: morgen.
Duitse overheidsinstanties be
talen pensioenen aan oud-
SS'ers in het buitenland via or
ganisaties die als tussenpersoon
fungeren. Deze praktijk is inge
steld om te voorkomen dat ve
teranen in moeilijkheden ko
men als de reden voor de beta
lingen in de omgeving van de
ontvangers bekend zou worden.
Dat meldde het Duitse televisie
programma Panorama gisteren.
In het programma vertelt het
hoofd van een pensioenafdeling
dat hij het geld via het Duitse
Rode Kruis doorsluist aan een
vereniging van Duitsers in het
buitenland. Die verdeelt het
dan onder de oorlogsveteranen.
Deze constructie zou noodzake
lijk zijn omdat sommige vetera
nen represailles uit de omge
ving kunnen .verwachten als
hun verleden wordt.
Parlementariër Volker Beek
van de oppositiepartij Groenen
zei in een reactie de praktijken
aan de kaak te zullen stellen in
het parlement. Hij noemde de
betrokkenheid van de over
heidsinstanties 'schandalig'.
Beek wil dat alle betalingen aan
oorlogsmisdadigers en mensen
die vrijwillig bij de SS zijn ge
gaan worden stopgezet.
MOSKOU-WASHINGTON Rtr-ANP-AP
De leider van de Russische
communisten, Gennadi Zjoega
nov, heeft de voorgenomen uit
breiding van de NAVO naar het
oosten gisteren 'de grootste fout
na de Tweede Wereldoorlog' ge
noemd. Zjoeganov, op bezoek
in Amerika, leidt de grootste
fractie in het Russische parle
ment, de Doema.
De regeringsleiders van de
zestien NAVO-landen beslissen
tijdens een top, begin juli in
Madrid, over uitbreiding van
het bondgenootschap naar het
oosten. De meest voor de hand
liggende kandidaten voor toe
treding in 1999 zijn Polen, Tsje
chië en Hongarije.
Zjoeganov opperde als alter
natief dat deze Oost-Europese
landen bepaalde 'voorwaarden
en beloftes' moeten worden ge
daan. Hij maakte niet duidelijk
van wie die niet nader omschre
ven beloftes moeten komen.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Madeleine
Albright is op dit moment in
Moskou voor besprekingen over
de NAVO-uitbreiding. Ze sprak
gisteren na afloop van een on-
derhoud met premier Tsjerno-
myrdin en haar Russische
ambtgenoot Primakov van 'een
goede sfeer'.
Vandaag spreekt Albright met
president Jeltsin. Ze legt haar
Russische gesprekspartners een
reeks voorstellen voor die be
ogen de Russische bezwaren te
gen uitbreiding van de NAVO
weg te nemen. Eén van die
voorstellen behelst de vorming
van een gezamenlijke militaire
eenheid van de Russen en de
NAVO.
- RIJDAG 21 FEBRUAR11997
