Bewind Zaïre praat in Kaapstad met rebellen Klein Duimpje wint slag om Indonesisch goud Buitenland ürkse parlement pleit lller volledig vrij Netanyahu: bouw in Jeruzalem gaat door Gezant Kroatië onder protest voor tribunaal 'Britse gelatine komt nog steeds gewoon op de markt' Zware stormen eisen vijf levens in Groot-Brittannië INDERDAG 20 FEBRUAR11997 lan fietste kilometers met granaat cej. Een Fransman die gisteren aan de Cöte d'Azur een levens- Tj jvaarlijke granaat uit de Tweede Wereldoorlog had gevonden, -"■|nd het explosieve ding op de bagagedrager van zijn fiets en d ermee naar de brandweer in Nice, dertig kilometer verder- De 50-jarige vond de granaat in Juan-les-Pins. Toen hij in 'er< jee aankwam, sloegen de spuitgasten meteen alarm en namen jcontact op met de explosievenopruimingsdienst. Die maakte granaat onschadelijk. egetarisch dieet remt varkensdrift rn Vegetarisch eten heeft een nadelige invloed op het seksle- ve| n van varkens. Zeugen worden niet meer loops en als ze al een er 'er toelaten, komen er minder biggetjes van. Dat hebben Zwit- qq( rse varkensfokkers geconstateerd. Op aandringen van levens- iddelenhandelaren, wier klanten bezorgd waren over de run- irziekte BSE, geven Zwitserse boeren hun varkens geen dierlijk eel meer, maar sojameel. Volgens onderzoekers is het nog te oeg om te zeggen dat de afname van het libido het directe ge- ilg is van gebrek aan vlees. Het is ook mogelijk dat de varkens [pin hun nieuwe dieet moeten wennen. ituatie tijgers ernstig verslechterd t>e nden. Het aantal tijgers is de afgelopen dertig jaar gedaald 54" n 15.000 tot 5.000. Drie van de acht soorten zijn uitgestorven. at bleek gisteren in Londen op een symposium van tijgerex- irts. De illegale jacht en het gebruik van tijgerbotten en -orga- n in de Chinese geneeskunde hebben aanzienlijk aan de uit- eiing bijgedragen. De strijd tegen de illegale jacht werpt vooral Rusland vruchten af. Weinigen hadden enkele jaren geleden irven voorspellen dat de Siberische tijger het einde van de uw zou halen. Het stropen wordt fel bestreden. "TAVO-kandidaten bewapenden Iran' 0| «hington Enkele landen die op de nominatie staan om toe te 'den tot de NAVO, zijn betrokken bij wapenleveranties aan on- r meer Iran. Een geheim rapport van de CIA noemt Polen, jvenië en Bulgarije met name, aldus het dagblad Washington st( isf. Polen zou zeker vijfmaal tanks hebben verscheept naar on m. Bulgarije verkocht wapenonderdelen aan Sudan en pro- 'lerde onderdelen van MiG-vliegtuigen te verkopen aan Irak. n ander Bulgaars bedrijf leverde explosieven aan Noord-Ko- De VS beschouwen Iran, Sudan, Noord-Korea en Irak als 1( iten die het terrorisme steunen, 01 onderden doden door modderstroom (A* De aardverschuiving die dinsdag twee dorpen in de regio lurimac in het zuidoosten van Peru wegvaagde, heeft vermoe- lijk aan zo'n driehonderd mensen het leven gekost. Veel lijken n verminkt door grote stenen die in de modderstroom zijn igesleurd. De dorpen zijn volledig verwoest. Ze zijn getroffen or een moddermassa van naar schatting 300.000 kubieke m'e- die na zware regenval van een berg naar beneden kwam. ddingswerkers borgen gisteren ongeveer vijftig doden. eden kinderporno-netwerk gepakt DELUNDe Colombiaanse autoriteiten hebben gisteren een lits echtpaar opgepakt dat ervan wordt verdacht betrokken te jnbij een internationaal opererend netwerk van kinderporno et vertakkingen in Duitsland en Frankrijk. De politie arresteer de twee in Medellin, waar ze video-opnamen van Colom- lanse kinderen maakten. In het huis van het echtpaar vond de ilitie afschriften waaruit blijkt dat de banden voor bedragen ssen de 10.000 en 20.000 gulden naar Europa werden ver- cht. Ook de eigen kinderen van het paar werden als 'model' bruikt. j- Ipnieuw etnische onlusten op Borneo art a Bij nieuwe onlusten in de Indonesische provincie :st-Kalimantan, op het Indonesische deel van het eiland Bor- o, zijn zeker tien doden gevallen. Volgens de krant Kompas trof het ook ditmaal botsingen tussen de autochtone Dayaks moslim-immigranten. De gevechten maakten een einde aan maandag gesloten verdrag tussen beide groepen. Volgens lamenters zijn door de onlusten van de afgelopen weken in :st-Kalimantan tussen de driehonderd en duizend mensen ïgekomen. Maleisië, dat het andere deel van Borneo bestuurt, iot eerder al zijn grenzen uit angst voor het overslaan van de geregeldheden. leen geld voor scheepswerf Gdansk wschau Het voortbestaan van de scheepswerf van Gdansk, pi lar in de jaren tachtig de wieg stond van Solidariteit, hangt op- euw aan een zijden draad. Een consortium van zeven banken idinsdag geen kredieten te willen verstrekken voor de bouw vijf containerschepen. De beslissing viel nadat de Poolse re- ring had laten weten geen kredietgaranties te willen geven. De gering kondigde in augustus het faillissement van de werf aan. januari sleepte de bewindvoerder een Duitse order voor vijf - ntainerschepen in de wacht, maar door de weigering van de aken staat dat project nu op de tocht. lobelprijs-winnaar blijkt pedofiel iSHiNGTONDaniel Gajdusek (73), in-1976 winnaar van de No- Iprijs voor de geneeskunde, is wegens pedofilie veroordeeld een jaar gevangenisstraf. Hij bekende schuld tijdens het pro- s dat tegen hem was aangespannen wegens seksuele betrek- ïgen met een minderjarige jongen. Deze kwam van Microne en logeerde in Gajduseks woning in Maryland. Sinds de jaren itig nam de wetenschapper na studiereizen meerdan vijftig ideren mee naar huis. Hij betaalde hun studie. IBUL. JESSICA LUTZ Turkse parlement heeft gis- i met 270 tegen 263 stem- vice-premier Qiller vrijge- 'ken van de laatste beschul- nogen. Oppositieleider Me- Yilmaz zei echter dat (giller mee niet vrij van verden- is. ,,De verjaringsperiode delicten als deze is lang. ra zij zich niet meer kan chuilen achter haar on- mdbaarheid, zal ze voor de 'ter moeten verschijnen. orig jaar eiste de islamisti- Welvaartspartij van Nec- tin Erbakan een parlemen- onderzoek naar de her- st van haar rijkdom. Na het envallen van de toenmalige litie vormde (fillers conser ve Juiste Pad Partij echter regering met de Welvaarts tij. Daarop kwam die partij de beschuldigingen terug. werd Qiller dankzij de inren van de regeringspar- in twee andere zaken ge- vaard van een verschijnen de Hoge Raad. De beurs* De strijdende partijen in Zaïre zitten waarschijnlijk van daag al in Kaapstad aan de onderhandelingstafel. De Zuid-Afrikaanse president Nelson Mandela heeft dat be kendgemaakt. Zuid-Afrika houdt de bijeenkomst op ver zoek van de door Rwanda en Uganda gesteunde opstan delingencoalitie en de Zaïrese regering. Rebellenleider Kabila spreekt in Kaapstad met afgezanten van de Zaïre se president Mobutu Sese Seko. aldus Mandela. KAAPSTAD-KINSHASA AFP-ANP-Rtr Noch Zaïre noch de rebellen be vestigden officieel hun deelne ming aan de onderhandelingen in Kaapstad. Zaïre heeft her haaldelijk besprekingen met Kabila afgewezen. Kinshasa be schouwt de rebellenleider als een marionet van de buurlan den Rwanda, Uganda en Bu rundi. Het beschuldigd de drie landen van steun aan de rebel len. De drie landen ontkennen dat. De Verenigde Naties lanceer den gisteren een vredesplan, dat echter bij de betrokkenen slecht is gevallen. De Veilig heidsraad nam een plan van vijf punten aan dat zou moeten lei den tot vrede in het noordoos ten van Zaïre. Het plein voorziet in een staakt-het-vuren, maar spreekt niet over de terugtrek king van buitenlandse troepen uit het land. Zaïre sprak weliswaar van een 'bescheiden vooruitgang', maar ziet er niets in zolang de 'buitenlandse troepen' niet van zijn grondgebied verdwijnen. Rwanda, een van de belangrijk ste partijen in het Zaïrese con flict, noemde het vredesinitia tief 'absurd'. Een politiek advi seur van de Rwandese macht hebber Kagame zei dat het plan geen aandacht heeft voor de positie van de rebellen. De Verenigde Staten hebben tot ergernis van de Zaïrese mi nister Kamanda zijn land ver oordeeld wegens bombarde- TEL AVIV AD BLOEMENDAAL CORRESPONDENT Premier Netanyahu van Israël heeft gisteren gezegd dat hij toestemming zal geven voor de bouw van de omstreden Israëli sche wijk Har Horna in het Ara bische deel van Jeruzalem. Hij wilde nog niet zeggen wanneer met de werkzaamheden kan worden begonnen. Dat besluit wordt niet eerder dan volgende week verwacht. Har Horna ligt in een deel van de Westelijke Jordaanoever dat Israël na de oorlog van 1967 heeft ingelijfd en bij Jeruzalem heeft gevoegd. De plannen voorzien in de bouw van 6.500 huizen, winkelcentra, industrie, een zwembad en een golfbaan. De Palestijnse Autoriteit heeft laten weten de bouw van Har Horna te zullen beschouwen als een 'oorlogsverklaring'. Ze heeft gisteren de Europese Unie ge waagd het plan te verhinderen. Ook milieu-organisaties zijn in het geweer gekomen, omdat veel bomen voor de bouw zul len moeten wijken. Netanyahu heeft aan het be gin van zijn ambtstermijn ge zegd dat Israël geen nieuwe ne derzettingen zal bouwen in de bezette gebieden, maar alleen bestaande zal uitbreiden. De bouw van Har Horna is daar mee volgens hem niet in strijd. Israël beschouwt Oost-Jeruza- lem en de na 1967 geannexeer de delen van de Westelijke Jor daanoever immers als zijn soe vereine grondgebied, een stand punt waarin het land alleen staat. De veiligheidsdienst en de politie hebben de regering ge waarschuwd dat uitvoering van de plannen kan leiden tot ern stige botsingen met Palestijnen. De Israëlische vredesbeweging 'Vrede Nu' heeft al grootscheep se demonstraties aangekondigd. Volgens woordvoerder Tsali Reshef zal de bouw van Har Ho- ma „Jeruzalem verzwakken en juist niet versterken". De oppositie is verdeeld. De liberale Meretz meent dat het nu niet de juiste rijd is om met de bouw van Har Horna te be ginnen. De leider van Arbeid, Shimon Peres, hield zich giste ren na een bijeenkomst met Netanyahu op de vlakte. De bouwplannen zijn door de vorT ge regering voorbereid, maar Peres wilde niet zeggen of zijn fractie straks voor of tegen de uitvoering ervan zal stemmen. Ook elders op de Westoever heerst onrust over Israëlische bouwplannen. Bij de nederzetting Maale Adumin ontruimden agenten gisteren een bedoeïenenkamp, dat moet wijken voor nieuwe woningen. Bulldozers walsten de onderkomens van het nomadenvolk plat. foto reuters jim Hollander DEN HAAG GPD menten op drie steden, waarbij maandag ten minste negentien doden vielen. Kamanda sprak van 'zelfverdediging'. Anders gaat de oorlog door, aldus de Zaïrese minister, en zou het VN-plan waardeloos blijken. Troepen die zich als een coa litie van Zaïrese rebellen pre senteren, vielen in oktober Zaïre binnen, dat door wanbeleid van de zieke president Mobutu dreigde te desintegreren. Ze schoten Zaïrese Tutsi's te hulp die in de bewuste streek worden vervolgd. De rebellen hebben de steun van Rwanda en Ugan da, landen die een grotere macht voor de etnische Tutsi's in de regio nastreven. Het was onder protest dat de Kroatische ambassadeur in Ne derland Salaj gisteren voor het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag verscheen. Zijn regering was gedagvaard omdat zij, on danks een bevel van het tribu naal vorige maand, nog steeds geen documenten heeft overge dragen in de zaak tegen de Kroatische generaal Blaskic. Een dergelijke dagvaarding, zei Salaj tegen rechter Kirk-Mc- Donald, is in strijd met het in ternationaal recht en de statu ten van het tribunaal en wordt door Kroatië niet erkend. „Mijn aanwezigheid hier is slechts een uiting van respect jegens u en een teken van onze medewer- king.'' Aan mondeling beleden me dewerking heeft het tribunaal niets, zo reageerde McDonald. De aanklagers hebben van de Kroatische regering nog geen van de gevraagde papieren ont vangen, terwijl het proces tegen Blaskic, die wordt beschuldigd van oorlogsmisdaden tijdens et nische zuiveringen in Centraal- Bosnië, voor april op de rol staat. Salaj verklaarde dat Kroatië zich bewust is van zijn verplich tingen en bereid is alle eisen in te willigen, maar hij bleef hame ren op de onrechtmatigheid van de dagvaarding. McDonald voelde er gisteren niets voor om de dagvaarding, zoals Salaj voorstelde, voor te leggen aan de Veiligheidsraad van de Vere nigde Naties, die het tribunaal heeft ingesteld. Ze stelde voor dat beide par tijen snel om de tafel gaan zit ten om de overdracht voor te bereiden. Als geste besloot zij de dagvaarding voor onbepaal de tijd op te schorten. Ook Bos nië is tot nu toe overigens in ge breke gebleven wat betreft de overdracht van documenten in de zaak-Blaskic. Gisteren bleek dit vooral een gevolg te zijn van communicatiestoornissen in Bosnië zelf. Het land heeft nu uitstel gekregen tot maandag. merde op de gevaren van de gekke-koeienziekte (BSE) voor de mens. Een woordvoerster van de Britse regering in Straatsburg zei gisteren echter dat 'in Grool- Brittannië geen gelatine wordt gemaakt op basis van grond stoffen afkomstig van Britse koeien', en dat de geëxporteer de gelatine daarom geen enkel gevaar vormt. De Europese Unie verbood de uitvoer van Brits rundvlees, ge latine, zaad en embryo's in maart vorig jaar nadat de Britse regering had toegegeven dat er mogelijk een verband was tus sen BSE en Creutzfeldt-Jacob. De Britse regering had dit jaren lang met klem ontkend. Een toonaangevende weten schapper op het gebied van de hersenziekte Creutzfeldt-Jakob (CJD) heeft gisteren gezegd dat Groot-Brittannië maandelijks nog 600.000 ton rundergelarine uitvoert, in weerwil van het ex portverbod van de Europese Unie. De Europese commissaris voor landbouw, Fischler, zei dinsdag met klem dat nog steeds 'geen gram gelatine' Groot-Brittannië had verlaten. Maar de Britse professor Lacey zei voor het Europees Parle ment: „Wij voeren nog altijd be smette producten uit". Lacey was een van de eersten die ha- LONDEN Rtr-DPA Zware stormen hebben in de af gelopen nacht in Groot-Brittan nië vijf levens geëist. Er vielen enkele gewonden. Door wind snelheden tot 130 kilometer per uur en zware regenval ontstond grote schade. Drie mannen stierven toen hun jacht bij het Kanaaleiland Wight omsloeg. Eén opvarende kon worden gered. In het Noord-Engelse Yorkshire kwa men een vrouw en haar dochter om het leven doordat ze op een omgewaaide boom botsten. En kele mensen raakten gewond door omgewaaide bomen, au to's die van de weg werden ge blazen en rondvliegende dak pannen. Ook het vliegverkeer onder vond hinder van het noodweer. In Southampton werd het vlieg veld gesloten nadat een passa giersvliegtuig bij een moeilijke landing twee klapbanden kreeg. Een ander toestel moest tot twee keer toe een landingspo ging op de luchthaven van Glas gow afbreken. Alle veerboten tussen Noord-Ierland en Schot land werden stilgelegd. Noord-Korea krijgt voedselhulp jaar beschikbaar stelde via een soortgelijk hulpprogramma van het WFP. Deze VN-organisatie zei recentelijk zeker 70 miljoen gulden nodig te hebben om de hongersnood in Noord-Korea te- lenigen. Het acute voedseltekort in het communistische land is ontstaan na verwoestende over stromingen in de afgelopen twee jaar. De Verenigde Staten zegden gisteren al toe Noord-Korea voor 16,5 miljoen gulden extra aan voedsel te zullen schenken via het WFP. De hulp omvat vooral graan, soja en rijst. De Zuid-Koreaanse regering staat Noord-Korea met voedsel hulp bij. Seoul neemt voor een bedrag van ruim 11 miljoen gul den deel in een hulppakket van het Wereldvoedselprogramma (WFP) ter voorkoming van hon gersnood in het noordelijke buurland. Een woordvoerder van het Zuid-Koreaanse minis terie van buitenlandse zaken heeft dat vanmorgen gezegd. De financiële steun voor Noord-Korea komt bovenop een bijdrage van 5,5 miljoen gulden die Zuid-Korea vorig reageerde positief op dit besluit. Het bedrijfsleven verkiest deze regering, die het economisch niet slechter doet dan vorige kabinetten, boven de chaos die onvermijdelijk zou ontstaan als het kabinet valt. Recente pogingen van de op positiepartijen om een regering te vormen buiten de Welvaarts partij om, stuitten op grote on derlinge verdeeldheid. Deson danks blijft (gillers positie con troversieel. Leden van de parle mentaire onderzoekscommissie beweren dat er wel degelijk be wijzen zijn dat de bedrijven die zij en haar man bezitten op gro te schaal belasting ontduiken en geld naar de Verenigde Staten sluizen. „Toen we als studenten naar de VS gingen, hadden we nog geen dubbeltje", is een van (gillers uitspraken. „Nu, twintig jaar later, beheert het echtpaar een zakenimperium", aldus een boos lid van de onderzoeks commissie. „Ze betalen sinds 1987 geen cent belasting en zijn eigenaar van 300.000 vierkante meter grond, waarop honder den luxe villa's staan. En dan RONALD FRISART Na een uitputtend gevecht heeft Klein Duimpje de slag om de Indonesische goudschat gewonnen. Samen met twee partners mag de kleine Canadese firma Bre-X Minerals Ltd. de Busang-goud- mijn op het eiland Kalimantan (Borneo) gaan exploiteren. Concurrent Barrick Gold Corp. uit Toronto, de een na grootste gouddelver ter wereld, ligt daarmee knock out tegen het canvas. De inzet van het gevecht was zeer hoog: Busang is wel 's werelds grootste goud vondst in vijfhonderd jaar genoemd. Het verhaal begint in 1993, als Bre-X- topman David Walsh besluit dat zijn bedrijf in Indonesië zijn geluk moet be proeven. Met het oog daarop huurt Walsh de geoloog John Felderhof in als zijn tweede man. De in Canada gebo ren Nederlander Felderhof laat er geen gras over groeien en heeft bovendien geluk. Zo'n driehonderd kilometer van de kust stuit hij in Oost-Kalimantan op een reusachtige goudvoorraad. Inmid dels wordt die geschat op bijna 71 mil joen ounce (van 31,1 gram), goed voor een opbrengst van op z'n minst 45 mil jard gulden. Na Felderhofs treffer maakte Bre-X ech ter een grote fout. Het verkocht de huid voor de beer goed en wel was gescho ten. Bre-X maakte de vondst wereld kundig, maar had nog geen vergunning van de Indonesische regering om het goud uit de grond te halen. De strijd om die vergunning liep uit op een maan denlang bitter gevecht, niet alleen tus sen bedrijven, ook tussen kinderen van president Suharto. Uiteindelijk werd deze week de knoop doorgehakt: Bre-X mag aan de slag, sa men met de Amerikaanse mijnbouwer Freeport-McMoRan en de Indonesische magnaat Mohammed 'Bob' Hasan. In het project krijgt Bre-X een belang van 45 procent, Freeport 15 procent, Hasan via zijn bedrijf PT Askatindo Karya Mi neral 30 procent. De overige 10 procent is voor de Indonesische staat. Pikant is dat niet alleen Barrick buiten de boot is gevallen, maar ook president Suharto's oudste dochter Siri Hardiyan- to Rukmana ('Tutut'). Zij sloot vorig jaar een overeenkomst met Barrick, dat ook de Canadese oud-premier Mulro- ney en de Amerikaanse oud-president Bush voor zich liet lobbyen. Dat Tututs zakelijke en politieke invloed in Jakarta groot is, heeft haar ditmaal niet mogen baten. Gelukkiger was haar broer Sigit Hardjojudanto, die zich vorig jaar ver bond met Bre-X. Hoewel niemand het hele verhaal pre cies kent, heeft mogelijk Bob Hasan een doorslaggevende rol gespeeld. Deze ty coon in de houtbranche is al tientallen jaren bevriend met president Suharto. Wekelijks staan ze met elkaar op de golfbaan. Hasan heeft een aandeel in Freeport McMoRan, dat al dertig jaar koper en goud wint in Irian Jaya. Vol gens The New York Times is het dan ook geen wonder dat Freeport nu tot de Busang-winnaars behoort. Hasan bracht op 1 december vorig jaar een bezoek aan Suharto op diens bui tenverblijf in het Puncak-gebergte. Vol gens het weekblad Far Eastern Econo mie Review vroeg Hasan toen om presi dentieel ingrijpen. Want de soms wel erg schimmige twist om het goud deed afbreuk aan het vertrouwen van buiten landse investeerders in Indonesië. Zo waarschuwde een invloedrijke con sultant uit Hong Kong: „In een situatie waarin overheidregels vrijelijk kunnen worden toegepast of veranderd ten bate van de machthebbers, zouden veel nieuwe investeerders wel eens kunnen besluiten dat het elders veiliger is". Het SuhartO'-bewind zet veel kaarten op het aantrekken van buitenlands kapitaal om Indonesië economisch te ontwikke len. Dat Hongkongse geluid was dus hoogst verontrustend. Op grond vap wat we nu weten, valt te concluderen dat de president heeft ge luisterd naar zijn vriend Bob Hasan en aan het gekrakeel een einde heeft ge maakt. Welke ondernemers hebben ge wonnen en wie verloren, is daarmee duidelijk. Blijft over de vraag wat de Indonesische bevolking er wijzer van wordt. Weinig, vindt de bekende econoom Kwik Kian Gie. Onlangs sloot hij zich in het Indonesische dagblad Kompas aan bij moslimleider Amien Rais. Die is boos dat aan de staat maar tien procent van het Busang-project toevalt. Kwik wijst op de grondwet die bepaalt dat 's lands bodemschatten moeten worden gebruikt om de welvaart van het volk zo veel mogelijk te bevorderen. Op papier en in politiek opzicht is Indo nesië vrij, schrijft hij maar mentaal nog niet. „We moeten ook mentaal vrij zijn van feodalisme en nepotisme. Het prin cipe is de soevereiniteit van het volk, en niet (een systeem) dat de natuurlijke rijkdom ziet als het eigendom van de mensen die al rijk zijn." Dat hij daar mee onder meer de familie Suharto be doelt, laat zich raden. Frans parlement wil aanpassingen in immigratiewet Franse parlementariërs hebben gisteren een 'Amerikaanse' op lossing naar voren geschoven voor de omstreden nieuwe im- migratiewetten. Daarmee zou de controversiële verplichting voor burgers vervallen om bui tenlandse gasten bij de autori teiten aan te melden. De conservatieve parlementa riër Mazeaud is nu met het idee gekomen dat niet de Franse burgers, maar de buitenlandse gasten zelf zich moeten aan- en afmelden bij de autoriteiten. Dat is ook in de Verenigde Sta ten het geval. Volgens de Franse historicus Labesse herinneren de wetten, die volgende week in stemming komen, aan het Vichy-regime van tijdens de Tweede Wereld oorlog, toen Fransen hun land genoten van joodse afkomt bij de autoriteiten aangaven. „Deze nieuwe wet brengt slechte her inneringen boven", aldus La besse. De wetsvoorstellen, die zijn ingediend door minister van binnenlandse zaken Debré, zijn erop gericht de illegale im migratie terug te dringen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1997 | | pagina 7