Spreekt u mij
liever aan met
met voetbalmanager'
Andrej Jeliazkov wil graag terugkomen naar Nederland
Sport
X7
3ENSDAG 19 FEBRUAR11997
CHEF WILLEM SPIERDIJK. 071 -5356464. PLV.-CHEF ROB ONDERWATER. 071 -5356463
mm ijn hand reikt tegenwoordig ver,
zelfs tot in het diepe zuiden van
Portugal als adviseur van Benfïca,
dub van Glenn Helder en binnenkort
rÜD ton Taument. „Met Benfica heb ik een
n p| tagement-contract voor adviezen op het
out ied van reclame, marketing, merchan-
ig i ng en image-rechten. Helder is de eerste
don lerlandse voetballer van Benfica, mijn
d te eau nu de eerste zakenpartner uit Ne-
land. Dat is vrij uniek",
ker ij was een idealist, nu een realist. De
bondsvlag is opgeborgen? „Nee", zegt
k d; (Jansen, „ik ben niet voor de commer-
Istii gevallen als u dat misschien mocht den-
Na vijftien jaar vakbondswerk als me
ierker van de WCS heb ik alleen beslo
op eigen benen verder te gaan. Mijn
prnjimerciële activiteiten ontken ik niet.
mijn sportmanagementbureau is niet
riori een makelaarsinstituut. De com-
cie is slechts een onderdeel, niet meer,
minder".
loegebeukt verliet hij de boksring van de
de 'S en begon een eigen sportmanage-
ïtbureau: Sport Promotion bv. De zoon
Karei past er voor als voetbalmakelaar
rorden aangesproken. Dat verdriet kan
v zijn vader niet aandoen. „Dank u be-
rs d. Spreekt u mij liever aan met voetbal-
k\v ïager".
eze Jansen heeft ook z'n eer. Er is al
iche-vervuiling genoeg. De IAFA (Inter-
onal Association of Football Agents),
e E gjaar december mede door zijn inspan-
'ie;en opgericht, is zojuist een fel offensief
b jnnen tegen de beunhazen die de
pti kt veel schade berokkenen en de goede
3 fii m van de officiële agenten door het slijk
tn.
faling
7-6 ize organisatie wil af van al die individu-
Tgii zaakwaarnemers die open en bloot en
gehinderd door enige deskundigheid in
voetbal opereren. Ze hebben maling
de regels en er is niemand die optreedt,
ver :IFA (wereldvoetbalbond) is te laks, net
ie nationale bonden. De officiële FIFA-
iten moeten aan strenge regels voldoen,
1st loeten een examen afleggen en een niet
ige waarborgsom van 200.000 dollar
oner en. Op de werkzaamheden wordt
Tui jg toegezien, overtreding van de regels
uk ar gestraft. Maar ondertussen werkt
2cl i in het illegale circuit gewoon door. De
kt wordt bedorven. Bovendien is het
slechte zaak voor spelers en clubs",
jn pupil Regi Blinker, ex-Feyenoord,
k laatst bij twee clubs (Udinese en Shef-
Wednesday) tegelijk te hebben gete-
tekende via ons kantoor bij Shef-
Wednesday, via een illegaal agent-
4 ip in Amsterdam bij Udinese. Via mijn
I Dcaten heb ik die zaak ten slotte voor
ker bij de FIFA kunnen oplossen. Maar
heeft maanden werk en energie gekost
recht te krijgen wat krom was",
ij wil niet dat het illegale Amsterdamse
s(j] itschap met naam en toenaam wordt
aemd. „Die lieden werken zonder enige
De aal en fatsoen. Spelers die licht zijn te
leeivloeden, zijn een gemakkelijke prooi,
di en tijdsbestek van een week wordt zo'n
er bij voorbeeld bijna dagelijks gebeld,
ijl dat agentschap dus weet dat die spe-
ti een legale zaakwaarnemer heeft. 'We
iaj ben een club voor je', wordt er dan ge-
q I. 'We kunnen alleen nog niet zeggen
(j e. Maar één ding: vertel niets tegen je
waarnemer, anders gaat het niet door',
soort amateur-teksten. Zo'n speler
t in de war. Hij gaat twijfelen, hij weet
wat hij moet doen".
)an komt de laatste stap. Dan belt dat
re'j ale agentschap hem op, meestal 's
v0 ids laat, met de volgende mededeling:
mensen van de club, doorgaans uit Ita-
je if Spanje, zijn net geland op Schiphol,
zitten nu in de auto op weg naar het
Die willen met je praten. Informatief.
e even langs komt. We informeren je
waarnemer morgen wel",
acht van de tien gevallen neemt zo'n
er de gok en rijdt naar Schiphol of een
nder hotel toe onder het motto 'luiste-
ei an geen kwaad'. Eenmaal aangekomen
it hij onder zo'n enorme druk gezet dat
andtekening automatisch volgt. Wat hij
getekend, weet hij niet. Waarvoor hij
getekend, is 'ie thuis alweer vergeten,
leeft alleen het bedrag in z'n hoofd zit-
bf vat is genoemd. Voor de rest is het hem
r i naai ontgaan wat er op papier is gezet,
rb at is dus ook met Blinker gebeurd".
;amp
zaktelefoon piept. Vanuit Londen
jojekt opeens de vice-president van Ar-
De hand van voetbalmanager Rob Jansen reikt tot in Zuid-P'ortugal
Een image-contract naast een arbeidscontract, net als in Amerika. Misschien is dat de oplossing
voor Ajax om het voor topvoetballers als Frank en Ronald de Boer financieel wat aantrekkelijker
te maken. Volgens hun zaakwaarnemer, Rob Jansen, kleeft er goud aan de tweeling.
senal, David Dein, tot Rob Jansen. De Brit
roept de voetbalmanager op tot het snel
doen van een gewichtige zaak: Dennis
Bergkamp. De Londense club wenst het
contract met de duurste voetballer van En
geland - naar verluidt 50.000 gulden netto
per week - open te breken én dringend met
nog enkele jaren te verlengen. „Daar valt
over te praten", zegt Jansen droog, alsof hij
het over het weer heeft. „We'll do so, sir,
soon".
Vijftig duizend gulden netto per week.
Tweeëneenhalf miljoen gulden netto per
jaar. Het grote geld vliegt op de vroege och
tend over tafel. Het is voor Rob Jansen da
gelijkse routine. Toch: „Wat Dennis bij Ar
senal verdient, is
natuurlijk extreem.
Geen maatstaf'.
Alan Shearer maakte op het Europees
kampioenschap in Engeland vijf doelpun
ten en onmiddellijk was er een club, New
castle United, die 35 miljoen gulden voor
hem neertelde. De financiële verdwazing
kent na het Bosman-arrest geen grenzen
meer. Volgens Jansen is het einde van die
ontwikkeling nog niet in zicht.
„Ik bekijk het historisch. Daarvoor moe
ten we terug naar het begin van de jaren ze
ventig. Ik weet nog goed dat Ajax Johan
Cruijff in augustus 1973 voor één miljoen
gulden verkocht aan FC Barcelona. De grote
krantenkoppen uit die
dagen zie ik nog voor
me: 'Welk mens is nou
één miljoen waard?'. Tegenwoordig, dus
amper vijfentwintig jaar later, zijn spelers
uit de Nederlandse eerste divisie al een mil
joen waard. Ik zeg u hier en nu dat de sala
rissen van de topvoetballers, de schadeloos
stelling bij het afkopen van contracten, de
sponsorbijdragen en de budgetten van de
clubs bij lange na nog niet het hoogste punt
hebben bereikt".
Salarispost
Rob Jansen kent de cijfers uit het hoofd.
„De salarispost van de drie topclubs in Ne
derland heeft in een tijdsbestek van twee
jaar een stijging van driehonderd procent te
zien gegeven". Hij ontkent met klem dat de
spelers, met in hun kielzog hun onvermij
delijke zaakwaarnemers, van de afschaffing
van het transfersysteem het meest profite
ren.
„De salarispost maakt 75 a 80 procent uit
van de clubbegroting. Dat is altijd zo ge
weest en dat is nog zo. In relatieve zin is er
niets veranderd. Wél in absolute zin. Dat
komt doordat de tv-rechten als inkomsten
bron een geweldige vlucht hebben geno
men en de clubbestuurders veel creatiever
zijn geworden in het vergaren van geld, met
name in functie van het bedrijfsleven. Bij
FC Utrecht stapt nu ineens zomaar de
bank-verzekeraar Fortisbinnen".
Het goud kleeft aan de voetballers. „En zo
hoort het ook. De spelers zijn de acteurs en
de steracteurs. Voor hen komen de mensen
naar het stadion, ze komen niet voor de be
stuursleden of de sponsors. Het zijn de spe
lers die de waarde van de club bepalen".
Het is hoogseizoen voor de voetbalmana
ger. Rob Jansen vliegt dezer dagen van hot
naar her om zijn pupillen, waar ook ter we
reld, in hun contract-besprekingen met de
penningmeesters bij te staan. De directeur
van Sport Promotion heeft een omvangrijke
stal. Van zestig profvoetballers behartigt hij
de belangen, onder wie bijna alle Ajacieden.
In de Amsterdamse Arena schuift hij bijna
dagelijks aan. Nu eens voor Scholten en
Reuser, dan weer voor Splinter en de broers
De Boer.
Hier een onsje méér, daar een onsje min
der? Aan de onderhandelingstafel wordt ab
soluut niet gemarchandeerd, bezweert Jan
sen.
„Ik doe inmiddels zo'n zeven acht jaar
zaken met Ajax. De feiten zijn dat de sala
rissen in de loop der tijd gigantisch zijn ge
stegen en dat de spelers bij vertrek stuk
voor stuk goed zijn terechtgekomen. Het is
juist het collectief dat voor Sport Promotion
en de spelers een heel sterke positie rich
ting Ajax creëert. Het collectief biedt in de
praktijk gewoon meer perspectieven en po
wer dan de eenling".
„Dat ten eerste. Bovendien hanteert Ajax
sinds een jaar of twee een financiële struc
tuur waarin precies is vastgelegd wat de
spelers kunnen verdienen. Er zijn drie cate
gorieën salarissen: A, B en C. Het is de tech
nische staf die z'n oordeel geeft over de ca
tegorie waarin de speler thuishoort en het is
de penningmeester die de daarbij behoren
de tabel toepast. Als zaakwaarnemer is de
onderhandelingsruimte bij Ajax dus vrij be
perkt".
Categorie
Finidi, Kanu, Reiziger en Davids beweerden
bij Ajax niet te kunnen verdienen wat zij in
het buitenland konden krijgen en vertrok
ken naar Spanje en Italië. De hoogste cate
gorie (A) was hen nog niet hoog genoeg. Zo
denkt inmiddels ook de tweeling De Boer
erover. Negen ton bruto (exclusief premies)
is tegenwoordig een schijntje, zeker verge
leken bij de absurde salarissen die door
clubs als Arsenal worden betaald.
Moet het systeem van honorering in Am
sterdam misschien niet dringend op de hel
ling? Midden in het overleg met de Amster
damse club over de tweeling-De Boer moet
Jansen z'n woorden zorgvuldig wegen. „Bij
de huidige financiële structuur wordt door
sommige spelers inderdaad een vraagteken
gezet. Ajax op zijn beurt houdt vol: 'Ons sa
larissysteem is en blijft zoals die is. Wij ma
ken alleen een uitzondering bij calamitei
ten. Bij voorbeeld voor een speler als Ronal-
do".
In het Nederlandse fiscale klimaat kent
Ajax z'n beperkingen. Een oplossing is in de
maak. „Een arbeidscontract én een image-
contract; wellicht is dat de toekomst", zegt
Jansen. „Sinds een jaar of twee brainstor
men specialisten van Ajax en Sport Promo
tion al over de mogelijkheden om als club
zelf het individuele portretrecht van de spe
lers te exploiteren die, op hun beurt, in ruil
daarvoor een jaarlijkse afkoopsom ontvan
gen. Het heeft geleid tot een vrij omvangrijk
werkstuk. Ajax is erachter gekomen dat, om
de image-rechten als topclub optimaal uit
te baten, daarvoor het totale pakket nodig
is: het individuele recht van de speler, het
collectieve recht van de spelersgroep, het
clubtenue en het clublogo".
„De inkomsten uit het image-contract
kan de speler bij voorbeeld onderbrengen
in een besloten vennootschap, wat met zijn
salaris niet mogelijk is. In het Nederlandse
voetbal is dit een totaal nieuwe ontwikke
ling. Voor de feitelijke toepassing ervan, is
overigens nog wel toestemming vereist van
de fiscus. Als die er eenmaal is, zullen alle
clubs in het betaalde voetbal daarvan profi
teren, niet alleen de top. Ook een speler van
ADO Den Haag heeft z'n reclamewaarde, al
is het alleen voor de regio Den Haag".
Het idee is niet nieuw. Het is overgewaaid
uit de Verenigde Staten. „In Amerika is er
geen basketbal- of honkbaltopper die géén
twee contracten heeft. Iedere topper heeft
daar een arbeidscontract met een maxi
mumsalaris en een image-contract. Mi
chael Jordan krijgt 2,5 miljoen dollar als
basketballer en 35 miljoen dollar voor z'n
image-recht. Deze constructie is- daar nor
maal. In die ontwikkeling loopt Europa ten
opzichte van Amerika lichtjaren achter. In
landen als Spanje en Italië wordt die con
structie door de grote clubs incidenteel toe
gepast. In Nederland zou je Sport Promo
tion als de voorloper kunnen beschouwen".
tikkeltje dileker, kaler en grijzer, maar
is ontegenzeglijk Andrej Jeliazkov die
met soepele pas een weg baant door de
jen van het aftandse Levski Sofia-sta-
e2{' De oud-Feyenoorder, manager en
ju skort ook oefenmeester van Bulgarije's
rtJ ulairste club, heeft het razend druk met
2 lei besprekingen tussen de trainingen
maar voor bezoek uit Holland 'de
ijvan mijn hart heb ik bij jullie achterge-
i—wil hij graag wat tijd vrijmaken.
ie\vel de timide Jeliazkov ook in zijn
ki erdamse jaren niet te boek stond als de
tndigheid zelve, maakt hij anno 1997
wel heel sombere indruk. De rijzige
nicus van weleer, die op zijn 28-ste
Nederland werd gehaald, bevestigt die
neming. „Ik schaam me soms om in
Mercedes Jeep door Sofia te rijden. Ik
me dan schuldig, alsof ik iets aan de el
s' e zou kunnen doen. Als je ziet hoe be
rt velen het hebben. Dat mensen naar
51 beukens moeten om niet van honger
komen, dan stemt dat buitengewoon
Ik ben niet rijk, maar heb genoeg
overgehouden aan mijn voetbaltijd om
me geen zorgen te hoeven maken. En ver
geleken met mijn landgenoten ben ik na
tuurlijk wèl rijk. Maar ik zou graag willen le
ven in een land met minder problemen en
gelukkige mensen".
Dat Idinkt bijna als een sollicitatie, hoe
wel Jeliazkov geen trainerslicentie heeft - hij
moet Levski ook vanaf de tribune leiden -
en een Nederlandse club derhalve geen op
tie is. België misschien, waar hij tenslotte
nog heeft gespeeld bij Beerschot en Antwer
pen? „Ik blijf hier in ieder geval tot het ein
de van het seizoen en dan zie ik wel hoe de
vlag er bij hangt. Een kampioenschap zou
veel goed kunnen maken, maar we staan
gedeeld derde met tien punten minder dan
CSKA, dus het zal moeilijk worden".
Inderdaad, een plaatsje in de Champions
League en wat aardige resultaten daarin
zouden de financiële nood behoorlijk kun
nen verlichten. „Maar internationaal stelt
het Bulgaarse clubvoetbal momenteel wei
nig voor. Al onze goede voetballers spelen
in het buitenland. Stoitsjkov, Balakov, Ko-
stadinov en noem maar op. Talent hebben
we altijd genoeg gehad, alleen hebben we
het geld niet om de spelers hier te houden".
Ter illustratie: tweeënhalf jaar geleden
verkocht Levski de negen beste spelers om
de geheel lege kas weer een beetje te vullen.
Dat bracht bij elkaar vier miljoen mark op.
En de roemruchte club opgericht in 1914,
twintig keer kampioen, negentien maal be
kerwinnaar kon weer van voren af aan be
ginnen. „De ploeg is niet slecht, maar mist
ervaren spelers. Maar zodra een speler er
een beetje boven uitsteekt, loert direct het
gevaar dat er een buitenlandse club
aanklopt om hem te kopen. Of CSKA na
tuurlijk".
Zo is er al een bod uitgebracht van drie
miljoen op de aanvallende middenvelder
Marian Christov, het grote, 23-jarige talent
van Levski. „Ik wil hem heel graag houden,
maar dat is niet aan mij", voegt Jeliazkov er
berustend aan toe.
De voortdurende uitverkoop is trouwens
niet het enige probleem voor Levski en de
andere clubs. Al jaren wordt het Bulgaarse
voetbal verziekt door onverkwikkelijke af
faires. Verhalen over verkochte wedstrijden
en omgekochte scheidsrechters hebben de
sport in een kwaad daglicht gesteld. „Veel
zaken zijn niet te bewijzen, maar geloof mij
maar dat het gebeurt. Sommige clubs moe
ten wel, uit pure ellende. Die bieden zich
nog net niet aan".
Geen wonder dat de publieke belangstel
ling danig is teruggelopen. „En dan hebben
wij bij Levski nog niets eens te klagen. Onze
aanhang is redelijk trouw". Aan de prijs van
een kaartje kan het in elk geval niet liggen,
want die bedraagt een paar dubbeltjes. Het
geen zelfs in deze voor de gemiddelde Bul
gaar zo benarde tijden geen onoverkomelij
ke hinderpaal hoeft te zijn.
„Nee", zegt Jeliazkov, „het stroomt hier
alleen nog vol bij de toppers tegen CSKA en
bij wedstrijden van het nationale team".
Maar zelfs het Bulgaarse elftal lijkt te delen
in de misère. Waar bij het WK in 1994 nog
een ongedachte vierde plaats werd behaald
- Sofia stond op zijn kop- sneuvelde de na
tionale trots bij het EK van '96 al in de eer
ste ronde. Interne strubbelingen het al dan
niet opstellen van spits Penev, het neefje
van de coach verziekten de sfeer. Sindsdien
speelt Stoitsjkov niet meer voor zijn land.
Jammer, vindt Jeliazkov. „Hoe moeilijk hij
ook is, de beste spelers moeten meedoen".
Jeliazkov weet echter uit eigen ervaring
maar al te goed dat het zo lang niet altijd
werkt in de voetballerij. Ook hij was in zijn
Rotterdamse jaren wel eens de speelbal van
een trainer (Libregts!) die hem om duistere
redenen passeerde. Uit zijn mond echter
geen kwaad woord over Feyenoord. De in
middels 44-jarige Bulgaar beleefde er naar
eigen zeggen zijn mooiste tijd. „De kwaliteit
van het voetbal en het leven, het was prach
tig. Een volle Kuip, schitterend. Vergelijk
dat eens met ons rotte stadion. Die am
biance is niet te vergelijken".
En het succesjaar met Cruijff (seizoen
'83-'84)? Ah, nu beginnen zijn ogen te glin
steren. Cruijff, dat was andere koek. „Een
geboren winnaar. Zijn invloed in het veld
was onvoorstelbaar groot. Ik had nooit ge
dacht dat één speler zo belangrijk kon zijn
in een elftal. Hij was altijd zo zeker van zijn
zaak. En hij wist die zekerheid ook op ande
re spelers over te brengen. Ik ben blij dat ik
met hem heb kunnen spelen. Mijn terug
keer naar Bulgarije betekende niet één stap
terug, maar vele stappen". In 1991 begon
hij als manager bij Levski, dat al weer enige
tijd in de schaduw opereert van aartsvijand
CSKA, één van de vijf clubs in de hoogste
Bulgaarse-divisie.
De toekomst van club en land baart hem
ernstig zorgen. „Het zal hier, ook met een
nieuwe regering, eerst nog slechter gaan".
Wie of wat houdt hem eigenlijk in Bulgarije?
Zijn \touw Georgina in ieder geval niet. „Zij
wilde destijds liever in het Westen blijven.
Ze zou dolblij zijn als we teruggingen". Hun
kinderen Sylvia (21) en Pavel (16) vormen
de enige onzekere factor.
Bang voor aanpassingsproblemen zoals
hij vijftien jaar geleden kende, is de voor
malige vedette absoluut niet. „Ik ken het le
ven bij jullie, ben ook een stuk ouder dan
toen. Ik heb er nog vrienden. Elk jaar stuur
ik met de kerst nog twintig kaarten naar
Nederland en er komen er ook zoveel te
rug". Nee, zegt hij eerlijk, Cruijff zit daar
niet bij.
