Natuur Milieu
Boeren letten meer op natuur
'Vliegende deuren'
Oog telt passerende dieren
Actie scholen om energie te besparen
WOENSDAG 19 FEBRUAR11997
157
REDACTIE: 8ERT DE JONG 072-5196276
Landschapsbeheer Noord-Holland geeft werkbladen uit
viaiuur in öearijr
bert de jong
Het gaat om het doel. Natuur
ontwikkeling ten plattelande en
landschapsbescherming.
Linksom, door reservaatbeheer
door natuurorganisaties, of
rechtsom, via betaalde natuur-
produktie door boeren. Ir. J. de
Zeeuw, voorzitter van Land-
schapsbeheerNoord-Holland
(LBNH), gelooft dat LBNH,
vooral steunend op vrijwilligers,
er goed aan doet samen te wer
ken met de Westelijke Land- en
Tuibouworganisatie (WLTO).
Waarmee een oude kloof wordt
gedicht.
De Zeeuw, in het dagelijks leven
dijkgraaf van het waterschap
Groot Geestmerambacht, vindt
natuurbeheer door agrariërs
een goeie zaak. Het is geen
kwestie (meer) van elkaar be
concurreren of zelfs verketteren,
maar een zaak van elkaar ver
sterken en tot steun zijn: draag
vlakverbreding. Dat levert per
saldo het meeste op voor flora
en fauna.
De stichting LBNH hanteert
daarbij de meer ideële motie
ven, terwijl de WLTO in agra
risch natuurbeheer vooral een
mogelijkheid ziet de inkomens
positie van boeren te verbete
ren.
Landschapsbeheer Noord-Hol
land heeft bij wijze van uitge
stoken hand vier fraaie werkbla
den gemaakt, om boeren die in
hun bedrijfsvoering meer aan
dacht willen besteden aan de
natuur een stukje op weg te hel
pen. De werkbladen behande
len thema's als (boeren)zwalu-
wen, bloemrijke slootkanten,
vogels rond het erf, en polder-
amfibiëen.
De door de provincie gefinan-
cierdè stichting LBNH telt thans
ongeveer 1.500 vrijwilligers, die
weidevogelnesten beschermen
bij boeren, hoogstamfruitbo-
men, houtwallen en knotwilgen
snoeien, rietkragen en hooi-
landjes maaien. Daarnaast wor
den cursussen, excursies en le
zingen verzorgd over ecologisch
beheer.
C. Franzen, WLTO-voorzitter,
benadrukt dat natuurbeheer tot
een meerwaarde (meer inko
men, beter imago) voor de deel
nemende boeren moet leiden.
Hij denkt dat boeren in dat ge
val in staat zullen zijn de presta
ties van klassieke natuurbe
schermers te overtreffen. Daar
zijn nu al positieve voorbeelden
van te geven. Zo gaat op plaat
sen waar boeren actief mee
doen aan natuurbeheerdoor
ze te betalen voor nesten van
onder andere kieviten, grutto's
en scholeksters de vogel
stand vooruit.
Ook Franzen wil oude tegen
stellingen tussen natuurbe
schermers en boeren overbrug
gen. Zijn motto: gij zult niet vre
zen. Zo kunnen boeren in de
praktijk gebruik maken van de
kennis die organisaties als
Vogels op het erf, padden en kikkers. De werkbladen van Landschapsbeheer Noord-Holland behandelen ver
schillende thema's.
Landschapsbeheer Noord-Hol
land aanreiken. Er breken wat
hem betreft mooie tijden aan.
Geïnteresseerde boeren die in
het bezit van de 4 LBNH-werk
bladen willen komen kunnen
die opvragen. Het adres: post
bus 6090, 2001 HB in Haarlem.
Telefoon 023-51 43 08 0.
castricum Vogelend Nederland
is opgetogen. De afgelopen win
terperiode hebben minstens tien
zee-arenden in Nederland ge
pleisterd. Waarschijnlijk is dat
een direct gevolg van groeiende
populaties in Scandinavië, Polen
en Duitsland. Heel bijzonder was
het langdurige verblijf van twee
jonge zee-arenden in de Noord-
Hollandse duinen (foto), waar ze
zich voedden met konijnen. Re
gelmatig maakten de enorme
roofvogels (met een spanwijdte
tot ruim 2,5 meter) uitstapjes
naar de polders achter de duinen,
om bij wakken watervogels te
verschalken. Tussen het Noord
zeekanaal en de Hondsbossche
Zeewering zijn ze op diverse
plaatsen gezien. In Flevoland bi
vakkeerden enige tijd tegelijker
tijd zelfs drie zee-arenden. Des
kundigen denken dat met tien tot
twaalf overwinterende zee-aren
den zo ongeveer het wintermaxi-
mum voor ons land is bereikt.
Deze grote vogels, alias 'vliegen
de deuren', hebben grote natuur
gebieden nodig. En die zijn nu
eenmaal schaars in de lage lan
den. Het Wereld Natuur Fonds
(WNF) had plannen om zee
arenden in ons land uitte zetten,
om zo de terugkeer van deze
soort als broedvogel te bewerk
stelligen. Op die plannen is veel
kritiek gekomen en daarom staan
ze voorlopig op een laag pitje, al
heeft minister Van Aartsen er al
wel een vergunning voor afgege
ven. FOTO MARTIJN DE JONGE
Nut van 'fauna-passages' in kaart gebracht
Met behulp van infrarood-de-
tectoren is het vanaf dit voor
jaar mogelijk te tellen hoeveel
dieren de zogenaamde 'fauna
passages' gebruiken. Dankzij de
tunnels die onder wegen door
lopen, kunnen kleine en grote
dieren veilig de andere kant be
reiken. Er zijn tunnels voor pad
den, voor dassen, enzovoorts.
Per jaar trekt het ministerie van
verkeer en waterstaat miljoenen
guldens uit voor de aanleg van
Een manier om exact te kunnen
berekenen hoeveel dieren er
door de buizen veilig aan de
overkant komen, was er tot nu
toe niet. In het voorjaar veran
dert dat, als er een proef begint
met elektronische tellers. Met
infrarood-detectoren die op
batterijen werken, kunnen de
passages van dieren over een
langere periode worden geregi
streerd.
Geesje Veenbaas van de Dienst
Weg en Waterbouwkunde van
het ministerie van VROM
noemt de introductie van de
tellers een vooruitgang. „Tot nu
toe zijn in de passages alleen de
sporen van dieren onderzocht.
Er werd zand gestrooid en daar
na werden de afdrukken van de
poten bekeken. Op die manier
wisten we of een buis werd ge
bruikt door egels, muizen of ko
nijnen."
Omdat de sporen dwars door
elkaar heenlopen, bleef het ech
ter onduidelijk hoeveel veilige
'oversteken' er hadden plaats
gevonden. De elektronische tel
ler moet hier verandering in
brengen. Geesje Veenbaas: „El
ke passage wordt geteld. Voor
lopig worden zo'n vijftien tellers
geïnstalleerd, verspreid over het
hele land. Na een jaar bekijkt
het ministerie of de proef moet
worden voortgezet"
Wedstrijd van weddenschappen
«bert de jong
Leerlingen van scholen in het
voortgezet onderwijs gaan de
komende periode een wedstrijd
in 'fantastische weddenschap
pen' houden, die moet aanto
nen dat energiebesparing niet
alleen goed voor het milieu is,
maar ook leuk kan zijn.
Er zijn al wat ideeën voor fan
tastische weddenschappen:
Kookgek Joop Braakhekke een
maaltijd laten bereiden zonder
gas of elektriciteit, een burge
meester één week bij kaarslicht
laten werken of mensen de ri
vier overvaren met een water
fiets in plaats van met de veer
pont. Begin april zal de winnaar
bekend zijn.
De reeks weddenschappen
vloeit voor uit Act 2, een educa
tief programma waaraan 125
middelbare scholen in Neder
land meedoen. Bedoeling daar
van is dat de deelnemende
scholen voor het jaar 2000 twin
tig procent energie weten te be
sparen. Energiebedrijven, ge
meenten, Novem, het Wereld
Natuur Fonds (WNF) en ver
schillende ministeries zijn bij de
actie betrokken. Scholieren krij
gen les over energievraagstuk
ken en gaan er praktisch mee
aan de slag.
Met de serie 'fantastische wed
denschappen' vragen de leerlin
gen aandacht voor de relatie
tussen energieverbruik, kli
maatsverandering (broeikasef
fect) en natuur. In totaal zullen
117 teams van 15 scholen aan
de wedstrijd meedoen.
u
Z z
WÊÊÊk
E L
1 23456789
mm
OPGAVE
OPLOSSING
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal:
1. slok, vangwerktuig; 2. kramp
v.h. middenrif, soort papegaai; 3.
mondstang; 4. loofboom, een ze
kere, spil; 5. braadpan; 6. het
zelfde, droge turfstof; 7. och-
tendkleding; 8. godsdienst, ont
kenning, waterstand; 9. takje;
10. grappenmaker, energie; 11.
grondsoort, rijstveld.
Verticaal:
1. drank, dunne stengel; 2. voe
dingsmiddel, Afrikaanse stinkha-
gedis, bijwoord; 3. klein kind,
onheilsgodin, muzieknoot; 4.
aangelegenheid; 5. kleur, deel
v.h. oog; 6. tropisch insekt; 7.
muzieknoot, gezichtsorgaan, mu
zieknoot; 8. bijwoord, wandel
weg, bezittelijk vnw.; 9. zacht,
Griekse letter.
SLEUTELWOORD
Horizontaal:
1. kilogram; 2. anaconda; 3.
plantage; 4. iedereen; 5. teke
naar; 6. alikruik; 7. afscheid; 8.
litouwen.
De woorden op de eerste en der
de verticale regel zijn: KAPITAAL
en LAADKIST. Het sleutelwoord
luidt: FILMACTEUR.
HEINZ
T OK
TOMPOES
Tom Poes en de Niks
Tom Poes had besloten om de vreem
de geschiedenis uit te gaan zoeken - en
daarom richtte hij zijn schreden naar
het politiebureau van Rommeldam.
Maar commissaris Bulle Bas ontving
hem niet gastvrij.
„Ik vertel jou niet, waar dat schilderij
tje is", sprak hij desgevraagd. „De zaak
is in onderzoek en aat stukje is bewijs
materiaal. .Er zit iets vreemds achter,
laat dat je genoeg zijn.
„Iets vreemds hè?" nerhaalde Tom
Poes. „Ja, ja. U bedoelt niks zeker." De
politiechef veerde overeind.
„W-wat weet jij van niks?" vroeg hij
verblekend.
„Het is helemaal geen geheim, hoor",
zei Tom Poes geruststellend. „Niks is
overal; hij is gewoonlijk onzichtbaar,
maar door dat schilderstuk kan hij zich
niet vlug meer bewegen en nu kan ie
dereen die het doekje heeft hem zien.
Hij is gewoon maar de angst voor mor
gen. Daar heeft iedereen last van en
daarom is iedereen bang voor donkere
hoeken en zo. U ook, wil ik wedden."
„Hm", zei de commissaris en hij slikte
moeilijk. „Is dat het, huh? De angst
voor morgen. Zo. Ik dacht al; die witte
slapjanus komt me bekend voor. Maar
je moet niet denken, dat ik bang voor
hem was, ventje!"
„Dat denk ik ook niet", hernam zijn
bezoeker. „Men kan bang zijn voor iets
wat niet gezien kan worden. Maar
wanneer men het ziet, verliest het zijn
kracht. Want dan ontdekt men, dat het
niks is."
Tom Poes had gemakkelijk praten. Hij
wist nog niet, dat niks op dat moment
in het laboratorium van professor Prl-
wytzkofsky te voorschijn was gekomen.
Maar ornaat de geleerde zich bezig
hield met een materie-ontbinder was
de angst voor morgen in die ruimte
heel groot. En het valt niet mee om te
genover een niks van reusachtige af
metingen te staan, zoals de professor
deed.
W
DOOR JAN VISSER
Het KNMI maakte deze week bekend dat het definitieve
landelijke neerslaggemiddelde over de maand januari is
uitgekomen op 6 tegen normaal 67 mm. Daarmee is dez<
maand dus onbetwist de droogste louwmaand van de twii
tigste eeuw gebleven.
Van de overige kalendermaanden zijn alleen februari 198
en september 1959 nog droger geweest en in februari
1959 (de mistmaand) viel er net zo weinig neerslag als ir
januari van dit jaar. In onze streken kwam Gouda niet ver
der dan 3 mm, Hazerswoude 4, Heemstede en Haarlem-
West 5, Hoofddorp, Lijnden en Zandvoort 6, Stompwijk 1
Katwijk 9 en Overveen 10 mm.
Deze maand is er op veel plaatsen al tien keer zoveel ge
vallen en daar komt nog wel het een en ander bij. De de
pressiemachine blijft namelijk op volle toeren draaien.
Vanavond en deels de komende nacht valt er opnieuw zo
tussen de 5 en 10 mm onder invloed van een overtrekken
frontaal systeem.
Het front is gekoppeld aan een zeer diepe depressie op
weg van de Schotse wateren naar het zeegebied tussen
IJsland en Noorwegen. Behalve regenen gaat het ook wee
stevig waaien. Aan de kust komt een harde tot stormachti
ge zuid tot zuidwestenwind te staan. Koud wordt het ever
wel niet. De minimumtemperaturen schommelen rond de
7 graden.
Morgen overdag is het vaak bewolkt weer maar de neer
slagkansen zijn niet groot. Wel blijft het waaien. Over lam
staat een vrij krachtige, langs de kust een harde zuidwes
tenwind. De maximumtemperaturen bereiken waarden 8
graden.
Gedurende de rest van februari verandert er weinig in het
heersende wisselvallige weerbeeld. Van tijd tot tijd veroor
zaken storingen regen en veel wind en het blijft zacht.
Gisteren zijn er enkele heftige buien gevallen. Deze ginge
gepaard met zware windstoten en kort voor 11 uur 's mor
gens meldde Schiphol even windkracht 9. 's Middags wa;
er sprake van opklaringen maar later viel opnieuw regen e
's avonds werd onweer waargenomen.
WËÊtHÊÈÊÊËËÊËËÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊm
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
Noorwegen:
Woensdag half tot zwaar
bewolkt en veelal droog,
tijdelijk minder wind. Van
daag opnieuw toenemen
de bewolking en vooral in
het zuiden van tijd tot tijd
regen, in de bergen
sneeuw. Maxima in het
noorden ongeveer -5, in
het zuidwesten vandaag
oplopend tot 7 graden.
Zweden:
Overgang naar bewolkt en
winderig weer met van tijd
tot tijd regen of sneeuw.
Middagtemperatuur enke
le graden boven nul in het
zuiden, in het noorden
meest matige vorst.
Denemarken:
Woensdag wat zon en klei
ne kans op een bui. Van
daag toenemende wind en
bewolking en perioden
met regen. Maximumtemperatuur rond
5 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Woensdag wisselvallig weer en perioden
met regen, mogelijk ook onweer. In het
noorden kans op een winterse bui.
Overal veel wind. Vandaag minder buiig
en minder wind. Af en toe zon. Middag-
temperaturen rond 6 graden in het noor
den en 12 in het zuiden.
België en Luxemburg:
Woensdag eerst opklaringen en overwe
gend droog. In de avond van het westen
uit opnieuw veel bewolking, regen en
veel wind. Vandaag later op de dag op
klaringen. Middagtemperatuur ongeveer
8 graden, vandaag iets hoger.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Woensdag af en toe zon, maar van het
westen uit opnieuw bewolking gevolgd
door regen. Vooral langs de kust af en
toe veel wind. Vandaag in de loop van de
dag minder buiig en meer zon. Middag
temperatuur tussen 8 en 13 graden.
Portugal:
Zonnige perioden en droog. In het noor
den wolkenvelden en mogelijk wat re
gen. Maxima van 15 graden in het noor
den tot 19 in het zuiden.
Madeira:
Enkele wolkenvelden en kans op een
bui. Vooral vandaag ook zon en droog.
Middagtemperatuur ongeveer 18 gra-
Spanje:
Perioden met zon en droog, maar in het
noorden en noordoosten ook enkele wol
kenvelden en vooral langs de Golf van
Biskaje kans op wat regen. Maxima vari
ërend van 15 graden in het noorden tot
22 aan de Costa del Sol.
Canarische Eilanden:
Vrij zonnig en droog. Temperatuur oplo
pend tot 25 graden.
Marokko:
Westkust: Flink wat zon en droog. Mid
dagtemperatuur tussen 21 en 26 gra
den.
Tunesië:
Overwegend zonnig. Woensdag in het
noorden ook wat wolken, maar meest
droog. Middagtemperatuur variërend
van 16 graden in het noorden tot ruim
20 in het zuiden.
Zuid-Frankrijk:
Woensdag aanvankelijk een Mistral. Ver
der perioden met zon, later van het wes
ten uit toenemende bewolking en vooral
vandaag kans op regen. Maxima tussen
8 en 17 graden.
Mallorca en Ibiza:
Flinke zonnige perioden en droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 18 graden.
Italië:
Woensdag vooral in het noorden en oos
ten wolkenvelden, in het zuidoosten mo
gelijk wat regen, in de bergen kans op
sneeuw. Vandaag overwegend droog en
van tijd tot tijd zon. Middagtemperatuur
van ongeveer 10 graden in het noorden
tot 16 op Sicilië.
Corsica en Sardinië:
Perioden met zon, soms enkele wolken
velden, maar vrijwel droog. Maxima rond
16 graden.
Malta:
Perioden met zon en overwegend droog.
Middagtemperatuur 15 graden.
Griekenland en Kreta:
Wisselend bewolkt en enkele (onweers
buien, met name op de zuidelijke eilan
den. Vooral woensdag op het vasteland
ook wat zon. Af en toe veel wind. Mid
dagtemperatuur dalend naar 8 graden in
het noorden tot 13 in het zuiden.
Turkije en Cyprus:
Kusten: Wisselend bewolkt en een enke
le regen- of onweersbui. Vooral vandaag
aan de zuidkust en op Cyprus kans op
veel neerslag, langs de westkust veel
wind. Maxima van 5 graden in het noor
den tot 16 op Cyprus.
Duitsland:
Woensdag wat zon en1
den en oosten kans
bui. Vandaag van het westen uit op
nieuw veel wind en perioden met regen.
Maxima woensdag rond 7 graden, van
daag in het westen hoger.
Zwitserland:
Woensdag van het westen uit wat opkla
ringen Verder veel bewolking en perio
den met regen. Woensdag bo
1000 meter ook sneeuw. Temp
in de dalen rond 7 graden, in hi
oosten hoger.
Oostenrijk:
Overwegend bewolkt en periodi
sneeuw, beneden 1000 mete
gaand in regen. In de loop van wo
in het westen tijdelijk wat opkla
Temperatuur in de dalen rond 5g
Polen:
Perioden met regen, soms ook s
Vandaag enkele opklaringen, ft
temperatuur woensdag in het
iets onder nul, verder circa +4 gr;
Tsjechië en Slowakije:
Af en toe regen of sneeuw. Vand
delijk minder neerslag en ook wal
ringen. Middagtemperaturen rom
den.
Hongarije:
Woensdag af en toe regen of si
Vandaag overwegend droog en w
Maxima oplopend tot enkele grad
ven nul.
DONDERDAG 20 FEBRUAR11997
Zon- en maanstanden
Zon op 07.45 Zon onder
Maan op 16.22 Maan onda
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 02.45* 15.05 02.18»
Laag 10.55 23.25 10.36
Weerrapporten 19 februari 07 uur:
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissmgen
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlij$-Mék6
zwaar bew.
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Lissabon
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
