KNVB vraagt politiek om steun
Politie: 'Te weinig wettelijke mogelijkheden'
'Voorwedstrijd tussen hooligans Feyenoord en Ajax'
AjAXWW
offm
Feiten Meningen
VS zetten
uitbreiding
NAVO door
.«we 0f is dit hou Mf,r
mm
jm
mm
mirtf
uw
DINSDAG 18 FEBRUAR11997
152
NIEUWSANALYSE
Formeel heet het een kennismakingsbezoek te
zijn. Maar de komst vanmiddag van de nieuwe
Amerikaanse minister van buitenlandse zaken
Madeleine Albright naar het NAVO-hoofdkwartier
in Brussel zal vooral het startsein zijn voor de
eindspurt naar de uitbreiding van de NAVO. Rus
land kan hoog of laag springen, zo luidt de Ameri
kaanse boodschap sinds haar aantreden, de
NAVO gaat hoe dan ook uitbreiden. Albright zal
de bijeenkomst met haar collega-ministers willen
gebruiken om dat nog eens krachtig over het voet
licht te brengen.
De tijd die de NAVO zichzelf gunt, is kort. Begin
juli jaar worden op een speciale vergadering in
Madrid al 'één of meer landen' uitgenodigd voor
het lidmaatschap van de Alliantie. Nog is niet be
kend welke landen dat zullen zijn, maar het is
geen geheim dat Polen, Tsjechiëen Hongarije de
beste papieren hebben. De Fransen hebben ge
suggereerd dat ook Roemenië tot de kopgroep zou
moeten behoren, maar daarin staat Parijs voorlo
pig alleen.
Tussen nu en Madrid moet onder meer worden
bekeken wat de 'bruidsschat' is van de nieuwe le
den. Daarbij gaat het niet zozeer om materiële za
ken. Fundamenteler zijn de vragen: levert hun
toetreding een werkelijke bijdrage aan meer vei
ligheid in Europa; zijn ze op de goede weg met
hun democratische hervormingen; bevinden ze
zich geografisch in een stabiele omgeving? „Wie
met zijn buren overhoop ligt", is al eens op het
NAVO-hoofdkwartier opgemerkt, „komt er niet
in".
Tot aan Madrid zal de NAVO omzichtig moeten
manoeuvreren, onder meer ten aanzien van de
'achterblijvers': landen die niet tot de eerste uit
verkorenen zullen behoren. Hen moet vooral te
verstaan worden gegeven dat het niet bij een uit
breiding zal blijven en dat zij op een later tijdstip
alsnog een kans maken.
Ten behoeve van deze landen wil de NAVO het in
middels vier jaar oude Partnerschap-voor-Vrede-
programma verder opkrikken, dat vooral op prak
tische samenwerking bij vredesoperaties is ge
richt. Bovendien is het de bedoeling nog deze zo
mer een Atlantische Partnerschapsraad in het le
ven te roepen, een extra forum voor deze landen
om met de NAVO in discussie te blijven.
De moeilijkste taak voor de NAVO zal zijn om nog
vóór Madrid met de Russen in het reine te komen.
De boodschap die Albright vandaag zal uitdragen,
is weliswaar helder en duidelijk, maar betekent
bepaald geen massage voor de Russische ziel. Tot
nu toe is Moskou niet tevreden met wat de NAVO
als compensatie voor de uitbreiding richting Rus
sische grens wil aanbieden.
Het kernstuk daarvan is een handvest, in de trant
van de Helsinki-overeenkomst van 1975. De Rus
sen willen een juridisch bindend verdrag, waarin
ze alle mogelijke en onmogelijke zaken willen
vastleggen. Feitelijk wil Rusland, over de hoofden
van de nieuwe leden heen, de modaliteiten voor
de uitbreiding dicteren.
De NAVO wil de Russen wel over allerlei zaken
consulteren, maar als ze het uiteindelijk niet eens
worden over een bepaalde zaak, dan behoudt de
NAVO zich het recht voor zijn eigen gang te gaan.
„Die lijn zal nooit worden overschreden", wordt
op het hoofdkwartier in Brussel gezegd. .Anders
heeft Rusland alsnog een vetorecht".
De discussie over nut en onnut van de uitbreiding
wordt binnen de NAVO niet meer gevoerd. Dat is
een gepasseerd station. Ook als het niet lukt om
met de Russen een overeenkomst te sluiten, gaat
de top in Madrid door, al zal hij in dat geval een
minder glansrijke vertoning worden. De kansheb
bers en de achterblijvers zullen in de laatste we
ken vóór Madrid worden ingelicht. Madrid wordt
geen loterij, waar iedereen straks wordt gecon
fronteerd met goede of slechte verrassingen.
Binnen de NAVO zelf moet voor die tijd nog wel
een vuiltje worden verwijderd. Frankrijk en de
Verenigde Staten bakkeleien al geruime tijd over
de vraag of de commandant op het zuidelijke
NAVO-steunpunt in Napels (Afsouth) een Frans
man of een Amerikaan moet zijn. In de gesprek
ken daarover zit nauwelijks schot.
Frankrijk vindt dat zijn volledige terugkeer in het
militaire apparaat van de NAVO moet worden ge
honoreerd met het Afsouth-commando. De Ame
rikanen willen er geen afstand van doen, omdat in
oorlogstijd vanuit Napels hun Zesde Vloot wordt
gedirigeerd.
Het is niet waarschijnlijk dat minister Albright dit
probleem vandaag zal oplossen. Haar is het er nu
vooral om te doen te vertellen dat de uitbreiding
er hoe dan ook komt. Gemakshalve wordt er daar
bij vanuit gegaan dat alle Russische tegenwerpin
gen en dreigementen met het saboteren van inter
nationale verdragen vooral voor binnenlandse
comsumptie zijn. Of dat zo is, zal mogelijk op 20
en 21 maart dit jaar duidelijk worden, wanneer de
Amerikaanse president Bill Clinton de Russische
leider Boris Jeltsin in Helsinki ontmoet.
BRUSSEL ALV KNOL
CORRESPONDENT
„Het is een soort oorlog, we vechten het gewoon
uit." Nederland heeft zondag met afgrijzen de ge
beurtenissen op de rijksweg AIO gevolgd, waar
Feyenoord- en Ajax-fans elkaar massaal naar het
leven stonden. Messen, honkbalknuppels, loden
pijpen, molotov-cocktails, kortom alle wapens
werden gereed gehouden.
WILLEM VEENMAN, voorzitter supportersvereni
ging Feyenoord: „Ze zijn nu echt te ver gegaan. Ik
geef lorien van den Herik (voorzitter van Feye
noord, red.) gelijk als hij zegt dat justitie dit soort
mensen maar eens keihard moet aanpakken. Te
gelijkertijd vraag ik me af of we nog wel over
Feyenoord-supporters praten. We praten over
een machtsstrijd tussen Amsterdam en Rotter
dam. Die gasten bellen elkaar doordeweeks op en
spreken een punt af waar ze iets willen uitvech
ten. Dat kunnen geen mensen zijn die het beste
voor hebben met hun club. Het gaat onder de
noemer Feyenoord, maar het zijn gewoon gasten
die het heerlijk vinden om een dagje te knokken.
Nee, ik ben er niet bij geweest. Maar 's avonds en
gisteren stond de telefoon roodgloeiend. Allemaal
emotionele supporters. De goeden moeten zoals
vaak weer onder de kwaden lijden. Mensen die
echt overal het elftal volgen en voor het voetbal
komen. Die waren een hoop geld kwijt, konden
de wedstrijd niet zien omdat ze als misdadigers
werden aangehouden en op de dijk werden terug
gestuurd.
Ik houd nu mijn hart vast voor Ajax-Feyenoord
van aanstaande zondag. Ik vind dat ik moet gaan,
maar ik blijf liever thuis. Ik heb een vrouw en kin
deren en die willen niet dat papa in elkaar wordt
geslagen".
KEJE MOLENAAR, ex-Feyenoorder, ex-Ajacied en
jurist in Volendam: „Feyenoord heeft het mooiste
legioen van Nederland. Er zijn tienduizend sup
porters die helemaal gestoord zijn van hun club
en die het elftal overal achterna reizen. Daarnaast
heeft men te maken met tweehonderd idioten die
helemaal de weg kwijt zijn. Als ik in het bestuur
van Feyenoord zou zitten, zou ik nu alles in het
werk stellen om die paar honderd man op te spo
ren en voor het leven te verbannen.
Wat zondag is gebeurd, heeft zo'n negatief sig
naal. Dat berokkent de club verschrikkelijke scha
de. Die tienduizend echte supporters moeten er
ook alles aan doen om die tweehonderd 'gekken'
te weren. De rotte appels moeten uit het legioen.
En als inderdaad een zootje Rotterdammers en
Amsterdammers elkaar de hersens wil inslaan,
dan ben ik daar helemaal voor. Dan moeten we
komende zondag gewoon twee wedstrijden orga
niseren. Eerst eentje voor die vandalen van Feye
noord en Ajax en daarna eentje.voor de voetbal
elftallen van beide clubs. Bij die eerste wedstrijd
leggen we dan honkbalknuppels op het veld, we
doen er hekken omheen en we laten die 'hooli
gans' los in een kooi. Dan gaan we daar lekker
met 50.000 man naar zitten kijken. Een soort
voorwedstrijd".
WOORDVOERDER F-SIDE AJAX: „Noem mijn
naam maar niet. Maar ik organiseer veel vc
F-side en maak dit soort taferelen al twinti]
mee. Ach, wat er voor Volendam-Feyenooi
beurd stelt niet eens veel voor. Er zijn geen
gewonden gevallen. De mensen denken da
een stel mongolen zijn die met slag- en ste
pens op elkaar inhakken. Maar het is een h
uiterlijk vertoon. Grote groepen die schijngi
ten houden. Alleen als je valt en niet snel gi
wegkomt, dan ben je de sigaar. Dan wordj
afgeslacht door de andere partij.
De F-side en die harde kern van Feyenoorc
liggen niet wakker van de negatieve public
Het interesseert de jongens geen reet wat a
ren er van vinden. We zoeken gewoon ond
contact en vechten het ook onderling uit. I
een soort oorlog. Heeft verder niets met on
clubs te maken."
ROTTERDAM-AMSTERDAM GPD
Veiligheidsmanager Van Rhee verbaast zich over optreden politie tegen voetbalvajidalen
De KNVB gaat de politiek vragen middelen ter beschikking te stellen, waardoor voetbalvandalen in de nabije toekomst kei
hard kunnen worden aangepakt. Will van Rhee, veiligheidsmanager bij de nationale voetbalbond, vernam gisteren met
stijgende verbazing dat de Amsterdamse noch de Volendamse politie erin was geslaagd zondag ook maar één enkele aan
houding te verrichten.
Minister Madeleine Albright is vastbesloten de uit
breiding van de NAVO door te zetten, foto archief
In de ogen van de KNVB had
den alle raddraaiers op de AIO
bij Amsterdam moeten worden
aangehouden en een stadion
verbod moeten krijgen. Van
Rhee vindt het triest dat de poli
tie op dit moment niet in staat
is om in te grijpen, omdat de
letter van de wet de 'hooligan'
nog te veel mogelijkheden biedt
om de dans te ontspringen.
Maar al die slag- en steekwa
pens dan. Het bezit daarvan is
toch al een overtreding?
Van Rhee: „Dat was het eerste
wat ik zei. Ik heb op televisie al
die wapens gezien. Toen ik naar
de politie in Amsterdam en Vo
lendam belde om te horen wel
ke resultaten men had geboekt,
kreeg ik te horen dat er nie
mand was aangehouden. Al die
wapens hadden de heren gauw
weggegooid toen de politie in
aantocht was. Ik heb daar grote
moeite mee. Het is heel frustre
rend dat dit soort voetbalvanda
len dan vervolgens z'n weg mag
vervolgen. Ze horen geen sta
dion meer in te komen! In En
geland krijg je al een levenslan
ge verbanning als je zonder wa
pen een voet op het veld zet.
Hier wil de officier van justitie
er niet eens zijn vingers aan
branden. De stewards, die sup
porters begeleiden, hebben ook
geen middelen om mensen aan
te houden. Zij vallen niet onder
de identificatiewet, terwijl de
KNVB juist zit te springen om
de personalia van al die vanda
len, die bijvoorbeeld op de AIO
afspreken om te knokken."
Is de KNVB geschrokken van de
jongste voetbalrellen
Van Rhee: „We schrikken elke
keer weer. Ik heb al een tijd ge
leden gezegd dat de ontwikke
lingen in het voetbalvandalisme
ons zorgen baren. De organisa
tie van de rellen neemt angst
aanjagende vormen aan. Het is
gewoon georganiseerde crimi
naliteit. Als je de elementen be
kijkt van de groepen waarom
het gaat, dan zijn er heel veel
parallellen. Het zijn gewoon cri
minele organisaties. Er zijn
mensen die de rellen organise
ren, personen die de contacten
onderhouden en mensen die
het uitvoeren. Alles is erop ge
richt om strafbare feiten, ge
weldsdelicten dus, te plegen.
Dit gaat veel verder dan het ter
rein waarop de KNVB zich kan
begeven."
De KNVB vindt dat dit soort rel
len niet in de schoenen van de
clubs kan worden geschoven?
Van Rhee: „Wat kan de voetbal-
'H f#W
bond Feyenoord en Ajax nu ver
wijten? We leggen de laatste ja
ren stevige boetes op en zijn er
op gebrand om een strak beleid
te voeren. Maar als de suppor
ters nu al via de mobiele tele
foon gaan afspreken op de AIO
en daar met grof geschut willen
gaan vechten, dan kan je niet
zeggen dat de club daarvoor
verantwoordelijk is.
Had u meteen ander competi
tieprogramma dit kunnen voor
komen?
Van Rhee: „Ik zal eerlijk beken
nen dat ik me in het weekeinde
heel ontmoedigd voelde. Het is
frustrerend als zoiets gebeurt en
je denkt datje er aan het begin
van het seizoen alles aan hebt
als dit soort vandalen kwaad
wil, dan lukt het ze ook om er
een rotzooi van te maken. De
KNVB vraagt zich telkens af wat
er nu weer moet worden ge
daan om het vandalisme de kop
in te drukken. We hebben de
stadions verbouwd en veiliger
gemaakt, het stewardcorps in
gevoerd, het Cotas-systeem ge-
introduceerd, waar mogelijk
stadionverboden opgelegd. Wat
kunnen we hier nu weer tegen
over stellen?"
Is Nederland dit seizoen een uit
schieter in Europa?
Van Rhee: „We hebben het
staafincident bij Feyenoord-
Ajax gehad. Er zijn nog wat klei
ne rellen geweest. Zondag was
ik zelf bij Vitesse-PSV. Daar
zorgde een groep van twintig a
dertig raddraaiers voor wat pro
blemen. De ME kwam het veld
op en toen bleef het rustig.
Maar in z'n totaliteit viel het tot
voor kort mee. Het centraal bu
reau voor voetbalvandalisme
(CIV) meldt in zijn rapportage
zelfs dat er een sterke afname
van incidenten was geconsta
teerd. Aan de andere kant is het
logisch dat in het buitenland
minder gebeurt. In Duitsland,
Engeland en België is de politie-
inzet vele malen groter dan in
Nederland."
Welke maatregelen heeft de
KNVB nu in petto?
Van Rhee: „Gisteren heb ik uit
voerig overleg gehad met de
Rotterdamse politie en met
Feyenoord. We willen geen al
gemene maatregelen meer ne
men. Er moet een aanpak ko
men waardoor specifiek de van
dalen worden gestraft. Via cri
minele inlichtingendiensten
gaan we proberen om er een
vinger achter te krijgen wat ze
van plan zijn. Er komt een in
formatiebestand: wie zijn het,
wat doet men, hoe komt men
aan kaarten. Verder worden
nieuwe gedragsregels kenbaar
gemaakt en zal een lik-op-stuk-
beleid worden gehanteerd. Dat
wil zeggen de personalia van al
le mensen die zich ophouden in
de buurt van rellen en rond het
stadion laten overdragen. Daar
voor heeft de KNVB alleen de
steun van de politiek nodig. We
smeken inderdaad om 'tools'.
Geef ons de kans om al die van
dalen bij het minste of geringste
keihard aan te pakken. Want we
kunnen ze niet hard genoeg
tekening Tom
straffen. Het verhalen va
schade op supporters hc
daar ook bij."
Maakt de KNVB zich zoi
het verdere competitiew
Van Rhee: „Daar hebbel
met Feyenoord en de Rc
damse politie al over g
weten ook dat Sparta-Aj
dag over een week op hi
gramma staat en dat Fe>
op zaterdagavond al ina
komt. De wildste verhall
de ronde, het is niet altij
om daarop in te gaan.
geef toe dat het ons wel
baart".
ZEIST MARCEL VAN DER KRAI
De wettelijke mogelijkheden om voetbalvandalen
aan te pakken schieten tekort. Bij rellen komt het
daardoor amper tot arrestaties, maar ook de ver
volging van de arrestanten levert nadien proble
men op. Dit zegt de Amsterdamse politiewoord
voerder K. Wilting in reactie op de rellen met sup
porters van Ajax en Feyenoord afgelopen zondag
op de ringweg AIO bij Amsterdam.
Wilting: „We moeten van iedere deelnemer aan
het geweld individueel bewijzen wat-ie heeft ge
daan. De groep in zijn geheel kun je niet aanpak
ken. Dat is een groot probleem", aldus Wilting.
„De discussie zou daar over moeten gaan of in de
wettelijke mogelijkheden iets moet worden ver
anderd. De artikelen over deelname aan een cri
minele organisatie zijn er niet geschikt voor. We
missen een instrument."
De Amsterdamse officier van justitie mr. N.
Schaar zegt dat de aanpak van voetbalvandalen
moeilijk is, maar niet onmogelijk. „Het kost een
hoop tijd om het bewijs voor mekaar te krijgen,
alleen al doordat het vaak aan getuigen ontbreekt.
Dus moeten twee politiemensen het hebben ge
zien." De roep van Wilting om een discussie over
de wettelijke mogelijkheden van de politie, on
derschrijft Schaar niet: „Zoals we het nu doen,
daar kunnen we mee uit de voeten. Het is moei
lijk, maar niet onmogelijk. Als de wetgever, de po
litiek, daar anders over denkt, zien we het wel".
Ook L. Heijs van het centraal informatiepunt
voetbalvandalisme is terughoudend als het gaat
om uitbreiding van de wettelijke mogelijkheden
van de politie. „Dat bij openlijk geweld door een
groep iemand alleen kan worden vervolgd voor
wat-ie zelfheeft gedaan, is de basis van ons straf
recht. Anders worden misschien mensen gepakt
die onschuldig zijn. Aan de andere kant is het wel
juist dat een groep een zekere anonimiteit voor
de deelnemer oplevert. Daar maken ze gebruik
van."
In maart zal een speciale commissie de minister
van binnenlandse zaken voorstellen doen voor de
aanpak van voetbalvandalisme. Heijs, lid van die
commissie, zegt op persoonlijke titel dat volgens
hem de plaatselijke APV's, de algemene plaatselij
ke verordeningen, nog mogelijkheden bieden om
openbare ordeproblemen aan te pakken. Maar
het meeste heil ziet hij in de directe benadering
van de probleemgroepen door clubleiding en po
litie. „Je zult met ze in gesprek moeten komen en
blijven. Daarvoor moet meer structurele aandacht
bestaan en niet alleen na problemen zoals
pen zondag."
Volgens Wilting kan de politie een bus mt
welddadige supporters wel aanhouden en
slagwapens in beslag nemen, maar is er vi
weinig tegen te beginnen. „Terwijl iederei
met welke bedoelingen deze mensen in d
zitten, namelijk het plegen van misdrijven
juridisch kun je er niets tegen doen." Det
damse politieman begrijpt de bevreemdii
buitenwacht als bij massale rellen amperi
ties worden verricht. „Dat snap ik, maarv
nen niet veel meer dan we doen." Afgelop
dag werd niemand gearresteerd.
AMSTERDAM HANS LEBER
