PvdA eensgezind naar verkiezingen
EU en Asean oneens over mensenrechter
Feiten &Meningen
Den Haag piekert
over "zuchtje
tegenwind"
Rottenberg schudt
partij nog één keer op
MAANDAG 17 FEBRUARI 1997
152
Congres ademt sfeer van tevredenheid
Het PvdA-partijcongres heeft het premier Kok vrijdag en zaterdag niet moeilijk gemaakt. Bij de afsluiting van het congres zaterdag,
kon Kok het simpel samenvatten: „Misschien was het niet zo spannend." De afgevaardigden aanvaardden zonder morren de voor
stellen van het partijbestuur op het gebied van sociale zekerheid, buitenlandbeleid en de oudedagsvoorziening. Daarmee werd een
basis gelegd voor het verkiezingsprogramma voor volgend jaar.
De kopstukken van de partij lieten niet
na erop te wijzen dat ons land onder Kok
het economisch beter doet, ook qua
werkgelegenheid, dan andere Europese
landen. De premier zelf zei te vinden dat
er goede argumenten zijn om de belas
tingverlaging voor mensen met alleen
AOW of een klein pensioen, al in de loop
van dit jaar te laten ingaan, in plaats van
volgend jaar, zoals voorzien.
De afgevaardigden gingen akkoord met
het streven naar een zogenoemde Partici
patiewet, die een buffer moet worden
tussen WAO en WW enerzijds en de bij
stand anderzijds. Mensen met een uitke
ring moeten een contract sluiten dat
moet leiden tot een baan, bijvoorbeeld
over scholing. In de tussentijd spelen het
inkomen van een eventuele partner en
het bezit van een eigen huis geen rol bij
de hoogte van de uitkering. De betrokke
nen mogen ook bijverdienen.
Daarnaast drong het congres aan op een
geleidelijke verhoging van het inkomen
van mensen die langdurig op het mini
mum zijn aangewezen. Het kabinet voelt
vooralsnog niet veel voor een algemene
verhoging van de uitkeringen. Een ge
richte aanpak van mensen die de groot
ste problemen hebben, geniet de voor
keur, zo liet premier Kok zaterdag eens te
meer weten.
Kok benadrukte verder dat hij wil door
gaan met de verlaging van de lasten op
arbeid, vooral aan de onderkant van de
arbeidsmarkt. Hij wil niet, zoals de WD,
de beschikbare ruimte eenzijdig gebrui
ken voor verlaging van het financierings
tekort. Een algemene verlaging van belas
ting en premies sloot de minister-presi
dent ook niet uit.
Het congres stemde in met uitbreiding
van EU en Navo en drong aan op verho
ging van het budget voor ontwikkelings
samenwerking en hulp op het gebied van
veiligheid en milieu aan de Derde We
reld. De 1,1 procent van het bruto natio
naal product die daar nu beschikbaar
voor is, vindt de PvdA te weinig.
Het congres ademde een sfeer van tevre
denheid. Het gaat de partij redelijk voor
de wind. Sommige peilingen duiden er
zelfs op dat de PvdA bij de Tweede-Ka
merverkiezingen van volgend jaar op
nieuw als grootste uit de bus komt. De
daling van het aantal leden lijkt tot staan
te zijn gebracht.
Fractieleider Wallage maakte van die her
wonnen kracht gebruik om zijn WD-col-
lega Bolkestein de mantel uit te vegen
over diens standpunten over uitbreiding
van de Navo (wil Bolkestein niet) en af
schaffing van het minimumloon (wil Bol
kestein wel). Wallage verweet Bolkestein
tevens de warme verhouding met de vak
beweging ter versjteren, terwijl die goede
relatie nu juist heeft geleid tot de interna
tionaal geroemde gematigde loonontwik
keling in Nederland.
De PvdA nam afscheid van Felix Rotten
berg, die wegens ziekte zijn functie van
voorzitter moest neerleggen. Het congres
koos Tweedekamerlid Karin Adeli
met overweldigende meerderheic
volger, nadat uitvoerig was gerede
over het ..dubbelmandaat", een c
natie van functies die volgens de
niet te verenigen zijn. Adelmund
in haar eerste grote toespraak de
den-meevaller in de belastingen e
„voorproefje" voor een volgend k;
Kok: „Er is weer ruimte voor belei
komen onder het juk van de bezu
gen uit".
DEN HAAG ANP
Als laatste eigenzinnige daad stelde
vertrekkend PvdA-voorzitter Fellx
Rottenberg zaterdag de David Lopes
Dias-prijs in. Iedere twee jaar uit te
reiken aan een sociaal-democraat die
de PvdA opjaagt, aanmoedigt en
scherp houdt. Vernoemd naar de
voormalige Hilversumse SDAP-wet-
houder Lopes Dias (1884-1942), vol
gens Rottenberg een 'geestig en
scherpzinnig' man en daarmee een
„boegbeeld voor de hedendaagse
volksvertegenwoordiger.
De plotselinge aankondiging van de
prijs is typerend voor Rottenberg. Op
eigen houtje opererend, geïnspireerd
door de historie van de sociaal-demo
cratie en wars van actuele politieke
taboes, bracht Rottenberg de PvdA
steevast tot 'zindering en wanhoop'.
„Een lastpak, een politieke provo", ty
peerde zijn opvolger Karin Adelmund
hem. „Maar we zijn van je gaan hou
den. Ook al zijn er nog steeds mensen
die je graag een schop onder je hol
willen geven."
Op het partijcongres afgelopen week
einde domineèrde de eerste groep.
Rottenbergs afscheidsspeech werd
herhaaldelijk onderbroken door ap
plaus. Na afloop kreeg de tot tranen
geroerde ex-voorzitter een staande
ovatie, een eer die verder alleen de
grote roerganger Wim Kok ten deel
viel. Congresvoorzitter en PvdA-sena-
tor Annemarie Grewel: „Over het al
gemeen zijn PvdA'ers wat slome rooie
mensen. Jij blies de partij nieuw leven
in."
Hoeveel leven er ondanks zijn ziekte
nog in Rottenberg zelf zit, bleek wel
uit zijn speech. In een uiterst bewo
gen betoog stelde hij de Europese on
macht aan de kaak om in het voor
malig Joegoslavië in te grijpen. Hij
zelf, de PvdA, de andere nationale po-
Het was al zo ongewoon vredig. PvdA, WD
en D66 hadden de forse belastingmeevaller
van bijna vijf miljard gulden vorige maand
al vredelievend verdeeld. Maar nu de socia
le fondsen een mysterieuze tegenvaller heb
ben, slaan de zenuwen in Den Haag alsnog
toe.
„Het feest is al voorbij voordat het begon
nen is", stelde WD-Kamerlid Hoogervorst
dit weekeinde streng nadat bekend was ge
worden dat de sociale fondsen (die de uit
keringen moeten betalen) zo'n 4,6 miljard
gulden meer tekort komen dan was ver
wacht. Inderdaad, dat extra bedrag is onge
veer net zo groot als de belastingmeevaller
over vorig jaar. Hoogervorsts conclusie is
duidelijk: voor de liberale wensen is er nog
wel geld, maar voor de wensen van de an
dere partijen helaas niet meer. Het laat zich
raden dat PvdA en D66 daar anders over
denken.
Wat is er aan de hand? De schatkist heeft
vorig jaar 4,7 miljard gulden meer belasting
binnengekregen dan verwacht. De helft van
dat bedrag komt
ook de volgende
M jarenterug.de
•v..fff rest is eenmalig.
Deze meevaller
f werd in januari al
<f bekend, waarop
PvdA' WD en
J - Z D66debuital
'T i verdeelden. Maar
jA het feest duurde
CIA ;'v niet lang. Vrijdag
Vföv AöTwerc* bekend dat
de sociale fond-
m sen niet zoals
verwacht 3,8 mil-
wm k* jard gulden te
kort komen,
maar in totaal 8,4
miljard. Dat is eenvoudig op te lossen door
de sociale premies te verhogen. Maar dat is
slecht voor de koopkracht, omdat mensen
minder overhouden. En slecht voor de
werkgelegenheid, omdat de kosten per
baan oplopen.
Premier Kok en vele anderen begrijpen er
niets van. Hoe kunnen de fondsen met
nieuwe miljardentegenvallers kampen ter
wijl voor het eerst sinds mensenheugenis
het aantal mensen met een uitkering daalt?
Tot duidelijk is wat er aan de hand is, moe
ten de politici hun zenuwen in bedwang
zien te houden. Zij hebben de burgers, naar
gelang de politieke kleur, immers al getrak
teerd op een paar tientjes erbij per 1 juli.
minder wachdijsten in de zorg, een AOW-
fonds van twee miljard gulden, extraatjes
voor de koopkracht van bejaarden en mini
ma en het goedkoper maken van eenvoudig
werk.
Maar reden voor echte zorg lijkt er nog niet
te zijn. Dit jaar en volgend jaar groeit het
aantal banen gestaag door, zo verwacht het
Centraal Planbureau, en voor het eerst
sinds jaren komt daarvan een flink deel te
recht bij uitkeringsontvangers. En iedere
uitkeringsontvanger die aan de slag gaat,
betekent een uitkering minder en een pre
miebetaler erbij. Een zuchtje tegenwind bij
een sterke rugwind, reageerde premier Kok
vrijdag. Voorlopig lijkt dat een goed om
schrijving.
litieke partijen, de Europese Commis
sie en het Europees Parlement, allen
hebben de ogen gesloten voor de
slachtingen in Srebrenica en Sarajevo.
Rottenberg: „Ik geneer me voor deze
episode, toen we de andere kant op
keken voor het spelen van een spelle
tje politiek. Terwijl op nog geen 1500
kilometer van huis vandaan de chaos
en de wilde beesten toesloegen."
Maar ook in eigen land gaat de poli
tiek te vaak voorbij aan een groeiende
sociale misstanden. Rottenberg ha
merde op het belang van goede wo
ningen, onderwijs en cultuur om te
voorkomen dat de samenleving uit
een valt. De PvdA moet en kan vol
gens hem daar een grote rol in spelen,
als zij tenminste bereid is te luisteren.
Niet alleen naar geestverwanten maar
naar iedereen die met beide benen in
de praktijk staat. „Alertheid en het sti
muleren van tegendraadsheid", zou
volgens Rottenberg het parool moe
ten zijn van iedere sociaal-democraat.
Maar de PvdA is zover nog niet. „Er is
geen enkele aanleiding om zelfge
noegzaam te ronken over doorbraken
en resultaten", aldus de scheidend
voorzitter.
Vandaar de Lopes Dias-prijs. Betaald
uit de 150 weddenschappen die Rot
tenberg en vice-voorzitter Vreeman
bij hun aantreden met partijgenoten
hadden gesloten, die hadden vopor-
speld dat het duo zou mislukken.
„Het gaat om 50.000 gulden, Maan
dag beginnen we met innen." Verder
doen ook Kamerleden en bevriende
verzekeraar Reaal een duit in het zak
je. Voor die PvdA-wethouder, afde
lingsvoorzitter of Europarlementariër
die - net als Rottenberg - de partij tot
productieve wanhoop weet te drijven.
DEN HAAG MARC PEEPERKORN
Een zichbaar aangedane Kok nam zaterdag afscheid van Felix Rottenberg. foto anp paul
'Waarden zijn het zelfde maar de instrumenten verschillen'
De ministers van buitenlandse
zaken van de vijftien EU-landen
en de zeven Asean-landen
(Singapore, Indonesië, Maleisië,
Thailand, Brunei, de Filippijnen
en Vietnam) alsmede China, Ja
pan en Zuid-Korea hebben za
terdag een 'uitermate eerlijk en
open' gesprek gevoerd over
mensenrechten, vond de
Singaporese gastheer, minister
Shanmugam Jayakumar.
„De waarden waarvoor we
vechten, zijn dezelfde", zei ook
minister Hans van Mierlo, op
dit moment voorzitter van de
EU-ministerraad. „We noemen
die waarden universeel. Het
probleem is dat we verschillen
de instrumenten willen toepas
sen", aldus de Nederlandse mi
nister, die daarmee doelde op
hoe handhaving van de men
senrechten moet worden afge
dwongen. De Aziatische landen
en EU-landen verschillen van
mening over een eventuele toe
treding van Myanmar (Burma)
tot ASEM, het forum waar EU
en Asean elkaar regelmatig ont
moeten.
Tijdens het overleg werd niet
over Oost-Timor gesproken.
Indonesië had gedreigd uit de
gesprekken te stappen wanneer
Portugal of enig ander Europees
land over Indonesische
'binnenlandse' aangelegenhe
den zou beginnen. De leiders
van de Aziatische landen vin
den dat de Europeanen, de ou
de koloniale machten, op moe
ten houden met hun betweteri
ge houding tegenover hun 'ou
de koloniën'. Daarbij wordt ge
zegd dat Aziatische waarden
anders zijn dan westerse waar
den, in menig opzicht zelfs su
perieur.
Vooral over de mensenrechten
wordt in de twee regio's funda-
Over de rechten van de mens wordt in Azië totaal anders gedacht dan in Europa. foto archief
menteel verschillend gedacht,
waarbij het Westen vindt dat er
eerst een democratie moet zijn
voordat er handel of andere sa
menwerking kan plaats vinden.
De Aziatische landen staan op
het standpunt dat niet-demo-
cratische landen betrokken
moeten worden en vervolgens
dan door druk van buiten zullen
democratiseren.
Het ASEM-topoverleg in
Singapore concentreerde zich
echter op economische en poli
tieke samenwerking. De Euro
peanen vrezen de boot te mis
sen in de enorme economische
groei die de Aziatische regio, en
wel ten gunste van de Verenig
de Staten die via de APEC (Asia
Pacific Economie Council) nau
we banden met de regio heb
ben. De ontwikkelingslanden in
Azië hebben van hun kant fi
nanciële steun nodig voor de
opbouw van hun infrastructuur.
Ook vanuit Europa verwelko
men ze investeringen. Europa
en Azië zullen zich inzetten
voor intensievere handel, heette
het in de slotverklaring.
Tijdens de ontmoeting beloof
den de twee blokken verdere in
tensieve samenwerking in de
bestrijdingvan criminaliteit,
verdovende middelen en
milieuvervuiling. Het beraad
werd afgesloten met de inaugu
ratie van de Azië-Europa Stich
ting. Deze stichting, die zijn se
cretariaat in Singapore heeft,
moet de culturele uitwisseling
bevorderen.
De besprekingen in Singapore
werden overschaduwd door de
Noord-Koreaanse ideoloog
Hwang Jang-jop die vorige week
het consulaat van Zuid-Korea in
Peking was binnengevlucht en
asiel in Zuid-Korea vroeg. Het
gebouw wordt sindsdien be
waakt door de Chinese politie.
In de wandelgangen was er
druk overleg tussen de minis
ters van Zuid-Korea, Chii
Japan en waarschijnlijk o
Vietnam.
De Chinese autoriteiten!
met dit incident voor eer
lemma over wie ze moeti
steunen: hun traditioneli
listische vrienden in Noo
rea of hun belangrijke Zu
reaanse geldschieters. Da
zegt China nu dat Noord
Zuid-Korea samen tot ee
lossing moeten komen. I
landen leven echter op vi
oorlog met elkaar en zijn
geneigd elkaar maar iets'
moet te komen. Afgevaar
van de twee landen zoud
kaar afgelopen zaterdag i
king in het geheim hebbe
moet. Dit treffen alleen al
een historisch ommekeei
relatie tussen de elkaar ha
broeders kunnen beteken
De spanning tussen de be
Korea's liep zaterdag nog
op door de aanslag op Lei
joeng, een in 1982 naarZi
Korea uitgeweken familiel
de Noord-Koreaanse leidl
Jong-il. De regering van 2
Korea gaat ervan uit dath
gaat om een Noord-Korö
wraakactie na het overlop
van Hwang. Na dat incic
heeft Pjongjang 'duizend
wraak' gezworen. Volgeff
politie ligt Lee, die plastis
chirurgie zou hebben oni
gaan om herkenning tevi
men, in een coma. Er ise
loning van ruim lOO.OOOf
uitgeloofd voor inlichting
leiden tot arrestatie van d
der. De schietpartij vondj
in Bundang, even ten zuid
van Seoel.
TOKYO JUDITH STALPERS
CORRESPONDENT
Begrijp ons goed: we hebben natuurlijk niets
tegen Belgiè. Maar toch denken we bij VSB Bank dat
- u echt niet naar onze Zuiderburen hoeft te vluchten
als u belastinggeld wilt besparen. Waar u dan wel naar
toe moet? Gewoon: naar het dichtstbijzijnde VSB
Bankkantoor. Voor een adviesgesprek met een van
onze adviseurs.
U krijgt dan alle mogelijkheden waarmee u in de
toekomst duizenden guldens belastinggeld kunt
besparen, op een presenteerblaadje aangeboden, Zoals
bijvoorbeeld de VSB BeursprofijtKoopsom (let op:
de sluitingsdatum hiervoor is 21 maart 1997) die u
zelfs over 1996 nog een aanzienlijke aftrekpost kan
opleveren. Maar we vertellen u ook graag meer over
de andere speciaal door ons ontwikkelde fiscaal-
vriendelijke producten die bovendien garant staan
voor een hoog rendement, zoals BeursprofijtSparen,
CombinatieSparen en GroeiVermogen
Wilt u voorlopig nog in Nederland blfjven
wonen? Kom dan snel langs of bel voor meer infor
matie gratis met de adviseurs van VSB Bank: 06-0331
24 uur per dag, 7 dagen per week.
VSB'BANK
VSB. Daar kom je verder mee.
n tfortison
