Socialisten
vormen nieuw
kabinet Sofia
Clinton en oppositie moeten beloften nu waarmaken
Buitenland
gr6-
Tapie nu ook gevangenisboef
Arafat vraagt hulp EU
Netanyahu nodigt paus uit
voor bezoek aan Israël
lij na hele productie
byota raakt verlamd
Juichen voor Sharif
SDAG 4 FEBRUAR11997
'ÓetjHtse oma van vijftig werpt drieling
gpEN» De 50-jarige Britse Sue Green heeft gisteren een drie-
everg ter wereld gebracht na een zwangerschap van 31 weken,
een heeft al vijf kinderen van haar eerste echtgenoot en ze is
jotmoeder van twee kleinkinderen. Maar toen ze met de 29-
7 biiige Steven was getrouwd, wilde ze toch nog weer een kind.
dat niet op natuurlijke wijze lukte, besloot het paar tot rea-
n tr^rbuisbevruchting.
weden gaat kerncentrales opdoeken
..,ct)irkholmDe regering van Zweden heeft gisteren in principe
sloten tot een stapsgewijze sluiting van de twaalf kerncentra-
in het land. De Zweedse bevolking eiste al in 1980 in een re-
Rendum dat de kerncentrales zouden worden gesloten en dat
u worden overgeschakeld op andere energiebronnen. Volgens
ïdiaberichten zal een kernreactor nog voor de algemene ver-
tzingen van volgend jaar worden gesloten. Een tweede zal te-
ii het jaar 2000 uit bedrij f worden genomen. Wanneer de ove-
ne tien aan de beurt zijn is nog onbekend.
grasvelden Parijs niet meer taboe
De bordjes 'verboden het grasveld te betreden' verdwij-
^jhuit de Parijseparken. De bezoekers mogen binnenkort ge-
4lon op de gazons lopen. Dit heeft de directie van de Parijse
;Jrken en tuinen gisteren laten weten. Volgens woordvoerster
f Panafieu is het de bedoeling de grasvelden afwisselend open
Stellen voor wandelaars, zonaanbidders en spelende kinderen.
a dvocaten VS willen verbod doodstraf
'^■gi Antonio De Amerikaanse Orde van Advocaten heeft giste-
lg|i opgeroepen tot onmiddellijke stopzetting van de executies
lade Verenigde Staten. De doodstraf wordt volgens de orde vaak
JfÊgoed geluk' opgelegd en wordt discriminerend toegepast:
krijgen vaker de doodstraf dan blanken. „De wet is verre
rechtvaardig en coherent, en juist een wirwar van onrecht-
praktijken", aldus de American Bar Association. Vorig
i^r werden in de VS 45 mensen terechtgesteld, het jaar daar-
eventien jaar cel voor sektelid
<yo Een rechtbank in de Japanse hoofdstad Tokyo heeft van-
-htend een lid van de Japanse sekte Aum Shinrikyo veroor-
Eleld tot zeventien jaar celstraf wegens moord met gifgas. De
:'af voor Akira Yamagata is de hoogste die tot nu toe is opge
ld aan een Aum-sektelid. De sekte wordt verantwoordelijk ge
elden voor onder meer de aanslag met het gifgas in de metro
ia Tokyo in maart 1995. Daarbij vielen twaalf doden en raakten
—100 mensen gewond.
34pitaels nog gespaard
j Dassault-affaire
Waalse socialistische partij
blijft vooralsnog het ergste
jaard. De Belgische premier
aene zei gisteren dat hij on-
ks alle schandalen voorlopig
doorregeren met de Parti
ialiste. Bovendien is het we-
5 de Dassault-smeergeldaf-
4, in opspraak gekomen PS-
%tuk Guy Spitaels vannacht
hts 'gedeeltelijk' van zijn
^ementaire onschendbaar -
1 ontheven. Voorlopig hoe-
er blijkbaar nog geen kop
te rollen in Wallonië,
pitaels werd er twee weken
den van beschuldigd dat hij
1 jaren tachtig opdracht had
sven om ongeveer 1,5 mil-
1 gulden aan smeergelden
de Franse vliegtuigbouwer
sault 'discreet' bij de partij
stallen. De beschuldiging
d geuit door twee PS-func-
tarissen, Frangois Pirot en
rry Hermanus. Beiden zitten
inenteel wegens deze affaire
oorarrest.
i de Belgische pers werd
ord en brand geschreeuwd
/anuit de oppositie werd ge-
dat premier Dehaene zich
distantiëren van de Waalse
ialisten. Het was tenslotte
de eerste keer dat de PS in
praak kwam. De partij speelt
een belangrijke rol in het
,sta-schandaal, waarin het
t om smeergeld dat de Itali-
se helikopterbouwer Agusta
fel
zou hebben betaald in ruil voor
Belgische regeringsopdrachten.
Daarnaast is ook nog steeds de
moord op de vroegere PS-leider
André Cools niet geheel opge
helderd.
Spitaels zou in de Dassault-
affaire de hoofdrol hebben ge
speeld. Het ging daarbij om 'do
naties' van de vliegtuigbouwer
aan de partij, met regeringsop
drachten als tegenprestatie.
Een speciale commissie van
het Waalse parlement besloot
vannacht echter dat de parle
mentaire onschendbaarheid
van Spitaels slechts 'gedeelte
lijk' hoeft te worden opgeheven.
Hij 'mag' worden gehoord door
de gerechtelijke instanties en hij
'mag' worden geconfronteerd
met andere verdachten. Tegelij
kertijd kan hij echter gewoon
voorzitter blijven van het Waal
se parlement.
De Luikse procureur-generaal
Anne Thilly, die het Dassault-
onderzoek leidt, wilde ook niet
verder gaan dan deze gedeelte
lijke opheffing van de parle
mentaire onschendbaarheid.
Mogelijk betekent dat, dat het
gerecht nog te weinig bewijzen
heeft om Spitaels aan de
schandpaal te nagelen.
Eerder op de dag had premier
Dehaene gezegd geen reden te'
zien om zijn regeringsploeg,
waarin ook de Waalse socialis
ten zitten, te veranderen. Hij
stelde alleen dat alle politieke
partijen in België in eigen huis
orde op zaken moeten stellen.
'O «JUDITH STALPERS
_i brand afgelopen zaterdag
en onderdelenfabriek bracht
- daag de assemblage tot stil-
id in negentien van de twin-
- Toyota-fabrieken in Japan,
meeste medewerkers moch-
dag thuisblijven. Auto-
ïducent Toyota zoekt naar-
naar mogelijkheden om de
yodigde onderdelen te krij-
en weer snel de dagelijkse
Jductie van 15.000 personen-
*ens te halen.
'e brand in onderdelenfa-
;k Aisin Seiki, waarvan Toyo-
U'oor 22,6 procent eigenaar is,
akt transmissies, onderdelen
i de rem en koppelingen,
subishi Motor Corporation
jruikt dezelfde rem-onderde-
1 Ook daar dreigt de produc-
i/an sommige modellen stil
dien.
litsubishi zegt dat het nog
rr een paar dagen voorraden
Toyota werkt echter met
just-in-time toeleverings-
eem, waarbij geen onderde-
staan opgeslagen in de as-
iblagefabriek. Die worden
als ze echt nodig zijn naar
ibriek gebracht. Dit systeem
kt kosten en zorgt voor een
PARUS CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
Na een succesvol leven als tele
visieverkoper, ingenieur, zan
ger, zakenman in voetbal, poli
ticus en filmacteur is Bernard
Tapie gisteravond begonnen
aan een nieuwe loopbaan die
van gevangenisboef. Tapie
meldde zich eigener beweging
bij de Santé-gevangenis in de
Franse hoofdstad Parijs.
Zijn verblijf in de gevangenis
kan een dag duren, enkele
maanden of een paar jaar. Hij
werd vorig jaar veroordeeld tot
acht maanden celstraf wegens
het betalen van steekpenningen
aan een voetbalclub. Tapie ging
daartegen in beroep, maar om
redenen van juridisch-techni-
sche aard kon dat beroep alleen
dienen als hij eerst de gevange
nis in ging.
De beroepszaak dient nu van
daag. Als hij verliest, wordt Ta-
pie's verblijf in de gevangenis
geprolongeerd. Wint hij, dan is
hij opnieuw een vrij man, maar
onduidelijk is voor hoe lang.
Behalve wegens de voetbal
zaak werd Tapie vorig jaar ook
veroordeeld wegens belasting
fraude, fraude met sociale pre
mies en misbruik van wetgeving
voor faillissementen. Voor die
vergrijpen kreeg de zakenman
vorig jaar een half jaar onvoor
waardelijk, een straf waar hij di
rect tegen in beroep ging.
Tapie aarzelde gisteren tot op
het laatste moment of hij zich
bij de Santé-gevangenis zou
melden. Maar als hij niet voor
acht uur 's avonds was komen
opdagen, had hij zijn beroeps
zaak moeten afblazen. Honder
den journalisten hielden de
wacht, maar Tapie was hen te
slim af. Later bleek dat hij met
de politie had afgesproken dat
hij ongezien het gebouw binnen
zou gaan.
Tapies nachtmerrie is nu dat
hij zijn beroep verliest, in de ge
vangenis moet blijven en tij
dens dat verblijf ook nog eens
het beroep tegen zijn andere
veroordeling verliest. Alles bij
elkaar zou hij dan veel meer tijd
in de cel moeten doorbrengen
dan hij nodig heeft om zijn me
moires te kunnen schrijven.
Met de opbrengst van die me
moires, waarover hij al met en
kele uitgevers zou hebben on
derhandeld, kan Tapie onge
twijfeld zijn vele boetes betalen.
Naast de celstraffen kreeg Ber
nard Tapie zo veel geldstraffen
opgelegd dat de man die ooit
Adidas en de voetbalclub Olym-
pique Marseille kocht, thans
De spanning in Bulgarije was
gisteren om te snijden. De bon
den en de oppositie houden de
socialisten verantwoordelijk
voor de enorme inflatie en de
scherpe terugval van de levens
standaard in Bulgarije. De afge
lopen maand kon er door de
politieke impasse weinig aan de
economische malaise worden
Een eerdere socialistische re
gering trad in december af. Om
dat de socialisten een meerder
heid in het parlement hebben,
kregen ze de opdracht een
nieuw kabinet te formeren. De
oppositie weigerde daaraan
mee te doen. Socialistische lei
ders spraken gisteren met grote
and treft fabriek van onderdelen
grote flexibiliteit. Een voorval
zoals de brand bij Aisin zet ech
ter het hele radarwerk stil.
Twee jaar geleden zorgde de
aardbeving in Kobe ook voor
een vertraging in de productie
bij menig fabriek die met just-
in-time-toelevering werken. Een
Toyota-woordvoerder zei giste
ren dat Toyota desondanks niet
van plan is verandering in dit
systeem te brengen. „We gelo
ven niet in grote hoeveelheden
voorraad in assemblagefabrie
ken", zo zei hij.
De productiestop gaat Toyota
veel geld kosten. Japans groot
ste autofabrikant had juist de
productie opgeschroefd om aan
de groeiende vraag in eigen
land te kunnen voldoen. Per 1
april stijgt namelijk in Japan de
BTW van drie naar vijf procent,
waardoor er een uitzonderlijk
grote vraag naar auto's is in de
laatste maanden voor de BTW-
verhoging.
Verder heeft Toyota, net als
andere Japanse autofabrikan
ten, de productie opgevoerd
voor export. Dit heeft te maken
met de abrupte stijging van de
dollar tégenover de yen, waar
door Japanse producten op de
exportmarkten relatief goedko
per zijn geworden.
ROME EELCO VAN DER LINDEN
CORRESPONDENT
De Israëlische premier, Neta
nyahu, heeft gisteren tijdens
een kort onderhoud met paus
Johannes Paulus II in het Vati-
caan, de 76-jarige kerkvorst uit
genodigd voor een officieel be
zoek aan Israël.
De paus, die nooit een ge
heim heeft gemaakt van zijn
wens voor het jaar 2000 Jeruza
lem te bezoeken, reagëerde met
de woorden 'God zegene Israël',
failliet is.
Tapie verwierf voor het eerst
bekendheid als zanger van
smartlappen. Daarna steeg hij
tot grote hoogte als zakenman.
Met Olympique Marseille won
hij de Europa Cup I. Op die titel
kwam echter een smet toen
bleek dat Tapie smeergeld had
betaald aan de Franse club
waartegen Olympique vooraf
gaand aan de Europese finale
een competitiewedstrijd speel
de. Doel van deze omkoperij
was Olympique een makkelijke
wedstrijd te bezorgen, zodat het
elftal kracht kon sparen.
Nadat hij het voetbal de rug
had toegekeerd, trad Tapie toe
tot de regering van de socialist
Bérégovoy, die zelf later van
corruptie beschuldigd zou wor
den en zelfmoord pleegde. Ber
nard Tapie bleef slechts 55 da
gen minister alvorens wegens
een aanklacht op te stappen.
Vorig jaar gaf hij onder druk
van de vele rechtszaken zijn ze
tel op in het Franse parlement
en hij staat nu onder druk om
ook het Europarlement te verla
ten. Maar te midden van de
rechtszaken nam zijn loopbaan
vorig jaar ineens een geheel
nieuwe wending, toen hij door
cineast Claude Lelouch als ac
teur werd ingehuurd.
den haag De Europese Unie (EU) speelt naast de
Verenigde Staten een cruciale rol in het vredesproces
in het Midden-Oosten. De Palestijnse president
Arafat (links) benadrukte gisteren, na overleg met
premier Kok (rechts) en minister Van Mierlo, dat de
politieke rol van de EU in het Midden-Oosten zeker
zo belangrijk is als de economische rol. De EU is ver
uit de belangrijkste donor van de Palestijnen. Arafat
bracht op uitnodiging van Nederland een bezoek aan
Den Haag in het kader van het Nederlandse voorzit
terschap van de EU. De Palestijnse leider riep de hulp
van de EU in. Volgens hem is die bij de 'bescherming
en redding' van het vredesproces onontbeerlijk, fotc
cpd phil nijhuis
Protesten Bulgarije gaan door
De ex-communistische socialisten in Bulgarije hebben
gisteren een nieuwe regering gevormd. Hiermee bruus
keerden ze de oppositie en de vakbonden, die de afgelo
pen weken met massaprotesten eisten dat de socialisten
de regeermacht loslaten en nieuwe verkiezingen uit
schrijven.
Sofia apmeerderheid hun goedkeuring
uit over de vorming van een ka
binet onder leiding van Nikolai
Dobrev.
Dobrev zei dat de protesten
tegen de slechte economische
situatie in Bulgarije gerecht
vaardigd zijn. Maar 'burgerlijke
ongehoorzaamheid is onwettig',
aldus de nieuwe premier.
Het verkeer in de Bulgaarse
hoofdstad Sofia kwam gisteren
geheel stil te liggen doordat stu
denten de belangrijkste kruis
punten blokkeerden. Medewer
kers van het openbaar vervoer
gingen in staking. Tienduizen
den mensen namen deel aan
een demonstratieve optocht
door de stad, waarbij de socia
listen werden uitgemaakt voor
'rood vuilnis'.
zonder in detail te treden over
een eventuele reis. Ook de pers
dienst van de Heilige Stoel
zweeg over een datum.
Oorzaak van de vaagheid is
waarschijnlijk de twist over de
status van Jeruzalem. De paus
meent dat de stad een soort re
ligieuze vrijhaven moet worden
voor jodendom, christendom
en islam, die er hun heiligste
plaatsen hebben. Israël be
schouwt Jeruzalem als zijn on
deelbare hoofdstad.
lahore De Pakistaanse moslimliga PML-N van
oud-premier Nawaz Sharif stevent af op een klinken
de overwinning na de parlementsverkiezingen van
gisteren. De aanhangers van de PML-N vieren sinds
gisteravond al feest (foto), hoewel de uitslag van de
verkiezingen pas in de loop van vandaag bekend
wordt De Pakistaanse Partij van het Volk (PPP) van
oud-premier Benazir Bhutto, wier regering op 5 no
vember op last van president Farooq Leghari moest
aftreden, is weggevaagd. De verkiezingen, waarbij
de opkomst op een dieptepunt van 25 tot 30 procent
lag, zijn volgens buitenlandse waarnemers overwe
gend rustig en correct verlopen.
foto reuter muzammil pasha
Schandaal in
België rond
gesjoemel met
belastingen
BRUSSEL ALY KNOL
correspondent
Alsof België nog niet genoeg
schandalen kende, is er op
nieuw eentje in de maak. Zo
wel op het ministerie van fi
nanciën als bij het hoofdkan
toor van de Kredietbank zijn
gisteren huiszoekingen ver
richt in verband met belas
tingontduiking.
Onder leiding van de Brus
selse onderzoeksrechter Van
Espen waren zo'n honderd
agenten in de weer om uit te
vinden of het ministerie van
financiën een aantal banken
de helpende hand heeft toe
gestoken bij het verminderen
van een belastingboete. De
Kredietbank, groot in Vlaan
deren, staat centraal in het
onderzoek. Ook twaalf ande
re banken zouden echter zijn
bevoordeeld.
Tot enkele jaren geleden
konden Belgische banken en
bedrijven belastingen die ze
in het buitenland hadden be
taald, aftrekken van hun be
lastingschuld in eigen land.
Toen dit systeem van de zo
geheten Forfaitaire Buiten
landse Belasting (FBB) begin
jaren negentig werd veran
derd, kwamen enkele banken
in botsing met de fiscus. Ze
zouden de FBB jarenlang
hebben misbruikt voor het
ontwijken of ontduiken van
belastingen.
De belastingdienst legde
de banken boetes op, maar
dankzij tussenkomst van het
ministerie van financiën zou
den die flink zijn verlaagd.
Vooral de Kredietbank zou
daarvan hebben geprofi
teerd.
De Belgische minister van
financiën, de christen-demo
craat Maystadt, ontkent tot
nu toe bij hoog en bij laag
dat hij persoonlijk invloed
heeft uitgeoefend om de
boetes voor de Kredietbank
te verminderen.
Amerikaanse president komt met 'troonrede
washington hans de bruun
CORRESPONDENT
In zijn inhuldigingsrede van twee weken geleden
beloofde Bill Clinton de Amerikanen minder poli
tiek gekibbel en meer samenwerking tussen De
mocraten en Republikeinen. Mooie woorden,
maar nu is het tijd voor daden. Zowel de presi
dent als zijn tegenstanders hebben maar een paar
weken de tijd om te bewijzen dat hun oproepen
om de strijdbijl te begraven oprecht waren.
Voor het eerst in twee jaar heeft de president van
avond, als hij de jaarlijkse State of the Union
houdt, de kans om de politieke agenda naar zich
toe te trekken. In 1995 en 1996 werd hij, vanwege
de nieuwe Republikeinse meerderheid in het
Congres, gedwongen om zijn idealen te bedekken
onder een pseudo-conservatief laagje. De Repu
blikeinen maakten de dienst uit en Clinton kon
weinig anders doen dan hen volgen.
Nu zal hij moeten laten zien waar het hem echt
om te doen is. Zijn inauguratiespeech blonk uit
door vaagheden en gemeenplaatsen. De State of
the Union, de Amerikaanse 'troonrede', zal daar
entegen een ware waslijst aan concrete voorstel
len bevatten die het leven van de doorsnee-bur
ger zullen verbeteren, zo heeft Clinton in het
vooruitzicht gesteld.
Veel plannen zijn de afgelopen dagen al uitgelekt.
Clinton zal een reeks belastingverlagingen in het
vooruitzicht stellen voor ouders met (studerende)
kinderen en een verlaging van de belasting op
vermogenswinsten. De eerste maatregel dient om
de Democratische kiezers tegemoet te komen, de
tweede om de Republikeinen te plezieren.
De Republikeinse leiders toonden zich de afgelo
pen dagen redelijk tevreden met Clintons laatste
voorstellen. Ze zien het liefst een algemene belas
tingverlaging, terwijl Clinton de belastingen meer
wil gebruiken om bepaalde bevolkingsgroepen,
zoals mensen met kinderen, een handje toe te
steken. Clintons plan kost 98 miljard dollar, dat
van de Republikeinen 163 miljard. Maar alge
meen wordt verwacht dat ze elkaar wel ergens
halverwege zullen vinden.
Clinton zal ook hameren op de noodzaak om de
manier waarop de twee politieke partijen hun
verkiezingscampagnes financieren, te herzien. Hij
zegt dat met een berg boter op het hoofd, want
elke dag wordt wel weer een nieuw financieel
schandaal rond zijn eigen Democratische Partij
onthuld. Maar dat geeft Clinton en de Republikei
nen, die net zulke zwarte handen hebben, mis
schien eindelijk de kans er ook echt iets aan te
doen.
Clinton, die graag als de 'onderwijspresident' de
geschiedenis in wil gaan, zal ook met plannen ko
men om het veelal belabberde onderwijs een im
puls te geven. Ook heeft hij plannen om meer
mensen uit de bijstand en aan het werk te krijgen.
Op buitenlands terrein vallen geen nieuwe stap
pen te verwachten, maar Clinton zal andermaal
het belang van goede (handels)relaties met Euro
pa, Rusland en China benadrukken.
Topprioriteit voor Clinton is dat hij met de Repu
blikeinen een wapenstilstand sluit over de begro
ting. Een jaar geleden liep de ruzie daarover zo
hoog op dat de Republikeinen er zelfs toe over
gingen de rijksuitgaven te blokkeren en daarmee
het overheidsapparaat lam te leggen. De kiezers
keerden zich echter walgend af van de Republi
keinse drammerij, en gaven het onmiskenbare
signaal dat ze het gedonder in Washington zat
waren.
Clinton heeft zich nu neergelegd bij het Republi
keinse stokpaardje van het 'begrotingsevenwicht':
een budget dat in 2002 geen tekort meer ver
toont. Donderdag presenteert de president zijn
begroting voor 1998 en het staat nu al vast dat de
kloof tussen zijn voorstellen en de wensen van de
Republikeinen wel overbrugbaar zal zijn.
Maar dat is slechts het begin. De Republikeinen
vechten ervoor om in de grondwet op te nemen
dat begrotingstekorten voortaan altijd uit den bo
ze zijn. Dat druist lijnrecht in tegen de ideeën van
Clinton, diens financiële adviseurs en van talloze
economen, die menen dat zo'n grondwettelijke
plicht 'een recept voor een catastrofe' is, zoals
minister van financien Robert Rubin het noemt.
En de strijd daarover zal keihard zijn.
Een voorstel hierover werd vorig jaar ternauwer
nood door de Senaat verworpen, nadat het Huis
van Afgevaardigden het al had aangenomen. Ook
een niet gering aantal Democraten stemde er
toen voor, in de wetenschap dat het plan populair
is bij de kiezers. Sindsdien hebben de Republikei
nen bij de verkiezingen van november hun meer
derheid in de Senaat vergroot en het zal er dit
maal nog meer om spannen. De eerste stemming
vindt volgende week al plaats.
Clinton betoogt dat het zware middel van een
grondwetsartikel niet nodig is. „We beauinigen
toch?", zegt hij. „En in 2002 zal er al geen tekort
meer zijn." De afgelopen vier jaar is het hem al
gelukt het tekort te halveren. Maar de Republikei
nen vertrouwen hem en zijn eventuele opvolgers
absoluut niet. -Alleen een grondwettelijke plicht
kan spilzieke presidenten en Congressen, van
welke partij ook, aan banden leggen, vinden de
Republikeinen.
Clinton en Rubin betogen echter dat een zo strin
gente wetgeving het de regering onmogelijk zal
maken te reageren op recessies of nationale (na
tuur) rampen die veel geld vergen, en dat straks
niet het Congres maar de rechter gaat uitmaken
wat voor begrotingsbeleid er wordt gevoerd. Clin
ton zal de komende weken alles uit de kast moe
ten halen om de paar aarzelende Republikeinen
die de doorslag kunnen geven aan zijn kant te
krijgen.
Een nieuwe nederlaag op dit punt zal de Republi
keinen niet gunstiger stemmen voor hun moeilij
ke onderhandelingen met Clinton over diens be
groting voor volgend jaar. De recent door beide
partijen beleden samenwerking 'over de partij-
grenzen heen' zal dan ook al snel na de State of
the Union op de proef worden gesteld.
