De cello als sologitaar
'Doe-het-zelf bij Museum Boerhaave
m
'Nu besluiten over Werf pop is voorbarig'
Cultuur&Kunst
Leerlingen gaan gratis naar musea
fts
Verhoeven is
chikt voor
ïtler-film'
Mary, ster
van heerlijk
avondje
Dresselhuys
Claus: kans
op Gouden Uil
~~5DAC 4 FEBRUAR11997
ek valt voor 'Sunset Boulevard'
y york De musicalversie van de beroemde film 'Sunset Bou-
ird' verdwijnt binnenkort zowel in Londen als in New Yor-
j respectievelijk vier en drie jaar van de planken. In New York
li de productiekosten slechts voor 75 procent gedekt. Volgens
R vakblad Variety kost de productie van Sunset wekelijks een
jf miljoen dollar, en brachten de vertoningen de afgelopen
fek amper 404.000 dollar op. Het doek voor 'Sunset Boulevard'
Vallen na 977 vertoningen, een ongebruikelijk laag cijfer voor
ji Broadway-productie, en helemaal voor een productie van
Andrew. 'Cats' nadert de 6000ste vertoning en 'The Phantom
he Opera' is onlangs voor de 3750ste keer opgevoerd.
B
rodigy en Pumpkins op Torhout
haag The Smashing Pumpkins en The Prodigy zijn de be-
grijkste publiekstrekkers tijdens het dubbelfestival Torhout-
^ANferchter in juli in België. Ook de Belgische groep dEUS zal op-
3Ri4den. Het dubbelfestival vindt op 5 (in Torhout) en 6 (Werch-
RPA) juli plaats. Het programma is dit jaar uitgebreid met zoge-
S ijémde aanloopdagen die in beide plaatsen een dag voor het
tival zijn. Volgens de organisatie zijn de optredens van de
f» genoemde hoofdacts exclusief voor de Benelux. Elk jaar
t het festival tienduizenden Nederlandse muziekliefhebbers,
kaartverkoop begint op 22 februari.
mjechische schrijver Hrabal overleden
,^ag_i De Tsjechische schrijver Bohumil Hrabal is gisteren in
3 a |i3§ overleden nadat hij uit het raam was gevallen van het zie-
3 Aühuis waar hij werd behandeld. Hrabal is 82 jaar geworden.
Lanlgens een arts was Hrabal bezig duiven op de rand van zijn
aanom op de vijfde verdieping te voeren, toen hij het evenwicht
'iig ^loor en naar beneden viel. Hrabal was medio december op-
as o«qomen voor een kuur tegen chronische arthritis. Samen met
^sident-dramaturg Vaclav Havel was Hrabal de bekendste en
"■i^est vertaalde schrijver van Tsjechië. In zijn boeken beeldde
gjjhet dagelijkse leven van gewone mensen uit met veel absurde
mor.
Kinderen staan bij tentoonstelling centraal
leiden ad van kaam
Met school, met de ouders of al
leen; kinderen zijn de laatste ja
ren njeer dan welkom in Boer
haave, het rijksmuseum aan de
Lange St. Agnietenstraat dat
verhaalt over de geschiedenis
van de natuurwetenschappen
en de geneeskunde. Vanaf van
daag is er zelfs een speciale
'doe-tentoonstelling' ingericht,
bestemd voor kinderen vanaf
tien jaar. In een aparte ruimte
kunnen die experimenten doen
zoals die zo'n honderd jaar ge
leden door leerlingen van de
HBS werden uitgevoerd.
Met de nieuwe interactieve
voorzieningen trekt Museum
Boerhaave de lijn door die het al
een tijdje geleden heeft uitge
zet. Ook bij de recente tentoon
stellingen als 'Lijf en Leed' en
'Magische Optica' werd kinde
ren de mogelijkheid geboden
actief mee te doen. Daarnaast
loopt Boerhaave vooruit op het
project Museum en School dat
volgend leerjaar van start gaat.
Waarbij de leerlingen van de
Leidse scholen gratis toegang
krijgen tot zes Leidse musea.
De 'doe-tentoonstelling' heeft
een permanent karakter. Aan de
hand van experimenten die ze
zelf uitvoeren, krijgen de kinde
ren een beeld van hoe het er
een eeuw geleden aan toeging
op het terrein van de natuur
kunde. Verspreid over de zalen
van de vaste tentoonstelling
staan verder diverse zorvuldig
nagebouwde kopieën van histo
rische instrumenten waarmee
de leerlingen zelf aan de slag
kunnen. Met een microscoop
preparaten determineren bij
voorbeeld. Of eens uitproberen
hoe een kunstnier werkt.
Het Museum Boerhaave orga
niseert rondom de nieuwe at
tractie een compleet program
ma voor scholen. Daartoe be
hoort de introductiefilm 'Zweet
en Tranen' waarin een beeld
wordt geschetst van de onder
zoekers die door de eeuwen
heen de geheimen van de na
tuur- en geneeskunde trachtten
te ontrafelen. Verschillende
rondleidingen en speurtochten
- voor diverse leeftijdsgroepen
vanaf 7 jaar - completeren het
geheel.
Informatie over de 'doe-ten
toonstelling' of over klassikaal
bezoek is verkrijgbaar bij het
Museum Boerhaave, Lange St.
Agnietenstraat 10 in Leiden.
Telefoon: 071-5214224. Het
museum is op maandag geslo-
Veel belangstelling voor de opstelling van een kunstnier.
foto henk bouwman
Leiden gaat zijn naam als mu- project Museum en School, waardoor scholen in het nieu-
seumstad voor de verandering Binnenkort sluiten de gemeen- we leerjaar de gelegenheid krij-
ook eens profileren voor zijn te en het ministerie van On- gen om met de leerlingen gra-
eigen, jeugdige bewoners. Dat derwijs, Cultuur en Weten- tis zes Leidse musea te bezoe-
gebeurt aan de hand van het schappen een convenant ken.
M
f^aag carel van der velden
"^maker van het Auschwitz-
'lument in Amsterdam be-
~)ert het onderwerp in eerste
mntie wat luchtigjes. Wat
lit Jan Wolkers van het plan
I regisseur Paul Verhoeven
vJeen biografische film over
Hitier te maken? „Ik ben
Mat u die vraag stelt", zegt
jfcchrijver/beeldhouwer. „Ik
~jnbang dat u mij zou polsen
de hoofdrol. In zo'n film
k niet zoveel. Het risico van
grote mislukking is levens -
)t."
e verschillende kanten van
kunstenaarschap van Jan
kers zijn nauw verbonden
de Tweede Wereldoorlog,
'el in zijn boeken (Kort
irikaans) als in zijn kunst-
ken speelt de duistere perio-
de moderne geschiedenis
belangrijke rol.
olkers betwijfelt of de we-
Ibehoefte heeft aan een bio-
sche speelfilm. „De per-
i Hitler is een buitenge
in interessant gegeven. De
_jg is echter of zo'n film wel
laakt kan worden. Hiüer was
sfinx, heel weinig mensen
ben hem ooit gezien zoals
vas. Zelfs met zijn naaste ge-
iwen onderhield hij geen
male verhoudingen. Ook
relatie tot Eva Braun was er
van heer tot knecht. Hoe
fcm je de vreemde eenzijdig-
1 van een man die zich door
|3nand liet kennen? Je schiet
a bij voorbaat mis."
Morele bezwaren tegen het
plan heeft Wolkers niet.
id is het thema van de Boe-
week, dus over de duivel
!Tï je best een film maken. En
3 r Hitier dus ook. Het gevaar
rtaat echter datHollywood
een verkeerde manier met
erthema aan de haal gaat."
iglocht de film er toch komen,
moet Paul Verhoeven die
ir maken, vindt Wolkers. De
!®sseur verfilmde in de jaren
^ïntig het boek 'Turks Fruit'
Wolkers. Verhoeven toonde
2;ens de schrijver destijds
Ris aan dat hij schriftelijke
~nnen uitstekend kan verfil-
jji. „Verder ken ik Paul als
groot psycholoog. Hij is ge-
igreerd door de Tweede We-
loorlog. Ik weet zeker dat hij
.e film twintig jaar geleden al
y willen maken."
Amerika wordt gevreesd
d de productie een impuls
geven aan de neonazi's. De
sseurs kunnen op verzet re-
_en van de machtige joodse
Dy in de VS. Dr. Lou de Jong,
rmalig directeur van het
2Sinstituut voor Oorlogsdo-
%entatie (RIOD) en schrijver
.het standaardwerk 'Neder-
in de Tweede Wereldoor-
1is sceptisch over het film-
Er is voldoende over
rührer bekend, maar een ac-
tabel scenario is daaruit vol
's hem niet te destilleren.
i joodse kringen wordt een
Ier-film 'obsceen' genoemd,
gens woordvoerders geeft
geen pas geld te verdienen
de verfilming van het leven
het 'genie van het kwaad'.
het voormalig verzet is al-
*ninst enthousiast. „Wij staan
1 te juichen bij zo'n film over
'Ier", zegt P. van der Harst,
tuurslid van de Stichting
denverzet in Vlaardingen.
vraag mij af of er niets be-
1 te verzinnen is in de strijd
ïn intolerantie, racisme en
asme."
Roeland Duijne met Mellow Cello in Haags Diligentia
den haag hans piet
Roeland Duijne: „Het is nooit onze bedoeling geweest klassieke com
posities 'op te leuken'." foto gpd
In de optiek van Roeland Duijne verdient de cello meer
dan de begeleidende rol, die hem in de populaire muziek
steeds wordt toebedeeld. „In de klassieke wereld leven
we momenteel in de Gouden Eeuw van de cello. Het is
een heel populair instrument. En er wordt op een bedui
dend hoger niveau op gespeeld dan tien jaar geleden.
Buiten die wereld is er maar weinig interesse in een com
merciële exploitatie. Met mijn groep Mellow Cello wil ik
daar verandering in brengen.
beeld de viool, geen lichte mu
ziekinstrument is. Op jazzge-
bied heeft onze landgenoot
Ernst Reiziger inmiddels veel
werk verzet om dat exclusieve,
klassieke imago van de cello af
te poetsen. Het heeft hem over
de hele wereld bekend gemaakt.
Om ook de meer populaire stro
mingen te vangen, is er iemand
nodig met een klassieke achter
grond en met de ambitie iets in
de popmuziek te willen doen."
Roeland Duijne - afkomstig
uit de kamermuziekwereld -
kwalificeert zich daarvoor. Hij
kreeg zijn opleiding aan het Ko
ninklijk Conservatorium in Den
Haag. „In die periode was ik
nog een echt braaf, klassiek cel-
listje. Mijn ouders namen mij
als klein kind al vaak mee naar
concerten. In zo'n zaal word je
dan geconfronteerd met een or
kest en trekt een bepaalde spe
lersgroep je aan. Ik had een in
stinctieve drang naar de cello.
Spijt heb ik er nooit van gehad",
aldus Duijne die er lachend aan
toevoegt: „Cellisten zijn over
het algemeen heel leuke men-
In samenwerking met Mojo
theater is een aantal concerten
georganiseerd. Deels om te la
ten horen, dat zijn groep niet
thuishoort in de Nigel Kennedy
of André Rieu-categorie. „Wij
spelen, op een enkele cover na -
'Don't give up' van Gabriel-
/Bush en 'Strawberry Fields'
van The Beatles - alleen maar
eigen composities. Ik heb ze,
veelal in samenwerking met
toetsenist en arrangeur Koen
van Baal geschreven. We bren
gen popmuziek. Het is nooit
onze bedoeling geweest klassie
ke composities 'op te leuken'."
Roeland Duijne heeft net een
tournee met Van Dik Hout ach
ter de rug. „Mijn spel werd in
gezet als toevoeging. Ook bij de
Noord-Hollandse groep had
mijn cello geen dragende
kracht, terwijl zij daar uitste
kend geschikt voor is. Daar be
staat bij mij geen twijfel over.
Maar, ik moet opboksen tegen
een traditie, die zegt dat de cel
lo, in tegenstelling tot bijvoor-
sen, met wie je een biertje gaat
drinken. Onder de violisten is
wat meer concurrentie, heb ik
het idee. Cellisten zijn niet zo
fanatiek en streberig, al blijft het
gevaarlijk om zulke algemeen
heden te poneren."
Peter Gabriel
Zijn interesse voor andere mu
ziek werd op het conservatori
um aangewakkerd „Op het mo
ment dat ik in Den Haag ging
studeren en dus op kamers
moest, brak ik los uit een be
schermende opvoeding. Plotse
ling opendem zich de mogelijk
heden om met allerlei mensen
over muziek te praten", aldus
de cellist die in Mellow Cello
zijn instrument hanteert als een
sologitaar.
In eerste instantie waren er
vier artiesten die hem de pop
muziekwereld binnenloodsten:
Stevie Wonder, Gino Vanelli,
Peter Gabriel en Sting, toen nog
zanger-bassist van The Police.
„Ik beleefde die nieuwe muzi
kale wereld als een verrijking.
Wel concludeerde ik al snel, dat
je in alle muziek eigenlijk maar
naar één ding zoekt; emotie. In
die optiek kan klassieke muziek
net zo saai of opwindend zijn
als popmuziek."
Het idee met de cello een ei
gen groep te formeren, bleek
nog niet zo makkelijk uitvoer
baar. Roeland: „Ik had mensen
nodig met een degelijke oplei
ding, ook omdat ze meer moes
ten zijn dan alleen begeleiders.
Ik zag Mellow Cello als een
groepsproject. Er is een aantal
valse starts geweest, maar ik
ben trots op de equipe die ik nu
bij elkaar heb. Het zijn briljante
musici. Toetsenman Koen van
Baal heeft tegelijkertijd met mij
op het conservatorium gezeten,
bassist Cees van den Laarse
komt uit de jazzrock-hoek. Hij
is bij Jan Akkerman begonnen,
maar heeft ook theater gedaan
bij Herman van Veen en Paul
van Vliet. Gitarist Age Kat komt
uit de jazz. Verder zijn er nog
slagwerker Franc auf dem Brin-
ke en zangeres/danseres Juliette
Brands."
Zijn muziek omschrijven lukt
Roeland niet. „Daarom ben ik
zo blij met die concerten. Dan
kan iedereen ons horen. Boven
dien zijn ze bedoeld om de inte
resse te kweken van de platen
industrie. Daarom kleden we de
concerten ook echt aan. We
werken met een lichtshow,
maar ook met een groot scherm
waarop projecties komen die de
muziek ondersteunen dan wel
aanvullen. Er moet iets gebeu
ren. Wat dat betreft is klassieke
muziek heel stereotiep, erg aan
regeltjes gebonden. In dat op
zicht ben ik wel een beetje te re
bels voor die wereld".
Mellow Cello treedt morgen
avond op in Diligentia, Den
Haag (aanvang: 20.15 uur). Op
17 februari is de groep te zien
in Theater Bellevue in Amster
dam (aanvang 20.30).
Organisatoren zien budget met meer dan de helft slinken
leiden wim koevoet
Werfpop afgelasten uit onvrede
over de sluitingstijd, is voorba
rig. Dat stelt cultuurwethouder
P. Langenberg (D66). Pas als er
een besluit is gevallen over de
zogenaamde evenementenka
lender, is er duidelijkheid over
de eindtijd van Leidens oudste
en grootste popfestival. De wet
houder dringt er bij burgemees
ter C. Goekoop op aan de eve
nementenkalender zo snel mo
gelijk in het college ter bespre
king aan te bieden. Het bestuur
van de stichting Werfpop komt
echter reeds morgen bijeen om
een beslissing te nemen over de
zestiende aflevering van het fes
tival, dat zoals gebruikelijk staat
geagendeerd voor de eerste
zondag van de zomerse Laken-
feesten.
Volgens voorzitter Johan An-
drée staat zelfs de toekomst van
Werfpop in het algemeen ter
discussie. „Komt er dit jaar geen
Werfpop, dan is de kans groot
dat dit bestuur er ook voor vol
gende jaren de brui aan geeft."
Andrée heeft alarm geslagen
en zijn bestuur bijeengeroepen
na een telefoontje van ambte
naar Saskia Holland. Zij wees
hem erop dat in de evenemen
tennota de eindtijd, 23.00 uur,
ter discussie is gesteld. De orga
nisatoren moeten er ernstig re
kening mee houden dat Werf
pop in het vervolg anderhalf uur
eerder moet ophouden.
Ferry Rigault die voor een be
langrijk deel verantwoordelijk is
voor de programmering van
Werfpop, vreest net als zijn
voorzitter dat een sluitingstijd
van 21.30 uur zowel financieel
als programma-technisch de
doodsteek is voor het festival.
Op de achterkant van een siga-
rendoosje becijfert hij dat een
budget resteert van zo'n 10.000
gulden om groepen te contrac
teren voor de zestiende Werf
pop. Vorig jaar bedroeg het pro
gramma-budget 25.000 gulden.
Volgens Rigault bestrijdt de
stichting de vaste kosten (podi
um etc.) met sponsorbijdragen.
Welbeschouwd komt het geld
om te programmeren uit de
bierpomp. .Anderhalf uur eer
der stoppen scheelt een enorm
bedrag aan baromzet." Daar
komt nog eens bij dat een van
de twee sponsors is
en dat de provincie dit jaar
Werfpop niet zal subsidiëren.
Rigault vreest 'een neergaande
spiraal'. ,Als je snijdt in je pro
gramma, komt er minder pu
bliek en dat gaat dan weer ten
koste van je baromzet. Enzo
voorts, enzovoorts."
Ambtenaar Saskia Holland
afgehaakt Werfpop: welbeschouwd komt het geld om te programmeren uit de bierpomp. archieffoto ben de bruyn
zegt geschrokken te zijn van de dat ze tot elf uur mogen door
reacties op haar mededeling gaan. De programmering van
waarvan ze niet verwachtte dat zo'n festival begint ver. van te
die nieuws voor de organisato- voren, vandaar dat ik direct aan
ren zou bevatten. „Ik heb alleen het begin van dit jaar heb ge- Werfpark zijn er echter twee:
maar gezegd dat ze er niet auto- beid. In de evenementennota is Pleinpop (Garenmarkt, red.) en
matisch vanuit kunnen gaan de binnenstad opgedeeld in een Werfpop. Dat is dus een pro
aantal gebieden. Van elk gebied
is gezegd dat het maximaal één
lawaaierig evenement per jaar
krijgt te verduren. Voor het Van
bleem, ja. Tijdens de inspraak
procedure is er veel geklaagd
over geluidsoverlast van Werf
pop. De Werfpop-organisatie
heeft zich bij die zittingen niet
laten horen."
Rigault: „Klopt. Maar vergeet
niet dat het festival wordt ge
rund door een hecht en enthou
siast groepje vrijwilligers. In het
dagelijks leven hebben we ba
nen en andere bezigheden. Tijd
om de hele gang van een nota
te volgen, hebben we niet."
Rigault relativeert de klachten
„De gemeente heeft met haar
evenementennota en de in
spraakprocedure zelf een klach-
tenstroom in gang gezet. Werf
pop is er maar één keer per jaar.
Het levert dan misschien wat
overlast op maar het bezorgt
ook zo'n tienduizend mensen
plezier." Uitwijken naar Cro-
nesteijn en de Leidse Hout zijn
volgens het bestuur geen reële
opties. Werfpop is een onder
deel van de Lakenfeesten en die
worden in de binnenstad afge
werkt. „En buiten de stad be
zorgen we ongetwijfeld de voge
laars weer overlast."
Wethouder Langenberg laat
zich niet uit over het standpunt
dat hij in het college wil verkon
digen. Het enige dat hij kwijt wil
is dat hij Weripop 'heel belang
rijk' vindt.
chef jan rijsdam. 071-5356444
amsterdam hans visser
Ze is een paar jaar weg ge
weest van het toneel, maar
gisteravond stond ze er weer:
Mary Dresselhuys. En hoe.
Onbegrijpelijk dat de actrice
zich zo lang niet heeft laten
zien. Hoewel, ze is pas ne
gentig geworden en dan mag
iemand het wat rustiger aan
doen. Ter gelegenheid van
die verjaardag bood produ
cent Joop van den Ende, die
haar laatste voorstellingen in
de theaters bracht, een aan
tal avonden aan in het Am
sterdamse Nieuwe de la Mar-
theater. Had deze actrice, de
ze koningin van de komedie
een beter geschenk kunnen
krijgen?
De zaal bevatte haar pu
bliek, qua samenstelling een
compliment op zich: jong en
oud. Daartussen de nodige
grote namen van het theater:
Croiset, Kleinsma, Stuart,
Hedy d'Ancona en natuurlijk
Joop van den Ende zelf. Wie
niet? De opzet was even sim
pel als geraffineerd. Paul
Haenen, die voor haar tach
tigste het stuk 'Een bijzonder
prettig vergezicht' had ge
schreven, leidde haar in, ont
lokte het publiek in de zaal
wat mooie herinneringen en
stelde haar vervolgens de no
dige vragen.
Voor een deel naar aanlei
ding van oude foto's, die
Haenen met een vingerca
mera op een scherm deed
projecteren. En zo bladerde
het publiek lekker mee in
haar album. Foto's die ze
blijkbaar lang niet had ge
zien, want de reacties waren
even spontaan als verrukke
lijk.
Schier onopgemerkt leidde
dat naar kostelijke verhalen
vol anekdotes. Ze liep dan
naar een tafeltje, midden op
het toneel. Haast wulps
wierp de actrice het achter
werk op het tafelblad, stroop
te de mouwen omhoog en
diste dan bijna spelenderwijs
het ene na het andere heer
lijke verhaal op. Het stond
wel op papier maar hoe vaak
raadpleegde ze dat echt?
De komedie is haar stiel en
vaak heeft ze de stukken zelf
vertaald. Dat was te merken.
Maar wie wist dat ze goed
bevriend was met Wim Kan,
moet zich gisteravond heb
ben afgevraagd wie van wie
heeft geleerd: wat een taalbe
heersing wat een gevoel voor
het plaatsen van een grap.
Met die diepe, onschuldige
ogen vertelde ze over Ko van
Dijk die passages speelde die
niet eens in het stuk voor
kwamen. Over de grote Louis
Bouwmeester, die in de
Haagse Dierentuin Shake
speare's 'De Koopman van
Venetië' speelde en daarbij
smierde dat het een aard
had. En over Joris Ivens die
nu eens niet als de grote hei
lige wereldverbeterende ci
neast werd neergezet maar
gewoon als mens.
Het was verbluffend hoe ze
details van vele decennia ge
leden tot leven wekte. Hoe ze
Rika Hopper imiteerde, re
gie-aanwijzingen van jaren
her reconstrueerde, mensen
typeerde en alles bij elkaar
een college toneelgeschiede
nis gaf dat zijn weerga niet
kende.
Tot slot vroeg iemand rond
kwart over elf of ze het toneel
miste. Eerlijk en kordaat
sprak ze nee want ondanks al
die prachtige anekdotes zei
ze geen zin meer te hebben
in de spanning en onzeker
heden van het vak. Ze had
dan ook tegen deze avond
opgezien. „Maar het is van
avond erg leuk geworden."
amsterdam anp
Hugo Claus is één van de kandi
daten voor de Gouden Uil 1997,
volgens de initiatiefnemers de
enige echt grensoverschrijden
de boekenprijs van Nederland
en Vlaanderen.
Dat bleek gisteren in Amster
dam tijdens de bekendmaking
van de vijftien nominaties. De
jury beoordeelde in totaal 563
titels, verschenen in 1996. Elke
categorie (fictie, non-fictie en
kinder- en jeugdliteratuur) le
verde vijf nominaties op. Op 15
maart maakt de jury de drie
winnaars in het journaal van de
BRTN bekend. De laureaten
krijgen elk circa 40.000 gulden.
De Gouden Uil werd twee
keer eerder uitgereikt en is een
initiatief van de Standaard Uit
geverij, het Vlaamse blad Humo
en de BRTN.
