PORT
Jeroen Piket
krabbelt op
'De dingen die ik had opgebouwd zijn afgebroken'
H3
Winterstop
iG 1 FEBRUAR11997
^3R
epen m
157:
4-3882
non) 2
OLid A
31
dgn
!4dgn
Irazilif
cer ett
3 Lid A
NVR/s De vormcrisis. Een voetballer krijgt de bal er voor open doel niet
in, de tennisser slaat geen eerste opslag meer in het servicevak en
Ode schaker slaagt er niet in om absoluut gewonnen stellingen tot
een goed einde te brengen. De Leiderdorpse grootmeester Jeroen
c Piket was anderhalf jaar lang zijn vorm kwijt, maar is intussen
weer overeind gekrabbeld. Vorig jaar won hij het Fontys-toernooi
®oCya in Tilburg en dit weekeinde maakt hij een goede kans op de
yaij# eindzege van het Hoogovens-toernooi.
Juli 1994. Jeroen Piket won een groot toer-
J\ nooi in Dortmund. Hij liet wereldkam-
e pioen Anatoly Karpov achter zich. Op de
wereldranglijst stond hij bij de beste tien
spelers. Een maand later eindigde hij op
de eerste plaats bij de Donner-Memorial.
De toekomst lachte de Leiderdorper toe,
eervolle en lucratieve uitnodigingen volg
den elkaar op.
Maar vreemd genoeg luidde de over-
HJn winning een fase in, waarin het allemaal
minder ging. Hij verloor veel en boven-
dien verloor hij partijen die hij eigenlijk
ANDt had moeten winnen; hij verpestte gewon-
n^" v' nen stellingen of ging in riante posities
door zijn vlag. De periode van vormverlies
ge crisis niet meemaken."
In huize Piket (ook vader Joop en broer
Marcel zijn sterke schakers) was de terug
val van Jeroen regelmatig onderwerp van
gesprek. „De talentvolle dingen die hij in
zich heeft, kwamen er niet uit", weet Joop
Piket nog. „Hij speelde matches tegen Sji-
rov en Judith Polgar die hij eigenlijk had
moeten winnen. Hij stond zo vaak gewon
nen. Daar hebben we natuurlijk veel over
gepraat. Jeroen zelf vond het vervelend,
een schaker moet nu eenmaal resultaten
halen, maar hij trok het zich ook niet heel
erg aan."
De schaker zelf bevestigt dat. „Ik kan
niet zeggen dat mijn spelvreugde er onder
n-,0 duurde ook nog eens opmerkelijk lang en leed. Soms is het leven zwaar als je slecht
u u;; „f u1ai*„*
hij sloot die pas af met een toernooizege
Jf] in Tilburg, in oktober vorig jaar.
L_ Nog altijd zegt hij in het duister te
tasten over de oorzaken van zijn terugval,
valite „De nederlagen maakten me onzeker. On-
en 4 bewust ging ik forceren, speelde ik veel
vaka toernooien om mezelf te bewijzen. Dan
Por heb je geen eenvoudige tegenstanders
I meer. Ik dacht: 'laat ik maar doorspelen,
(|ld dan komt het wel weer goed.' Dat bleek
dus niet het geval te zijn. Ik heb alles ge-
r probeerd. Moest ik me nog beter voorbe-
tntillj reiden? Weinig drinken, of juist veel?
ON Vader
In die periode werd Piket ook vader van
een zoon, maar hij weigert te geloven dat
u in i dat invloed op zijn spel heeft gehad. „Ik
Ie; vind dat zo afgezaagd. Natuurlijk veran-
519 dert er iets in je leven, het kwam wel voor
dat je 's nachts uit je bed moest, maar aan
de andere kant word je ook gelukkiger. En
een kind kan je ook troost brengen, wan
neer het wat minder gaat."
mek Ook de schaakwereld verbaasde zich
mko over dg terUgval van de Leiderdorper.
Schaakjournalist Gert Ligterink meent dat
de vormcrisis van Piket ook wel erg lang
ÜJ duurde. „Hij zakte zomaar honderd rang
lijst-punten weg. En dat is opmerkelijk, je
ziet dat niet vaak bij andere schakers. Er
zijn zeker 10 tot 15 partijen die hij zo had
moeten winnen en dat dat toch niet luk
te."
Ligterink kan alleen maar gissen naar de
oorzaken. „Jeroen is een schaker die ont
zettend goed kan rekenen, zijn schaakin
tuïtie vind ik wat minder. En dat is ook be
langrijk, omdat er situaties zijn waarin je
gewoon niet alles kunt uitrekenen. Dat
verklaart misschien z'n terugval; als het
rekenen niet meer lukt, heeft hij niet veel
om op terug te vallen. Dat ligt anders voor
een intuïtieve speler als Karpov, iemand
met een natuurlijk gevoel voor waar de
stukken heen moeten. Die zal zo'n ernsti-
speelt en heel mooi als je goede resultaten
boekt. Maar als je zoveel speelt als ik in
die tijd, dan wordt het zo'n gewoonte, dat
je de spanning een beetje kwijt raakt."
Toch leverde die tijd van mindere resulta
ten nog een fraaie overwinning op Kaspar
ov op.
Sponsor
Financieel hoefde de schaker zich geen
moment zorgen te maken. Piket weet zich
gesteund door schaaksponsor Joop van
Oosterom (voormalig directeur van Vol-
mac), die hem ook jaarlijks voor het lucra
tieve Amber-toernooi in Monaco uitno
digt. Bovendien laat Van Oosterom Piket
regelmatig tweekampen spelen. „Mocht
het ooit zover komen dat ik me plaats
voor de WK-cyclus, dan kan die ervaring
van belang zijn. Botwinnik heeft al gezegd
dat het verstandig is tweekampen te spe
len. Vandaar dat Van Oosterom tegen mij
zei dat het goed voor me was", zegt Piket
daarover.
Een advies van Victor Kortsjnoi maakte
een einde aan de slechte periode van de
Nederlandse grootmeester. Hij raadde de
28-jarige Leiderdorper aan om een perio
de van rust in te gelasten. Die sorteerde
ook meteen effect. Piket keerde in oktober
terug bij het toernooi in Tilburg en eindig
de (met Boris Gelfand) op de eerste plaats.
Meteen maakte hij een sprong van de
90ste naar de 34ste plaats op de wereld
ranglijst.
Intussen was Loek van Wely op de rang
lijst de beste Nederlandse schaker gewor
den. De schakers zelf doen graag of dat ze
helemaal niet interesseert, dat het zelfs
banaal is om het ter sprake te brengen.
Maar volgens Ligterink is het wel degelijk
'een kwestie. „Reken maar dat het een rol
speelt wie de beste Nederlander is. Dat
merk je aan de manier waarop ze met el
kaar omgaan, er is toch een bepaalde
spanning."
Jeroen Piket: „Bij de top-tien komen en er ook blijven, dat is m'n doel."
De rollen op de ranglijst kunnen na het
Hoogovens-toernooi van dit jaar weer om
gedraaid zijn. Twee dagen voor het einde
staat Piket er in Wijk aan Zee weer goed
voor. Met Sokolov deelt hij de eerste
plaats. De Leiderdorper straalt weer zelf
vertrouwen uit. "Je speelt goed, je speelt
sneller, en je tegenstander zijn banger
voor je", heeft hij gemerkt.
Vooral de eerste week van het toernooi
zorgde Piket voor vuurwerk, de tweede
week ging de aandacht van het schaakpu-
bliek misschien meer uit naar wat Nigel
Short in een interview voor televisie over
de Leiderdorpse schaker zei. „Piket is de
gelijk, maakt weinig fouten, maar verder
kan ik weinig bijzonders aan hem ontdek
ken", aldus Short, die zijn concurrent ver
der als een ambtenaar afschilderde. „Als ik
in Engeland op tv zou verschijnen, laat ik
me vermoedelijk beleefd uit over andere
Britse schakers", repliceerde Piket in een
ander interview.
Hij vindt zichzelf helemaal niet zo seri
eus. „Je moet wel met je vrijheid kunnen
omgaan. Ik zit een beetje tussen de serieu
ze en de losbandige jongens in. Zelfdisci
pline is belangrijk voor een schaker."
Vooral vroeger waren er schakers die er
een nogal uitbundige leefstijl op na hiel
den. „Dat kun je je niet meer permitteren.
Er waren in de tijd van Donner genoeg
goede schakers, maar als je de interzonale
toernooien van toen vergelijkt met die van
nu, dan constateer je dat grootmeesters
fouten maakten die je nu zelfs bij hoofd
klassers niet meer ziet."
Piket zelf denkt dat hij de komende ja
ren een nog Veel betere speler kan wor
den. „Ik ga ervan uit dat een schaker rond
zijn 35ste zijn top heeft bereikt. Kasparov
is misschien een uitzondering. Ik voel dat
mijn beste tijd nog moet komen."
De doelstelling van de 28-jarige schaker
om terug te komen bij de top-tien lijkt re-
eel. „M'n rating omhoog krikken en dan
bij de top-tien komen en er ook blijven,
dat is m'n doel. Er komen is al niet gemak
kelijk en er blijven daar had ik de vorige
keer ook nogal wat moeite mee."
Voor dit artikel is mede gebruik gemaakt van in
terviews uit Het Parool, NRC, Trouw en liet
Leidsch Dagblad.
Wim Jansen is nog steeds 'gek van Feyenoord
Jansen: „Ik zie dingen in de Feyenoord-krant, pfff. Kleine dingen
van ik weet dat ze bedoeld zijn om mij te raken." foto gpd
Voor velen was zijn vertrek naar Japan destijds een
volslagen verrassing, zoals ook zijn avontuur in Saudi
Arabië met Leo Beenhakker menigeen versteld deed
staan. Wim Jansen, ras-Rotterdammer en 'mister
Feyenoord', die hoorde toch slechts op één plaats te
zijn? In Rotterdam-Zuid...
„Die mensen kennen mij dus niet goed. Ik neem
mijn eigen beslissingen waarvan ik denk dat ze juist
zijn. De mensen hebben vaak een heel verkeerde in
schatting van mij. Ik weet heel goed wat ik doe en
wat ik wil. Ik voer dat ook altijd uit."
Het was ook de reden waarom hij in januari 1994
de deuren van de Kuip met een klap achter zich
dichtsmeet. Had niets te maken met een gebrek aan
liefde voor zijn club. Hij zou zich geen Feyenoorder
meer hebben gevoeld.
Jansen, fel: „Ben je nou toch gek, zeg. Het was het
tegenovergestelde. Ik ben met bloedend hart vertrok
ken bij Feyenoord. Ik wist wat er ging gebeuren en ik
wilde daarvoor niet de verantwoordelijkheid dragen.
Ja, ik wist dat er rotzooi ging komen als we doorgin
gen op een bepaalde manier. Ik heb duidelijk aange
geven wat er moest veranderen, maar als anderen
dan niet willen luisteren en hun eigen weg willen be
wandelen, dan wil ik daar niet in mee. Ik ben wegge
gaan bij Feyenoord omdat de voorzitter beslissingen
nam die ik niet zag zitten. In mijn ogen moest het
contract met Van Hanegem niet worden verlengd.
Van den Herik wilde dat wel en deed dat ook. Men
sen hebben de voorzitter nog gewaarschuwd, dat ik'
op het punt stond om te vertrekken. Ik was' het
spuugzat. Ik wil verantwoordelijk zijn voor mijn ei
gen daden, maar niet voor die van anderen."
Jansen zegt dat hij voor honderd procent op ie
mand moet kunnen bouwen, als hij bij een club de
technische leiding in handen heeft.
- Dat maakt een terugkeer bij Feyenoord in de toe
komstmoeilijk?
Jansen: „In de huidige situatie keer ik sowieso niet
terug bij Feyenoord. Om persoonlijke redenen. Dat is
voor honderd procent zeker.
- Dan heeft men je dus veel pijn gedaan?
Jansen: „Ja, wat dacht je dan? De dingen die ik had
opgebouwd, hebben zij afgebroken. Dat doet pijn,
hoor. Ik weet waarmee ik bezig was en wat ik voor
ogen had. Mijn werk was nog niet klaar. Het elftal
moest nog verbeterd en uitgebouwd worden. Van
den Herik had andere ideeën. Geen probleem, hoor.
Als hij het zo wil. Maar dan zonder mij."
-Als Van den Herik zegt: 'sorry. Wim...'
Jansen: „Nee. Daarvoor is er te veel gepasseerd. Als je
niet meer op iemand kan bouwen, kan je niet meer
met die persoon samenwerken. Zo simpel is dat. Dat
is niet hard, dat is de realiteit. Van den Herik heeft
niet de beslissingen willen nemen die nodig waren in
het belang van de club. Ik wilde ze wel nemen. Ik wil
de daarvoor ook de verantwoording dragen. Het pu
bliek was dan over mij heen gevallen, niet over hem.
Dus daarover hoefde hij niet in de war te zitten. Ie
dereen roept dat hij de club heeft gered. Niet Van
den Herik, ook ik niet, maar de spelers hebben Feye
noord destijds gered. De spelers zorgden ervoor dat
het publiek weer terugkwam, dat sponsors terugkeer
den en dat de club weer omhoog klom."
Om de continuïteit te bewaken en om nog meer suc
cessen met die spelersgroep te halen, moest Feye
noord niet van Jansens werkwijze afwijken. Hij hield
van discipline, van een strakke organisatie. „De basis
voor elk succes bij een club," zegt hij. Als die basis
wegvalt, krijg je rotzooi binnen een club. Hij be
schouwde zich niet als boeman. „Iedere voetballer
vreet wel eens wat uit. Bij elke club gebeuren dingen,
maar je moet dat wel binnen de perken houden en
ertegen optreden. Dat is toch logisch?"
Dat de leiding van Feyenoord later de spelers die
de club er weer bovenop hebben gebracht te kijk
heeft gezet en als een 'bende' heeft neergezet, vindt
hij teleurstellend. „Ik heb met heel geringe middelen
een selectie samengesteld. Als je zou weten hoe groot
de financiële ellende was toen ik bij Feyenoord
kwam, zou je je dood schrikken. Maar we kregen het
voor elkaar. En toen die selectie eenmaal was ge
vormd, was het de meest hechte groep die er be
stond."
„Van alles wat na mijn vertrek is gebeurd, be
schouw ik het uiteensplijten van die spelersgroep als
iets dat mij diep heeft geraakt. En weet je om welke
jongens in die groep het ging? Om de jongens die de
waarheid durfden te vertellen. Mag dat soms niet
meer? Hoor je dan opeens bij een bende? Echt, die
groep was fantastisch. Als er iets gebeurde, kwam ie
dereen voor elkaar op. De kwaliteit van Feyenoord
werd door de eenheid gevormd.
„Niemand moet denken dat ik met plezier heb ge
constateerd dat het een rotzooi is geworden. Ik ben
gek van die club en hoop nog steeds dat het goed
gaat met Feyenoord. Vorige week zag ik voor het
eerst hoe de Kuip er na de verbouwing bijstaat. Een
schitterend stadion, dat een heel goed elftal ver
dient."
Iedereen vergelijkt het huidige elftal en de huidige
situatie met het team en de situatie van drie jaar ge
leden. Dan moet je constateren dat je drie verloren
aren hebt gehad. Ik kan het niet anders formuleren,
'ammer, echt heel jammer. Arie Haan stelt herhaal
delijk dat hij een heel nieuw elftal moet opbouwen.
Daarmee wordt aangegeven dat er inderdaad iets is
afgebroken in de afgelopen jaren."
„Nee, ik heb geen rancune. De mensen die dat
denken zien het verkeerd. Ik heb zoveel leugens ge
hoord en gelezen. Ik zie dingen in de Feyenoord-
krant, pfff. Kleine dingen waarvan ik weet dat ze be
doeld zijn om mij te raken. Er zijn mensen bij Feye
noord die mij niet mogen omdat ik hen verteld heb
hoe ik over hen denk. Mensen die zogenaamd voor
de club bezig zijn, maar die alleen aan zichzelf den
ken. Dat ik me dat aantrek, betekent dat ik nog
steeds Feyenoorder ben en om die club geef..."
De Bilde opvolger van Eijkel-
kamp. Wat vind jij daarvan?
- Moet die Belg de rol van Eij-
kelkamp overnemen?
De Bilde schijnt daar geknipt
voor te zijn, volgens PSV.
- Dat wordt niks. Niet als-ie, wat
jij zegt, de nieuwe Eijkelkamp
moet worden. Eijkelkamp is een
beschaafde vent.
De Bilde niet dan?
- Eijkelkamp is een heer. Die is
zo gemanierd. Die helpt nog
een tegenstander die op het
veld is uitgegleden keurig over
eind.
Wil je hiermee zeggen dat De
Bilde, als de situatie daar om
vraagt, géén handje toesteekt
naar zijn tegenstander?
- Als de situatie daar om vraagt,
zou ik deze bewering niet graag
voor mijn rekening nemen.
Waarom? Omdat die jongen één
keer van zich afgebeten heeft?
Sla jij nooit eens iemand een ge
broken neus en een beschadigd
oogkas?
- Nee. Terwijl ik daar toch al
menigmaal een zeer goede re
den voor gehad zou hebben.
Maar PSV is toch een fatsoenlij
ke club?
- Ten eerste is PSV géén fat
soenlijke club, ten tweede is het
ongepast een met recht en re
den langdurig geschorste speler
zo zijn straf te laten ontlopen,
ten derde was Feyenoord met
De Bilde bezig en was het netjes
geweest als PSV op zijn beurt
had gewacht, ten vierde is De
Bilde niet zo maar een keertje in
de fout gegaan, hij is een recidi
vist en ten vijfde was in België
de publieke verontwaardiging
zo groot dat er in de hele Bene
lux geen advocaat voor hem te
vinden was.
Twee vliegen in één klap dus.
- Welke vliegen?
Een nieuwe uitdagingen een ad
vocaat. Dick.
- Hel is om te huilen en jij
maakt daar grapjes over...
Wat nou, om te huilen? Als-ie
naar Feyenoord was gegaan,
had je dan ook gezegd dat het
een schande was?
- Ja, ik wel. En met mij het hele
land. Er zouden vragen over ge
steld zijn in de Kamer. Beatrix
zou Jorien op z'n portable heb
ben gebeld, of-ie in het trai
ningskamp van Feyenoord in de
Argentijnse zon misschien ver
geten was zijn sombrero op te
zetten. Ze had gezegd: Jorien, je
laat het! Het hele land had
moord en brand geschreeuwd,
maar nu zwijgt de natie omdat
PSV zogenaamd zo'n fatsoenlij
ke club is.
Nee, van Feyenoord moeten we
het hebben...
- Wat heeft Feyenoord nu weer
misdaan?
Heb je het niet gelezen dan? Die
hebben de boel in Argentinië
flink lopen te verzieken. Mooie
reclame voor ons voetbal. De
wedstrijd tegen Estudiantes
werd 25 minuten na rust ge-
staakten tegen River Plate liep
het gierend uit de hand.
- Ongetwijfeld was dat de
schuld van de Argentijnen.
Ja. Klopt. Spijker op de kop. De
Argentijnen van Feyenoord!
Want behalve die twee die ze al
hadden, hebben ze er nog twee
gekocht en Van den Herik heeft
nog een optie genomen op nog
een stuk of wat van dat schorem.
- Ho ho, niet gaan discrimine
ren. Die Argentijn van Ajax,
daar is niks mis mee. Die heeft
nog zelfs geen géle kaart gehad.
Dat komt doordat Van Gaal
hem alleen maar laat warmlo
pen.
- Je bedoelt dat dat komt door
dat mijnheer Van Gaal alleen
maar miskopen heeft gedaan.
Gorré, waarom koopt-ie er
meteen niet nog een paar van
Groningen. Is Boateng niks voor
Ajax? Arme Olsen. Ik hoor het
die Deen nog zeggen, dat hij
Van Gaal de komende maanden
niet voor de voeten zal lopen.
Dat moet-ie juist wel doen, voor
je het weet wordt Olsen met
nog een paar Gorré's opgeza
deld. Zeg dit niet tegen Van
Gaal, maar het schijnt dat die
Gabrich nog een neef heeft...
Waarom doe jij toch altijd zo cy
nisch als het over Ajax gaat, Ajax
heeft toch maar weer mooi iets
nieuws geïntroduceerd. Euro
6ix's.
- Zo gauw er waar dan ook met
'iets nieuws' begonnen wordt,
kun je niet cynisch genoeg zijn,
en trouwens, zo bijzonder is dat
ge-6ix's niet. Feyenoord heeft
dat zes-tegen-zes ook al geoe
fend, tegen River Plate.
