'Het is niet dat publiek
vraagt en wij draaien'
LEIDERDORP
Voor filmers volop brood in de
horeca
'Kakkerlakken'
mist samenhang
Cultuur Kunst
Containers is 'eye-opener'
VRIJDAG 31 JANUAR11997
Nog geen jaar was het Cen
trum Beeldende Kunst
(CBK) open of de gemeen
te Leiden concludeerde dat
het er een 'zooitje' was. De
directeur verdween spoor
slags, waarna Connie van
Driel het roer overnam. Die
stelt ruim een jaar later dat
het CBK op de goede weg
is. „In een toch behoorlijk
korte periode is veel be
reikt. Allemaal in mindere
of meerdere mate succes-
jes."
leiden erna straatsma
Terugkijken doet Van Driel ove
rigens liever niet. „Typisch
Leids. Daar word ik een beetje
moe van. Ik kijk liever vooruit."
Over de veranderingen die ze in
'haar tijd' heeft doorgevoerd be
perkt ze zich tot opmerkingen
dat er 'veel op de rails is gezet'
en de 'bedrijfsvoering is verbe
terd'. „Veel dingen spelen zich
achter de schermen af, die val
len weinig op."
Na de opening op 4 septem
ber 1993 zijn de taken van het
CBK uitgebreid, in tegenstelling
tot het aantal personeelsleden.
Bij het kunstcentrum werken in
totaal zes mensen, allen part-ti
me. Twee publiciteitsmedewer
kers van ieder 20 uur, een tech
nisch medewerker (36 uur),
twee stafleden (ieder 32 uur) en
Van Driel (32 uur). „Met een
zeer beperkt aantal mensen
moeten we behoorlijk wat
doen." Het CBK is verantwoor
delijk voor de Kunstuitleen en
tentoonstellingen, en houdt
zich daarnaast bezig met 'kunst
in openbare ruimte' en de infor
matie en advies op het gebied
van hedendaagse beeldende
kunst. Laatstgenoemde taken
zijn er pas later bijgekomen.
„Dat doen we er nu gewoon bij,
terwijl ik met name 'kunst in
openbare ruimte' eigenlijk een
heel belangrijk gebied vind."
Wapenfeiten
Ondanks alle inspanningen van
het personeel en het door de
gemeente gestelde doel dat het
CBK beeldende kunst 'dichter
bij de mensen' moet brengen is
het nog steeds nooit echt druk
in het gebouw aan de Hoog
landse Kerkgracht. Al vindt Van
Driel zelf dat dat 'reuze mee
valt'. Om vervolgens enkele wa
penfeiten van 1996 op te noe
men. De tentoonstelling 'Bekijk
't maar' over sociale vernieu
wing in Leiden-Noord trok
1.200 bezoekers. 'De Verwonde
ring' (relatie kunst en weten
schap) en 'Het Land in mij' (van
en over migranten) trokken bei
de 800 bezoekers. Wel veel min
der dan de In De Waag georga
niseerde tentoonstelling over
'de markt': die haalde in totaal
10.000 bezoekers.
Wellicht speelt de toeganke
lijkheid van De Waag een grote
rol in het succes van de daar ge
houden tentoonstellingen. Het
CBK ligt buiten de winkelroute
en is van buitenaf niet herken
baar als tentoonstellingsruimte-
CBK. Er zitten geen ramen aan
de kant van de Hooglandse
Kerkgracht die een inkijkje ge
ven in het gebouw. Van Driel:
„Ik kan natuurlijk moeilijk die
kant openbreken. Dit gebouw is
nou eenmaal zo."
Connie van Driel: „Die groep met lagere inkomens en opleidingen probeer je ook te bereiken, maar dat i;
termate moeilijk. Daar ben ik nog niet helemaal uit."
De provincie toonde zich
eind vorig jaar minder tevreden.
Bijna alle kunstuitlenen slagen
er niet in hun klantenkring te
vergroten. Het bezoekersaantal
is de laatste jaren gedaald. Le
ners hebben over het algemeen
een hoog inkomen en een hoge
opleiding. In Leiden is het aan
tal leners (ongeveer 800) niet
gedaald, maar evenmin toege-
„Die groep met lagere inko
mens en opleidingen probeer je
ook te bereiken, maar dat is ui
termate moeilijk. Daar ben ik
ook nog niet helemaal uit."
Over een meer 'marktgerichte
aanpak' van de kunstuitleen
heeft Van Driel haar twijfels.
Hoewel die aanpak in Alphen
aan den Rijn een groot succes
is. Zonder provinciale subsidie
slaagt de kunstuitleen er daar in
een hoge omzet te halen:/door
rekening te houden met de
vraag van het publiek. „Je kunt
rekening houden met je pu
bliek, maar je kunt je oren niet
helemaal laten hangen naar de
vraagkant. Het mag niet zo zijn
dat het publiek vraagt en wij
draaien. Wij hebben wat dat be
treft ook een ideëel doel. Overi
gens hebben wij in onze collec
tie ook hele toegankelijke
kunstwerken, zoals grafiek en
fotografie."
Begeleiden
De suggestie om de kunstuit
leen samen te laten werken met
de naastgelegen openbare bi
bliotheek wijst Van Driel af. Het
in een gebouw lenen van zowel
een boek als een schilderij lijkt
haar geen goed idee. „Je moet
mensen ook goed kunnen 1
leiden in hun keuzes."
En wat vindt ze van het idee
om het CBK tezijnertijd te ver
huizen naar een nieuwe afde
ling van stedelijk museum De
Lakenhal? Mogelijk heeft dit het
klantentrekkende effect van een
meubelboulevard. „Een muse
um is wat anders dan een cen
trum voor beeldende kunst. Een
museum is veel beschouwen
den bewaart het cultuurgoed.
foto mark lamers
Het Centrum Beeldende Kunst
is veel meer een intermediair
die de verbinding aangaat tus
sen kunstuiting en publiek."
Ze heeft een heel andere
wens. „Het Nationaal Natuur
historisch Museum hiernaast
gaat weg. Dat gebouw zou je
een culturele bestemming kun
nen geven. Dan kunnen wij de
Kunstuitleen uitbreiden en onze
depotproblemen oplossen. De
rest van de ruimte kan gebruikt
worden voor, bijvoorbeeld grafi
sche, bedrijfjes en ateliers."
Een dezer vorstige dagen stapte
ik aan het Noordeinde her keu-
rig gerestaureerde voormalige
Marine-complex binnen. Tijdens
de feestelijke nieuwjaarsreceptie
de kunstredactie
krant had ik
namelijk einde
lijk mijn collega
Waal ontmoet
en gezellig keu
velend over
kunsten en
kunstjes waren
we tot de con
clusie gekomen
dat op deze
plaats mis
schien wat meer
specifieke aan
dacht zou moe
ten worden be
steed aan de
Leidse musea en
tentoonstellin
gen.
Met dit goede
De hoestende suppoost kon
me niet veel wijzer maken over
het verschil tussen maquettes en
schaalmodellen en daarop liep
ik door naar de modeltreintjes.
deze Aangezie
mijn ouders mij i
ger nooit
verwend
hebben met
een elektri
sche trein-
baan, was ik
daarvoor
toentertijd
aangewezen
in mijn achter
hoofd de vraag
wat nu precies
het verschil is
tussen een ma
quette en een
schaalmodel, stond ik in het
portaal van het Model Museum
Leiden. De toegangsprijs was in
ieder geval niet geminiaturi-
seerd: zeven gulden en vijftig
cent. (Ik weet nog dat je, niet
eens zo lang geleden voor een
kwartje in de Lakenhal naar
binnen mocht en dat je voor een
dubbeltje via het restaurant de
Burcht op kon.)
Omdat er geen lift is, moest ik
eerst de trappen besrijgen. Nadat
ik op de derde verdieping weer
op adem gekomen was, slenter
de ik langs de uitgestalde vlieg
tuigjes en de bootjes en daarbij
bekroop mij het gevoel dat ik in
een reusachtige speelgoedkast
van iemand anders was beland.
Ik was de enige bezoeker en dat
maakte de ambiance zelfs enig
zins beklemmend. Al die kleine
prutserigheidjes die met enge
lengeduld in elkaar waren ge
flanst, duizenden uren besteed
aan priegelwerkjes om mij hier
op een koude namiddag te ver
maken... Op het moment dat ik
werkelijk droefgeestig dreigde te
worden, ontving ik een teken
van leven. Een verdieping lager
kuchte iemand.
riendje
op de vader
traject moest
VALLENTGOED
treinreis
naar Zwit
serland. De
vader van
mijn vriendje stond midden in
zijn miniatuurlandschap en liet
de treintjes vanaf station
Utrecht vertrekken. Ze reden
daarna een volledige cirkel, om
tenslotte de eindbestemming re
bereiken, onderaan een bergje
dat de Matterhorn moest voor
stellen.
Zelf er mee spelen was uitge
sloten, aangezien die vader de
zolderdeur strak op slot hield.
Hier in het museum leek liet an
ders. Alle lichtjes stonden aan en
je kon zonder bezwaar bij de
knopjes. Ik heb ze allemaal uit
geprobeerd, maar de treintjes op
het emplacement in een mijn
stadje in het Wilde Westen wa
ren niet in beweging te krijgen.
Navraag bij de suppoost leverde
op dat de treintjes alleen be
diend konden worden door de
bouwers ervan, als die aanwezig
waren... Even speelde ik met de
gedachte dat de vader van mijn
vriendje hier de hand in had.
Enkele momenten later stond ik
weer in het winterzonnetje.
(Overgens is volgens het woor
denboek een maquette 'een
schaalmodel van een bouwwerk
Doe-tentoonstelling in Boerhaave
Kinderen mogen op maandag 3 februari om 16.00 uur de nieuwe
permanente doe-tentoonstelling in museum Boerhaave in Leiden
als eerste betreden. Kinderen vanaf groep 7 van de basisschool
kunnen er natuurkundige en biologische experimenten doen. Dit
nieuwe idee sluit aan bij het gemeentelijke project Museum en
School.
Nacht van de Kunst in Leiden
Centrum Beeldende Kunst houdt in samenwerking met het bureau
van Leiden Cultuurstad in de nacht van 21 op 22 juni 'De nacht van
de Kunst'. Buiten, voor het CBK op de Hooglandsekerkgracht, pre
senteren beeldhouwers, schilders, muzikanten en andere kunste
naars hun werk. Voor degenen die door drukte de expositie buiten
kunnen daarna in het CBK terecht om de kunst te bekijken.
André Hazes in het ziekenhuis
Zanger André Hazes is gistermiddag met maagpro
blemen opgenomen in het ziekenhuis. Alle concerten voor de
komende weken zijn afgezegd. Volgens zijn dokter is absolute
rust noodzakelijk voor een snel herstel. Om die reden wil zijn
management ook niet vermelden in welk ziekenhuis de zanger
Concerten in museum Lakenhal
leiden In de 17de eeuwse zaal van het Stedelijk museum de La
kenhal in Leiden worden zondag 2 februari twee concerten ge
geven. Het eerste, om 12.45 uur, is een piano-cello duet. Het
tweede, dat om 15.15 uur begint, wordt verzorgd door een blok
fluitkwartet. De artiesten zijn studenten die hun studie van het
Sweelinck Conservatorium Amsterdam bijna of net hebben af
gerond.
'Tja, dat was nou eens iets heel
anders', sprak iemand na afloop
van de voorstelling in de wan
delgangen. Keurig gezegd, maar
met andere woorden: het to
neelstuk 'Kakkerlakken' was
nauwelijks te volgen. Niet voor
niets volgde er na het vijf kwar
tier durende stuk slechts een
voorzichtig applausje van het
bescheiden aantal theaterbe
zoekers.
De toelichting in de folder is
duidelijk. 'Kakkerlakken' gaat
over een verjaardagsfeestje in
een illegaal naaiatelier. De zaak
loopt uit de hand, wanneer de
jarige wordt omgebracht. Er
wordt in deze groep van illega
len Turks, Engels, een beetje
Frans, Duits en Nederlands ge
sproken. Hier en daar met een
sterk accent, zodat je extra goed
moet opletten.
Deze toelichting biedt wel
enig houvast bij het zien van dit
stuk. De angst voor verraad, de
onderlinge spanningen en de
afpersing om voor grof geld aan
een paspoort te komen zijn in
de losse scènes enigszins her
kenbaar. Zelfs het verspringen
van de chronologische volgorde
van de scènes en de combinatie
van droom en werkelijkheid zijn
met enige goede wil te volgen.
Toch mist het geheel helaas de
kracht om tot de verbeelding te
spreken.
De Turks-Nederlandse schrij
ver Saban 01 is het namelijk niet
gelukt om de door hem verza
melde verhalen van illegale ar
beiders tot een samenhangend
verhaal te smeden. Ondanks de
inzet van spelers en muzikanten
blijft er een kloof bestaan tussen
de gebeurtenissen op het podi
um en de zaal. Daardoor blijven
we er vreemd tegen aankijken.
stekelijk in een ploeg zieken
broeders, dat zelfs het lijk ont
waakt. Een halve seconde later
blijken de containers dicht op
elkaar gepakte huizen te zijn,
waar zeer verschillende types
recensie susanne lammers
'Containers' door Theater Lebelle. Regie:
Dirk van Duijn. Gezien: 30/1, Theater Im
perium.
Je hoeft niet te hurken. Soms
moet je zelfs op je tenen lopen,
want de beeldtaal van Theater
Lebelle is, zeker in het begin,
soms behoorlijk gestileerd. Hun
derde voorstelling 'Containers'
gaat over 'het accepteren van
elkaar' - een oudje in het thea
ter, maar toch is het hier min
der afgekloven dan elders, want
Lebelle bestaat uit acteurs met
een verstandelijk handicap.
Bovendien is 'Containers' -
ondanks de serieuze thematiek
- buitengewoon grappig, door
de talloze kleine vondsten en
door de prestaties en het im
provisatietalent van de spelers.
De basis van 'Containers' is
door hen gelegd. Het zijn hun
ideeën die verwerkt zijn door de
professionele begeleiders, onder
wie regisseur Dirk van Duijn. En
wellicht daardoor kijk je naar
een stuk, dat heel erg eigen en
dus geloofwaardig is.
Het begint in de haven van
Amsterdam, waar een vracht
van eigenaar verwisselt: niet al
leen koopwaar, maai- ook ver
stekelingen, zo blijkt. Als de
nacht valt, komen de donkere
kanten van de haven aan het
licht: boeven en hoeren en in
een van de containers blijkt zich
zelfs een lijk te bevinden. De ge
alarmeerde politie verandert op
de muziek van 'YMCA' zo aan-
travestiet wel de meest uitge-
sprokene is, al doen de thuis
werkende prostitueé en de
Turkse huisvrouw maar weinig
voor hem/haar onder. Pal daar
op zitten we in het tv-program-
ma over leven met buitenlan
ders, dat ontaardt in een Baby
lonische spraakverwarring, tot
dat de assistente ingrijpt en in
een moeite door het stuk van
een happy end voorziet door
twee zoekende zielen te hereni
gen.
'Containers' ontleent zijn
charme aan zijn directheid. Aan
de vanzelfsprekendheid waar
mee taboes doorbroken worden
bijvoorbeeld. Of aan de interac
tie tussen publiek en spelers.
Het Turkse vrouwtje dat haar
man zoekt en daarbij de haven
arbeider lelijk in de weg loopt,
krijgt van hem te horen dat hij
helemaal geen man is. Wel
waar, zegt iemand in de zaal, je
bent wel een man. 'Ik ben een
vrouw, echt waar. Maar ver
keerd geboren," houdt de ha
venarbeider stug vol.
'Containers' is een eye-ope-
ner. Het begint bedaard maar
dan ineens komen in een duize
lingwekkend tempo ongewone,
verrassende en komische tafe
relen voorbij. Vermaak dat je
aan het denken zet.
Directeur Centrum Beeldende Kunst Leiden ScHciClllTlOClcl
af en toe tegenkomt, gaat het al
net zo beroerd. Zorgelijk begin
je je af te vragen of de Finse hy
perrealist nou nooit moe wordt
van zijn eigen zwartgalligheid,
als Kaurismaki prompt zijn ver
haal een briljante wending
geeft. Alle dupes besluiten teza
men een nieuw restaurant te
openen en - verdomd! - ze ma
ken er een succes van. Aki Kau
rismaki presenteert een 'happy
end'! Het zou eigenlijk op de
voorpagina moeten.
En dan is er nog Trees Loun- W
ge. het hartverwarmende regie-
debuut van Steve Buscemi dat
zich niet echt afspeelt in een M
restaurant, al valt er ook wel iets
hartigs te bestellen in de buurt- H Jr
kroeg van de titel. Maar de M C%k 'ff'
clientèle wordt er stellig met net j I'TaS/T***
zo veel mededogen en schuur- it
papieren humor bekeken als de
sukkelaars de
twee vorige films. Buscemi zelf ^11^
(een 'cult-acteur' uit diverse
films van o.m. Tarantino en de
Coen Brothers) speelt de een-
trale hoofdfiguur; een werkeloze Meubelplein Uidcnlorp ligr aan de A4 tussen Rouerdam en Amsterdam, afslag HJiri inn ni riftl
automonteur Nadere details Leiderdorp Meer mfbrmaue: 0-1-5416585 tip koopzondag geopend: JVlEUBfcLPLEIN
kunnen wachten tot volgende Srourenbeek. Croenewegen Lederland. Valhal. Houwding, Bzalbergen. J ClftCDTWVïn
week, als Trees Lounge tn heel Kooreman en Slaapkamercenrrum. Gesloten: Mijnders en Chairity. Lc UbKUUKr C v
Nederland gaat draaien.
rotterdam pieter van lierop
Dat drie opvolgers van Huub
Bals nog steeds films draaien
van Peter Greenaway en Otar
Iosseliani is zo bijzonder niet;
ze behoren immers tot de abso
lute wereldtop van de niet-com-
merciële cinema, waar alle festi
vals wel pap van lusten. Maar
dat 'Rotterdam' zichzelf blijft en
ook allerlei leuke afwijkingen in
ere houdt, mag blijken uit het
feit dat de door Bals gekoester
de belangstelling voor culinaire
cinematografie wordt voortge
zet.
Babette's Feast, Lunga Vita
Alia Signora, Tampopo en vorig
jaar Au Petit Marguery. zijn
slechts een paar titels uit een
roemruchte reeks. Big Night
sluit er naadloos op aan en net
als bij de openingsfilm van vo
rig jaar het geval was, heeft de
maker er zich voor laten inspi
reren vanuit de eigen familie
kring. Acteur Stanley Tucci
(vooral bekend uit de tv-serie
Murder One) schreef samen
met Joseph Tropiano het scena
rio dat hij vervolgens regisseer
de in samenwerking met Camp
bell Scott, die de zoon is van ac
teur George C. Scott. Net als in
De Aziatische filmster Jackie Chan stond gistermiddag tegenover bur
gemeester Peper in de veronderstelling tot 'buitengewoon burger' van
de stad Rotterdam te worden benoemd. Maar dat feest ging niet door.
Op commando van Peper werd het idee om de eregast van het Rotter
dams Filmfestival deze bijzondere titel te verlenen op het allerlaatste
moment afgeblazen. Met verontschuldigingen, een gouden pen en twee
boeken ging Chan weer naar huis. foto wfa
Au Petite Marguery betreft het
een copieus laatste avondmaal
in een restaurant dat zijn deu
ren zal moeten sluiten. Het ver
schil is dat de gebroeders Primo
Pilaggi (Tony Shalhoub) en zijn
broer Secondo (Stanley Tucci
zelf) de dreigende sluiting wil
den voorkomen door nog een
keer alles uit de keukenkast te
halen. Die opzet slaagt niet,
maar de kennissenkring houdt
er in elk geval een onvergetelij
ke maaltijd aan over.
Er is in het Rotterdamse festi
val trouwens nog een film te
zien waarin het al dan niet flo
reren van een restaurant cen
traal staat: Drifting Clouds, de
beste film van Aki Kaurismaki
sinds jaren. Kati Outinen speelt
een serveerster wier lot al net zo
deprimerend verloopt als dat
van alle vorige Kaurismaki-hel-
dinnen die ze gespeeld heeft.
Het etablissement waar ze
werkt was al zwak beklant, maar
de klad komt er pas echt in
wanneer op een kwade avond
de alcoholistische kok tussen de
tafeltjes door de portier met een
keukenmes najaagt. De tent
wordt gesloten en Kati komt op
straat te staan, terwijl vrijwel ge
lijktijdig haar echtgenoot zijn
baan verliest als trambestuur
der. En ze hadden al eens een
dood kindje gehad en nou
wordt ook nog de op afbetaling
gekochte tv weggehaald.
Steeds dieper zakken ze weg
in een poel van ellende en met
alle vroegere collega's die Kati
