Tiinda Niemann
indt klapschaats
iu wel 'komisch'
Thomas blijft Zijlstra
in tweekamp de baas
ené Ruitenberg zet zegereeks ook op kunstijs voort
op 1500 voor Hans Klein-Hesselink
Sport
Marnix ten Kortenaar
plaatst zich voor WK
Groot slem Rusland
op EK kunstrijden
jANDAG 27 JANUAR11997
19
CHEF WILLEM SPIERDIJK. 071 -5356464, PLV.-CHEF ROB ONDERWATER. 071 -5356463
De strijd is gestreden, de zonne
stralen strelen de houten tribu
ne van het ijsstadionnetje in het
Zwitserse Davos en Annamarie
Thomas neemt voldaan een hap
van een zelfgesmeerde boter
ham met chocopasta. Ze glimt,
oogt volmaakt gelukkig en op
uitbundige wijze schreeuwt ze
een recreant toe die in de bocht
ten val komt. De man kijkt met
een zure glimlach op en de 25-
jarige Friezin houdt uit schaam
te haar hand voor de mond.
,,Het is de vader van Carla",
mompelt Thomas geschrokken
nadat ze een uur eerder de in de
World Cup ondergebrachte
schaatstweekamp met Carla
Zijlstra om een startbewijs voor
het WK allround in haar voor
deel heeft beslist. Het pijnlijke
moment praat ze even later
voor zichzelf weer goed. „Nou
ja, je mag iemand toch wel toe
lachen als die valt?"
Tegelijkertijd verbeet Zijlstra,
wat hoger gezeten op de tribu
ne, de teleurstelling van de ne
derlaag. Ze voerde een ongelijk
gevecht tegen de tranen, vroeg
zich af waarom de ellende nog
eens over haar heen werd ge
stort. Davos was al nooit goed
voor haai- geweest. Vorig jaar
was ze er grieperig en op de
voorbereidingen van de Winter
spelen van 1994 werd ze er
overmand door twijfel en ge
voelens van eenzaamheid.
„Je wordt hier getest of je te
gen de hoogte (1600 meter,
red.) en tegen de stress van een
tweekamp kan. Het werd me al
lemaal te veel", bekende Zijlstra
gistermiddag somber. „Het uit
eindelijk doel van het schaatsen
is ervan te genieten. Maar je
blijft er toch veel te veel energie
instoppen."
Zijlstra ging niet voor het
eerst in haai- lange loopbaan
aan de spanning ten onder. Ook
in het lopende seizoen, waarin
de 27-jarige Groningse een
nieuwe en vooral frisse start had
gemaakt en zich had voorgeno
men haar primaire gevoelens
onder controle te houden. Die
confrontatie met zichzelf trof de
moedige Zijlstra recht in het
hart. Ze twijfelde aan de recht
vaardigheid daarvan. „Ik weet
dat ik goed kan meekomen op
de grote toernooien. Maar op
eens, in het laatste weekeinde
van januari, blijk je niet goed
genoeg te zijn."
Een discussie over de uit
komst van de tweekamp bleef
achterwege. Het verschil was
immers evident. Zijlstra had za
terdag op de 3.000 meter
(4.27,27) slechts vier seconden
op Thomas (4.31,40) gewonnen
en op de 1500 meter (2.12,10)
van gisteren zakte ze door het
ijs. De doctoranda bewegings
wetenschappen moest na de rit
van Thomas (2.05,68) een per:
soonlijk record rijden om vol
gende week met Tonny de Jong
en Barbara de Loor naar Naga
no in Japan te mogen afreizen.
Dat lukte bij lange na niet.
Thomas bleek in mentaal op
zicht sterker. Het gegeven dat
de boerendochter uit Bantega
ervaring heeft in het overwin
nen van tegenslagen, gaf waar
schijnlijk de doorslag. In 1991
werd Thomas wegens 'onvol
wassen gedrag' door coach
Leen Pfrommer uit Jong Oranje
gezet, maar minder dan een
jaar later kreeg ze een uitnodi
ging voor de kernploeg.
In 1993 richtte de ziekte van
Pfeiffer veel schade aan in het
lichaam van Thomas, waardoor
ze pas in 1994 debuteerde op de
internationale toernooien. Na
podiumplaatsen op het EK en
WK werd ze in 1995 gekweld
door een hardnekkige rugbles
sure. Niet lang nadat de net ge
kroonde Nederlandse ijskonin
gin er serieus aan had gedacht
vervroegd afstand van haar
troon te doen, zorgde ze voor
een sensatie door vorig jaar met
twee wereldtitels (1000 en 1500
meter) aan de haal te gaan. Als
geen ander weet Thomas wat
fysieke pijn is en hoe belangrijk
mentale kracht is. De steun van
vriend en schaats-Belg Bart
Veldkamp hielp haar al diverse
malen over het dode punt heen.
In Davos rekende Thomas af
met wat ze een week eerder nog
als een 'klote seizoen' had beti
teld. In september vocht ze een
financieel conflict met de
schaatsbond uit, maar veel ver
moeiender en zorgwekkender
waren de medische onderzoe
ken als gevolg van gezichtsveld-
stoornissen twee maanden la
ter. In de Alpen brak voor haar
in de voorbije week echter de
zon door. Thomas: „Ik voel me
lekker. Logisch, als je lang in de
put hebt gezeten. Gek werd ik
ervan, want het heeft echt lang
geduurd."
Thomas werd er zo 'gek' van
dat ze uit zelfbescherming er
niet over wilde nadenken, laat-
staan praten. Er rustte een ta
boe op en ze hield de schijn op
zorgeloos door het leven te
stappen. De wijze waarop de
onttroonde nationale sprint- en
allroundkampioene de tegen
slagen trachtte te relativeren,
heeft in Davos uiteindelijk suc
ces opgeleverd. „Dit is mijn
beste overwinning van het sei
zoen", aldus Thomas. „Vorige
week rende ik nog achter Mari
anne Timmer aan op het NK
sprint, maar nu heb ik goed ge
schaatst. Ik mag naar het WK en
dat zie ik als een beloning. Het
betekent dat ik mezelf heb over
wonnen."
Marnix ten Kortenaar heeft het
duel met zijn 'landgenoot'
Christian Eminger in zijn voor
deel beslist. De Scheveninger
heeft de enige Oostenrijkse WK-
plaats toegewezen gekregen op
basis van zijn prestaties in de
voorbije maand. Eminger moest
als kwalificatie-eis gisteren in
Davos een snelle 5.000 meter
rijden, maar eindigde op negen
seconden achterstand van Ten
Kortenaar.
De 26-jarige Nederlander, die
op het EK dertiende werd, rijdt
dit jaar voor het eerst op een
buitenlandse licentie. Ondanks
het feit dat hij herstellende is
van een zware griep hield hij
zich moeiteloos staande in
Davos. De ploeggenoot van Bart
Veldkamp, die namens België
op het WK aan de start ver
schijnt, schaatste de 1500 meter
in 6.57,96 en de 5 kilometer solo
in 7.07,68.
„Ik ben heel opgelucht want
het is de laatste weken door
Eminger hard gespeeld", aldus
Ten Kortenaar. „Voeg daarbij
die koortsaanval en het is een
godswonder dat ik hier sta. Het
WK wordt een mooie belevenis,
ik zie het echt zitten. Ik kan over
een jaar met een gerust gevoel
stoppen. Want anders blijf je
zo'n gefrustreerd type."
Een andere Nederlander die
op een buitenlandse licentie
rijdt moet nog een week in
spanning de beslissing over zijn
WK-deelname afwachten. Brigt
Rykkje, die een dubbel paspoort
heeft en voor Noorwegen uit
komt, strijdt met <Lasse Saetre
om het tweede startbewijs in
Nagano. De 21-jarige Haarlem
mer klopte zijn tegenstrever op
de vijf kilometer met ruim ver
schil. Rykkje noteerde 7.06,66
en Saetre 7.21,10. Kjell Storelid
is al zeker van deelname aan
het WK. Een dag eerder eindig
de Rykkje op de 1500 meter in
2.00,62.
„Rykkje heeft goed gereden in
Davos, maar Saetre heeft op de
vijf kilometer een persoonlijk
record van 6.52 staan", zei de
Noorse bondscoach Svein-Ha-
vard Sletten gisteren. „Ik wil
eerst uitzoeken wat er met Sae
tre aan de hand is. Misschien
heeft hij wel een opkomende
griep. Hij heeft bij Storelid op
de kamer geslapen en die heeft
al twee dagen last van buik
griep."
De Europese titelstrijd kunstrij
den heeft Rusland groot slem
opgeleverd. In alle vier onder
delen ging het goud naar Russi
sche deelnemers. Irina Sloets-
kaja maakte het kwartet zater
dag in Parijs vol. Zij behield
haar vorig jaar veroverde kam-
pioenskroon bij de vrouwen.
Het zilver was voor de Hongaar
se Krisztina Czako, het brons
ging naar Julia Lavrentsjoek uit
de Oekraïne.
Eerder in het toernooi zege
vierde Alexej Oermanov in het
sportpaleis Bercy bij de man
nen, Marina Eltsova/Andrej
Boesjkov op het paarrijden en
Oksana Gritsjoek/Jevgeni Platov
in het ijsdansen.
De 17-jarige Sloetskaja lever
de voor 4500 toeschouwers een
solide prestatie. Alleen in het
begin van haar vrije kür was ze
even wat onzeker met als resul
taat een paar rommelige lan
dingen op de ijsvloer. Daarna
groeide ze en toonde ze zich
een ware ijskoningin. De in
woonster van Moskou, met als
trainster Zhanna Gromova en
als choreografe Elena Sjakovs-
kaja, voltooide zes drievoudige
sprongen.
Czako stond bij lange na niet
in haar schaduw maar wist nog
net de zilveren positie vast te
houden. Dat was niet zo zeer
aan haar eigen prestatie te dan
ken als wel aan het falen van de
concurrentie. Lavrentsjoek
steeg ondanks een val van de
vijfde naar de derde plaats. De
Francaise Vanessa Gusmeroli
zakte van drie naar zes. De
voormalige Europese kampioe
ne Surya Bonaly, eveneens uit
Frankrijk, kwam niet verder dein
de negende positie.
Er heerste in Parijs grote on
tevredenheid over het gevolgde
puntensysteem, dat voor het
publiek moeilijk te volgen was.
Voorzitter Ottavio Cinquanta
van de Internationale Schaats
Unie (ISU) beloofde tijdens een
persconferentie dat er een on
derzoek zal worden gehouden
naar vereenvoudiging. „Er zijn
zoveel klachten ontvangen dat
we wel gedwongen zijn iets te
doen", zei hij. „Er moet een
nieuw systeem komen of er
moeten zodanige wijzigingen
worden aangebracht dat de toe
schouwers niet in het onzekere
blijven." De ISU heeft inmid
dels van de Franse schaatsbond
voorstellen ontvangen ter ver
betering van het waarderings
systeem. Sally-Ann Stapleford,
voorzitster van de technische
commissie van de ISU, was daar
niet van onder de indruk. „De
huidige jurering is het best en
het eerlijkst."
.a
D
IT GPD
lo
ojRuitenberg heeft zich gretig aan het toetje
ig De Elburgse marathonschaatser was in de
>e van de natuurijsperiode al oppermachtig
ai kunstijs ligt de KNSB-beker binnen hand-
Op de plek waar Ruitenberg op 23 novem-
leiding in het klassement pakte, De Vecht
en in Utrecht, onderstreepte hij zaterdag
o .'ermacht in de eindsprint.
tenberg werd door zijn overwinning het
aarnste doelwit van de jonge handtekenin-
>ers, die eigenlijk zaten te wachten op krab-
■an Henk Angenent en Erik Huizebosch.
Angenent kan de Elfstedenkoorts nog-
d i niet bedwingen en Huizebosch heeft het
chijnlijk te druk met zijn carnavalspromotie
noorden van Nederland. De winnares van
ie stedentocht keerde wel terug bij haar colle-
ïl adat ze tijdens de finish van de Tpcht haar
d landen scheurde. Ze werd derde achter de
zusjes Gretha (zij won voor het eerst op kunstijs)
en Jenita Smit.
René Ruitenberg is na de tijd op natuurijs niet
lovend over het rijden van steeds hetzelfde rondje
op vaak dezelfde schaatsbanen. Maar met het
motto 'kunstijs is ook bevroren water' schroomt
hij niet om zijn zegereeks voort te zetten.
„Bovendien heb ik dit klassement nog nooit ge
wonnen", zegt Ruitenberg, „en zoiets staat toch
mooi op je lijstje." Nog drie wedstrijden scheiden
de schrokop van de marathonschaatsers, van de
overwinning. Na een Oostenrijks uitstapje op de
Weissensee keren de A-rijders terug in Utrecht,
waarna nog een wedstrijd in Den Haag en de fi
nale in Deventer wachten. Nog drie koersen con
troleren en de buit is binnen.
De marathon in Utrecht had bijna 99 ronden
lang kraak noch smaak. Zelfs het woord spelden-
prikje was nog te veel voor de onschuldige ont
snappingen. Het tempo werd constant hoog ge
houden en de leden van het op natuurijs ge
kraakte peloton bleken niet meer in staat om tot
die ene krachtsexplosie te komen. Precies het
scenario dat Ruitenberg graag ziet dus. De Elbur-
ger dichtte zelf in het begin van de koers de gaat
jes, in het tweede deel kreeg hij hulp uit onver
wachte hoek. Van de Klerk's-formatie, die met
Yep Kramer, Lammert Huitema en Ruud Borst
(hij vertrekt na dit seizoen naar Van Lingen) res
pectievelijk de nummers twee, drie en vier van
het klassement herbergt. Zij gokten op de dag
overwinning en daar mochten ze na afloop spijt
van hebben.
Ruitenberg heeft in ploeggenoot Haico Bouma,
's zomers op de skeelers al zijn superknecht, na
melijk de Jelle Nijdam van het schaatsen. Een
turbo om hem naai- de finish te brengen. Bouma
speelt toch geen rol meer in het klassement en
stort zich daarom met overgave op het steunen
van zijn in het oranje leiderspak rijdende kom
paan. Anderhalve ronde voor het einde kwamen
de twee aan de leiding en vanaf 250 meter voor
de finish mocht Ruitenberg alleen verder. De
twee andere podiumgasten, Rob van Meggelen
en Kramer, kwamen zelfs niet in de buurt van de
winnaar.
De Wehkamp-ploeg lijkt met de goede presta
ties een trend te zetten die volgend seizoen na
volging krijgt. Er wordt namelijk structureel ge
bruik gemaakt van een trainer, Jan Wiebe Last.
Het blijkt te werken. Was in het begin van het
kunstijsseizoen de Klerk's-formatie nog opper
machtig, nu eisen de Wehkampers de prijzen op.
De broers Ruitenberg, Henri en vooral René,
weten sinds de klassiekers op natuurijs na de Elf
stedentocht de aandacht op zich gevestigd. René
schitterde mobiel bellend zelfs in een recla
mespotje. Co Giling, die volgend seizoen een ge
heel nieuwe ploeg wil beginnen, dingt al naar de
gunsten van René. Of het zo ver komt is de vraag,
want de Ruitenbergjes voelen zich moreel ver
plicht om bij Wehkamp, waar ze al jaren voor rij
den, te blijven.
da Niemann durfde tot voor kort de klapschaats niet
~f(?r te binden. De Duitse schaatskampioene vreesde
enodigde techniek nooit onder de knie te krijgen en
niets anders dan haar vertrouwde vaste ijzers on-
le voeten.
mann (30) begon haar omscho
lingscursus twee weken gele
den, na het Europees kam
pioenschap in Heerenveen waar
ze op een tweede plaats eindig
de achter Tonny de Jong. De
vijfvoudig wereldkampioene all
round verbleef tien dagen in
Klobenstein, aan de Italiaanse
kant van Tirol. „De klapschaats
is komisch", zegt ze nu.
Niemann versloeg op de 3000
meter met groot verschil in een
rechtstreeks duel Tonny de
Jong: 4.19,70 om 4.31.19. Een
verrassing, maai- de kersverse
Europees kampioene werd er
koud noch warm van. Op bui
tenbanen presteert ze traditio
neel minder en bovendien was
ze in het gecombineerde klasse
ment van de drie en vijf kilome
ter niet meer te achterhalen.
„Het zit in je achterhoofd dat je
het klassement al gewonnen
hebt. Er zat geen supertijd in,
dus heb ik de race rustig uitge
reden. De 1500 meter van giste
ren was belangrijker."
Ook op de schaatsmijl kreeg
De Jong een draai om de oren,
al kwam die minder hard aan.
Niemann klokte 2.03,75, De
Jong 2.05,77. Barbara de Loor
had op de 1500 meter hinder
van de kinderziektes van de
klapschaats. Ze kwam traag uit
de startblokken, omdat een
na de successen van de
Trlandse vrouwen behoort
ook tot de almaar
groep van gelovigen,
is de World Cup-wedstrij-
in Davos van afgelopen
:inde debuteerde Nie-
op klapschaatsen en won
1500 en 3000 meter. Haar
3 overwinning (Berlijn) da-
alweer van 23 november
enkele jaren geleden in
e tvte begon bij de junioren
et Zuid-Hollandse gewest,
seizoen uitgegroeid tot
wijdverbreid fenomeen: de
haats. Niemann is en-
ast. „De klapschaats is
en heeft een positieve in-
op de uitstraling van de
tssport", zegt Niemann
•en maand nadat de Duit-
I nd nog verwoede pogin-
ondernam om de klap-
ts door de Internationale
its Unie te laten verbieden,
het motto: kan je de con-
fitie niet op de ijspiste ver-
dan maar vanachter de
e tafel.
0 Duitse schaatsers hebben
nische benadering veria
zijn en masse gaan trai-
ijbp de klapschaats. Nie-
borgpen los zat. Opvallend was
dat Annamarie Thomas en Ma
rianne Timmer op deze afstand
De Jong voorbleven. „Toch was
dit de beste tijd van Tonny op
een buitenbaan", zocht coach
Ab Krook naar een positieve in
valshoek.
Geen enkele Nederlandse
vrouw kwam op het podium en
dat baarde Krook enige zorgen.
„Daar til ik zwaar aan, we mó
gen dit zeker niet bagatelliseren.
Maar de werkelijkheid is niet zo
dramatisch als het scorebord
aangeeft." De Jong boekte in
Davos nog wel een financieel
resultaat. Ze tekende zaterdag
een publiciteitscontract, over
eenkomstig dat van Ids Postma,
met bondsponsor Aegon. Over
enkele weken is de 22-jarige
Friezin in de tv-commercials
van de verzekeraar te zien.
De mannen uit de kernploeg
van Henk Gemser zorgden voor
drie podiumplaatsen. Jeroen
Straathof en Bob de Jong won
nen respectievelijk de 1500 en
5000 meter. Op de laatste af
stand eindigde Gianni Romme
op een tweede plaats. Rintje
Ritsma en Ids Postma onder
vonden nog de naweeën van
een griep, die Falko Zandstra
eerder in de week al thuis had
gehouden. Martin Hersman
stelde op beide afstanden licht
teleur. Volgens Gemser malen
de tegenvallende prestaties
door het hoofd van de Sassen-
heimer. „Hij was zelfs bezorgd
over zijn plaats in de kernploeg.
Nou, daar hoeft hij niet over in
te zitten."
Bob de Jorig heeft zojuist de winnende tijd op de 5000 meter op de klokken gezet. Coach Henk Gemser ver
zorgt het gebruikelijke saluut. foto wfa
qlG« MARC VAN DERJAGT
ERKER
Klein-Hesselink heeft op het NK
len de bronzen medaille op de
veroverd. De schaatser uit
koop was één van de deelnemers,
lf ifiteerden van de afwezigheid van
jlerlandse top. Roelofarendsvener
I van de Poel bleef ondanks de
ge omstandigheden 'plakloos'.
jj i-Hesselink, student technische
skunde, toonde zich afgelopen za-
in eerste instantie alles behalve
verrast over zijn derde plaats. „We zijn
gewoon een geweldige ploeg op weg
naar de wereldtop", blufte de 20-jarige
nummer acht van het NK sprint. Maar
de door SC Johnson Professional ge
sponsorde Nieuwkoper ontdooide snel.
„Nee, ik weet waar mijn grenzen liggen.
De Nederlandse top kan ik dicht nade
ren, maar daar blijft het waarschijnlijk
bij. Op dit moment mis ik gewoon nog
de ervaring om regelmatiger op het po
dium te kunnen staan."
Klein-Hesselink, die zweert bij de
klapschaats, werkte in het Haagse
schaatscentrum De Uithof veel meer af
standen af dan zijn succesvolle 1500 me
ter (in 2.00,41). Afgelopen vrijdagavond
al reed hij sneller dan ooit tevoren op de
5000 meter (vijfde in 7.14,25). De 500
meter leverde hem twee zevende plaat
sen en de achtste stek in het afstands
klassement op. Gisteren werd hij vijfde
en negende op respectievelijk de 1000
meter en de 10.000 meter.
Arnold van de Poel (Roelofarends-
veen) viel tegen de verwachting in bui
ten alle prijzen. De 28-jarige sprinter,
vorig weekeinde nog vijfde op het NK
sprint - achter Jan Bos (in Den Haag af
wezig), Gerard van Velde (afwezig), Er-
ben Wennemars (aanwezig) en Jakko
Jan Leeuwangh (aanwezig) -, behaalde
zijn hoogste eindklasseringen op de 500
meter (vierde) en de 1000 meter (zesde).
De meeste voldoening gaf zijn 1000
meter-overwinning op oud-kernploeglid
en oud-nationaal recordhouder op de
1000 meter, Arjan Schreuder. De schaat
ser uit de Sanex-ploeg kwam tot een
schamele eindtijd van 1.19,34, tegen Van
der Poel 1.17,91.
ij
d
d leiri
-
-Hesselink profiteerde op het NK afstanden met de bronzen medaille op de 1500 van de afwezigheid van de vaderlandse top.
