De armoede van werk, werk, werk
Weg met de
barbecue
Maitre Amidou
Feiten &Meningen
naar VS is spookbeeld voor Hakkelaar
Uitlevering
ZATERDAG 25 JANUAR11997
152
COLUMN
Kanker, we zijn er allemaal bang voor. Hoe het te gene
zen? Hoe het te voorkomen? Enkele weken geleden za
gen we dokter Houtsmuller op de televisie. Hij had zelf
een ongeneeslijke vorm van kanker gehad, was niette
min volledig hersteld. Het was jammer dat hij niet wat
scherper en doelgerichter werd ondervraagd door Mar
tin Simek, maar die wil graag de onnozele hals uithan
gen. Enfin, toch begreep ik dat dokter Houtsmuller een
boek had geschreven over de behandeling van kanker.
Niet-toxische tumortherapie.
Hoewel ik vrijwel onmiddellijk naar de boekhandel ge
sneld ben, bleek het, wellicht vanwege die uitzending, al
uitverkocht. Vorige week is echter de herdruk versche
nen en inmiddels heb ik Houtsmullers boek bestudeerd.
Het is een oerdegelijk werkstuk waarin beknopt alle
theorieën over het ontstaan van kanker worden bespro
ken. Het is duidelijk niet voor leken bedoeld. Dankzij het
feit dat ik van huis uit bioloog ben, kon ik het goed vol
gen, maar voor de gewone kankerpatiënt zal het, vrees
ik, te moeilijk zijn.
Volgens dokter Houtsmuller
is er verband tussen voeding en
kanker. Uiteraard is hij niet de
eerste die zulks opmerkt. In ons
land was, meen ik, dokter
Moerman uit Vlaardingen de
eerste die met nadruk betoogde
dat kanker door goede voeding
voorkomen kon worden. Zijn
therapie is echter omstreden en
bewijzen voor zijn theorieën
heeft de medische wetenschap
niet kunnen vinden.
Houtsmuller is minder ex- MAARTEN 'T HART
treem dan Moerman, wijst ope- medewerker
ratie, bestraling en chemothera
pie niet onvoorwaardelijk af,
maar zegt ook dat ter aanvulling daarop goede voeding,
een dieet, eventueel behandeling met haaievinnen-
kraakbeen door hem sterk aanbevolen wordt. Wat hij
naar voren brengt, klinkt heel zinnig.
Wie nog geen kanker heeft, en 't ook niet wil krijgen,
kan, dunkt mij, veel hebben aan dit informatieve boek.
Veel groente, veel fruit - dat is hoogst belangrijk! Eet yo
ghurt, sojabonen, broccoli, ananas, grapefruit. Laat vlees
zoveel mogelijk staan, magere vis ook. Eet vette vis: ma
kreel, haring, paling, zalm. Stop vandaag nog met roken.
Verbrijzel de barbecue. Of om de woorden van dokter
Houtsmuller te gebruiken: 'Houtskoolvuren en barbe
cues moeten met de meeste klem worden afgeraden'.
Mij dunkt dat vrij gemakkelijk vast te stellen moet zijn
of dokter Houtsmuller gelijk heeft. Volkstuinders eten,
omdat ze ze in overvloed tot hun beschikking hebben,
over het algemeen veel meer groenten dan mensen die
een lapje teelaarde ontberen. Bovendien zijn hun groen
ten doorgaans onbespoten. Lopen volkstuinders, als ze
tenminste niet in hun tuintje zitten te paffen en te bar
becuen, minder kans op kanker? Slagers, die ongetwij
feld meer vlees eten dan de gewone man, zouden, tenzij
ze natuurlijk al hun vrije tijd in hun volkstuintje door
brengen en de hele dag door, behalve veel groenten, ook
nog kiwi's, sinaasappelen, grapefruits en ananassen
eten, meer risico lopen.
Na lezing van 't boek van dokter Houtsmuller ben ik
me in ieder geval hevig te buiten gegaan aan broccoli,
ananas, sojabonen en kiwi's. Het is alleen jammer dat na
al dat fruit en vooral na één kiwi bij mij de stoelgang al
zo drastisch aanzwelt. Beste dokter Houtsmuller, zou u
ook een boekje over racekak willen schrijven?
EEZHSEÏEi De Belg zit niet meer lekker in zijn vel. In
een paar dagen tijd werd ik via de media
overstroomd met onheilsberichten. Zo is
zojuist uit een onderzoek gebleken dat
brussel nota bene de meest actieve Vlamingen,
de groep tussen 25 en 45 jaar, het minst
tevreden is met hun leven. Ze maken
zich grote zorgen over, in volgorde, werkloosheid, drug
gebruik onder jongeren, milieuvervuiling, het wegvallen
van normen en waarden, aids, politiek gesjoemel en cor
ruptie en onveiligheid op straat.
Daar kwam een ander alarmerend bericht bovenop. Be
gin dit jaar pleegden in tien dagen niet minder dan twin
tig inwoners van Brussel zelfmoord. Het ging in twee van
de drie gevallen om mannen, vooral uit de leeftijdsgroep
van 55 tot 65 jaar. En nauwelijks hadden we dit verwerkt,
of de kranten pakten uit met een nieuw onderzoek waar
uit bleek dat de Belg gemiddeld twee keer zoveel uitgeeft
aan antidepressiva dan de doorsnee Nederlander.
Dit fenomeen kan hebben te maken met het feit dat Bel
gische dokters over het algemeen sneller medicijnen
voorschrijven dan Nederlandse, werd gesuggereerd.
Maar hoofdredacteur Yves Desmet van de krant De Mor
gen wilde met die verklaring alléén geen genoegen ne
men. -
„Onvermijdelijk moetje tot het besluit komen dat het
clichébeeld van de saaie, calvinistische en bijgevolg
droevig piekerende Nederlander tegenover de levensge
nietende, Bourgondische Belg niet langer met de werke
lijkheid strookt", schreef hij. „Het is wat ver gezocht om
er nog maar eens Mare Dutroux bij te slepen, maar de
vraag stelt zich of het leven in dit landje er het afgelopen
jaar niet een stuk grijzer en onzekerder op is geworden."
Mogelijk is de heersende Belgische somberheid ook de
verklaring voor het feit dat ik de laatste weken via mijn
brievenbus wordt bestookt met remedies van een hogere
orde. Eerst schonk ik er geen aandacht aan. Er lag een
klein briefje op de deurmat, waarin ene Professeur Cisse
beloofde dat er 'geen problemen zonder oplossing zijn'.
Dankzij onder meer zijn amuletten en magische drank
jes zouden zelfs de meest hopeloze gevallen kunnen
worden geholpen. Ach, een gek, dacht ik.
Een paar dagen later kreeg ik bericht van 'groot ziener
en medium' Maitre Moustapha, die op het vlak van een
gelukkiger liefdesleven, een hogere seksuele potentie,
bescherming tegen vijanden en geluk in het spel een
'gunstig resultaat binnen drie dagen' toezegde. Nog een
gek, dacht ik. Maar toen bleek er ineens geen houden
aan.
Achtereenvolgens meldden zich: Monsieur Diakhabi
(twintig jaar ervaring, vader zat ook in het vak), Mr.
Diakite (groot genezer, specialist in liefdesproblemen),
Professeur Lansana (ook per brief te raadplegen, eerste
consult gratis), Monsieur Talimi (speciaal voor winke
liers, betaling na resultaat), Professeur Ali (heeft uw man
of vrouw u verlaten, binnen een week ziet u hem of haar
terug), Monsieur Salim (voor alle kansen in het leven), El
Hadj Ibrahima (nooit teleurstellingen, resultaat op de
gewenste datum), Professor Mohammed (voor verleden,
heden en toekomst) en tenslotte Maitre Amidou (diverse
jaren ervaring en succes, waarover de hele wereld
spreekt, voor de zevende maal tot nummer één onder de
helderzienden van Afrika gekozen)
Het kan bijna niet anders of de verkoop van prozac zal
dit jaar in België een flinke daling te zien geven.
ALY KNOL CORRESPONDENT
Joop den Uyl in 1984: „Steeds diepere kloven tekenen zich af, tussen werkenden en hen die van het arbeidsproces zijn uitge
sloten. Tussen hen, die uitzicht hebben op inkomensverbetering en hen die in koopkracht achteruit gaan. Tussen degenen,
die kansen hebben om deel te nemen aan nieuwe ontwikkelingen in techniek en economie en hen voor wie de poort naar de
toekomst gesloten lijkt".
Voor internationale drugshande
laars is berechting in de VS een
spookbeeld. In Colombia bijvoor
beeld heeft de drugsmaffia com
plete oorlogen tegen de regering
gevoerd met als enige doel uitleve
ring naar Amerika te verhinderen.
Daarover handelt het vorig jaar
verschenen boek Ontvoeringsbe-
richtvan Nobelprijswinnaar Ga
briel Garcia Marquez. Net als Co
lombia heeft Nederland te maken
met extraditabiles: criminele on
derdanen die in aanmerking ko
men voor uitlevering naar de Ver
enigde Staten.
Tijdens het proces tegen De Hak
kelaar speelde voor de verdachte
op de achtergrond voortdurend de
dreiging van een eventuele be
rechting in de VS. Inmiddels heeft
Washington Nederland formeel
verzocht De Hakkelaar uit te leve
ren om in Amerika te worden be
recht. Het verzoek is kennelijk
juist nu gedaan voor het geval het
in Amsterdam tegen de verdachte
gevoerde proces op vrijspraak uit
draait. Als dat gebeurt, kan hij in
afwachting van een beslissing over
het Amerikaanse uitleveringsver
zoek ndmelijk onmiddellijk op
nieuw in voorlopige hechtenis
worden genomen.
De mogelijkheid dat Nederlandse
staatsburgers door hun eigen re
gering worden uitgeleverd aan een
ander land wegens daar gepleegde
misdaden is betrekkelijk nieuw.
Het moet dan wel gaan om feiten
die ook in Nederland strafbaar
zijn. Bovendien mag er geen dub
bele berechting plaatshebben: De
vervolging in de VS moet andere
feiten betreffen dan die waarvoor
De Hakkelaar in Amsterdam is be
recht.
Tot 1986 gold als rotsvast beginsel
de regel die ook nu nog voorop
staat in artikel 4 van de
Uitleveringswet: 'Neder
landers worden niet uit
geleverd'. Op dit beginsel
is een uitzondering mo- JêM-
gelijk gemaakt. Ook Ne-
derlanders kunnen te
genwoordig worden uit-
geleverd. Voorwaarde is
wel dat een eventueel in
het buitenland opgelegde I
vrijheidsstraf in Neder
land kan worden uitge
voerd.
De Amerikanen moeten
dus beloven dat zij De
Hakkelaar na een veroor
deling weer terug zullen
sturen naar Nederland
om hier zijn straf uit te zitten. Het
uitleveringsverdrag met de VS
kent die mogelijkheid. Minister
van justitie Sorgdrager die over
het Amerikaanse uitleveringsver
zoek moet beslissenbeoordeelt
of er wel een harde garantie van
de Amerikanen is dat zij De Hak
kelaar na diens proces terugstu
ren. Als daarover volgens Hakke
laars advocaten geen zekerheid
bestaat, zullen zij proberen via een
kort geding uitlevering te voorko
men.
In de VS staan naar Nederland
se begrippen draconische straf
fen op hasjhandel. Onlangs riep
de uitlevering door Nederland van
het Amerikaanse echtpaar
Mooring nogal wat protesten op
omdat hen in de VS
een minimale straf
ËÈÈËfe. van twaalf jaar te
wachten stond voor
Kg| hasjdelicten die, als
zij in Nederland wa-
ren gepleegd, waar-
schijnlijk niet eens
vervolgd zouden
worden.
Als De Hakkelaar in
de VS wordt veroor
deeld - waar de Ne
derlandse Justitie
aan kan meewerken
met behulp van
haar kroongetuigen
- zal ook hem mini
maal twaalf jaar cel
straf worden opgelegd, maar
waarschijnlijk meer. Mochten de
Amerikanen hem dan vasthouden,
dan zou daar een enorme diplo
matieke rel van komen.
Wanneer een in de VS veroordeel
de Hakkelaar in Nederland terug
is, volgt hier nog een zogenoemde
exequatur-procedure. Dit betekent
dat de Nederlandse rechter nog
eens naar de opgelegde straf gaat
kijken. De procedure wordt ge
voerd voor de Amsterdamse recht
bank, toevallig dezelfde waar ook
het Nederlandse proces tegen de
Hakkelaar is gevoerd. De Neder
landse rechter is uiteindelijk ge
houden aan het Nederlandse
strafrecht en kan dus niet uitgaan
boven het maximum dat in ons
land op drugshandel staat. Het
geen ertoe leidt dat De Hakkelaar
slechts een gedeelte van de hem
eventueel in Amerika opgelegde
straf hoeft uit te zitten.
Zo bezien zou het zelfs wel eens in
zijn voordeel kunnen zijn als De
Hakkelaar correct volgens de re
gels wordt uit- en teruggeleverd.
Alleen zo kan hij ook voor de in
Amerika gepleegde strafbare feiten
profiteren van het naar verhou
ding milde Nederlandse strafkli
maat. Uit zijn oogpunt is dat te
verkiezen boven een arrestatie in
het buitenland ofwat ook wel
eens voorkomt een ontvoering
door de Amerikaanse drugsbestrij-
dingspolitie DEA (Drugs Enforce
ment Agency). Want de crimineel
die in Amerikaanse handen valt
buiten de formele uitleveringspro
cedure om, moet zijn eventuele
straf ook in de VS uitzitten.
DEN HAAG GIJS SCHREUDERS
GUSSCHREUDERS
juridisch
medewerker
Video's centraal
op laatste dag
Hakkelaarproces
De laatste dag in het proces tegen De!
keiaar en zijn twee medeverdachten sti
gisteren in het teken van de media. Hel
openbaar ministerie (OM) ontzenuwde
formatie uit een televisie-uitzending va
EO waarin de Antwerpse wethouder Sö
sen de kroongetuige Fouad Abbas besc
digde van betrokkenheid bij kinderproi
tutie.
Officier van justitie Teeven was een daj
eerder 's avonds nog naar Antwerpen g
reisd om zeker te weten welke onderzo
in België tegen Abbas in dit verband ga
de waren. „Geen," werd hem verteld,
ook niet tegen de ex-vriendin van Abbs
Dit in tegenstelling tot wat de redactie
Tijdsein had beweerd.
De advocaten wilden de zaak echter kil
klaar hebben en vroegen de rechtbank
bewuste wethouder uit Antwerpen naa
Amsterdam te halen voor een verhoor.
Belgische politiemensen wilden zij hor
als getuige. Het OM verzette zich hierti
De Antwerpse wethouder zou later in e
kranteinterview weer hebben gezegd d
EO 'het niet helemaal had begrepen.'
De rechter heeft alle verzoeken van de
dediging afgewezen zodat het proces
De Hakkelaar gisteren officieel is beëin
digd. Formeel had dit gisteren al moetf
gebeuren, maar de wagen van de advo
ten omtrent Abbas' Belgische verleden
ten het proces met een extra zittingsda
De rechtbank doet op 7 februari 's och
tends uitspraak, een dag later dan was
voorgenomen.
AMSTERDAM GPD
Den Uyl kreeg bij het kabinet
nauwelijks voet aan de grond.
Nederland zat immers in het
slop en er waren stevige maat
regelen nodig om weer gang in
de zaak te krijgen. Voor de wer
kenden betekende dat loonma
tiging, voor de uitkeringsont
vangers betekende het jaar in
jaar uit bevriezing van hun uit
kering met zo nu en dan een ex
traatje voor de 'echte minima'
de 'meerjarige echte minima'
en wat er zo nog meer werd be
dacht.
Maar de woorden van Den Uyl
hadden een gevoelige snaar ge
raakt. Ook toen het economi
sche herstel intrad, bleef het
beeld van de tweedeling han
gen. En het werd ook zichtbaar.
De zwervers keerden in het
straatbeeld terug en in de statis
tieken bleef een steeds grotere
groep steeds langer in de bij
stand hangen. Bovendien trok
na elke conjuncturele dip de
werkgelegenheid wel weer aan,
maar bleef de werkloosheid op
een wat hoger peil steken. Dat
dat vooral kwam omdat zich elk
jaar een karrevracht schoolver
laters op de arbeidsmarkt meld
de plus steeds meer vrouwen,
bleef wat onderbelicht.
Nu is PvdA-minister Ad Melkert
van sociale zaken en werkgele
genheid niet alleen razend slim,
hij heeft ook een ruim boven-
modaal politiek gevoel. Een ver
bleekt sociaal profiel van de
partij, een premier uit eigen
huis die tamboereert op zijn ar
moedige jeugd, onverwacht
sterke economische rugwind: al
ruim voordat bisschop Muskens
zich ontpopte tot schutspatroon
van de armen, had Melkert zijn
Armoedenota gepresenteerd en
een onderzoek in gang gezet
naar de armoede. Een cükke
maand nadat Muskens hot news
was geworden, onderstreepte
Melkert met 'Arm Nederland'
dat het probleem de aandacht
had van het kabinet.
Alleen: welk probleem? Het ge
tal van 20.000 huishoudens dat
niet altijd genoeg te eten heeft,
werd de media-hypevan de
week. Maar in het rapport ston
den ook hele andere cijfers, die
een veel genuanceerder beeld
toonden. Een paar voorbeelden,
allemaal te vinden in het rap
port. Nederland heeft van de
westerse wereld het laagste per
centage arme huishoudens, die
bovendien ook nog met het
kleinste financiële gat kampen.
In tegenstelling tot de algemene
opvatting is niet het inkomen
bepalend voor lidmaatschap
pen en (culturele) uitstapjes,
maar zijn dat opleiding, leeftijd
en gezinssituatie. Welke defini
tie je ook kiest, het aantal arme
huishoudens neemt de laatste
jaren flink af. Zijn mensen arm,
dan komt dat vaak omdat ze
geen gebruik maken van allerlei
subsidieregelingen. En waarom
niet? De belangrijkste reden is
Drukte in de winkelstraten. Nu het weer beter gaat met de economie, kruipt het sociale geweten uit zijn hoekje.
dat ze de toeslag niet de moeite
waard vinden. En als klap op de
vuurpijl is er nog het wel héél
tegendraadse gegeven dat mini
ma aanzienlijk lekkerder in hun
vel zitten dan hun landgenoten
met veel beter gevulde porte
monnees.
MARSMANNETJE
Het spreekwoordelijke manne
tje van Mars dat toevallig in Ne
derland landt, zal dan ook niet
begrijpen wat we hier toch be
doelen met tweedeling, schreef
de Wetenschappelijke Raad
voor het Regeringsbeleid vorige
week in 'Tweedeling in perspec
tief. De WRR kiest voor een
psychologische verklaring. Heel
kort gezegd komt het erop neer
dat het met die armoede wel
meevalt en dal het bovendien
de goede kant op gaat, maar dat
ons schuldige geweten ons par
ten speelt. Nederland heeft na
melijk - gelukkig - een hekel aan
armoede. En al is het achterblij
ven van sociale uitkeringen in
een tijd van crisis wel te verde
digen, in een tijd van voorspoed
komt boontje om zijn loontje.
In het Nederland van nu is het
alsof het langere tijd gesmoorde
sociale geweten de schade wil
inhalen en het uitschreeuwt:
Schande! Doe wat!
Dat verklaart, samen met het
feit dat in de meëste media so
wieso steeds minder ruimte is
voor nuances, waarom die rela
tiverende kant van 'Arm Neder
land' niet aan bod kwam. En al
gaat het allemaal de goede kant
op, ook de WRR benadrukt dat
er wel een probleem is. De we
tenschappers waarschuwen
herhaaldelijk voor het ontstaan
van een meritocratie, waarin
niet langer afkomst, maar oplei
ding en IQ de maatschappelijke
positie bepalen. Dat kunnen we
alleen voorkomen als we erken
nen dat niemand beter is dan
een ander en dat iedereen zijn
bijdrage moet (kunnen) leveren
aan de maatschappij. Werk,
werk, werk, is een motto dat de
WRR het kabinet op vrijwel elke
bladzijde nazegt.
GERANIUMS
Alleen: dat schept verplichtin
gen. Je kunt niet tegen mensen
zeggen dat het heel belangrijk is
dat ze werken en hen vervol
gens thuis laten zitten met een
schamele uitkering. Dat hon
derdduizenden mensen met
een uitkering thuis zitten terwijl
in de zorg, het onderwijs en bij
voorbeeld het openbare toe
zicht stapels werk liggen te
wachten, weten we al langer
dan vandaag. Enerzijds is het
natuurlijk absurd dat Nederland
politiek en maatschappelijk
daar nog geen draai aan heeft
weten te geven, maar anderzijds
geeft dat aan dat het omzetten
van uitkeringsgeld in werk niet
zo simpel is als het lijkt.
Kies je ervoor om die klus te la
ten klaren door de overheid,
dan creëer je tegelijkertijd een
gigantische bureaucratie. Laat
je de zaak over aan de markt,
dan volgt daar automatisch uit
dat je het minimumloon loslaat.
Want dat is de reden dat al die
mensen thuis zitten: de maat
schappij is niet bereid om ten
minste het minimumloon te be
talen voor het werk dat zij kun
nen doen (en dat nu veelal
zwart gebeurt).
De WRR stelt het daarom
scherp: uiteindelijk is de keuze
of je mensen achter de gerani
ums laat verpieteren, of dat je
ze in elk geval via werk bij
maatschappij betrekt. Zo
steld is de keuze
moeilijk, maar het is niet
hele verhaal. Want er is
lijk wel degelijk werk en
Vuilnisman of lid van
dat maakt nogal verschil
daarnaast is er nog dat
van het sociale geweten:
werkt, mag daar best wat
terugzien in zijn
De Haagse wetei
het liever niet,
werk moeten doen iunuu
vooruitzicht daar (ooit) een
den wijzer van te worden,
een vorm van armoede. En
heeft de WRR op veel puntefe
het grootste gelijk van de w pi
reld, dat wezenlijke elemen isi
ontbreekt in het verhaal.
