ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
I 'De hel zal
binnenkort
losbreken'
D
Verlies: 35 miljoen
ZATERDAG 25 JANUAR11997
door FRANS DREISSEN
n
Rehabilitatie-campagne rond Ben Johnson
Beschuldigd van dopinggebruik om een onvergetelijke 100 meter op de
1 Olympische Spelen van 1988 te lopen, daarna nog een keer bij een
wedstrijd in Montreal (1993) en toen levenslang geschorst. Sprintkanon
Ben Johnson ('Big Ben') hangt al jaren aan de internationale schandpaal.
Maar niet lang meer, voorspelt zijn huidige manager Morris Chrobotek.
De voormalige voorzitter van de Canadese atletiekbond zou zijn
overgelopen naar de Johnson-clan en binnenkort als kroongetuige een
sensationele verklaring gaan ajleggen.
De campagne voor eerherstel van Johnson draait op volle snelheid. 'Het
f deksel gaat van de beerput'.
Een historisch moment: Ben Johnson wint op de Olympische Spelen in Seoul goud, met een we
reldrecord (9.79) op de 100 meter. Daarna volgde diskwalificatie wegens dopinggebruik.
foto archief afp
tegenaan. Records zullen sneuvelen. De we
reld zal misschien confuus reageren, doch
Ben zal clean zijn. Zeker weten."
Ben Johnson: een bruut op de aüetiekbaan,
maar buiten de arena timide, verlegen,
kwetsbaar. „Zijn vriendelijke aard en zijn on
nozelheid zijn z'n grootste vijanden. Die heb
ben hem vernietigd", aldus Chrobotek. „Ben
is niet slim. Hij is naïef, goedgelovig en heeft
altijd de verkeerde mensen vertrouwd. Dat is
zijn ondergang geworden."
'Duivelse machten'
Ben Johnson, de menselijke recordmachine,
kreeg zijn eerste openlijke terechtstelling in
1988. Zijn naam was sindsdien synoniem
voor doping. Het enfant terrible keerde terug
als spijtoptant, als boeteprediker. De kata
lysator in de dopingbestrijding zou zijn leven
beteren. Medio januari 1993 viel het doek
echter definitief. Na een positief uitgevallen
controle (testosteron) in Montreal werd hij
opnieuw aan de schandpaal genageld.
„Ik was onschuldig. Maar onder druk van
mijn toenmalige advocaat O'Sullivan heb ik
afgezien van een hoorzitting. Een verweer
zou zo'n 100.000 dollar kosten. Geld dat ik
nooit en te nimmer op enige wijze zou kun
nen' terugvorderen." Achteraf vindt Ben
Johnson dat hij nooit een eerlijke kans heeft
gekregen om zijn onschuld te bewijzen. „Ik
hoop dat ik die mogelijkheid alsnog krijg. Ze
ker nu er steeds meer bewijs van sabotage
bovenkomt."
Moe en moegestreden. Vernederd tot op
het bot. „Overal werd ik in 1993 tegenge
werkt. Vooral vanuit de Canadese bond."
Volgens Ben Johnson waren er duivelse
machten in het spel. „En daar viel niet tegen
te vechten." Manager Chrobotek weet zich
vier jaar na dato echter gesteund door een
bataljon deskundigen en loslippige (ex-)re-
genten van de Canadese atletiekbond.
„Ben werd driemaal binnen een week ge
test. Alleen de middelste test, die van Mon
treal was positief. Hoe is dat mogelijk?",
vraagt de manager zich hardop af. „Ben wist
dat hij zou worden gecontroleerd. Hij werd
overal met argusogen gevolgd. Dan moet je
toch een ontzettende domoor zijn wil je dan
doping gebruiken?! Het heeft trouwens geen
zin om testosteron te nemen voor een flut
wedstrijdje. Het spul werkt niet eens op korte
termijn. Ik weet zeker dat hij is gesaboteerd.
Iemand moet iets in zijn drinken hebben ge
mengd."
Chrobotek vroeg de uitslagen van de ande
re twee dopingonderzoeken op, maar kreeg
telkens nul op het rekest. „Ik word van het
kastje naar de muur gestuurd." Toxicologen
en dopingdeskundigen werden geraad
pleegd. „Ik kreeg telkens te horen dat het on
mogelijk is dat je tweemaal negatief bent en
tussendoor een keertje positief."
Chrobotek zegt steeds meer inzicht te krij
gen in de schimmige, mysterieuze affaire. Hij
wil nog niet te veel verklappen. „De hel zal
binnenkort losbreken als straks een vooraan
staand persoon het stilzwijgen gaat doorbre
ken." Een van de kroongetuigen is de voor
malige voorzitter van de Canadese atletiek
bond, Dupre. Ooit een van de hoofdrolspe
lers in het Grote Verdoezelen, maar sinds
kort'overgelopen'.
Het deksel gaat van de beerput, voorspelt
Chrobotek. Volgens hen) zullen er koppen
rollen. „Ben Johnson moest hangen om de
wereld te laten zien hoe goed en effectief het
Canadese dopingtest-programma wel werkte.
Ben was eenvoudig kapot te maken, een
weerloze prooi. Een stumper, een stotteraar.
Makkelijk klein te krijgen. Simpel te bedrie
gen ook. Gerard Mach, namens de bond een
van de begeleiders op de buitenlandse toer-
nee, ging er met driekwart miljoen dollar aan
startgelden vandoor.
Ben Johnson zegt al in 1992, tijdens de
Olympische Spelen van Barcelona, slachtof
fer te zijn geweest van een doelbewuste sabo-
tage-poging. ,,'s Middags, daags voor de se
ries van de 100 meter, kreeg ik in mijn hotel
een telefoontje van dokter Andrew Pipe. Ik
moest naar het olympisch dorp om een do
pingtest te ondergaan. Negentig kilometer
met de taxi door het drukke verkeer. Ik was er
om half vijf. Stress, training verknald, niks te
eten. Buiten was het ruim dertig graden, ik
transpireerde enorm en heb dus veel water
gedronken."
Vervolgens weer terug naar het hotel. „Om
tien uur 's avonds belde Pipe potdorie weer.
Door het vele water dat ik had gedronken
was mijn urine te glazig. Ik moest een nieuwe
test ondergaan. Weer anderhalf uur onder
weg. Ik kon niet weigeren, want dat zou auto
matisch diskwalificatie betekenen. Uiteinde
lijk lag ik pas om drie uur 's nachts in bed,
terwijl om zes uur 's morgens de taxi weer
klaar stond om me naar het stadion te bren
gen. Om half tien zouden de series immers
worden afgewerkt." Ben Johnson is nog
steeds furieus. „Ik heb de taxibonnen als be
wijs bewaard. Mijn eigen bond heeft me
moedwillig willen beschadigen. Een groot
schandaal."
Hij voelt zich verraden. Door zijn ex-trainer
Charlie Francis, zijn advocaat, zijn eigen atle
tiekbond. Ben Johnson voelt zich eenzaam.
Hij heeft weinig vrienden. „Zijn grootste
vriend is de televisie", zegt trainer Percey
Duncan.
Johnson zat gekluisterd aan de buis tijdens
uiten is het snerpend koud en
B W verraadt het kwik een tempera-
tuur van minus zestien graden.
Binnen in het Metropolitan Track and Field
Center op de universiteitscampus van Toron
to werkt Ben Johnson (35) zich in het zweet.
Hij kruipt in de startblokken en test zijn on
stuimige, explosieve kracht. Dertig meter in
2.80 handgeklokte seconden. „Godallemach
tig, weet je wel hoe hard dat is?" zegt de 83-
jarige trainer Percey Duncan geshockeerd.
„Dit duidt op een tijd dik onder de tien se
conden op de honderd meter."
„Trek je t-shirt uit, laat je spieren eens
zien." De stuurse, schichtige Ben Johnson
bromt heel eventjes, maar gehoorzaamt zijn
manager vervolgens als een klein kind. Hij
showt zijn majestueuze, musculaire tors. Pu
re spiermassa, geen grammetje vèt. Het is
alsof de tijd vier jaar heeft stilgestaan.
Big Ben toont weer strijdlust. .Atletiek is
mijn sport, mijn leven, mijn brood", zegt Ben
Johnson. „Ik voelde me jaren verwaarloosd,
vernederd. Ik was het spuugzat om tegen een
onzichtbare vijand op te boksen. Maar in de
afgelopen zes maanden heb ik weer hoop en
steun gekregen. Ik heb opnieuw een doel
voor ogen: de klok. Ik wil me nog één, twee
jaar meten met de wereldtop. Een paar wed
strijden slechts. Ik wil wereldrecords lopen.
Op de 100 meter, 50 en 60 meter, 50 en 60
yards. Ze gaan er allemaal aan." Gespierde
taal uit een even zo gespierd lijf.
's Avonds maakt Ben Johnson voor het
eerst in vier jaar in burger zijn opwachting bij
het atletiekgala van Hamilton. Spontaan
gaan alle deuren open. Veiligheidsbeambten
loodsen hem door de mensenmassa naar de
vip-box. Ruim driehonderd kinderen zwer
men om Johnson heen. Ze bedelen, smeken
en krijgen uiteindelijk allemaal een felbegeer
de handtekening. Ben Johnson als idool; gea
doreerd. 'We geloven in je.' 'Laat je niet kis
ten.' Bemoedigende schouderklopjes.
Het heilige doel
'Ben back on track'. Dat is het heilige doel
van manager Chrobotek. Een vurig pleidooi
op de radio, een interview met Sports Illu
strated en de immens populaire Larry King-
talkshow in het verschiet. Elke gelegenheid
wordt te baat genomen. Het publieke optre
den in Hamilton was een extra publiciteits
stunt. Chrobotek wil de krachten mobiliseren
en bundelen.
De 48-jarige zakenman uit Toronto mikt
op de sympathie van het volk en wil tegelij
kertijd onrust zaaien in de Canadese atletiek-
tent. „Ben Johnson is nog springlevend en
bereid om te vechten voor. een plek op de
piste", zo luidt vrij vertaald het motto. „We
deinzen voor niets en niemand terug. Niet
voor de Canadese bond en evenmin voor de
almachtige IAAF."
De jaloezie is de gouden estafette-sprinter
Bruny Surin van het gezicht te lezen. De
gouddelver van Atlanta ergert zich mateloos
aan de aanwezigheid van Ben Johnson op de
tribunes. Voorzitter Rolf Lund van de Canade
se atletiekbond neemt poolshoogte en nodigt
Chrobotek uit voor een eerste onderhoud. Ist-
van Guylai, secretaris-generaal van de inter
nationale atletiekfederatie (IAAF), zegt telefo
nisch toe dat het dossier-Ben Johnson kan
worden geopend mits er nieuwe verklarin
gen/bewijzen zijn en Johnson de steun'van
zijn eigen bond geniet. „De eerste stap naar
rehabilitatie is gezet, maar de weg is nog
lang", weet Chrobotek.
De Johnson-clan vindt dat 'Big Ben' alleen
al uit humanitair oogpunt recht heeft op ver
giffenis. „Zelfs een moordenaar wordt tegen
woordig niet meer levenslang opgesloten. Ben
verdient geen leven als vogeltje in een kooi."
Morris Chrobotek, impresario eri gehaaid za
kenman, stelt alles in het werk om de levens
lange banvloek die is uitgesproken ongedaan
te krijgen.
Honger naar de piste, het succes en uiter
aard het geld. Vier jaar heeft Ben Johnson in
geteerd op zijn (vorstelijke) reserves. Hij leid
de een min of meer teruggetrokken leven na
zijn gedwongen afscheid. Samen met moeder
Gloria. „Een leven bij de dag. Beetje trainen,
relaxen, reizen en thuis vooral veel televisie
en videofilms kijken. Kungfu en actie", aldus
Johnson. Samen met een vriend bestiert hij
een bedrijfje, 'Aqua System International'.
Gespecialiseerd in een nieuwe technologie op
het gebied van zwembadwaterzuivering.
Intensief bezig
„Voor de rest is het nog altijd dezelfde Ben
Johnson als vroeger", zegt trainer Percey
Duncan. „Zijn eetgewoonten zijn nooit ver
anderd. Geen vet, geen suikers. Ben Johnson
is altijd blijven sporten. Hij kan niet zonder.
Als hij gedwongen zou worden tot nietsdoen,
wordt hij vermoedelijk ziek en kunnen zijn
hersenen niet meer goed functioneren.
De afgelopen maanden leeft Ben Johnson
zich weer vrij intensief uit op de trainings-
baan. Vier uur per dag, zes dagen in de week.
Trainer Duncan: „Alleen op zondag traint hij
niet. Dan rijdt hij zijn moeder 's ochtends en
's avonds naar de kerk en pikt hij haar na de
dienst weer netjes op. Nu traint hij nog
speels, haast recreatief. Hij zit pas op 75 pro
cent van zijn vermogen. Maar als het groene
licht eenmaal is gegeven, gaan we er weer vol
Manager Chrobotek becijferde
dat Ben Johnson sinds zijn
tweede - omstreden - doping-
zonde zo'n slordige 35 miljoen
Amerikaanse dollar is misgelo
pen aan lucratieve sponsor- en
wedstrijdcontracten. „Geld dat
mogelijk zal worden teruggevor
derd van de Canadese bond of de
IAAF."
Chrobotek zegt dat sommige
sponsors, waaronder Nike, in
middels mondeling hun sympa
thie hebben betuigd aan Ben
Johnson. „Ze zijn bereid om op
nieuw in Ben te investeren
mocht hij daadwerkelijk weer in
wedstrijden worden toegelaten."
En dan zijn er ook nog plan
nen voor een boek, een film en
zelfs een Ben Johnson-founda-
tion. „Een organisatie die atleten
in juridische zin bijstaat in hun
strijd tegen de zogenaamd auto
nome bonden", zegt manager
Chrobotek.
Wat de ruggesteunen betreft:
Ben Johnson kan in zijn strijd om
rehabilitatie ook rekenen op de
volledige medewerking van Ja
maica. Het land wil zijn 'verloren
zoon' om humanitaire redenen
bijstaan, mits hij na een geslaag
de missie ook daadwerkelijk voor
Jamaica in de startblokken klimt.
&e Grote Drie in de race terug naar de atletiektop. Van links naar rechts trainer Percey Duncan, manager Mor
is Chrobotek en Ben Johnson. foto frans dreissen
de Spelen van Atlanta. Landgenoot Donovan
Bailey won de 100 meter in de nieuwe we
reldrecordtijd van 9.84 seconden. „Ik was blij
dat hij die Amerikanen versloeg." Hij zag dat
de Amerikaan Michael Johnson de 200 meter
naar een nieuwe dimensie tilde: 19.32 secon
den. „Wat zal ik ervan zeggen? Iedereen moet
er maar het zijne van denken." Het lachwek
kende dopingtestprogramma van de Ameri
kanen komt even ter sprake. „De hypocrisie
viert hoogtij. De ene hand wast de andere",
zegt Ben Johnson.
En je hoort hem denken: mijn tijd komt
nog...
Ben Johnson deelt handtekeningen uit tijdens
een atletiekgala, afgelopen weekeinde in Ha
milton. foto frans dreissen
