De Weinig Werk Tuin
Tuinieren
ITERDAG 25 JANUAR11997
>ent jong en je wilt wat: ten-
sen, zwemmen, joggen, aero-
Zo schiet er weinig tijd en
ügie over voor de tuin. Je
it oud en het wil niet meer:
bukken, knielen, spitten,
ien is er niet meer bij. Dan
rdt de tuin een last.
loe nu? De WWT brengt uit-
nst, ofte wel de Weinig Werk
in. Die biedt in dergelijke ge
en uitkomst en is altijd veel
veel beter dan de met steen
met grind dichtgeplempte
die ik steeds vaker zie. Een
re misdaad tegen het milieu
d ik het met steen afdekken
het kostbare stukje grond in
overbevolkt land, want
is belangrijker dan me-
een zich realiseert,
iroen in de vorm van boom,
lik, plant en gras verbetert
microklimaat in een stad vol
en beton. Groen houdt
zwevende vuil vast dat dan
:e longen niet langer kan be-
:n. Groen verdampt voort
end iets vocht en zorgt dus
ir minder extreme tempera-
in. Groen dempt bovendien
geluid van het verkeer, ru
ide buren of te harde luid-
ekers. Kortom groen moet.
laar hoe moet het dan met
tuinbezitter die geen be-
aar heeft tegen groen en wel
en werk in de tuin. Die moet
tuin zo aanlèggen dat er bij-
niets in te doen valt. Dat kan.
GREET BUCHNER
geeft antwoord op
al uw tuinvragen
Brieven naar:
POSTBUS 507
2003 PA HAARLEM
Om te beginnen horen er dan
veel struiken en in een grote
re tuin kleine bomen in. On
der deze planten, waarbij na
tuurlijk ook veel groenblijvers
zijn, zoals rododendrons, coni
feren en dergelijke, blijft de
grond niet 'zwart'. Nie.ts ervan.
Die wordt bedekt met grondbe-
dekkers en dan met groenblij
vers. Dat zijn woekerende plan
ten die zomer en winter groen
blijven en vooral ook winter
hard zijn. Dat zijn er niet zo
heel veel.
Een topper is naar mijn erva
ring wel de Pachysandra termi-
nalis, prachtig groen, zomer en
winter. Ook nog witte bloemen
en binnen een of twee jaar een
dicht dek vormend. In schaduw
en onder struiken en bomen
is vaak schaduw doet Hedera
ofte wel klimop in allerlei varië
teiten het wonderwel. Maagde-
palm, ofte wel Vinca minor doet
er iets langer over dan Pa
chysandra, maar overleeft alle
winters en heeft mooie blauwe
bloemen. De diverse dovene-
tels, Lamium, dekken snel af
maar bleken bijvoorbeeld na de
vorige winter maar matig in het
blad te zitten. Op een zeer zon
nig droog plekje kan dan altijd
nog lavendel, maar die moet
wel elk jaar teruggesnoeid.
Ziezo, nu nog lopen en zitten.
Dat lopen doen we op een pad
met een spannende vorm dat
eventueel naar een terras leidt.
Terras en pad worden bedekt
met half baksteen, half gras.
Heel eenvoudig, om en om een
baksteen plat en een even groot mooi uit, kunnen uitstekend toe knippen of maaien. Bij el-
stukje grond inzaaien met een belopen worden, er kunnen kaar een echte WWT dus.
goed grasmengsel. Dergelijke stoelen en tafels staan en het
graspaden en terrassen zien er onderhoud is minimaal. Af en
uinieren op vensterbank
aanloop tot het kweken van eigen groenten
taat uit het voorzaaien in zaaibakjes. Allerlei
rassen komen daarvoor in aanmerking. De
ibakjes moeten licht staan in een tempera
van ca. 15 graden Celsius. Andijvie en tau-
lebben liever 20 graden C. Geef matig water,
lra de plantjes herkenbaar zijn verhuizen ze
de vensterbank naar de platte bak of de
ide kas. Daar heeft het afharden plaats. De
ede helft van maart kunnen ze in de tuin
iden uitgeplant. Daar zullen ze nog met
sdoek of transparant folie beschermd moe-
worden. Dit kan met gewassen als bloem-
1, spitskool, sla, selderij, prei. Tuinbonen, ca-
:ijners, peulen en erwten nemen genoegen
een temperatuur van ca. 12 graden C. Deze
ien kunt u 'voorweken' om het kiemen te be-
deren. Ze komen dan circa twaalf uur in wa-
te liggen.
tacht met het kweken van zomerbloemen in
'ensterbank nog een week of wat.
aapstelen kunnen in koude kas of bak ge
ld worden, evenals radijs. Tuinkers kan ook,
leuk is voor de kinderen. Zaai in de vorm
de eerste letter van hun naam. 't Zaad kiemt
op een viscosespons die in een schoteltje
ler ligt. Als het groen niet te laag wordt afge-
pt kan er twee keer worden geoogst. Het
en zit vol met vitamine C.
de kruidentuin kunnen de oude planten
iden gescheurd. De jonge delen plant u el
's uit. Vruchtbomen kunnen worden geplant
de grond ijsvrij is. De zuurgraad van de
ad dient pH 5,5-6,5 te zijn.
Vraag en antwoord
G. Blonk uit Noordwijk vraagt om
een afdruk van een door mij ge
schreven artikel over narcissen. Die
afdruk heb ik niet want ik heb de
laatste maanden niet over dit bolge
was geschreven. Daarom nu even in
het kort: narcissen houden van
doorlatende, vochthoudende, maar
nimmer te natte grond. De meeste
soorten zijn geschikt om te verwil
deren. Dat wil zeggen dat ze op de
plaats kunnen blijven staan. Eventu
eel mag loof na zes weken verwij
derd worden, zeker niet eerder. Als
de planten het erg naar hun zin heb
ben dan breiden ze zich uit en zijn
er na een jaar of vijf te veel bij el
kaar. Als dat het geval is, na het af
sterven van het blad de bollen uit de
grond halen, drogen en schoonma
ken en in augustus/september weer
op een goede plaats planten.
De snoei van de druif baart me
vrouw T. Swetter uit Velserbroek
zorgen. Die druif had al voor half ja
nuari gesnoeid moeten zijn, maar de
vroeg invallende vorst heeft een en
ander moeilijk gemaakt. Het advies
is dus: zodra de vorst geweken is als
een haas gaan snoeien. Door de lan
ge vorstperiode staat ook de sap
stroom van de druif op een laag pit
je, maar zodra het een tijdje goed
weer is, begint de druif aan de voor
jaarsactie. Dus: wachten tot de eer
ste vorstvrije periode en dan vlug
snoeien. Zelf heb ik een deel van
mijn druif in december al gesnoeid,
nog net voor het ging vriezen. Toen
ik verder wilde werken was het te
laat. Dus zal ik ook nog aan de slag
moeten gaan.
J. Eichhorn uit Lisse heeft vorig jaar
jammer genoeg haar siergras met
pluimen (Pampusgras?) niet dicht
gebonden toen het ging vriezen. Het
gevolg hiervan is dat ijzel, sneeuw
en vocht zich tussen de verdorde
stengelvoet hebben genesteld en hét
binnenste deel van de plant bescha
digd is. Maar er is een simpele op
lossing: zodra het weer beter is alles
opsteken, de binnenste dorre delen
verwijderen en naar de compost
brengen. De buitenste delen, waarin
alweer groen te zien is, opnieuw
planten in goede verse grond met
compost. Wedden dat er weer
mooie pluimen aan komen? Des
noods kan men een plukje graspol
apart op een heel andere plaats zet
ten. D^n is er nog een pol siergras in
de tuin. Succes ermee.
Fred de Boer uit IJmuiden vraagt
hoe je een jonge appelboom moet
snoeien. Dat is een vraag waarop ik
niet zomaar een antwoord kan ge
ven. Het lijkt me beter om deze drie
jaar oude boom voor één keer door
een deskundige te laten snoeien.
De enige raadgevingen die ik kan
geven zijn: takken en takjes die naar
binnen groeien en dus de kroon
dicht maken, mogen weggesnoeid
worden. Takken en takjes die de ge
wenste bolvorm verstoren mogen
op een buitenoog worden gesnoeid.
Maar nogmaals: één keer een vak
man zou beter zijn.
Oleanders staan in de sterren: twee
brieven over het zaaien van olean
ders. Een met toegevoegd zaad dat
ik meteen aan de grond heb toever
trouwd. Afkomstig van M.E. Witten-
berg-Hetting uit Haarlem. Deze le
zeres schrijft dat ze met succes ole
anders heeft gezaaid van een plant
die ze in bloei heeft gekocht, waarna
zich peulen vormden. Dat zal wel
vorige zomer geweest zijn want die
zomer was erg warm en zonnig en
daar houden oleanders van. Nu zijn
die planten alweer 30 cm hoog.
Verder heeft mevrouw Wittenberg
zorgen over veel planten die bevro
ren zijn. Maar zijn die wel bevroren?
Heel vaak blijken alleen de boven
grondse delen gehavend te zijn door
de vorst en komt de plant weer tot
leven als ze een tijd vochtig gehou
den wordt bij normale temperatuur.
In de tuin blijkt jaar op jaar 21 juni
een belangrijke dag. Rond deze dag
komen vaak ogenschijnlijk dode
planten tot leven zoals mijn passie
bloem vorig jaar. Geduld dus, mis
schien valt het mee.
De tweede oleander-brief komt van
Hanna Larssen uit Haarlem die zo
wel met succes zaad van in Grieken
land groeiende planten als van ole
anders van eigen teelt heeft gezaaid.
Beide keren in gewone potgrond, af
gedekt, gezaaid. Het duurt soms
zeer lang eer ze opkomen maar ze
komen en men kan er vrolijk mee
verder kweken. Spannend blijft het
of de bloemen die ooit aan de zaai
lingen zullen komen dezelfde kleur
zullen hebben als de stammoeder.
In elk geval veel dank voor alle infor
matie.
1
S
D
P
E
A
A
O
N
2
K
A
N
P
P
G
E
R
3
E
B
A
R
L
A
O
K
4
L
V
E
I
P
G
E
L
5
P
A
E
R
O
N
O
L
6
G
B
A
E
R
L
O
K
7
T
O
A
B
V
A
K
E
8
S
O
N
L
I
H
D
E
9
E
S
L
T
A
N
O
G
10
P
N
L
A
G
E
A
T
11
C
A
L
R
T
O
E
R
12
O
K
R
F
U
I
L
K
13
P
IJ
A
T
K
E
R
S
14
B
O
T
K
A
E
A
L
'GAVE
OPLOSSING
iAT
ep op elke regel de letters
die samen het woord vor-
dat overeenkomt met de
chrijving. De resterende Iet-
vormen van boven naar be
en van links naar rechts
citaat.
zontaal:
outafval2. haarverzorger; 3.
hospitaal; 4. eetgerei; 5.
htwoord; 6. kunststijl; 7. ge-
niddel; 8. degelijk; 9. krui
pdier; 10. prent; 11. deel
motor; 12. heetwaterreser-
13. geestelijke; 14. grote
kbeker.
KRUISWOORDRAADSEL
HEINZ
'UZ££M /MUL/S
TOMPOES
Tom Poes en de Niks
De bediende Joost begaf zich licht
voetig naar de stad om de uitbetaling
van zijn toto-winst te regelen. „Wie
had dat kunnen denken?" zo prevel
de hij. „Men leest wel eens in de
krant over een heer in dienstbetrek
king die plotseling tot rijkdom ver
valt. Maar dat men zelf die heer kan
zijn gaat het begrip te boven. Wat
kan men wel niet doen met al dat
geld? Men kan een keurig eethuisje
openen op eerste stand... hoewel; het
heeft ook zijn bekoorlijkheid om een
zittend leven te gaan leiden en zich
te laten bedienen door toegewijd
personeel, als ik zo vrij mag zijn..."
De brave knecht zweeg plotseling.
Door het omslaan van een hoek had
hij het zicht gekregen op het admini
stratiegebouw van de voetbaltoto en
nu maakte een afschuwelijk voorge
voel zich van hemmeester. Geen
wonder. Voor het kantoor verdrong
zich een woelende menigte, die met
papieren zwaaide. Er steeg een luid
gejoel uit op en de gezichten stonden
dreigend en vertrokken. „Mijn geld!"
werd er geroepen. „Ik heb alle uitsla
gen goed!" Dergelijke schreeuwers
werden aanvankelijk door rake tik
ken terecht gewezen, doch de kreet
werd al spoedig door iedereen over
genomen - en toen was er geen hou
den meer aan. Nu verscheen er een
verbleekte heer op het bordes. „Het
geld zal ordelijk worden afgedragen!"
riep deze in de invallende stilte.
„Maar er zijn zoveel goede inzendin
gen dat er van de prijs niet meer dan
twee florijnen per inzender overblijft.
Dit bedrag, verminderd met admini
stratiekosten..." Zijn verdere woor
den gingen in het gebrul van de mas
sa ten onder en de arme Joost was
danig gekreukt toen hij zich ten slot
te kon losmaken. Maar erger dan zijn
kleerscheuren was de ontreddering
van zijn innerlijk.
H
W
R
DOOR JAN VISSER
Zeven jaar geleden vlogen de dakpannen ons om de oren maar dit jaar
kenmerkt het louwmaandweer zich door atmosferische rust. In dat
beeld komt tijdens de laatste week van de maand geen verandering
want krachtige hogedrukgebieden blijven de dienst uitmaken. De po
sities die de luchtdrukmaxima innemen zijn ongunstig voor serieus
winterweer. Hooguit,.vriest het 's nachts licht en daar waar het lang
helder blijft matig. De hogedrukgebieden zakken echter niet naar het
zuiden van Europa weg waardoor een west- tot zuidwestelijke stro
ming, die de nekslag voor deze winter zou kunnen betekenen, even
min aan de orde is. Bovendien blijft de luchtdruk bij de Azoren on
veranderd laag en wordt het in Rusland berekoud.
Dit weekeinde wordt het weerbeeld bepaald door een krachtig hoge-
drukgebied van wel 1045 hPa boven Polen. Het hoog veroorzaakt een
zwakke oostelijke stroming. Daarmee wordt vandaag nog tamelijk
vochtige lucht aangevoerd waarin vooral vanochtend nog mist voor
komt. Tijdens de middaguren nemen de mistkansen af en hier en
daar laat de zon zich enige tijd zien. De temperaturen lopen op van
rond het vriespunt in de vroege ochtend tot 4-5 graden 's middags.
Een zone met bewolking verhindert de komende nacht een sterk
warmteverlies. Op de meeste plaatsen blijft de temperatuur dan ook
boven nul. Morgen wordt geleidel ijk drogere lucht aangevoerd. Later
op de dag mag dan ook op meer zon worden gerekend. De temperatu
ren komen op maximaal 4 graden en de wind waait zwak tot matig uit
oost- tot noordoostelijke richting.
Na het weekeinde is er een noordelijke stroming doordat een nieuw
hogedrukgebied boven de Britse eilanden arriveert. Gisteren werd het
weerbeeld op veel plaatsen bepaald door dichte mist maar bij ons
scheen er flink wat zon en was het zacht. Onze man uit Bloemendaal
zat op de Botermarkt van Haarlem bij 10 graden. Gisteravond daal
den de temperaturen snel, om 19 uur was het bij Leiden amper 1
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Noorwegen:
Wolkenvelden en langs de
westkust, vooral op zon
dag regen, mogelijk
sneeuw. Toenemende
wind. In het oosten over
dag lichte vorst, elders
maxima rond 4 graden.
Zweden:
Wolkenvelden, metname
zaterdag ook flinke opkla
ringen. Op de meeste
plaatsen droog. Overdag
meest lichte tot matige
Denemarken:
Vooral in de nacht en och
tend mist of laaghangende
bewolking. Verder ook hier
en daar zon. Meest droog.
Middagtemperatuur rond
of iets boven nul.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Wolkenvelden, ook af en
toe zon. Zaterdag weinig neerslag, zon
dag vooral in het noorden en westen af
en toe wat regen. In de Midlands kans
op mist. Maxima van circa 4 graden in
Oost-Engeland tot boven de 10 in ler-
Belgiëen Luxemburg:
Afwisselend wolkenvelden en zon. Over
wegend droog. In de nacht en ochtend
kans op mist. Middagtemperatuur rond
3 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vooral in het westen nu en dan zon. El
ders vooral zondag flink wat wolkenvel
den en in het oosten kans op wat neer
slag. Kouder, met maxima op zondag
van 3 graden in het oosten tot 6 langs
de Bretonse kust,
Portugal:
Droog en perioden met zon. Maximum
temperatuur van 14 graden ten noorden
van Lissabon tot 17 in de Algarve.
Madeira:
Toenemende bewolking en kans op een
bui. Af en toe ook wat zon. Middagtem
peratuur ongeveer 16 graden.
Spanje:
In de oostelijke helft flink wat wolken
velden en vooral zaterdag van tijd tot tijd
regen, kans op onweer. In het westen
droog en geregeld zon. Middagtempera
tuur aan de costa's variërend van 13
graden rond Barcelona tot 18 bij Mala
ga; elders temperaturen rond 11 gra-
Canarische Eilanden:
Overwegend droog en geregeld zon.
Maxima rond 22 graden.
Marokko:
Westkust: Geleidelijk meer zon en over
wegend droog. Middagtemperatuur vlak
aan zee ongeveer 18 graden.
Tunesië:
Enkele buien, misschien met onweer. Af
en toe veel neerslag. Zondag in het zui
den ook wat zon. Middagtemperatuur
dalend tot ongeveer 17 'graden.
Zuid-Frankrijk:
Zaterdag bewolkt en in het zuiden perio
den met regen. In de loop van het week
einde geleidelijk meer zon en op de
meeste plaatsen droog. Middagtempera
tuur rond 12 graden in het zuiden, in
het noorden kouder met op zondag
maxima rond 5 graden.
Mallorca en Ibiza:
Zaterdag kans op een enkele regen- of
onweersbui. Zondag minder buiig en
meer zon. Maxima rond 15 graden.
Italië:
Zowel wolkenvelden als zon. In het noor
den hier en daar hardnekkige mist, za
terdag in het westen, zondag in het zui
den kans op een bui. Maxima van 6 gra
den lokaal in het noorden tot 15 op Sici-
Corsica en Sardinië:
Zaterdag wolkenvelden en een enkele
bui. Zondag op Corsica overwegend
droog. Op Sardinië aanhoudende kans
op een (onweers)bui. Middagtempera
tuur rond 16 graden.
Malta:
Af en toe zon, maar op beide dagen ook
kans op een regen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur ongeveer 15 graden.
Griekenland en Kreta:
Perioden met zon en zaterdag droog.
Zondag van het noorden uit toenemende
bewolking, koude noordoosten wind en
op het vaste land perioden met regen, in
de bergen kans op sneeuw. Middagtem
peratuur zaterdag rond 15 graden. Zon
dag in het noorden kouinval en maxima
rond 2 graden.
Turkije en Cyprus:
Kusten: Zaterdag droog en zonnige pe
rioden. Maxima van maximaal 13 gra
den rond de Dardanellen tot dicht bij de
20 op Cyprus. Zondag in het noorden
flink kouder en in de bergen kans op
sneeuw.
Duitsland:
Zaterdag wolkenvelden, af en toe ook
zon en weinig of geen neerslag. Zondag,
na mist, meer zon en overwegend droog
Enige daling van temperatuur, met op
zondag maxima rond het vriespunt. In
het oosten iets hoger.
Zwitserland:
In de dalen kans op mist of hardnekkige
wolkenvelden, mogelijk wat neerslag. In
de bergen flink wat zon. Maxima in de
dalen tussen de 4 en 7 graden, in be
wolkte gebieden rond het vriespunt.
Oostenrijk:
Vooral in de bergen flink wat zon, in veel
dalen kans op hardnekkige mist. Aan de
noordzijde van de Alpen mogelijk wat
neerslag. Maxima rond 6 graden, zon
dag kouder. In bewolkte gebieden maxi
ma op beide dagen rond het vriespunt.
Polen:
Rustig weer met wolkenvelden, zaterdag
kans op wat motregen of ijzel. Soms ook
zon, vooral zondag. Plaatselijk hardnek
kige mist. Overgang naar licht vriezend
Tsjechië en Slowakije:
Wolkenvelden, lokaal ook wat zon en za
terdag in Slowakije aanvankelijk wat re
gen of ijzel. Kans op mist. Hogerop in de
bergen flink wat zon. Maxima eerst rond
het vriespunt, zondag overdag eronder.
Hongarije:
Rustig weer. Hier en daar zon maar ook
een aanhoudende kans op mist of hard
nekkige wolkenvelden. Zaterdag kans op
wat motregen of ijzel. Maximumtempe
ratuur dalend naar circa -3 graden op
zondag.
ZONDAG 26 JANUARI 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 08.29 Zon onder 17.15
Maan op ,20.34 Maan onder09.22
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 05.36 17.37 05.09 17.10
Laag 00.55 13.15 00.36 12.56
MAANDAG 27 JANUARI 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 08.28 Zon onder 17.17
Maan op 21.37 Maan onder09.45
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 06.05 18.16 05.38 17 49
Laag 01.30» 13.45 01.11 13.26
Weerrapporten 24 januari 19 uut:
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Boedapest
Bordeaux
Cypru:
half bew.
half bew.
Frankfurt
Genève zwaar bew.
Helsinki onbew.
Innsbruck onbew.
Istanbul onbew.
Klagenfurt mist
Kppenhagen grondmist
LasPalmas
Luxemburg
Madrid
Malaga
split6
Stockholm
Warschau
Wenen
6 3 0.2
7 1 0.1
17 5 0.0
15 13 2.0
r. 1 10 2 0.0
ïo 7 20 15 0.0
13 6 3.0
16 9 0.0
19 8 0.0
14 0.0
1 -2 6,0
9 1 0.0
17 10 0.0
-2 -7 0.0
11 6 0.0
2 -1 0,0
-1 -3 0.0
licht bew.
half bew o5
Casablanca half bew. nol
Johannesburg half bew. w.s.
Los Angeles rwaarbew. w2
New Orleans regen zw 5
New York zwaar bew. ono
Tel Aviv onbew.
Tokyo zwaar be\
Toronto sneeuw
Tunis zwaar be\
Vancouver onbew.
2 0.3
-1 -2 0.1
6 -1 0.0
34 24 0.0
26 22 0.0
17 11 21.0
30 26 0.0
15 13 0.0
22 17 0.0
9 -1 4 0.0
0 18 7 0.0
-12 0.0
15 0.0
1 0.0
