'Wilde' Laura Fygi nu
nachtzuster van de jazz
D'Bop brengt bop
zonder cynisme
Eshuijs enige met
een beetje soul
Cultuur&Kunst
Nieuwe kleren
Showroom vol kunst tussen het blinkende blik
Nieuwe creatie van Jiri Kylian is mooi, somber en expressief
CHEF JAN RIJSDAM, 071 -5356444
Gala-show van Marcel Daniels
eiden Marcel Daniëls is tien jaar zanger en zijn eigen licht- en
jeluidsverhuurbedrijf M.D. Evenementenservice bestaat vijf
aar. Om dit te vieren is er vanavond om 20.00 uur een grote ga-
a-show in het Antonius Zalencentrum in Leiden. Naast een op
treden van Daniëls zelf zijn er diverse artiesten, onder wie een
buikdanser en een buikspreker, een lichtshow en een showbal
let.
Liedjesschrijver Levine overleden
LjviNGSTONLiedjesschrijver Irwin Levine is dinsdag op 59-jarige
leeftijd in een ziekenhuis in New Jersey overleden. De doodsoor
zaak is niet bekend gemaakt. Levine schreef samen met Larry
Brown 'Tie a Yellow Ribbon Round the Old Oak Tree', dat in
1973 vier weken bovenaan de hitparades stond in een uitvoering
van Tony Orlando en Dawn.
Woutertje Pieterse Prijs toch uitgereikt
amsterdam De tiende Woutertje Pieterse Prijs, een literaire on
derscheiding voor het beste Nederlandstalige kinder- of jeugd
boek, wordt op 6 maart toch uitgereikt in De Balie in Amster
dam. Het uitblijven van een nieuwe sponsor maakte deze uitrei-
Icing bijna onmogelijk. Libris Groep wilde twee jaar geleden de
sponsoring stop zetten maar heeft nu nog voor een groot deel de
kosten gedragen. Het bestuur hoopt binnenkort een meerjarig
contract met een van de andere hoofdsponsors te sluiten.
Amerikaanse cd voor Jan Vayne
zwolle Pianist Jan Vayne gaat een speciale cd opnemen voor
de Amerikaanse markt. Tijdens zijn bezoek aan Washington is
hem gevraagd zo'n cd te maken. Hij gaf in de Amerikaanse
hoofdstad vijf concerten ter gelegenheid van de inauguratie van
president Clinton.
recensie ken vos
ncert: D'Bop. Gezien: 23/1, Jazzcafé
The Duke
irwijl op de andere
in de Blues- en Jazzweek het
lowelement, of zoals jazzlief-
ïbbers ook zeggen, de popin-
oeden domineren, is in The
uke, zoals in de rest van het
ar, voornamelijk ouderwets
loestische jazz te horen.
'Bop, abusievelijk in het
looifoldertje aangekondigd als
it André Drop Boptet, staat in-
rdaad onder leiding van deze
ordrechtse trompet-veteraan.
Het sextet, voor ongeveer de
ilft van het optreden aange-
uld met zangeres Priscüla
ein, dochter van drummer
ïm Klein, speelde gisteren
chnisch niet bepaald vlekke-
os. De voornaamste kenmer-
■n van de stijl waarin de band
leelt, de hard bop en de west
last bop, bleven echter intact,
imelijk de voor jazz onmisba-
ritmische spanning en de
ens om het individueel moge-
ke aan improvisatorisch ver
ogen te verkennen. De leider
id zijn mondstuk niet geheel
bedwang en liet in zijn solo-
erk regelmatig een steekje val-
n, maar daar stond tegenover
it de trompet in het door hem
Laura Fygi: getrouwd, kinderen gekregen en vervolgens als herintreedster in de jazz terecht gekomen.
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
gearrangeerde ensemblewerk
uitstekend harmonieerde.
Vele bekende en minder be
kende standards passeerden de
revue in het volle, dus bedomp
te jazzcafé, maar aan de arran
gementen was toch genoeg ge
sleuteld om de aandacht van de
meer kritische luisteraar vast te
houden. Vooral de ritmesectie
klonk naar behoren, niet in de
laatste plaats door de lichtvoeti
ge en precieze swing van Wim
Klein.
De verleiding oïh pop-achtige
stukken te kiezen voor de jonge
zangeres is natuurlijk groot,
maar behoudens een paar bos-
sa nova-nummers in de qua ge
luidsversterking abominabele
eerste set, was het toch de pure
jazz-standard die het repertoire
bepaalde. Priscilla Klein heeft
een aantrekkelijk, nogal licht
timbre en een goed gevoel voor
ritme, maar liet het af en toe af
weten qua zuiverheid als de
melodielijn wat lage tonen ver
eiste. Haar presentatie was net
als van de rest van D'Bop eerlijk
en direct, maar zonder bijzon
dere technische verfijning, iets
dat met de jaren kan komen.
D'Bop is het prettige bewijs dat
er ook bop bestaat zonder cy-
landse Kerk, Leiden.
Het kan verkeren. Eerst
wordt werkelijk alles in de
strijd gegooid om het pu
bliek op te hitsen. Wulpse
disco, met veel bloot en
een ruige uitstraling, om
een paar jaar later, met net
zo veel overgave, te swit
chen naar het genre 'slaap
liedjes'. Ziehier in het kort
de carrière van Laura Fygi.
In een vroeger leven het
boegbeeld van de meiden
groep Centerfold, tegen
woordig actief als nacht
zuster van de jazz.
Ach, hoe gaat dat. Je bent jong
en wild en een paar jaar later
LElO^,
wat ouder en tammer. Ge
trouwd, kinderen gekregen en
vervolgens als herintreedster in
de jazz terecht gekomen. Van
die lekkere rustige muziek,
vindt de 38-jarige
zangeres. Ze heeft
het nodig, tussen
alle huiselijke be
drijven door.
„Heerlijk dat ik
weer op het podi
um sta," vertelde
ze gisteren, met
een gelukzalige
glimlach op haar
gezicht. „Ik heb
vier maanden stilgelegen... er
kwam wat tussen, een heel klein
lief meisje."
Wennen is het blijkbaar nog
wel dat ze weer op het podium
staat, want de blijde gebeurte
nis loopt als een stevige rode
draad door haar programma.
Rachelle heet de kleine en spe
ciaal voor haar wordt een wie
geliedje gezongen {'mommy
fcV.^YV\
will always be there'). Elders in
het programma komen nog wat
andere bevallingen ter sprake:
die waar de overige muzikanten
bij betrokken zijn. „Dames en
heren, dit is
een heel
vruchtbaar
bandje."
Dat ze er
zichtbaar zin
in heeft weer
te zingen is
mooi, maar
Fygi schotelt
haar publiek
een reeks
Omo-witte wijsjes voor. Haar
stem is dan wel fluweelzacht,
maar daar houdt het eigenlijk
mee op. Op de een of ander
manier doet die stem je weinig.
En dat satijnen lakentje waar
mee je in elk nummer weer
wordt toegedekt wil je na een
half uurtje gewoon niet meer
over je heen hebben.
Gebrek aan 'persoonlijkheid',
zo zou je het kunnen noemen.
De meeste liedjes die Fygi zingt
zijn covers, waar ze alleen die al
eerder genoemde 'softtone' aan
toevoegt. Niet bij elke song sto
rend, want de repertoire-keuze
weerspiegelt haar voorkeur voor
easy listening. Maar in zoiets als
'She's no lady" (..she's my wife')
van Lyle Lovett is dat zoetige
toch echt bijzonder schadelijk.
'She's no lady, she's his wife',
maakt Fygi ervan en alleen dat
al verdrijft de zelfspot die Lovett
er in legde. Maar ook in de ma
nier waarop het nummer ge
zongen wordt is geen spoor van
de oorspronkelijke ironie terug
te vinden. Een tekortkoming die
de zangeres probeert te com
penseren met lichaamsbewe
gingen en mimiek.
Zo is maar weer eens bewe
zen dat een zangeres meer
moet hebben dan een goede
stem alleen. Het basismateriaal
is er, maar Fygi moet er mee
aan de slag. Af en toe dan maar
Tien jaar geleden kwam het ken in de binnenstad 'van een
boek'De stad als kunstwerk'van middelmatig niveau'zijn. Van
Donald Olsen in de mode. Het stadsbestuurders verwachten we
boek wefd min of meer verplich- toch op zijn minst een genuan-
te lectuur voor een ieder die de ceerd en onderbouwd oordeel. In
waarde en
schoonheid
van de stad
aan het
hart ging.
'De stad als
kunstwerk'
gaat over
Londen,
Parijs en
Wenen in
de
19e
eeuw. Het
was even
wel een
bron van
inspiratie
voor een al
weer ver
dwenen ge
neratie Ne
derlandse
stadsbe
stuurders,
van wie de
Haagse
wethouder
Adri Dui-
vesteijn het
meest op de
voorgrond trad. Stedelijke vorm
geving werd herontdekt als een
culturele activiteit. Er kwam
weer oog voor de rijke traditie
van Hollandse steden in het
aantrekkelijk en herbergzaam
maken en houden van de open
bare ruimte. De aandacht voor
ruimtelijke kwaliteit ging van
stedebouw tot straatmeubilair.
'Een groot kunstwerk' is een
typering die de kunstenares An-
nelies Dijkman een paar keer
aan haar stad Leiden geeft. Zij
doet dat in haar 'Masterplan
beeldende kunst binnenstad Lei
den'. Burgemeester en wethou
ders van Leiden hebben besloten
dit Masterplan als kader voor
nieuwe kunstopdrachten in de
binnenstad te gebruiken. Op TV-
West zagen we een opgetogen
wethouder Pex J. Langenberg
vertellen dat er een miljoen gul
den voor nieuwe kunstopdrach
ten in de binnenstad beschik
baar kwam.
Graag betuig ik mijn steun
aan het verlenen van nieuwe
kunstopdrachten. Wat mij be
treft mag ook Anne lies Dijkman
zo'n opdracht krijgen. Het ver
wondert mij echter dat burge
meester en wethouders zo klak
keloos en kritiekloos haar Mas-
1989 gaf
de ge
meente
nog vol ge
paste trots
een boekje
met fiets
routes
langs beel
den in Lei
den uit,
voorzien
van een
enthou
siast voor
woord van
de toen
malige
wethouder
cultuur
Fred Kuij-
ers. Van de
62 beelden
langs de
route
staan er 17
in de bin
nenstad.
Welke van
die 17 zijn
van een middelmatig niveau?
De visfontein van Jacob Roman?
De beeldhouwwerken van Mari
Andriessen, Johan Polet en Hildo
Krop aan de achterkant van het
stadhuis? De pauwen van Ek
van Zanten op de Pauwbrug?
Niet de artistieke kwaliteit van
de beelden in de binnenstad is
het probleem, maar de verwaar
lozing van het onderhoud van
die beelden. Al tijden erger ik me
aan de graffiti op het beeld van
Rob van 't Zelfde op de Stille
Mare en op de verschillende
door Gerard Brouwer gemaakte
beelden van kooplieden langs de
marktenroute. Uit gemakzucht
verschuilt het stadsbestuur zich
achter de smoes van geen geld
voor onderhoud. De smoes is na
tuurlijk niet meer geloofwaar
dig nu er wel geld voor nieuwe
kunst in de openbare ruimte be
schikbaar komt. Het goed onder
houden van de stad is bovenal
een kwestie van politieke wil,
volharding en organisatie. Met
enige bestuurlijke creativiteit is
er altijd voldoende geld te vin
den. Alleen vindt de regionale
TV geld voor onderhoud niet in
teressant als onderwerp.
Je moet de stukken een aantal
keren minitieus lezen om te be
terplan omarmen en het tot het grijpen met welke concrete pro
hunne maken. Wat'Masterplan' jecten burgemeester en wethou-
heet, is in werkelijkheid abso
luut geen plan. Het is wel een
prikkelend en meeslepend essay
van een kunstenares; men zou
het opstel ook een 'papieren
kunstwerk' kunnen noemen.
Een kunstenares mag - en
moet - zich meer vrijheden in
haar werk veroorloven dan in
een degelijke beleidsnota ooit
kan. Zij mag zonder enige moti
vering beweren dat de kunstwer-
ders straks zullen komen. Het
blijkt dan vooral te gaan om be
stratingen, bomen, zitbanken,
verlichting en andere zaken, die
tot voor kort gewoon als 'straat-
meubilair' werden aangeduid.
Onweerstaanbaar dringt zich de
gedachte op, dat het verhaal
over het nieuwe beleid van bur
gemeester en wethouders een
hoog de-nieu we- kleren - vati-de-
keizer- gehalte heeft.
Ziekte Frank
Sanders van
ernstige aard
im sterdam anp
ütiest Frank Sanders heeft
ongkanker. Dat heeft zijn
mpresariaat gisteren meege-
ieeld. De voorstellingen van
Ie musical 'Zzinderella',
vaarin Sanders een hoofdrol
speelde, werden enkele we
ten geleden al stopgezet. De
ïoorstellingen zullen niet
meer op een later tijdstip
worden ingehaald. Audities
'oor de musicalschool die
Sanders wil beginnen, zijn
Égesteld tot september.
De 50-jarige Sanders, le
venspartner van Jos Brink,
tampt al enige tijd met ge
zondheidsproblemen.
Woensdag kreeg hij na een
leeks onderzoeken te horen
lat hij aan longkanker lijdt.
Hij zal niet worden geope
reerd, omdat de plek voor de
:hirurgen niet te bereiken
valt. Binnenkort wordt daar-
)m met bestralingen begon-
len. Er zijn geen uitzaaiïn-
|en geconstateerd, aldus de
voordvoerster van Sanders,
e zegt dat Sanders zich ui-
ermate strijdlustig toont,
landers is niet opgenomen
n een ziekenhuis. Hij zal
huis op de eerste bestralin-
|en wachten.
Bleijenberg verhuist naar de Touwbaan
Kasper Bleijenberg voor zijn nieuwe galerie op het bedrijventerrein De
Baanderij in Leiderdorp. „Ik heb hier de ruimte die ik in de stad niet
had." FOTO HIELCO KUIPERS
leiderdorp ad van kaam
Tegenover zit Honda, daarnaast
Toyota en Fiat, Mazda en Peu
geot zijn niet ver weg. Dit is de
Touwbaan in Leiderdorp, on
derdeel van het bedrijventerrein
De Baanderij, en voor wat dit
gedeelte betreft dus duidelijk
het domein van het glimmend
gestroomlijnd staal. Alleen nog
nooit gehoord van het auto
merk 'Art'. Dat lijkt toch een
wat vreemde eend in de bijt.
Dat is, bij nader inzien, ook het
geval.
Want 'Art' staat hier voor
Bleijenberg en Bleijenberg op
zijn beurt is weer synoniem aan
het woord galerie. Sinds jaar en
dag bekend van de Breestraat,
van dat fraaie pand vrijwel recht
tegenover het stadhuis. Maar
dat is vanaf 1 januari van dit
jaar verleden tijd. Zondag opent
Kasper Bleijenberg officieel zijn
deuren aan de Touwbaan. Om
temidden van het blik en in een
voor hem ogenschijnlijk zo
branche-vreemde omgeving
ook daar zijn naam te vestigen.
Dat is wel even wennen, na
tuurlijk. Want een galerie ver
wacht je overal, behalve op zo'n
plek. Maar feitelijk berust een
dergelijke gedachtengang louter
op 'het idee'. In werkelijkheid
zit Bleijenberg daar aan De
Baanderij op rozen. Eigenlijk
veel beter dan in de Breestraat.
Want die zogenaamde A-lo-
katie mag op zich dan wel meer
status en allure hebben; op zich
(ver)koop je voor die begrippen
niet veel. „Duizenden mensen
liepen elke dag voorbij aan de
Breestraat. Maar alleen degenen
die in kunst zijn geïnteresseerd
kwamen binnen. Wel, die men
sen weten ons straks ook wel te
vinden, hoor. Sterker nog, ik
verwacht in de toekomst juist
meer publiek te trekken. Want
de voordelen zijn evident", trekt
Kasper Bleijenberg de deur van
het slot.
Wat zich daarachter open
baart mag er inderdaad zijn.
Een prachtige grote tentoon
stellingsruimte waar Bleijenberg
tot 24 februari debuteert met
een expositie van verschillende
kunstenaars die de toepasselijke
naam 'De Verhuizing' heeft
meegekregen. Daarachter be
vinden zich, netjes aan het ge
zicht onttrokken, de lijstenma
kerij en de werkplaats. Alles -
van de vloer tot het plafond -
strak aangezet in de kleuren
geel, rood, zwart en blauw.
„Mondriaan, hé", glimlacht
Bleijenberg. „Geeft meteen een
vertrouwde indruk." Inderdaad,
een dergelijk palet zie je niet zo
gauw terug daar om de hoek, bij
Volvo. Trots troont de eigenaar
zijn gezelschap mee naar bo
ven. Daar heeft hij zes aparte
zaaltjes ingericht waar de
schijnwerpers steeds op andere
kunstenaars staan gericht.
„Gekscherend zei een kennis
die langskwam dat het hier wel
leek op een museumpje. Zoveel
ruimte en zoveel verschillende
invalshoeken en stijlen tegelij
kertijd. Ik vond dat wel een leu
ke vergelijking. Ja, dat vond ik
best een aardige opmerking."
In vergelijking met de Bree
straat heeft Bleijenberg aan de
Touwbaan ruim vier keer zoveel
vierkante meters tot zijn be
schikking, een aanzienlijke ver
ruiming van zijn mogelijkheden
derhalve. „Maar dit", stapt hij
door de achterdeur naar buiten,
„dit is natuurlijk ook onze grote
winst. Een eigen parking voor
minstens twaalf auto's. Dat was
ons probleem aan de Bree
straat. De bereikbaarheid, het
gebrek aan parkeermogelijkhe-
den in de Leidse binnenstad. Ik
heb veel klanten van buiten. Die
kunnen nu probleemloos met
de auto komen."
En ze zullen zich ongetwijfeld
thuisvoelen daar aan de Touw
baan of achterom aan de We-
versbaan. In wat tot voor kort,
voordat Art er was, nog louter
en alléén het domein van de au
to was.
dans
recensie nico s. de wal
rigs of wax". Nederlands Dans Theater (première) Choreogra-
Jiri Kylian. Reprises 'Say bye-bye' van William Forsythe en
mmerballett' van Hans van Manen. Gezien: 23/1, Dansthea-
Den Haag. Herh. o.m.. vanavond, morgen, 31 jan.. 1 en 2 fe-
hetzelfde theater, 27, 29, 30 jan. Amsterdam (Muziekthea
ter).
titel van het ballet en een in het programma
nd afgedrukte tekst van W.H. Auden, géïnspi-
?rd door Brueghels Val van Icarus', geven al
n dat de nieuwste choreografie van Jiri Kylian
een dramatische ondertoon hééft. Zijn muziek
keuze bevestigt dit met de stemmige Mystery So
nata voor vioolsolo (1676) van Heinrich von Bi-
ber, 'Meditation music' voor geprepareerde pia
no van Cage, het derde deel uit het vijfde strijk
kwartet van Glass en de 25ste variatie uit de sere
ne Goldberg Variaties van Bach. Het toneelbeeld
van Michael Simon accentueert deze stemming
met een grote, kale boom die ondersteboven
midden boven het podium hangt het bescha
digde wortelstelsel op de plaats waar de kruin
naar de zon zou moeten reiken.
De dansers, in strakke zwarte kostuums, ko
men meestentijds op pit de zwarte achtergrond,
waarin zij vervolgens weer worden opgenomen.
Dit overheersen van duisternis zou een zwartgal
lig effect kunnen hebben, maar de dansexpressie
is niet voortdurend somber, soms zelfs heel con
trastrijk. Na de mooi doorvloeiende bewegingslij-
nen bij Von Bibers vioolsolo inspireren de ge
dempte pianoklanken van Cage tot korte, gesti
leerde loopbewegingen, die het vrouwenkwartet
continueert als bij Phlip Glass de mannen er dy
namisch doorheen kruisen. Dramatiek en nervo
siteit in de armgebaren en totale lichaamsexpres
sie domineren het dansbeeld bij Bach, uitmon
dend in een vertroostende omhelzing tot slot.
De geïnspireerde en ook danstechnisch over
tuigende uitvoering riep een ovationeel applaus
op. Omhelzingen van zinnelijker aard en agres
sieve seks werden met evenveel inzet bedreven in
'Say bye-bye' van William Forsythe, dat nu niet
meer zo kan overrompelen als bij de première in
1980 en dus wat gedateerd is, maar waarvan de
strekking toch nog actualiteit bezit.
De subtielere emotionaliteit van Hans van Ma-
nens recente 'Kammerballett' vormt daarna een
weldadige tegenstelling.
Muziek in theater op z.'n plaats
recensie pablo cabenda
Concert: Margriet Eshuijs: Shadow dan
cing. Gehoord: 23-1, Stadsgehoorzaal,
Leiden.
Eigenlijk had Margriet Eshuijs
in 1974 al haar muzikale draai
gevonden met haar allergroot
ste hit 'House For Sale'. In de
jaren die volgden mag ze dan
wat lichtvoetig de rockpaden
bewandeld hebben, anno '97
voelt ze zich toch het best
thuis in sophisticated middle
of the road met een jazzfunk
randje in de berm. En dan be
land je in het theater, net als al
die andere Nederlandse arties
ten die meegegroeid zijn met
hun fans (of vice versa) en
wier verrichtingen een tikkel
tje te verfijnd zijn geworden
voor het concertpodium.
De muziek van Eshuijs is in
het theater ook het best op
zijn plaats. Veel van de num
mers van haar laatste cd
'Shadow dancing' vallen in het
genre 'zachtjes luisteren' en
zelfs de snellere nummers dra
gen nog teveel beschaving in
zich om voor horden concert
gangers geworpen te worden.
Eshuijs kan met haar stem nog
steeds met gemak windkracht
tien partij geven. Ze doet dat
ook geregeld in nummers als
'Hom of Plenty' en 'Shadow-
dancing'met hetzelfde dikke
Hollandse accent dat soms
kan klinken alsof ze met een
ongemakkelijk beugeltje zingt
Het bevordert wel direct de
herkenbaarheid. Wat niet al
tijd gezegd kan worden van
haar begeleiding. Als onder
leiding van Maarten Peters de
band twee instrumentale
nummers speelt verslapt
meteen de aandacht. De mu
zikanten verliezen zich in pe
dante virtuositeit die louter
leidt naar de rots waarop alle
funkfusionbands ooit zijn
stukgevaren, de drumsolo.
De band kleurt altijd keurig
binnen de lijntjes. Het vertaalt
zich op het podium in drie
deugdzame muzikanten die
serieus over hun instrument
gebogen zijn en strak musice
ren in plaats van liedjes spe
len. Alle solo's, uithalen en
machtig mooie dingen worden
gedaan uit het besef dat het
wellicht past in het nummer,
niet vanuit een innerlijke
noodzaak of drang. De enige
met een beetje soul in haar lijf
is Margriet zelf.
Ook al geven de teksten
vaak de indruk te zijn gediept
uit de vijf-cents-grabbelton
der gemeenplaatsen waar 'be
lieve me' en 'don't leave me'
samen met 'much too long' en
'can't be wrong' de hoofdprij
zen vormen, en ook al ont-,
breekt hier evenmin het vast
voorgeschreven zelfkritische
wat-hebben-we-het-toch-ei-
genlijk-goed-met-z'n-allen-
nummer dat de titel 'Hom of
Plenty" draagt, Eshuijs is de
enige die nog emotioneel èn
relevant weet uit te pakken.
Als ze echter twintig minuten
de tijd neemt om House for
sale' aan te kondigen haalt ze
de vaart behoorlijk uit het pro
gramma. De stroom woorden
riekt sterk naar conférence
zonder ergens echt geestig te
worden. Maar de luisteraars
zijn veel te fatsoenlijk om
'Speluh!' te roepen en de we
tenschap dat ze daarna weer
gaat zingen maakt de verbale
vloed weer draaglijk.
